useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
Charter: Salzburg, Erzstift (798-1806) AUR 1271 VIII 04
Signature: AUR 1271 VIII 04
Zoom image:
Add bookmark
Edit charter (old editor)
4. August 1271
Propst Konrad, Dekan Wernher und der Konvent von Berchtesgaden überlassen auf Bitte des Domdekans Heinrich und des Domkapitels demselben ihre Salzgrube (fodinam salis) auf der Hube Schozris zur Ausbeute (excolendam), wogegen das Domkapitel verspricht, B.s Rechte, besonders hinsichtlich des weltlichen Gerichtes dort zu erhalten und gegebenen Falls zu verteidigen. Sie erlauben auf Bitte des Domkapitels, daß die bercht. Leute und keine anderen im Berge arbeiten, außer es erhält der Bergmeister aus einer anderen Familie tüchtigere. Sollten ihre Leute aufständisch werden, sollen sie von der Arbeit ausgeschlossen und nicht wieder zugelassen werden, bis sie Bf Genugtuung geleistet haben. Sollte die Hube durch den Bau so geschädigt werden, daß der Hintersasse den Zins, nämlich 100 Käse oder statt deren 10 Schilling Pfge ihnen nicht mehr leisten kann, soll das Domkapitel den Schaden ersetzen. Holz zum Bergbau darf ohne Erlaubnis B.s nicht gefällt werden. Sie werden niemandem erlauben, auf der Hube einen anderen Salzbau aufzuschlagen. Findet sich dort Salz, dürfen sie nur eine Schaftricht (-triht) bauen, mit nur einem Wassergang für die Zufuhr. Wenn der Bau versiegt, dürfen sie ihn ohne Erlaubnis nicht anderswohin verlegen. Wenn durch den Bau das Wasser hinter der Anlage, die Wehr (wer) genannt wird, einstürzt, dürfen sie mit B.s Vorwissen auf der Hube eine andere Salzgrube machen. Wenn sie wegen Wasser oder Steine den ihnen verliehenen Bau nicht ausbeuten können, sollen sie irgendwo anders auf der Hube mit ihrem Einvernehmen es versuchen. Als Vergütung erhält Bf in jeder Woche von einer Pfanne 1/2 Pfd. Pfge. Können sie mehr Pfannen haben, erhält Bf von jeder Pfanne pro Arbeitswoche (6 Tage) 1 Pfd. Pfge. Wird die ganze Woche nicht gesotten, brauchen sie nichts zahlen, bei nur 2-3 Tagen jedoch schon. Unterlassen die Verwalter (procuratores) die Zahlung ohne Grund, verlieren sie das neue Wasser, welches auf den Berg geführt ist. Dat. a. d. 1271 ind. 14, 2 non aug.  

orig.
Current repository
HHStA Wien AUR (http://www.oesta.gv.at)

1 Siegel (fehlt)Notarius Description: 487
    Graphics: 
    x
    Amputari solet calumpniandi materia, si ea, que aguutur in tempore, ne labantur a memoria hominum, scripti remedio perhennantur. Unde nos Chvnradus, dei gratia prepositus, Wernhardus decanus totusque conventus nostre ecclesie in Berchthersgadem notum facimus universis intuentibus presens scriptum, quod ob reverentiam et peticionem domini Hainrici venerabilis decani Salzpurgensis et eiusdem ecclesie conventus dominorum nostrorum et fratrum in Christo fodinam salis infra terminos nostros in mansu, qui dicitur Schozris, indulsimus excolendam. Ipsi vero promiserunt conservare nobis ibidem libertatem et omnia iura nostra immo pro posse suo defendere, si quis nos in eodem loco attemptaverit aggravare, unde hos vel nostri offenderemur, precipue in iudicio seculari, quod ad nos spectat pleno iure. Tali etiam pacto ipsorum peticioni annuimus, ut homines ecclesie nostre in ipso monte et non alii laborent, nisi forte magistrum montis de aliena familia contingat eos habere magis huic operi conpetentem. Et si hominum nostrorum aliqui in monte laborantium nobis rebelles fuerint in hiis, in quibus ad nos respectum habere debent, a labore huiusmodi excludentur et de cetero non conducantur, nisi prius nobis de tali contumacia satisfiat. Item si mansus noster dictus Schozris propter culturam eorum adeo debiliretur, quod ab homine nostro ibi residente debita non possit pensio nobis exhiberi, centum videlicet casei vel pro ipsis decem solidi denariorum usualis monete, dampnum id tenebuntur domini predicti ex integro resarcire, cauto tamen ne per neglientiama) coloni nobis dispendium aliquod generetur, ad quod supplendum ipsi nullatenus tenebuntur. Item ligna nostra ad montis structuram nisi de nostra licentia minime succidentur. Nos vero nulli licentiam dabimus in eodem mansu sicut est circumseptus causa salis montem alium excolendi, ne dictus conventus in sua cultura aliquibus artacionibus pregiavetur. Item si sal ibidem inventum fuerit, tantummodo excolent unam schaftriht, ad quam quicquid hincinde ad eorum usum poterunt, deducent omni illa aqua ad meatum unicuin transeunte. Item cultura montis illius deficiente ipsi nullatenus se transferent ad alium excolendum nisi de nostra licentia speciali. Item si culto monte aqua eorum retro edificium, quod wer dicitur wlgariter, obruitur, licebit eis de nostra conscientia et permissione in eodem mansu super eandem culturam aliam facere fodinam, per quam aqua obruta usibus eorum cedat. Item si per aquam vel per lapides montem a nobis eis concessum excolere non possunt, licebit eis nobis tamen requisitis culture dare operam in eodem mansu ubicumque fuerit oportunum. Et ut aliquid iuris ac utilitatis habeamus de cultura, que in predio nostro pro salis inventione colitur et si ibidem reperitur, cunctis ebdoniadibus de una patella ad eos spectante dimidiam libram denariorum usualis monete, postquam aquam de monte nostro habuerint persolvere nobis debent. Et si poterunt de eodem monte aquam salis patellis pluribus exliibere, de qualibet patella sex diebus semper ad ebdomadam conputatis una libra denariorum nobis ut convenimus persolvetur. Et si qua septimana sine decoctione salis transierit, de eadem in nullo tenebuntur respondere, sed si uno die duobus vel tribus sal coxerint, pensionem debent solvere iam predictam. Verum si procuratores eorum desides fuerint in solutione eiusdem debiti legitimo cessante impedimento, aqua recenti, que in ipsum montem pro eorum utilitate est deducta, eos privabimus, quousque nobis debita pensio persolvatur et si quid ex hoc dampni incurrerint, non nobis sed suis in salina provisoribus imputabunt. Et ut hec omnia inviolabiliter conserventur, presens inde scriptum confici et sigilli nostri munimine iussimus roborari. Dat. anno domini millesimo CC°LXX°I°, indictione XIIII, II non. augusti.||
    SD.b)
    Source Fulltext: Salzburger Urkundenbuch, IV. Band, Urkunden von 1247-1343. Franz Martin. S. 71-72.

    Original dating clauseanno domini millesimo CCLXXI, indictione XIIII, II non. aug.

    Editions
    • SUB IV Nr. 72; MR I 0605


    LanguageLatein

    Notes
    a) A. b) an Pergament
     
    x
    There are no annotations available for this image!
    The annotation you selected is not linked to a markup element!
    Related to:
    Content:
    Additional Description:
    A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.