LXXIX.

DE CONVERSIONE MONACIIORUM IN ATKEBATIS, ET DE REGENOLDO ABBATE.

Gum igitur locus iste religione qua supradiximus vigeret sub prae- fato abbate, cogitatio incidit glorioso comiti Arnulfo, ut pari reli gione sancti Vedasti nobilitaret monasterium. Unde et accersito domno abbate Hildebrando, direxit ad eundem monasterium [pos- teaquam congregationi monacorum Sithiensium quadriennio pre- fuisset], ut exemplo operum suorum et exhortatione ad observantiam

1 Hie locus vacuus est in Cod.

148 CHARIT LARIUM SITHIENSE.

eos accenderet monásticas regulae. Quo cum perveiiisset, et id pro quo venerat implere omnimodis satageret, ad ultimum praefatus glo- riosus comes obedire nolentes praecepit monasterio exire; monasterii autem curam, cum his qui remanserant, eidem abbati praecepit guber- nare. Quo id pro viribus ad tempus strenue adimplente, pro labore et exhortatione quae illis utpote rudibus impendi erat necesse, ne- gligebatur ab illo locus iste. Deprecatus est autem isdem abbas inclitum marchisum Arnulfum, ut monasterium hoc Sithiu alicui ex ipsis fratribus committeret gubernandum, ne, dum curis insisteret monasterii unius, negligeret alterius. Annucns autem comes, cum illius consilio, cuidam ipsius monasterii monacho, nomine Rege- noldo, fratrum tantum volúntate obstante, in abbalis sublimavit ho nore. Ordinatus est autem anno ab incarnatione Domini dccccliiii. , XII. kalendas aprilis, ab Wicfrido, Taruanensis ecclesiac praesule. Hil- debrandus autem abbas, nobis flentibus, curam animarum eidem domno abbati Regenoldo commitlens, Atrebatis rediit. Regenoldus autem abbas satis pervigili cura sollicitus erat circa regimen anima rum sibi commissarum; in brevi "autem tempore amabilis extitit omnibus et devotus. Qui confirmatus in loco, emit a quoilam viro illustrissimo, Hugone vocabulo, adjuvante �?nclito markione Arnulfo, ecclesiam quandam in honore sancti Michaelis constructam, nun- cupatam Vuachimvillare, sitam in pago Bononensi, libris v denario- rum. Hic etiam, tempore regiminis sui, consentiente, iramo compel- lente glorioso comité Arnulfo, sancti Audomari reliquias cum honore máximo, et cum multimodo ac devotissimo monachorum ac canoni- corum obsequio, ut terras trans Rhenum sitas, huic sacro loco jam olim a lidelibus concessas, adquireret, Neumago usque regio palatio deportavit, quo in loco tunc gloriosus Otto, rex orientalis Galliae, advenerat. Cumque ventum esset ad Thiale portum, custos ecclesiœ blasphcmando, et reliquias sanctas vituperando, nolebat ecclesiam aperire. Post paululum autem, quidam concite adcucurrit, nuntians eundem custodem a balneis reversum, subita infirmitate correptum, et, ni intercessione succurrant monachi, mox esse moriturum. Quod

PARS PRIMA. — FOLQUJNI LIB. II. 149

andientes fratres, cum raptim unus eucharistiam, alter sacratas reli quias afierre conarentur, ecce alter adest nuntius, dicens eis ne solli- eitarentur, quoniam isdeni presbiter, sancto illi Audomaro dignam blasphemiœ penam reddente, terminum praesentis fecisset vitae. Co- gnito autem hoc,populi undique ad ecclesiam concurrerunt, et fa cúltate qua poterant reliquias sanctas honoraverunt. Partim autem prospere pro quibus vénérant adquisitis, ecclesiam1 in Frekenas regia donatione recepta, cum reliquias2 sancti ad propria sunt reversi. Sub anno autem dominica nativitatis dccccliiii., qui erat annus regiminis 954 praefati abbatis i., gloriosissimus rex occidentalium Francorum Hlu- dovicus decessit a saeculo, et Remis, in monasterio sancti Remigii, est tumulatus nil. idus septembris. Cui in regno successit filius ejus, adhuc puer, Hlotarius, m. idus novembris, in regem ab Artaldo аг- chiprœsule Remensis aecclesiae consecratus.

[Sub quo Arnulphus comes, et Sitbiensis ecclesiae, quantum ad temporale, administrator, privilegium emunitatis confirmationisque bonorum a semetipso datorum, et deinceps donandorum; item de justicia quam debeamus habere in omnibus locis, nostris impetra- vit, secundum banc formam que hic verbo tenus inseritur.]

EXEMPLAR PR1V1LEG11 IMPETRATI.

« In nomine sánete et individué Trinitatis. Lotharius, divina 7januar. 96a. ordinante Providentia, rex Francorum. Cum locis divino cultui mancipatis, ob divine servitutis amorem, opem congruam fecimus, imperialem profecto morem decenter implemus, et nobis ad remu- nerationis eterne premia capescenda profuturum firma credulitate confidimus. Idcirco notum esse volumus omnibus fidelibus, et nos tris presentibus scilicet etfuturis, quia venerabilis Arnulphus, mar- chio abbasque ex monasterio cenobii Sithiu, quod est situm in pago Taruanensi, constructum in honore sánete Dei genitricis semperque virginis Marie, et apostolorum Petri et Pauli, in quo corpora bea- torum confessoruin Audomari atque Bertini requiescunt, ubreciam 1 Sic. • Sic.

presenti tempore prenominatus abbas, auctore Deo, preesse videlur; nostre innotuit majestati qualiter, jamdudum tempore, predeccssores parentes nostri, reges videlicet Francorum, eidem monasterio rega- libus privilegiis talem conccdissent auctoritatem, ut illud, cum om nibus ad se pertinentibus, sub perpetua eorum defensionis maneret securitate. Sed, pro firmitatis inditio, postulaverunt ut non solum , ecessorum nostrorum regum morem sequentes, nostre hujus- modi auctoritatis preceptum erga ipsum monasterium, tuitionis gra tia, fieri juberemus, sed eciam perficeremus utomnes celias et villas, seu ceteras possessiones predicti monasterii, quasin quibuslibet pagis et territoriis infra ditionem imperii nostri consistunt, nullus prede- cessorum nostrorum divideret, aut in alios usus converteret, et ut ^ familia ejusdem monasterii nullis quibuslibet hominibus foderum daret; et ut ea que a fidelibus recenti tempore concessa sunt, nostra quoque auctoritate firmaremus, humiliter petierunt. Quorum peti- tionibus libenter adquievimus; et ita in omnibus concedimus, atque per hoc preceptum confirmamus, fiscum videlicet Morke, cum omni bus appenditiis, quem is inclitus markisus Arnulphus, noster fide- lissimus, eidem loco sancto tradiderat, consentiente, im mo rogante Athala, ejusdem conjuge nobilissima, tempore quo ipsa feminarum prima temptavit ingredi sancta ipsius monasterii limina; villam eciam Arkas dictam, quam isdem quoque victui fratrum adauxit, in qua et alodem Everardi illustris, ejusdem loci advocati, quern post suum obitum ipsistradiditfratribus recipiendum; monasterium quo que sancti Michaelis, Wachimvillare dictum, cum appenditiis suis; Petresse quoque ecclesiam, prefati markisi traditione donatam: haec omnia eidem loco sancto confirmamus regali auctoritate. Proinde hos nostros regales apices fieri jussimus, per quos successores nostros ammonemusut, sicut predicto monasterio concessimus, ita illi ratum et stabile permanere permittant; ut nullam divisionem in monas- teriis aut cellis vel villis seu ceteris possessionibus faciant aut faceré permittant, aut in alios usus retorqueant. Sed et hoc sancimus atque decernimus, ut nullus judex publicus, autquislibet ex juditiaria po-

PARS PRIMA. — FOLQCIM LIB. II. 151

testate, in ecclesias aut ceteras possessiones memorati monasterii. quas nunc possidet, vel que deinceps voluerit divina potestas au- geri, ad causas juditiario more audiendas, vel freda aut bannos exigendos, aut mansiones vel paratas faciendas, aut foderum exi- gendum, aut fidejussores tollendos, aut homines ipsius monasterii distringendos, nec ullas redibitiones aut illicitae occasiones requi- rendas, ullo unquam tempore ingredi audeat, vel ea que memorata sunt penitus exactare présumât; sed liceat memorato abbati Arnulfo, suisque successoribus, res predicti monasterii, cum omnibus fredis et bannis sive concessis, sub nostra defensione quieto ordine possidere; quatinus ipsos servos Dei, pro nobis ac pro stabilitate totius rogni nostri a Deo nobis concessi, jugiter Dei misericordiam exorare delec- tet. Et ut bec auctoritas nostris futurisque temporibus, Deo prote- gente, valeat inconvulsa permanere, manu propria earn firmavimus, et annuli nostri impressione assignari jussimus.

« Actum vu. idus januarii, régnante domno Lothario, annoviu., indictione vi.

« Actum Leuduni féliciter. »

Sic signatum inferius:

«Signum LoTHARii, gloriosissimi Francorum regis. « Otto, cancellarius, recognovit. »

Anno post hoc v., signum crucis, nescio qua causa exigente, subito in vestimentis insignitum videbatur humanis. Erat autem color acsi ex aliquo pinguedinis liquore vestis, in qua apparebat, per loca, in crucis niodum videretur infecta ; sed non erat nosse ex qua acciderat causa. Unde timentis regionis hujus populi, ne aliquod flagellum super eos immineret irritati Domini, ad oralionis Studium frequen- tius accurrunt, templaque requietionis summorum patronorum Au- domari atque Bertini exeniis quibus poterant invisebant. Vuicfridus eliam, Taruennae civitatis episcopus, totius episcopii sui populum, sub hac tempestate obnixius Dominum deprecaturum, ad Sithiu jussit advenlare monasterium. Igitur xi. kalendas februarii, statuto jejunio,

replentur plateae innumerabili populo; adest autem et episcopus ipse, et elevantes sanctissimi patris Audomari corpus ad inferius mo- nasterium, cum flentium populorum déportant multitudine. Facta autem inibi oratione, relevantes ejusdem sancti corpus sanctissi- mique Bertini, piissimi suorum in necessitatibus protectoris, una cum Sanctis Richario et Walarico, ad superius deferunt monastc- rium, calle repetito. Cumque venissent in interstitio quodam duo- rum monasteriorum, episcopo sermonem faciente ad populum, Ro- dulfus, quern supra memoravi, terrain quandam hereditatis suae

nuncupatam 1 conjuge et filiis consentientibus, sancto

Bertino tradidil possidendam. Uxor vero ejus binas áureas lunulas promptissima eidem sancto concessit volúntate. Post hoc, sanctorum corpora ad sancti Audomari monasterium sunt delata; atque, in introitu ecclesiae, ad hominis staturam trabibus superelevata, sub ea populorum in ecclesia subintrabant agmina. Igitur, quia jam nox incumbebat, abbas Regenoldus, prospiciens jam non esse reditus, illic cum sanctorum corporibus nocte ilia est pernoctatus. In crastino obsequente, utroque monasteriorum conventu ad propria requie- tionis loca sunt referta. Post haec Rikelinus quidam, tunc puerulus, hie monachus est oblatus; cum quo pater ipsius, nomine Vualdo, ecclesiam quandam hereditatis suae, in villa Granai dicta, sacro huic loco tradidit, quam et per precariam, in sua et filii alterius vitam emeliorandam, recepit.