useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
FondMonasterio de Santa Comba de Naves (Orense)
    Pulse aquí para acceder a la ficha descriptiva en el portal PARES
  1. Historia institucional
  2. Los restos que hoy se conservan del monasterio benedictino de Santa Comba de Naves se encuentran en el municipio de San Mamede de Palmés, en el antiguo arcedianato de Búbal.

    Algunos autores como fray Benito de la Cueva, monje de Celanova en la primera mitad del siglo XVII, atribuyen su fundación a Alfonso III en el siglo IX, de la documentación conservada sólo podemos constatar su existencia a partir de la segunda mitad del siglo XI. Por un documento de 1155 Alfonso VII restituye a Santa Comba de Naves todas las propiedades que tenía en tiempos de Alfonso VI, quer sería la casi totalidad de su coto monástico.

    Según otro documento de 1155 Santa Comba dependía como priorato del monasterio de San Salvador de Celanova y de ahí que figuren a su frente priores en vez de abades. Sin embargo entre 1182 y 1194 figura al mando un abad. Su dependencia de Celanova pueda constatarse con certeza a partir de 1199, pues en una sentencia de ese año se prohíbe asistir a un sínodo a los priores de Santa Comba y de San Pedro de Rocas.

    En 1494, con la visita efectuada a Santa Comba de Naves por fray Juan de San Juan, se dan los primeros pasos para su incorporación a la reforma observante vallisoletana. Pese a la resistencia opuesta durante algunos años, el 19 de marzo de 1513 León X decreta su anexión definitiva a la Congregación benedictina de Valladolid, en la cual permaneció hasta la Desamortización.

  3. Historia archivística
  4. Fray Benito de la Cueva nos da noticia de un incendio sufrido por el monasterio "en tiempos pasados". Pero también algunos documentos proporcionan noticias directas o indirectas sobre la pérdida de documentos.

    Actualmente, el fondo documental de Santa Comba de Naves se encuentra repartido en tres archivos: Archivo de la catedral de Orense, Archivo Histórico Nacional y el Archivo Histórico Provncial de Orense. El mayor volumen se conserva en el primero de estos depósitos, seguido a muy larga distancia por el Archivo Histórico Nacional y en último lugar el tercero de ellos.

  5. Publicaciones
  6. [CUEVA, Fray Benito de la]: Historia de los monasterios y prioratos anejos a Celanova. Edición, notas e índices por Mª Teresa González Balasch. Introduccion por José Ignacio Fernández de Viana y Vieites, Granada: Universidad de Granada, p. 155-164.

    SA BRAVO, Hipólito: El monacato en Galicia, La Coruña: Librigal, 1972, vol. II, p. 51-53.

    FREIRE CAMANIEL, José: El monacato gallego en la Alta Edad Media, A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza, 1998, vol. II, p. 790-794.

    PÉREZ RODRÍGUEZ, Francisco Javier: Mosteiros de Galicia na Idade Media (séculos XII-XV). Guía histórica, Ourense: Deputación Provincial de Ourense, 2008, p. 68-69.

    DURO PEÑA, Emilio: "El monasterio de Santa Comba de Naves", en Anuario de Estudios Medievales, 5 (1968) p. 137-179.

    DONO LÓPEZ, Pedro: Colección de documentos en pergamiño do mosteiro de Santa Comba de Naves [Recurso electrónico]. Introdución, edición e índices, Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico, 2010. 1 CD-ROM.

    DONO LÓPEZ, Pedro: "Sobre primeiros documentos en galego do mosteiro de Santa Comba de Naves", en Verba. Anuario galego de Filoloxia, nº 38 (2011) p. 51-94.