LVII.

Albertus dei gratia dux Austrie et Styrie, dominus Carniole, Marchie et Portusnaonis, vniuersis tam presentibus quam futuris, ad quos presens scriptum peruenerit, imperpetuum. Si ecclesias et loca venerabilia, in quibus deo placens religio noscitur militare, nostre mentis oculis intuemur, eadem uotiue libertatis munimine decorantes officium nostri regiminis, quod ab ipso bonorum omnium largitore sumpsit exordium, nos Iiberaliter exequi et lucrari premia credimus sempiterna. Qua nimirum consideratione, licet erga personas religio sas generalis boni iugiter moueamur et oblectemur affectu, ceteris tamen precellentius singularis nostre gratie et continue pietatis ec- clesiis illis debetur effectus, quas illustrium antecessorum nostrorum, ducum Austrie et Styrie, fundauit ad laudem dei benignitas et dotatas magnifiee commendauit colendas fauoribus successorum. Eapropter exemplo priorum et religionis sacre mentis monasterium sanete Ma rie Scotorum in Wienna, utpote mcmorialem plantulam eorundem terre prineipum, quam priuate dilectionis zelamur constantia, vna cum abbate et conuentu ibidem nec non hominibus et possessionibus ipso- rum in vinas gratie fauoris et protectionis nostre gratanter suseipi- mus, approbantes, ratificantes et presentibus innouantes eisdem vniuersas et singulas donationes, iura, gratias et libertates, quibus ex concessionibus regum Romanorum et fundatorum suorum aliorumque prineipum monasterium idem vsque in presentiarum rite dinoscitur viguisse; expressis nichilominus emunitatum ipsarum quibusdam arti- culis sub compendio speciali, videlicet, quod nulli de colonis, manci pii aut aliis attinentibus memoratis, abbati et conuentui, coram no bis aut nostris iudieibus debeant conveniri, nisi in causis sanguinis, que pro mutilatione membrorum uel damnatione fuerint personarum, remissarum quoque causarum actiones in presentia dicti abbatis uel officialis sui iuris ordine deeidantur, nec vlli iudicum secularium de rebus mobilibus aut possessionibus eorum, quos in causas huius- modi trahi contigerit, intromittere se presumant, sed simul res siue possess iones eorundem predi c lis, abbati et conuentui, assignentur.

Î4

Preterea si contingat, aliquem metu periculi persone propie quocun- qne cogente excessu monasterii iam dicti fugere sine cedere intra .septa, non liceat in eundem cuipiam ad ledendum uel extrabendum ipsum ausu temerario manum mittere violentam. Redditns etiam ante- fate ecclesie ab omni iure nostro, tam a indicio prouinciali, quod vvlgo Lanttaidinch dicitur, quam a solutione pabuli, dicti March- ßter, quod marstallum nostrum respicit, perpetuo sint exempti, ita quod nulli oflicialium nostrorum, siue marschalcus, iudices aut pre- cones in bonis sepedicte ecclesie intus uel foris occasione nostre repetende iustitie, que prorsus ipsis remittitur, quicquam recipiant seu requirant. Nulli ergo omuino hominum hanc nostre innouacionis paginam infringere liceat aut aliquatenus violare, quod qui secus attemptare presumpserit, indignationem nostram grauissimam se non dubitet incursurum. Datum Wienne anno domini M". CC°. octogesimo septimo, XVIII". kalendas Februarii, indiccione XV.

Original auf Pergament mit Siegelrest. — Hormayr, Wien, Abtheil. I, Bd. I, Urbnd, pag. 97, Nr. 38.

LVlll.

1287 19. März, Würzburg.— Johann, Bischof pon Tusculum und apostolischer

Legat, ertheilt dem Schottenabte in Wien und seinen Kach folgern das Recht zum

Gebrauche der Mitra, des Ringes und der andern Pontificalien.

Johannes miseracione diuina Tusculaniis episcopus, apostolice sedis legatus, religiosis uiris dilectis nobis in Christo . . abbati et conuentui monasterii sanete Marie Scotorum in Wienna ad Romanam ecclesiam, ut dicitur, nullo medio pertinentis ordinis saneti Benedicti Patauiensis dyocesis salutem in domino. Vt pulcra et decora filia Jerusalem fide- libus et infidelibus terribilis appareat, ut castrorum acies ordinata ecclesia militans uariis insignitur titulis dignitatum, per quas tamquam ornata monilibus et circumamieta varietate venustatem prefert morum illustrium ecclesie triumphantis, et quod tandem in re habebit, in spe gerere se ostendens veritatem indicat per figuram. Quare nos eccle siam vestram honoribus insignibus ornare volentes, ut ornata se tanto diligentius immaculatum studeat conseruare, quanto propensius tene- tur diligere decusproprium et decorem, vestris precibus inclinati, usum mitre et anuli aliorumque pontificalium tibi . . abbas et suecessori- bus Ulis in perpetuum auetoritate, qua fungimur, duximus conceden

75

dum. Nul1i ergo omnino hominum liceat, hanc paginam nostre colla- tionis, prouisionis, inuestiture, reseruationis,inhibitionis et constitutione infringere uel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemp- tare presumpserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Herpiboli XIIII. kalendas Aprilis, pontificatus domini Honorii pape IUI" anno secundo.

Original auf Pergament mit Siegel.