267.

Nos Heinricus comes de Hardeke auditor datus a serenissimo rege Bohemie, duce Austrie et Styrie, marchione Morauie venerabili patri et ilumino Chvnrado Frisingensi episcopo super suis querimo- niis in Austria presentibus profitemur, quod idem dominus episcopus coram nobis super castro et proprietatibus ac prediis Herranstein in quibus dicit sibi et sue ecclesie iniuriam (per) dominem Cffemiam

1 Da der Befehl König Otakars an den Grafen Heinrich von Hardeck am 4. Dec. 1266 ausging (Nr. 262) und der Graf dem Bischofe von Freising am 21. März 1267 zu Amstetten mehrere Urkunden vidimirte, so ist sehr wahrscheinlich, dass in Ermang lung eines Datums in dem Acte selhst, dies Letztere das der Ausstellung sei.

289

de Potendorf ac eius heredes irrogan, (apparuit) cum suum ius audire voluimus, in placito generali aput Mautarn proximo habito (et) hec que infra scripta sunt, se asseruit probaturum per instru menta vel per testes, que probata sue dixit sufiïcere intencioni. Primo quod Chunradus de Niwenburch siue Herrantstein eo tempore quo potens de iure fuit vendere, vendidit castrum et predia Herrant stein et homines nobiles et ignobiles cum omnibus attinenciis et per- tinenciis vniuersis bone memorie Chvnrado quondam venerabili Fri- singensi episcopo et ecclesie Frisingensi, item quod dictus dominus episcopus soluit dicto Ch. comiti pecuniam pro qua fuit empcio et vendicio predicti castri facta et omnium attinencium, item quod homines attinentes dicto castro Herrantstein quondam proprii dicti C. comitis iurauerunt fidelitatem tamquam proprii homines domino C . episcopo et ecclesie Frisingensi, item quod dictus dominus Ch. episcopus de bona voluntate dicti comitis in signum possessionis adepte in castro et prediis Herrantstain quosdam homines existentes de familia castri predicti iuramento astrictos ipsi domino episcopo tamquam suos castellanos et nomine suo prefecit castro Herrantstein qui nomine ipsius domini Ch. episcopi et ecclesie Frisingensis tene- rent castrum et custodirent tamquam sui castellani, item quod dictus dominus Ch. Frisingensis episcopus quosdam de predictis hominibus tamquam suos officiales instituit in castro et prediis memoratis qui dicto Ch. comiti pro tempore vite sue solum deberent redditus prediorum predictorum assignare nomine tamen ipsius Ch. episcopi Frisingensis, item quod dictus dominus Ch. episcopus sicut predictum est, in pos session castri, prediorum et hominum Herrantstein tamdiu fuit pacifiee, quovsque domina 0. de Potendorf ipsum dominum episcopum et eccle- siam Frisingensem a tali possessione predictorum prediorum violenter eiecit, item quod ministeriales Austrie habentes fevdum a predicto C . comiti et existentes vasalli dicti comitis racione castri et comicie Herrantstein facta vendicione et translate dominio et possessione castri ac prediorum Herrantstein ad ecclesiam Frisingensem, fevda sua que quondam receperant àb ipso comite, postmodum de manibus bone memorie Ch. Frisingensis episcopi (recipiebant), recognos- centes ipsum et ecclesiam Frisingensem esse dominum fevdorum et castri ac prediorum Herrantstayn, et tales adhuc recognoscunt Fri singensem episcopum dominum feodorum talium, item dictus dominus episcopus allegauit et allegat pro se et ecclesia sua commune ius

Fontes. Al.th. II. R.l. XXXI. 19

290

Austrie ab antiquis temporibus obseruatum et quod adhuc vt meli- ores Austrie concordant et affirmant, ibidem obseruatur, quod inquam ius tale est, quod cum filii sev filie progeniti de stirpe nobi- lium et liberorum copulati fuerint aliquibus non paris condicionis sed inferioris, ut puta ministerialium ecclesiarum uel domini terre videlicet ducis, filii sev filie progeniti de talibus copulatis vt puta existentes deterioris condicionis, eciam (non) babent nec debent habere ius uel accionem in prediis sev proprietatibus que ab antiquo respiciebant solummodo homines libere condicionis, hoc est quod wlgo uocatur vreyzaygen. Vnde cum dicta domina O. de Potendorf nata sit de viro ministeriali terre quamuis de matre libera, non potest nec debet capax esse castri et predii Herrantstein vt puta cum non sit compar eiusdem predii quod vvlgariter dicitur vreizaygen. Quare dicta domina 0. de Potendorf et sui heredes nomine matris uel auie non possunt nec debent de iure possidere uel impetere dictum pre- dium et castrum Herrantstayn, nec ipsum dominum episcopum et ecclesiam Frisingensem aliquatenus impedire.

Cod. 191, f. 54', k. Reichsarchiv zu München.