Frater Jacobus abbas Morimundi in Lingonensi diocesi auctoritate plenaria reverendissimi domini nostri et Capituli generalis Ordinis Cisterciensis visitator et reformator omnium et singulorum monasteriorum praedicti Ordinis in tota regione germanica consistentium venerabili et in Christo nobis praecarissimo coabbati nostro monasterii de Sancta Cruce in Austria salutem et in commissis fidelem adhibere diligentiam ad multorum eruditionem. Cum nihil splendidius seu optabilius in orbe, nihilque magnificentius aut commodius seu magis necessarium sacro Ordini nostro viris doctis ac probis esse constet, ita ut eapropter sancti patres nostri suis statutis et diffinitionibus antiquis et novellis summo studio abbates ad mittendum suos studentes ad studia generalia Ordinis incitare, hortari, monere ac eis sub variis et formidabilibus poenis passim praecipere videantur, et nihilo minus experimento didicimus plures Ordinis patres Austriae et patriarum circumadjacentium tam salubria mandata contemnentes a multis annis suos studentes ad famosum collegium sancti Nicolai Viennense, prout tenebantur, non miserunt, unde dictum collegium vacuum et desertum pro dolor! inspicitur, quo fit, ut non solum ipse Ordo noster seu potius modernae ipsius Ordinis personae in canticum multorum devenerint, et quod lamentabilius est, sacer Ordo, qui dudum viris clarebat doctissimis, de proximo hujusmodi personis scientiarum splendoribus illustratis penitus carebit, nisi otius de remedio provideatur opportune. Hinc est, quod vobis, cum ex antiquo Ordinis decreto dispositio praedicti collegii sancti Nicolai ad vos tanquam ad ordinarium ipsius visitatorem pertinere dignoscitur, de vestris discretione, circumspectione, prudentia, zelo ceterisque virtutibus ad plenuin confidentes, auctoritate totius Ordinis praefati, qua in hac parte plenaria fungimur, vobis committimus et in mandatis damus, quatenus ad reparationem tantae ruinae Ordinis vestrae mentis aciem exigentes viresque animi applicantes ac fideliter et diligenter laborantes omnes et singulos nostri praedicti Ordinis abbates monasteriorum in Austria, Bavaria, Stiria, Carinthia, Carniola, Moravia, Ungaria et aliis, qui ad mittendum studentes suos ad dictum collegium secundum ordinis statuta tenentur, omnibus possibilibus et rationabilibus modis ac viis inducatis et si opus fuerit, per excommunicationem aliasque censuras ecclesiasticas indissimulanter compellatis ad mittendum unum vel duos de fratribus suis secundum statutum Benedictinae ad dictum collegium studii causa cum sufficientibus provisionibus; a quibus censuris nisi vestris paritum fuerit mandatis, minime absolvere valeatis, sed ad superiores vestros remittatis Ipsis studentibus de provido ac discreto provisore providendo, qui eandem quam alii provisores aut qualem expedire videritis, in dictos studentes habeat potestatem aliosque officiarios et administratores necessarios juxta formam antiquitus laudabiliter servatam instituendo. Et quia oculariter non sine cordis amaritudine dictum collegium per quorundam negligentiam in structuris maxime dampnificatum perspeximus, ne propter loci indispositionem scolares mittendi dictum collegium inhabitare refugiant, eadem auctoritate damus vobis potestatem et mandatum speciale vocatis vobiscum aliquo Ordinis abbate et quibusdam expertis domificatoriis aestimationem faciatis, pro quanta pecuniarum somma praedictum collegium in reparationibus necessariis restaurari poterit, cellulis privatis monachorum non comprehensis; taliterque laboretis, ut dictam sommam necessariam secundum discretionis vestrae dictamen dictis monasteriis habito respectu ad valores ipsorum imponatis, et ipsi abbates mittendo suos scolares cum sufficientibus provisionibus mittant etiam quottas sibi per vos imponendas pro aedificiorum ipsius collegii sufficienti reparatione volumus etiam, ut pecunia quae ex locatione domus ipsi collegio incorporatae et alii census, si qui sint, ad dictum collegium spectantes in aedificiorum ipsius collegii sustentationem fideliter applicentur. Et ut tam sanctum opus tutius habeat progressum, vobis praecipiendo mandamus, quatenus cum omni diligentia expensis monasteriorum mittatis nuntios vestros cum litteris vestris ad singulos abbates dictarum patriarum cum intimatione personarum, quatenus omni dissimulatione aut tergiversatione postposita ipsi mittant suos studentes ad dictum collegium tali tempore, ut ante festum Michaelis ipsos constituant in hac civitate Viennense. Si vero aliqua monasteria adeo depauperata fuerint, ut unum solum non posset commode sustentare, unum studentem cum debitis provisionibus, damus vobis potestatem, plura monasteria conjungendi, quae unum scolarem cum provisionibus debitis sustentent, vicem pro vice reddendo, ita quidem, dum unum eorum scolarem expensis communibus sic tenuerit, alter tanto tempore suum tenere debeat. Talis autem conjunctio monasteriorum non absque magna necessitate fiat, super quo conscientiam vestram oneramus, ut autem dicti scolares in suo adventu inveniant loca necessaria sufficienter disposita, vobis seriosius praecipimus, ut ante eorum adventum expensis communibus monasteriorum praedicta loca sic aptari curetis, ut dicti scolares in dicto collegio residentiam facere valeant et compelli possint; et ut primi patres Ordinis certiorari possint, quid super praemissis actum gestumve fuerit, vobis districte praecipimus, ut singulis Ordinis (abbatibus) ad ipsos tempore Capituli generalis, aut si tali tempore fieri non poterit, saltem alio tempore ad reverendissimum dominum nostrum Cisterciensem aut ad, nos proprium nuntium expensis communibus abbatum, qui in praemisso collegio studentes hic tenent, indiffectibiliter transmittatis cum bonis et certis documentis super his, quae in praemissis per vos facta fuerint, quatenus obedientia vobis exhibita et a quibus ipsi primi patres agnoscant, ut bonos et obedientes amore et congruis prosequantur favoribus, rebelles vero et inobedientes poenis plectant debitis et censuris. Invocata ad praemissa quorumcunque dominorum saecularium vel ecclesiasticorum consilio, auxilio et favore. Omnibus igitur et singulis dictorum monasteriorum abbatibus et regularibus personis firmiter damus in mandatis, quatenus in praemissis et ab eis dependentibus vobis tanquam nobis firmiter pareant et devote obediant. Datum in civitate Viennensi sub appensione sigilli nostri die septima mensis Junii anno domini millesimo, quadringentesimo nonagesimo sexto.

Source Fulltext: Zisterzienser-Chronik 12 (1900) S. 373-374