Notum sit omnibus tam futuri quam prfsentis temporis fide- libus. Quoniam ego Iohannes ex divina clemencia Spirensis ecclesie presul licet indignus, construxi abbaciam in propriq allodio meo, in pago Elezenzgowi, in comitatu comitis Bru- nonis Sunnesheim dicto, a parentibus meis michi hereditario iure relicto, ob mee meorumque patris et matris aliorumque meorum ibidem sepultorum anime remedium, in honore sancte et individue Trinitatis et sancte Dei genitricis Marie et sancti Michaelis archangeli et omnium sanctorum, et precipue illo- rum, quorum ibidem reliquie continentur. Dotavi autem ean- dem ecclesiam diversis meis prediis consenciente et laudante herede mea, filia videlicet fratris mei comitis Ceizzolfi ibi- dem sepulti, dicta Adelheid, que eciam sua predia eidem ec- clesie devotissime tradidit. Dotavi igitur Deo et sancto Mi- chaeli aliisque sanctis, quorum ibidem patrocinia celebrantur,

1100 ianuar 6.

ad usum fratrum ibidem famulancium, quicquid ibi predii et decime et alicuius iuris habui, et preterea Steinvort, Asbach, Richardeshusen in pago Elezenzgowi, Mencingon, Ensilin- heim in pago Cregowi, Zeizolfeswilre, Lenzingon, Durminzi, Cussilbrunnin in pago Enzgowi, in comitatu comitis Bruno- nis, Buelon in pago Hedenegowe, in comitatu comitis Crode- fridi, Offenbach, Bebingon, Servilingan in pago Spirgowi, in comitatu Spirensis episcopi, Alezenzi in pago Nachowi, in comitatu comitis Emechonis, Guntramesheim in pago Wormes- felt, in comitatu comitis Emechonis. Cognata quoque mea sua predia eidem ecclesie donavit, videlicet Ugulenheim in pago Spirgowi, in comitatu Spirensis episcopi, Immeleshusin in pago Elezenzegowi, Enzeberch, Dagelvingon in pago Enzegowi, in comitatu comitis Brunonis. Has omnes curtes cum omni- bus ad easdem curtes pertinentibus, cultis et incultis, silvis, pratis, molendinis, aquis aquarumque decursibus, venacionibus, piscacionibus, exitibus et reditibus, et omnibus iusticiis, qui- bus nobis servierunt, et omnibus familiis, exceptis ministeria- libus, eorumque prediis et beneficiis, ecclesie Sunnischeim et fratribus ibidem Deo servientibus in proprium dedimus. Quo- niam autem cetera predia nostra Spirensi ecclesie tradidimus, ad usum quidem episcopi castrum nostrum Meistersele cum silva et villa circa castrum sita, nec non omnes ministeria- les nostros cum ipsorum prediis et beneficiis, ad usum vero Spirensium fratrum curtem nostram Steinwilre, idcirco cum eadem abbacia, predictis prediis dotata, ad sanctam Spiren- sem ecclesiam confugimus, eamque Spirensi ecclesie in pro- prium delegavimus. Ea videlicet racione, ut Spirensis epi- ficopus et ecclesie efabbati et fratribus, et omni familie cle- mens et benignus in omnibus patronus assit, et ab eadem abbacia utpote a nobis libertate donata, nihil omnino servicii exigat, defunctoque eiusdem loci abbate fratribus alium sibi patrem de suo cfnobio libere permittat eligere, eundemque, quem eligant, et non alium, eis patrem proponat. Omnes autem parochianas ecclesias ad eandem abbaciam pertinentes ab omni episcopali servicio absolvi, ut sicut Spirensium fra- trum ecclesie ab omni census exactione sunt libeif, ita et ab hiis nichil tributi ab episcopo qufratur. Preter hfc pa- rochianf ecclesie, quf est in Sunnescheim, singulare dedi privilegium, ut aullus ibi ab episcopo choriepiscopus, sed ab- bas cum presbitero omnem ibi rem ecclesiasticam tractet, et si quid ei obsistat, ipse ante episcopum deferat. Ius eciam

1100 ianuar 6. 71

advocati michi placuit subscribi, ut videlicet nullum ibi epi- scopus tonstituat, sed abbas per se ipsum, quemcunque vo- lnerit, eligat, qui nullum sibi exactorem substituat, sed ipse ter ir i anno Sunnescheim, et non sepius, nisi ab abbate ro- gatus. Item ter in anno Durminzi, et non sepius, nisi ab ah- bate rogatus, ad placitum veriiet, et abbatem in causis ne- cessariis strenne iuvet, libere placitante et banniente villico abbatis. Ad ipsum autem advocatum tam de furtis et vio- lenciis, et de prediis familiarum ecclesie pertineat agere, et qnicquid in huiusmodi placitacionibus acquirat, ipse terciam partem, abbas vero duas accipiat. In hiis singulis sex pla- citis det ei abbas ad servicium unum malderum panis et frissingum, qui valeat XXX. nummos et V. pullos et sex ca- seos, et XX. ova, et unam situlam vini, et duas cervisie et VI. maldera avene. Curtem autem Steinwilre, ut predictum est, in pago Spirgowi, in comitatu Spirensis episcopi, cum omnibus utilitatibus ad eandem curtem pertinentibus, fratri- bus in ecclesia sancte Marie Deo famulantibus donavi, ex- ceptis ministerialibus, eorumque prediis et beneficiis, et ex- ceptis tribus libris, quas Wolfdrigel de eadem curte a me accepit, ut eis, quamdiu viv*it, libere utatur. Eo obeunte eedem libre sine omni contradictione in potestatem fratrum redeant, et exceptis sex hobis, quarum duas fratribus de sancto Germano, duas vero fratribus de sancto Widone, duas fratribus de sancta Trinitate, ut eis libere ad suos usus utaritur, delegavi, ut videlicet singulis annis in anni- versario meo, quicquid inde utilitatis exquirere possunt, in- ter se distribuant. Constitui eciam, ut de eadem curte VIII. diebus quotannis fratribus de sancta Maria et de sancto Germano, et de sancto Widone, et de sancta Trinitate ad ecclesiam sancte Marie ad vigilias in nocte et missas in dfe celebrandas convenientibus communiter serviatur, vide- licet in anniversario consanguineorum meorum, Hermamii Coloniensis archiepiscopi, nec non Wolframmi patris mei, Azele matris mee, Zeizolfi fratris mei, Adelhedis et Iudde filiarum predicti fratris mei. In singulis autem anniversariis fratribus ad servicium dabuntur II. maldera et dimidium de tritico et II. hame virii, et quatuor porci, et IIII. porcelli, * duo maiores et II. minores, et XV. pulli galli et XV. casei et LXX. ova. Sin autem anniversarius, qua ca^non come- •. ditur, evenerit, pisces XXX. solidorum dabuntur, et in deno quoque servicio libra piperis, et quacunque die anni- *

72 1100 ianuar 6.

versarius contigerit, in eadem die servicium vel caro vel pisces dabuntur. Hospites vero scolares cum fratribus in re- fectorio refectionem suscipient, in singulis vero anniversariis centum pauperibus centum panes dabuntur, qui parabuntur de duobus malderis siliginis, et due hame cervisie et unus bacho. In anniversario autem imperatoris, item in meo, pauperibus in elemosinam dabuntur IIII. maldera siliginis et IIII. hame cer- visie et III. bachones. Definitum est cciam, ut neque ullus episcopus meus successor, neque aliquis advocatus in eadem curte et in hiis, que ad eandem curtem pertinent, ullum om- nino ius habeant, sed libera omnia potestate fratrum ad ser- vicia superius exposita consistant. Recepit autem predicta comitissa Adelheid cognata mea a me pro parte sui predii in precariam curtem ecclesie Veningon, ab abbate Ugelen- heim, in Beleshusin, Enzeberch, Dagelvingun, hiis quamdiu / vivat, libere utetur, ea obeunte episcopus Weningon, reli- quas curtes abbas recipiat. Huic tradicioni testes interfue- runt ipse imperator Heinricus et complures principes illius, Fridericus videlicet Coloniensis archiepiscopus, Liemarus Pre- mensis archiepiscopus, Burchardus Basiliensis episcopus, Otto Argentinensis episcopus, Cuono Wormaciensis episco- pus, Heinricus Podelbrunnensis episcopus, Widelo Mindensis episcopus, dux Fridericus, marchio Burchardus et alii quam plures. Ad maiorem autem nostre tradicionis corroboracio- nem presentem cartam meo sigillo sigillari precepi. Facta VIII. idus ianuarii, anno ab incarnacione Domini MC. indic- tione VIII. regnante Heinrico tercio imperatore augusto anno XLVI. imperante autem XV. Iohanne vero episcopo anno decimo Spirensi ecclesie presidente. Acta Spirf in nomine Domini feliciter amen.

71, Heinrith IV. kaiser bestdtiget dem bischofe Iohannes I. zu Speyer den besitz der abtei Hornbach und gewahrt ihm die vogtei- rechte daselbst, Speyer, 1100 ian. 7.

In nomine sancte et individue Trinitatis. Heinricus divina favente clemencia tercius Romanorum imperator augustus. • ,Quod sanctorum interventu, si Deo ipsiusque sanctis dignam veneracionem impendimus, nostri imperii honorem in pre- % senti corrqjprari, et in futurum beate glorie coronam no- bis preparan credimus, Deo sanctisque eius humile et devo- • tum obsequium exhibere satagimus. Beatam igitur Mariam

1100 ianaar 7. 73

quam reginam esse scimus angelorum, que mundo edidit saJ- vatorem, pre ceteris post Deum venerantes ecclesiam Spi- rensem in honorem ipsius, a nostris parentibus, avo videli- cet Cuonrado et patre nostro Heiuricp imperatoribus augustis, in eadem ecclesia consepultis, devote constructam et dota- tam, nos quoque ditare, sublimare prediis, familiis, oxnainen_T tis, diversisque operibus magnificare m honore Dei et sancte Marie deyote studemus. Inter reliqua autem, que supradicte ecclesie contulimus, abbaciam Hornbach in pago Blisengowe, in comitatu Godefridi sitam, cum omnibus utilitatibus ad ean- dem abbaciam pertinentibus, excepto iure advocati in pro- prium tradidimus. Sed quia inter Spirensem episcopum Io- hannem et advocatum eiusdem abbacie Hermannum, utpote familiam ipsius ecclesie inhumane tractantem sepius non bene convenit, peticione et monicione eiusdem Iohannis episcopi ecclesiam ab huiusmodi violencia liberavimus, et sicutipsam abbaciam ob nostre nostrorumque anime remedium Deo et sancte Marie ad Spirensem ecclesiam dedimus, ita et advo- caciam ipso advocato Hermanno laudante et rogante in pro- prium ea racione donavimus, ut predictus Hermannus eius- dem advocacie ius et regimen a Iohanne Spirensi episcopo reciperet eique inde serviret, et deinceps eiusdem advocacie donacio penes omnes episcopi Iohannis successores, Spiren- sis videlicet ecclesie antistites, stabilis existat. Huic nostri donacioni interfuerunt Fridericus Coloniensis archiepiscopus, Lieumarus Bremensis episcopus, Burchardus Basiliensis epi- scopus, Otto Argentinensis episcopus, Widelo Mindensis epi- scopus, dux Fridericus, marchio Burchardus, comes Wilhel- mus, alii quam plures principes nostri. Ut autem huius tra- dicionis mejnoria firma apud presentes et posteros, et ipsa tradicio inconvulsa permaneat, presentem cartam in testimo- nium scribi nostroque iussimus sigillo insignin. Signum domni Heinrici tercii Romanorum imperatoris invictissimi .f. Hum- pertus cancellarius vice archicancellarii recognovi. Data VII. idus ianuarii, anno ab incarnacione Domini MC. indictione VII. regnante Heinrico tercio Romanorum imperatore augusto anno XLVI. imperante autem XV. Actum est hoc Spire in Christi nomine ad salutiferam memoriam Iohannis venerabilis eius- dem loci episcopi feliciter amen.

5*

74 1101 april 10.