MICHAEL DE AZMANSDORF licentiatus in decretis, commissarius venerabilis viri domini Andree de Grillenperg, canonici ecclesie et officialis curie Patauiensis, vniuersis et singulis, ad quos presentes nostre litere peruenerint, salutem in domino et subscriptis fidem credulam adhibere. Dudum alias videlicet anno domini millesimo quadringentesimo duodecimo, secunda mensis Januarij, ad instantiam nobilis uiri domini Reinperti baronis baronie de Walse et domini dominij in Asparn Patauiensis diocesis, religiosus vir dominus Joannes abbas monasterij sancti Lamberti ordinis S. Benedicti in Altenburg dicte Patauiensis diocesis totusque conuentus monasterij antedicti per literas prefati venerabilis uiri domini Andreae de Grillenperg officialis legitime citati ad iudicium, querelis prenominati nobilis uiri domini Reinperti de Walse in iudicio responsuri. Quibus in termino comparentibus honorabilis uir magister Mathias de Walse procurator et procuratorio nomine dicti dominj Reinperti, de cuius mandato legitime constabat circa acta cause presentis, querelam contra ipsos uerbo proposuit, qua proposita adstatim dominus Joannes Zwetler professus et syndicus ac syndicario nomine dicti monasterij, de cuius mandato etiam apud acta legitime constabat, prefatum dominum Andream officialem tanquam sibi ac suo monasterio suspectum recusauit, etiam recusationis causam assignans ibidem. Quapropter dictus dominus Andreas officialis considerans, quam graue sit partibus coram suspecto iudice litigare, nolens prefatis abbati et conuentui dare materiam appellandi, dictam causam nobis commisit sine debito terminandam. Nos igitur de mandato sepedicti domini Andreae de Grillenperg, officialis curie Patauiensis, huiusmodi onus assumentes dictas partes ad certum terminum conuoeauimus, quo adueniente dictus magister Mathias procurator procuratorio nomine prefati nobilis uiri domini Reinperti de Walse in antedicta causa coram nobis obtulit libellum per omnia in hec uerba. Coram vobis venerabili uiro domino Michaeli de Azmansdorf, licentiato in decretis, commissario a venerabili viro domino Andrea de Grillenperg, officiali curie Patauiensis, partibus et in causa infrascripta specialiter deputato, procurator et procuratorio nomine nobilis uiri Reinperti, baronis baronie de Walse in Austria et domini dominij in Asparn, patroni ecclesie parochialis sancti Pangratij in Asparn Patauiensis diocesis, contra et aduersus religiosos uiros dominos abbatem et conuentum monasterij in Altenburg ordinis S. Benedicti Patauiensis diocesis et contra quamlibet aliam personam pro ipsis in iudicio legitime interuenientem nomine sui et dicte ecclesie proponit et dicit cum querela, quod licet olim dominus Hadmarus felicis recordationis de Sunnperg, dominus et antecessor dicti domini Reinperti dominij in Asparn et pro tunc patronus dicte ecclesie in Asparn, debita iuris adhibita solemnitate fructus redditus et prouentus infrascriptos ad dictam ecclesiam pro tunc spectantes ab ipsa et ad prefatum monasterium in Altenburg transtulerit et transferri permiserit. Primo videlicet maiorem decimam in Asparn, maiorem decimam in Amays maiorem decimam in Aygen, maiorem decimam in Zwentendorf et maiorem decimam in Wenzesdorf, nec non decimam uinorum in nunc Khueberg Koizperg (sic), decimam uinorum in Amays in monte uocato Dornleutten, decimam uini in Aygen, cum toto iure montano et omnia jura in denarijs ad dictam ecclesiam spectantia atque nouem libras denariorum et triginta denarios annui census, sitas in uillis Grauensulz et Chotesprun, et sex libras denariorum annui census sitas in Hedersdorf, in Durenbruck et in Alatstain. Licetque domini Seifridus abbas, Erhardus prior, totus conuentus dicti monasterij sancti Lamperti in Altenburg pro tunc existentes, pro se et suis successoribus perpetuo se obligauerint, propter premissa ad peragendum anniuersarium dicti domini Hadmari cum quinque libris denariorum omni anno proxima feria secunda post festum sancti Colomanni et ad faciendam memoriam anime sue et ad accendendum unum perpetuum lumen in capella dicti domini Hadmari in prefato monasterio sita et per eum fundata, nec non ad celebrandum perpetuo omni die tres missas in capella antedicta, atque ad perpetuo nutriendum tredecim infirmos in hospitali per dictum dominum Hadmarum in prefato monasterio in Altenburg cum certis ferculis cottidie ipsis tradendis ac vestimentis et lectisternijs ac reformationibus eorundem certis temporibus ipsis dandis et fiendis fundato, tali tamen conditione adiecta, quod si prefati domini abbas et conuentus pro tempore existentes premissa omnia et singula totaliter non adimpleuerint, extunc predicti fructus, redditus et prouentus omnes et singuli ad monasterium sanctimonialium S. Bernhardi Cisterciensis ordinis Patauiensis diocesis, ac abbatisse et conuentui eiusdem cum omnibus et singulis oneribus prenominatis per ipsas abbatissam et conuentum perpetuo, ut superius est expressum, peragendi et sufferendi. Que si premissa propter fructuum paucitatem aut onerum multitudinem siue aliam quamcunque causam assumere recusarent, extunc ipso facto omnes et singuli fructus et redditus et prouentus supradicti qualitercumque nominati ad dictam ecclesiam sancti Pangratij in Asparn reuerti, deuolui et pertinere deberent omni uia, jure et modo, quibus prius ad ipsam pertinebant, prout hec omnia et singula in litteris desuper confectis, ad quas se dictus procurator remittit, plenius continentur. Licetque prefati domini abbas et conuentus dicti monasterij in Altenburg non omnia et singula premissa iam pluribus annis, prout superius est expressum, non adimpleuerint nec die hodierna curent adimplere, predictique fructus, redditus et proueritus cum suis expressis oneribus ad prefatum monasterium sancti Bernhardi ex hoc dudum deuoluti fuissent, dictaque abbatissa et conuentus dicti monasterij sancti Bernhardi pro tunc existentes nomine domini et dominij in Asparn, quatenus predictos fructus, redditus et prouentus una cum prenominatis suis oneribus, sicut premittitur, deuolutos ad ipsas assumere et peragere, ac adimplere uellent, requisiti fuerint, ipsique certis ex causis mouentibus premissa assumere recusauerint, ideoque omnes et singuli fructus redditus, et prouentus predicti ad prefatam ecclesiam sancti Pangratij in Asparn omni uia iure et modo, quibus prius ad ipsam pertinebant, dudum fuerint deuoluti, prefatique domini abbas et conuentus dicti monasterij et presertim moderni pro parte dicti domini Reinperti et nomine ipsius ecclesie in Asparn, quatenus omnes et singulos fructus, redditus et prouentus supradictos, sicut premittitur, ad dictam ecclesiam deuolutos, ipsi ecclesie sancti Pangratij in Asparn demittere ac tradere et assignare curarent ac ab alijs tradi et assignari permitterent, sint saepius charitatiue requisiti, jpsi tamen nescitur quo maligno spiritu seducti, qualibet uice contradixerunt et contradicunt die hodierna in non modicum dicti domini Reinperti domini ac patroni supradicti et presertim ipsius ecclesie in Asparn preiudicium, damnum et grauamen, ac ipsorum propriarum animarum periculum et scandalum plurimorum. Quare prefatus procurator petit nomine quo supra per vos, dominum Michaelem et judicem uenerandum pronuntiarj, decernj et declararj, omnes et singulos fructus, redditus et prouentus supradictos ad prefatam ecclesiam sancti Pangratij in Asparn pertinuisse, ipsosque per prefatum dominum Hadmarum de Sunnberg ad dictum monasterium sicut prefertur donatos fuisse, predictosque dominos, abbatem et conuentum ad omnia et singula onera premissa pro se et suis successoribus perpetuo peragenda et facienda se obligasse, eosque non omnia et singula sicut premittitur pluribus annis peregisse, nec peragere die hodierna, ideoque omnes et singulos fructus, redditus et prouentus supradictos ad dictum monasterium sanctimonialium sancti Bernhardi sub dictis oneribus dudum deuolutos fuisse, dictisque abbatissae et conuentui eiusdem monasterij sancti Bernhardi eosdem fructus, redditus et prouentus cum oneribus supradictis ex parte dicti dominij oblatos fuisse, dictosque abbatissam et conuentum ipsos ad se recipiendum recusasse, et propter hoc dictos fructus, redditus et prouentus ad dictam ecclesiam in Asparn omni uia, iure et modo quibus prius ad ipsam pertinebant, deuolutos fuisse et esse, prefatosque abbatem et conuentum dicti monasterij in Altenburg ex parte dicti dominij in Asparn, quatenus dicte ecclesie atque ipsius rectori ipsius nomine ipsos fructus, redditus et prouentus cum ipsorum possessione dimittere, tradere et assignare ac ab alijs tradi et assignari permittere curarent, saepius charitatiue requisitos fuisse et esse, ipsosque qualibet uice contra deum et iustitiam et in predicti domini Reinperti et sui dominij, ac ecclesiae antedictae non modicum preiudicium damnum et grauamen recusasse, et hodierna die iniuste et indebite recusare dictosque abbatem et conuentum ad dimittendum, tradendum et assignandum, omnes et singulos fructus, redditus et prouentus supradictos, et ab alijs tradi et assignari realiter et cum effectu compellendos fore et per uos compelli causis ex premissis, vestra diffinitiua sententia mediante, in hoc officium vestrum humiliter implorando. Premissa omnia et singula petit dictus procurator melioribus, uia, jure et modo quibus potest, una cum expensis in et ob litem factis, quas aestimat ad quatuor libras denariorum et protestatur defaciendis (sic). Ad ullam tamen superfluam comprobationem, sed duntaxat ad eam, que ad sui intentionem sufficere uidentur (sic), se adstringens, de quo principaliter protestatur, saluo iure addendi, minuendi, corrigendi ac omnibus alijs iuris beneficijs, ut est moris. Super quo quidem libello, lite legitime contestata positionibus et articulis ex eodem oblatis, exceptionibus, replicationibus, dupplicationibus, triplicationibus, quadruplicationibus hinc inde productis tandem interloquendo pronuncianimus, dictis positionibus et artinulis per partem aduersam fore de jure respondendum, quibus cum sic sufficienter fuisset medio juramento responsum et pro parte dicti domini Reinperti de Walse prestitum calumniae iuramentum, productisque hincinde literis, juribus et jnstrumentis, quibus dicte partes uti volebant, alijsque de iure seruandis seruatis, renuntiatisque ulterioribus productionibus et probationibus procuratoribus dictorum partium consentientibus et petentibus ad concludendum in dicta causa statuimus terminum competentem. Quo adueniente ac predictis precuratoribus coram nobis in iudicio constitutis, consentientibus et petentibus, nos una cum ipsis conclusimus et habuimus pro concluso, statuentes eisdem terminum peremptorium competentem ad audiendum in dicta causa ferri sententiam diffinitiuam. Quo termino adueniente et dictis procuratoribus in iudicio coram nobis propter hoc comparentibus ac dictam sententiam ferri instanter postulantibus, nos diligenter uisis et auditis juribus partium hinc inde productis, et rationibus, probationibus et allegationibus eorundem cognitis et ipsius causae meritis ad plenum inuestigatis, deliberatione matura prehabita, communicatoque nobis consilio jurisperitorum sententiam in huiusmodi causa promulgauimus in hunc modum: Christi nomine inuocato pro tribunali sedentes et solum deum prae oculis habentes, per hanc nostram diffinitiuam sententiam pronuntiamus, decernimus et declaramus, omnes et singulos fructus, redditus et prouentus supradictos ad prefatam ecclesiam sancti Pangratij in Asparn pertinuisse, jpsosque per prefatum dominum Hadmarum de Sunnberg ad dictum monasterium in Altenburg, sicut premittitur, donatos fuisse, predictosque abbatem et conuentum ad omnia et singula onera premissa prose et suis successoribus perpetuo peragenda et facienda se obligasse eosque non omnia, sicut premittitur pluribus annis peregisse, nec peragere die hodierna, ideoque omnes et singulos redditus et prouentus supradictos ad dictum monasterium sanctimonialium S. Bernhardi sub dictis oneribus dudum deuolutos fuisse dictisque abbatissae et conuentui eiusdem monasterij sancti Bernhardi eosdem fructus, redditus et prouentus cum oneribus supradictis ex parte dicti domini oblatos fuisse, dictosque abbatissam et conuentum ipsos ad se recipiendum recusasse, et propter hoc dictos fructus redditus et prouentus ad dictam ecclesiam in Asparn omni uia, iure et modo, quibus prius ad ipsam pertinebant, deuolutos fuisse et esse, prefatosque abbatem et conuentum monasterij in Altenburg ex parte dicti dominij in Asparn, quatenus dicte ecclesie atque ipsius rectori ipsius nomine ipsos fructus, redditus et prouentus cum ipsorum possessione dimittere, tradere ac assignare, ac ab alijs tradi et assignari permittere curarent, sepius caritatiue requisitos fuisse et esse, ipsosque qualibet uice contra deum et iustitiam ac in predicti domini Reinperti et sui dominij ac ecclesie antedicte non modicum preiudicium, damnum et grauamen recusasse et hodierna die iniuste et indebite recusare, dictosque abbatem et conuentum ad dimittendum, tradendum et assignandum omnes et singulos fructus, redditus et prouentus supradictos et ab alijs tradi et assignari realiter et cum effectu compellendum fore et compellimus causis ex premissis nostra diffinitiua sententia mediante, prefatosque abbatem et conuentum in expensis in hac causa legitime factis condemnandum fore et condemnamus, quarum taxationem in posterum nobis reseruamus, in nomine patris et filij et spiritus sancti amen. Lecta, lata et in scriptis promulgata est hec deffinitiua sententia anno domini millesimo quadringentesimo tertio decimo, indictione sexta, die uero septima mensis Julij, hora tertiarum uel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Joannis diuina prouidentia pape uigesimi tertij anno eius quarto, Vienne, Patauiensis diocesis, in dote beate Marie virginis in Ottenhaim in coenaculo maiori, presentibus ibidem honorabilibus et discretis uiris dominis Friderico Prenner in artibus et in decretis baccalaureo, rectore parochialis ecclesie in Nidernhausen, Vlrico Lengentaler de Grinzing, Thoma de Rheza, presbiteris et clericis Patauiensis diocesis, testibus ad premissa vocatis pariter et rogatis. In quorum omnium fidem et euidens testimonium premissorum presentes nostras literas seu hoc presens publicum jnstrumentum huiusmodi cause sententiam in se continentes seu continens exinde fieri et per notarium publicum infrascriptum subscribi et publicari mandauimus, et quia sigillo proprio pro nunc caremus, ideo venerabilem virum dominum Joannem de Dobrasperg, decanum ecclesie collegiate omnium sanctorum alias sancti Stephani in Vienna ad Romanam ecclesiam nullo medio pertinentis Patauiensis diocesis, diligenter supplicauimus, quatenus ad huiusmodi rei euidentiam, robur et firmitatem sigillum suum presenti jnstrumento sententie diffinitiue appendere dignaretur. Datum et actum Vienne dicte Patauiensis diocesis anno, jndictione, die mense, hora et pontifice, presentibus testibus quibus supra. Et ego Joannes Seld clericus Patauiensis diocesis, publicus jmperiali authoritate, predictorum conclusionum, petitionum sententie diffinitiue promulgationum, expensarum condemnationum (sic) omnibusque alijs et singulis premissis, dum sicut premittitur, agerentur et fierent, una cum prenominatis testibus anno, die, mense, hora, jndictione, pontifice et loco subscripto presens interfui, eaque omnia et singula sic fieri, nec non agi uidi et audiui, ideoque de mandato dicti domini licentiati et commissarij, hoc presens publicum jnstrumentum manu mea propria scripsi et in hanc publicam formam redegi, et signo ac nomine meis solitis et consuetis una cum appensione sigilli domini decani prefati, sicut premittitur, pro eo rogati, signaui rogatus et requisitus in fidem et testimonium euidens omnium et singulorum premissorum.

Source Fulltext: BURGER, Urkunden Altenburg (=FRA II/21, 1865) S. 297-304