CCCXV.

Hieronymns, Bischof топ Brandenburg, tragt in Tollmacht Leo's X. dem Erzbischofe топ finesen und den Bischöfen топ Olmätz and Posen auf, die Aufhebung des Kolowratischen Vertrags

Öffentlich bekannt zu machen.

Original im Archive dee Domcapitels, D. 5. Dag Siegel, rotlies Wachs auf weissem Wachse, hängt an Pergamentstreiren, mit der Umschrift: IHEHO EPIS BRAND 1517.

1317, Serenissimo et potentissimo principi et domino, dorn. Ludowico, divina

• Sept. favente dementia regnorum Vugarie, Bobemie, Dalmatie, Croatie régi, Sclesie duci, Morauie et utriusque Lusatie marchioui, regie celsitudinis regnorum ducatuunique et dominiorum vestrorum felici prosperitati iucremeutum, liecnon reverendissimo et revereudis in Christo patribus et Hominis, dominis dei et apostolice sedis gratia J oh an ni, archiepiscopo Gnysznensi, legato nato et primati ac Olomucensi et Posnaniensi episcopis eorumque et cu- juslibet ipsorum in spiritnalibus et temporalibus vicariis et officialibus generali- bus ac venerabilibus et circumspectis viris, dominis curie causarum camere apostolice generali auditori ejusque viceauditori seu locumtenenti necnou nni- versis et singulis dominis abbatibus, prioribus, prepositis, decanis, archidiaco- nis, scholasticis, cantoribus, thesaurariis, custodibus, sacristains tarn cathedra- lium quam collegiatarum canonicis parrochialiiimque ecclesiamm rectoribus seu locateiientibus eorundem plebanis, viceplebanis, capellanis, curatis et non cu- ratis ac monasteriorum ordinum quoruincunque generalibus, provintialibus, guar- dianis, ministris, prioribus vicariis, custodibus necnon Predicatorum, Minorum, Hiremitarum s. Augustini et b. Marie Carmelitarum domorum et conventuuin fratri bus et conventibus ceterisque presbiteris, clericis, notariis et tabellionibus publicis et friictuum camere apostolice collectoribus ac subcollectoribus per predictorum dominorum archiepiscopi et episcoporum provintias, ci vi tat es et

1) �? 28, X de rescriptis. Innocentius Ш. in concilio generali Romae 1215.

Urkunden. CCCXV. 377

dioceses а�? alias ubilibet constituas et eorum cnilibet in solidum necnon omni bus et singulis dominis ducibus, comitibus, vicecomitibus, marchionibus, baroni- bus, militibus, domicelüs, capitaneis, balivis nee non ciiriariim tain spiritualium quam temporalium ac terrarum, civitatum, opidorum, castrorum, villarum et uui- versitatum quarumeunque majoribus, rectoribus seu gubernatoribus, scabinis, pro- consulibus, consulibus, civibus, opidanis, incolis, prefectis, reddituariis, castella- nis, marescalcis, judieibus, scultetis, advocatis, justitiarüs, servientibus, scribis, pretoribus et aliis quibuseunque personis, per regna, ducatus, coinitatus et pro- vintias predietas Jurisdictionen! temporalem et ordinariam per se vel alios pro tempore exercentibus oinnibusque aliis et singulis, quorum interest, intererit aut interesse poterit qnomodolibet in futurum, quibuseunque nominibus censeantur aut quaciinqne prefulgeant dignitate ac illi vel Ulis, quem vel quos infrascri- ptuin tangit negotium comuniter vel divisim Hieronimus, dei et apostolice se- dis gratia episcopus Brandenburgensis, judex et executor una cum alio no- stro in hat- parte collega cum clausula: quatenus ipsi et eorum alter etc., ad infrascripta a sánela sede apostólica specialiter deputatus, salutem in domino presentibusque fidem indubiam adhibere ac nostris biijusmodi, yinmo verius apostolicis lirmiter obedire mandatis. Noveritis, nos in notarii pnblici scribe- que nostri ac testium infrascriptornm ad hoc specialiter vocatorum et rogato- nini presentía literas sanetissimi in Christo patris et domini nostri, dorn. Leo- uis, divina providentia pape decimi in forma brevis apostolici decretas et con- cessas, arinulo piscatoria more Romane curie appresso signatas, sanas siqui- dem et illesas, non vitiatas nec cancellatas ñeque in aliqua sui parte suspe ctas sed omni prorsus vitio et siispitione carentes, nobis per venerabilem vi- rum, dorn, et magistrum Georgium Abescad, clericum Numburgensem, reverendi in Christo patris et domini, dorn. Johannis eadem gracia episcopi YVrati s lauiensi s а�? venerabiliiim et circumspectoruin dominorum Gregorii Langesfelt artium magistri, Wigandi de Saltza utriusque juris, Petri Janckwitz decretoriim doctornm, Petri Hornick in decretis licenciati, Ni colai Weydener, Georgii Junckerman, Hieronimi Mornberg, Do- minici Prockendorff, Laurentii Potzel, Johannis Furenschilt et Mathei Lamprecht, doctorum, licentiatorum, prelatorum et canonicorum ec- clesie Wratislauiensis, ac capitulum ejusdem ecclesie representantium et ex se fatientium procuratorem rite per venerabilem similiter dominum et magi strum Thomam Baytz, clericum Brandenburgensis civitatis et prefato- rum dominorum episcopi ac capituli totius ecclesie Wratislauiensis priuci- palium, legitimum procuratorem, de cujus constitutionum mandato apud acta cause et negotii infrascripti per duo instrumenta publica, unum de manibus di- scretorum virorum magistrorum Yalentini Crautwalt de Nysa ejusdem Wratislauiensis diócesis apostólica auctoritate notarii publici et cancella- rie prefati domini episcopi scribe, alterum vero Mathie Prewsz de Fur- stenwaldis clericorum Lubucensis diócesis, eadem auctoritate notarii et

48

378 Urkunden. CCCXV.

siiprascripti veiierabilis capituli Wratislauieusis scribe jurati subscripta le gitima extitit facta lides, rite et debite substitutum procuratorem preseutatas, cnin ea qua decuit reverentia récépissé hujusmodi sub tenore:

Leo papa decimus venerabili fratri episcopo et dilectis filiis capitulo Wra- tislauiensi ac clero civitatis et diócesis Wratislauieusis. Veiierabilis frater et dilecti filii salutem et apostolicam benedictionem. Cum, sicut acce- pimus, nu per dilecti filii. . (Hierauf folgt wörtlich und vollständig mit geringen unwesentlichen Abweichungen das Breve Papst Leo's an den Bischof von Breslau, vom 26. Juni 1516, N. CCCXIV.)

Post quaruin quidem literarum apostolicarum in forma brevis concessarum presentacionem et recepcionem, nobis et per nos ut premittitur factas, fuimos per prefatum magistrum Georgian Abescad quo supra, nomine procuratorio, debita cum instantia requisiti, quatinus ad execucionem dictarum literarum apo stolicarum et contentorum in eisdem procederé curaremus ac sibi literas de- nunctiatorias et publicatorias quarundam revocationum, cassaciouum, irrita- cionum, abolicioiuim, decreti, declaracionum, absolucionum, liberacionnm, restitucionum, reposicionum et reintegraciouuin nonnullorum pactorum, capitu- lomni. statutorum et placitorum contra canónicas sanctiones et libertatem ec- clesiasticam compilatorum per prelibatum sacratissimum dominum nostrum Leo ne m papain decimiim motu proprio ac de plenitudine apostolice potestatis fa- ctarum una cum iuhibicione inserta in forma sólita et consueta jnxta traditam sen directam formam in dictis uteris apostolicis dignaremur. Nos igitur, Hie- ro ii ¡inns episcopus, judex et exequutor ante dictus. volentes mandatum apo- stolicum nobis directum ac omnia et singula in ipso contenta revereuter tan- quani obediencie filius exequi ut tenemur, auctoritate nostra ymmo verius apo stólica nobis commissa et qua fungimur in hac parte, omnia et singula pacta, capitula, statuta etplacita per quosdam assertos commissarios serenissimi regis regni Bohemie compilata, in quantum sacris obviant institntis et libertati ec- elewastice ac prelibatis domiuis episcopo, canonici* et capitulo ecclesie Wra- tislauiensis ac clero civitatis et diócesis ejusdem contrariantur sen preju- ditium quomodolibet afferuut et gravamen, revocata, cassata, irrita et abolita ipsosque episcopum, canónicos et capitulum ac clerum civitatis et diócesis Wratislauieusis ad ipsorum capitulorum pactorum et statutorum observan cia!» minime teneri ant obligates esse ac quicquid per duces, principes vel alios laicos pretextu pactorum, capitulorutn et statutorum hujusmodi tillo iiu- quam tempore factum fuerit, irritum et inane ipsosque dominos episcopuin, ca nónico* et capitulum ac clerum civitatis et diócesisWrat. a promissione, obli- gacione et federibus circa premissa quomodolibet prestitis et factis libéralos et absolutos а�? in pristinum statum, in quo ante edicionem dictorum pactorum erant restitutes, repositos et reintegrates esse, ¡iront hec et alia in preniissis literie apostolicis desuper confectis pleuius habentur, per prelibatum sanctissi

Urkunden. СССХГ. 379

mum in Christo patrem et dominum Leo нет papam decimum motu proprio et ex certa sciencia de plenitudine apostolice potestatis, presentium tenore publi- camus et denunctiamus, districting inhibentes omnibus et singulis dominis, du— cibus, comitibus, marchionibiis, baronibus, militibus, domicellis, capitaneis, bali- vis necnon curiarum tarn spiritualium quam teinporalium ac terrarmn, civitatum, opidorum, castrorum, villarum et uuiversitatum quarumcnnque majoribus, recto- ribus sen gubernatoribus, scabinis, proconsulibus, consulibus, civibus, opidanis, iiicolis, prefectis et alüs quibuscunque personis per regna, ducatus, comitatus et provintias predictas Jurisdictionen! temporalem et ordiuariam per se vel alium exercentibus omnibusque alüs et singulis quorum interest, intererit aut intér esse poterit quomodolibet in futurum, quibuscunque nominibus aut quacunque prefulgeant dignitate supradictis et connu cnilibet, ne sub sententie excommu- uicacionis majoris per se vel alium sen alios, publice vel occulte, directe vel indirecte, quovis quesito colore vel ingenio, qiiicquam contra prefatos dominos, episcopum, canónicos et capitulum ac clenim civitatis et diócesis Wratisla- uiensis vigore pretensorum pactorum, statutorum et capitulorum attemptare seu moliri présumant aut alter vestrum attemptet seu moliri présumât, decer- uentes auctoritate apostólica supradicta, prout per pre fatum saiictissimum do minum nostrum papam decretum est, irritum et inane, si secus super liiis a quoquam quavis occasione vel causa actum fuerit seu inantea contigerit at- temptari. Que omnia et singula regie celsitudini vestre, serenissime Vngarie et Bohemio domine rex, tanquain superioris et inferioris Silesie supremo duci etc., domino nostro colendissimo necnon reverendissimo et reverendis in Christo patribus et dominis, dominis archiepiscopo Gnysnensi primati Polo- nie ac Olomncensi et Posnaniensi episcopis, dominis et amicis nostris charissimis, omnibusque alüs et singulis supradictis, quibus presentes nostre li- tere diriguntur, ac illi vel illis, quem vel quos hujusmodi tangit negotium, com- muniter vel divisum (sie) intimamus, insiniiamus et notificamus ac ad vestram et cujuslibet vestrum notitiam indubitam dedueimus et deduci volumus per pre sentes, vosque nichilominus et presertim viros ecclesiasticos predictos et vestrum cuilibet in solidum primo, secundo, tercio et peremptorie а�? vobis et cnilibet vestrum in virtute sánete obedientie et sub sentencie exeommunicationis pena, quam in vos et vestrum quemlibet canónica monicione premissa ferimus dei nomine in his scriptis nisi feceritis ea que vobis in hac parte committimus et districte preeipientes mandamus, qnatinus presentium tenore et postquam pro parte dicti reverendi patris et domini, dorn, episcopi Wrat. necnon prefatornm canonicorum et capitnli ac cleri civitatis et diócesis Wrat. principalinm harum vigore nostrarum literarum fueritis requisiti seu alter vestrum fuerit requisitus, ita tarnen quod in hüs exequendis unus vestrum alium non expectet nee uniis per alium seu pro alio se excuset, presentes nostras literas а�? omnia et sin gula in eis contenta solenniter, ubi, quando et quotiens expedient seu quomo dolibet visum fuerit oportunum, eciam per edictum publicum locis publicis, de qui tó*

3S0 Urkunden CCCXV.

bus sit verisimilis conjectura, quod ad eonim, quorum interest, intererit aut intér esse qiiomodolibet poterit in futurum noticiam perveiiire possint, afligendumaceciam vestris in ecclesiis monasteriis, et capellis, singulis diebus dominicis et festivis infra iiiissarimi et aliarum horarum diviuarum solennia, dum ibidem populi mul titude ad divina audiendum couvenerit aut alias legitime congregata fuerit, de- nunctietis et publicetis ac alter vestrum publicet et denunctiet, inhibentes au- ctoritate nostra ymmo verius apostólica, nobis in hac parte commissa, ne quis- piam contra hujusmodi statutorum, capitulorum et pactorum revocationem, cas- sacionem, irritacionem, abolicionem, decretum, declaracionem, absolucionem, li- beracionem, restitucionem, reposicionem et reintegracionem per sedem aposto- licam ut premissum est fact as, in vilipendimn et contemptum dicte sedis apo stolice et preiiarratorum dominorum episcopi, prelatorum, capituli et canoniconim ac cleri civitatis et diócesis Wratislauiensis prejuditium et gravamen ali quid temeré attemptare présumât, alioquin nos contra ipsos et eorum quemlibet, cujuscunque dignitatis, gradus, ordinis vel condicionis fuerint et quacunque pre- fulgeant dignitate ecclesiastica vel mundana, rigidius justitia mediante proce- demus, absolucionem vero omnium et singuloruin qui prefatas nostras senten cias aut carinii aliquant incurreriut quoquomodo nobis vel superiori nostro tan- tummodo reservamns. In quorum omnium et singulorum fideni et evidens testi monium preinissorum presentes nostras literas, sive presens publicum instrumen- tum, hujusmodi nostrum processum denunctiacionis et publicacionis in se conti- nentem sive continens, exinde fieri et per notarium publicum nostrumque et hu jusmodi negocii coram nobis scribam infrascriptum subscribí et publican man damus nostrique quo utiinur sigilli jussimus et fecimus appeusione cominuniri. Datum et actum in arce nostra episcopali Zcieser, Brandenburgensis diócesis, sub anno a nativitate domini millesimo quingentésimo décimo séptimo, ¡ndictioue quinta, die vero Mariis, vicesimaoctava mensis Septembris, hora ter- tiarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, do mini Leonis, divina providencia pape decimi, anno quinto, presentibns ibidem venerabilibas, circumspectis et nobilibus viris, dominis Georgio Maschow prepósito Letzkensi et archidiácono ecclesie Braudenbiirgensis, Petro Pul m an presbítero capellano, Nicolao de Lossow capitaneo, Wolffgango de Schiersted scbolari Brandenburgensi, Caspero de Schapow ele- rico Misnensi, Johanne de Dwsz et Henningo deBredaw laicis Mag- debnrgensis et Brandenbargensis diócesis, testibus ad premissa vocatis atque rogatis. «signet Et ego Petrus Conradi, clericus Hanelbergensis civitatis, publicus

4.Neun.) apOStolica auetoritate prefatique reverendi in Christo patris et domini, dorn. IIi e- го ii i m i episcopi Branden burgensis judicis et exequutoris causarum et hu jusmodi negotii coram sua reverenda paternitate notarius et scriba depiitatus, quia predietarum literarum apostolicarum in forma brevis apostolici concessarum presentation et reeeptioni processusque hujusmodi petitioni et decreto omni

Urkunden. CCCXV. CCCXVI. 381

busque aliis et singulis pretnissis dum sicut premittitur fièrent et agerentur una- cum prenominatis testibus presens interim eaque sic fieri vidi et audivi ac in notain sumpsi ideoque hoc presens publicum instrumentum manu mea propria scriptum exinde confeci, subscripsi, publica vi et in banc publicam formant re- degi siguoque, nomine et cognomine meis solitis et consuetis unacum prelibati reverendi patris, dorn. Hi er ou im i episcopi Brandenburgensis sigilli ap- pensione signavi et communivi in fidem et testimonium premissorum rogatus et requisitas.