In nomine domini Amen. Fridericus de Chotwico, Doctor Decretorum, Canonicus Pataviensis ad certitudinem presencium et memoriam futurorum. Varietas temporum variacionem statutorum humanorum inducit, eamque racionabilem reddit, nam et ipse Deus non nulla, que in veteri testamento statuerat, mutavit in novo. Sic serpentem eneum, quem Moyses iussu dei fecerat, ne serpentina morte populus interiret, Ezechias racionabiliter confregit, cum populus illum colere et venerari cepisset. Ex quo magna trahitur auctoritas, vt si quando facta sunt aliqua, que illo tempore potuerunt esse sine culpa, et postea vertuntur in errorem et supersticionem, sine tarditate aliqua destrui debeant et confringi, ea quoque, que per importunitatem obtinentur, vel pocius extorquentur, data opportunitate convenit revocari. Sane litteras Reverendi patris et domini mei, domini Alberti Episcopi Pataviensis omni vicio et suspicione carentes recepi per omnia in hec verba:||
Albertus, dei gracia Pataviensis Episcopus Honorabili viro, Magistro friderico, decretorum doctori, eiusdem ecclesie nostre Canonico devoto suo dilecto Salutem in Domino. Conquestus est nobis Stephanus, prepositus Monasterii Neunburgensis ord. s. Aug. nostre||
dyocesis, quod quedam diffiniciones, ordinaciones et statuta, que sub anno domini M° CCC° vicesimo secundo nobis visitacionis officium in predicto suo monasterio personaliter agentibus pro bono pacis et concordie statuimus, docente magistra rerum experiencia evidenter tendant ad noxam., et fratribus ac Sanctimonialibus dicti conventus dissolucionis et inobediencie materiam prebere aliqualiter videantur. Quocirca dileccioni tue tenore presencium committimus et mandamus, quatenus eisdem diffinicionibus, ordinacionibus et statutis, que sub sigillo nostro tibi duximus transmittenda, diligenter inspectis, si qua ex eis in dicti Stephani debite prelacionis officium, aut status ipsius Monasterii, vel regularis discipline aut iuris communis, preiudicium aut elusionem videris redundare, et que nos de iure vel de gracia comode revocari valerent, auctoritate nostra non differas revocare, Decernens memoratum Stephanum auctoritate predicta ad observanciam earundem diffinicionum de cetero non teneri. Datum in sancto Ypolito Anno dni M° CCC° vicesimo quarto, XL Kal. Februarii. - Volens igitur mandatum huiusmodi debita exequi reverencia, feci citacionem generalem et peremptoriam, vt omnes et singuli, quorum interesset, aut sua crederent interesse, comparerent coram me in Ecclesia Collegiata sub Castro eiusdem domini Episcopi in Matse II. Idus Maii, hoc est die XII. mensis eiusdem, eandemque citiacionem, mandatum, iterari et publicari in eodem Monasterio Neunburgensi. Dictis quoque loco et termino comparuit coram me discretus vir‚ Dominus Nicolaus de Kempnitz, Clericus Misnensis Dyocesis, procurator domini Stephani, prepositi Monasterii||
Neunburgensis, factaque mihi fide de publicacione sollempni citacionis supradicte postulavit instanter, vt mandatum michi iniunctum adimplerem iuxta traditam michi formam. Nemine vero comparente, qui in contrarium aliquid allegaret, ex habundanti duxi usque in diem sequentem ad horam terciam expectandum. Quibus, die et hora, venientibus, nulloque oppositore aut contradictore comparente, presidendo in Ecclesia prefata mandatum antedictum adimpleri curavi. Verum cum diligenti examine et matura deliberacione discuciuntur diffiniciones, ordinaciones seu statuta, quarum et quorum michi revocacio est commissa, licet quo ad ipsum Dominum Episcopum sancto quidem zelo et pro bono pacis, que illo tempore non credebatur posse commodius reformari, vrgenti nichilominus importunitate non modica emanarint, plura tamen inveniuntur in eis, que uel iuri communi refragantur, vel Regule sancti Augustini, quam profitentur Canonici eiusdem Monasterii, expresse repugnant, vel debitam et consuetam corrigendi facultatem superiori adimunt et coartant, Ex quibus obediencie nervus dissolvitur, gubernaculum discipline contempnitur et religio naufragatur, ac alias status Monasterii multipliciter deformatur. Que omnia ipsius diffinientis, ordinantis seu statuentis intencioni et proposito non est dubium contraria extitisse, Ideoque venia petita aliquas de huiusmodi diffinicionibus in totum, aliquas in parte, auctoritate, vt supra premittitur, michi commissa, revocare decrevi, prout subsequencia demonstrabunt. Porro prima diffinicio sic dicit: Prepositus omnia maiora ac magis ardua negocia Monasterii, videlicet bonorum immobilium alienaciones perpetuas, aut ad vitas donaciones prebendarum, recepciones fratrum, et similia, que sine consilio aut consensu Capituli fieri non consueverunt, aut possunt, nequaquam sine capituli sui, aut saltem sex, vel ad minus Quatuor meliorum et saniorum consilio ordinet et disponat. Super hiis, que in hac diffinicione continentur, plenius et satis vberius provisum est a iure communi immdesideratur non tantum consilium, sed eciam consensus tocius, vel maioris partis Capituli. - Hanc igitur diffinicionem tamquam iuri communi derogantem, inutilem et racione carentem revoco atque tollo. Secunda vero diffinicio dicit: Volumus, vt Johannes de Sierndorf, frater prepositi, circa omnes officinas et Monasterii negocia ab intus et ab extra nichil permittatur habere de cetero potestatis. - Nec idem Johannes et vxor sua cum ipso preposito sub expensis suis morentur continue, prout hactenus consueverunt. Quod hec diffinicio prohibet, ne Johanni, fratri prepositi administraciones et officia committantur, equum reputo. Nam iura presumunt, res ecclesie ledi per cognatos et proximos prelatorum. Item quod prohibet eundem Johannem et vxorem suam cum preposito sub expensis prepositi continue commorari, similiter equum reputo, quia id esset Monasterio onerosum, maxime cum idem Johannes miles dives et honestus de propriis facultatibus sibi et suis sufficere dinoscatur. Quod autem idem Johannes ab omnibus negociis Monasterii ab intus et ab extra totaliter excludatur, iniquum reputo, et hanc partem diffinicionis predicte revoco atque tollo. Nam iura presumunt, res, fedus et sanguinis connexitas inter fratres operantur, vt fidelius ceteris mutuo se adiuvent ac sibi confidencius se et sua committant. Potest igitur prepositus consilio, auxilio, favore et opera dicti sui fratris in negociis suis et ecclesie sue vti, cum viderit opportunum, et maxime in secularibus negociis, iudiciis et tractatibus, in quibus laici clericos et religiosos sagacitate, industria et experiencia precellere consueverunt. Nec est absonum, si pro laboribus et meritis suis congruum reportet stipendium, cum is, qui ad onus eligitur, repelli non debeat a mercede. Tercia diffinicio dicit: Delinquentium fratrum et sororum excessus in capitulo iuxta fratrum consilium condigna penitencia debere puniri - pars huius diffinicionis satis equa est, congruum siquidem est, fratrum consilium requirere et habere et sequi. Quarta diffinicio dicit, quod Prepositus fratres ipsos aut Capitulum in oblagia sua, quam dominus Episcopus approbat et confirmat, nulla racione possit aut debeat impedire. Ex hac diffinicione proprietatis abdicacio enervatur, Regule s. Aug. detrahitur, et multis abusionibus datur materia et fomentum. Ne igitur Prepositus impediatur, quominus videat, quid de bonis illis agatur et an debite et honeste expendantur, raciones audiat, officialem super illa, sicut et super cetera bona monasterii constituat, et residuum in necessarios aut vtiles vsus expendat, diffinicionem tollo et revoco prenotatam. Verum quia dominus Episcopus ad observanciam predictarum Quatuor diffinicionum ordinacionum seu statutorum constrinxit sepedictum prepositum, sub pena multum gravi, videlicet privacionis prepositure, ne illi per huiusmodi penam libera regendi subtrahatur potestas et subditis remaneat recalcitrandi et rebellandi occasio, eandem penam ex potestate et gracia domini Episcopi tollo et revoco. - Insuper illam diffinicionem, qua conceditur Monialibus exitus Monasterii ad parentes vel consanguineos aut in civitatem vicinam, in quantum exorbitat a constitucione Bonifacii Pape VIII tollo et revoco, cum isti post illam non potuerit in aliquando derogari. Preterea diffinicionem, qua conceditur Monialibus, ut libros, cyphos et vasa alia et iocalia, que suis manibus suunt, in vita et in morte fratribus et sororibus et aliis quibuscumque non suspectis personis pro animarum suarum remedio et alias pro suis necessitatibus habere, donare, legare valeant libere vel testari pro libitu voluntatis, iuri communi constat esse contrarium, et Regule s. Augustini repugnantem, que Regula dicit: Nullus sibi aliquid operetur, sed omnia uestra in commune fiant maiori studio et frequenciori alacritate, quam si vobis singuli propria faceretis. Vnde revoco et totaliter eam tollo. Ad observanciam igitur omnium et singulorum, que in premissis revocavi et sustuli, decerno, denuncio et sentencialiter diffinio in hiis scriptis, sepefatum prepositum amplius non teneri, et veniendo contra revocata vel non revocata penam minime incidere prenotatam. In quorum testimonium et certitudinem pleniorem presentes mandavi confici litteras, et in publicam formam redigi per Chvnradum notarium infra scriptum, meoque sigillo pendente consignari. Actum et Datum in prefata Ecclesia Collegiata anno et die, quibus supra. Et ego Chunradus, quondam Jacobi de Schennano Tridentine dyocesis Apostolica et Imperiali auctoritate Notarius publicus etc.

Source Fulltext: ZEIBIG, Klosterneuburg (=FRA II/10, Wien 1857) S. 197-201