CAP. III.

Ttaque credimus et profitemur, 9 sacratissimam et omni- potentissimam Trinitatem , Patrem , et Filium , et Sprritum Sanctum , unum Deum solum , non solitarium , unius essen- tiae, virtutis, 10 potestatis, unius naturae, discretam insepa- rabiliter personis, indiscretam essentialiter 11 substantiam Deitatis, creatricem omnium creaturarum : Patrem ingeni- tum , increatum , fontem et originem totius Divinitatis: Fi- lium a Patre 12 intemporaliter et ante omnem creaturam si- ne initio genitum-, non creatum; nam nec Pater umquam sine Filio , nec Filius extitit sine Patre; sed tamen Filius Deus de Patre Deo, non Pater Deus de Filio Deo: Pa- ter Filii, non Deus de'3 Filio: ille autem Filius Patris, et Deus de Patre , per omnia coaequalis Patri: Deus verus de Deo vero: Spiritum vero Sancium neque genitum , ne- que creatum , sed de Patre Filioque procedentem , utriusque esse l4» Spiritum ; ac per hoc substantialiter unum sunt,

Rr . quia

a Locutiones isfce in symbolo, quod San&i Athanasii dicitur, haoentur, b Sic fere explicit symbolum , quod Sancli Athanasii nomine circumfeitui.

1 Al. naturarum proprietates.

3 Al. et Dii duo.

3 Al. sed in infirmi- tate.

4 Al. qui ibi.

5 Al. et deviclo mortis.

6 Al. assumtus in ccelum, vrl in cctlos, vel in ccelis.

7 Al. cujus morte.

8 At. confessionem servamus.

9 Al. sacratissimam omnipotentissimam.

10 Al. potestatis, majestatis, unicuique naturz.

11 Al. substantix Deitacis.

12 Al. intemporali- ter ante.

13 Al. Filio ille autem.

Deo.

t4 Al. Spiritum San- ctum.

314 COLLECTIO MAXIMA

i Al. qui et unus.

3 Al. in singulis per- sonis manet. Ex his. 3 Al. fatemur.

4 Al. arbitrio con- traximus.

5 Al. prodiisse , et humanitatetn.

6 Al. Virgine Ma- ria.

7 Al. hominis , et Deus.

8 Al. in una perso- na, ne quaternitas.

9 Al. Sanclo separa- bilis creditur persona.

10 Al. ldem cum eodem.

Psalm. 21. v. ii. Joan. i.v. 14.

11 Al. tamen Filius suscepit humanirem.

12 Al. in eo quod est.'

13 ./fl.commune est Trinitati.Nam siunam nati hominis , Dei alteram confecisset personam, vtl alteram in altera confecisset.

14 At. Trinitatis es- se, non tamen.

15 Al. Hic ergo Do- minus noster Jesus.

Roman. 4. v. 2 j.

16 Al. hujus libore sanati, hujus morte.... hujus resurredtione.

17 Al. saeculorum, cum resurrettione.

I quia et unus ab utroque procedit. In hac autem Trinita» te tanta est unitas substantiae, ut pluritate careat, et aequa- litatem teneat, nec minor in singulis quam in omnibus, nec major in omnibus quam 2 in singulis maneat personis. Ex his igitur tribus Divinitatis personis solum Filium 3 fa. teamur ad redemtionem humani generis propter culparum debita , quae per inobedientiam Adae originaliter ex nostro libero 4 arbitrio contraxeramus , resolvenda , a secreto Patris arcanoque 5 prodiisse, et hominem sine peccato de San&a semper 6 Virgine assumsisse, ut idem Filius Dei Patris, esset Filius 7 hominis; Deus perfe&us , et homo perfe&us , ut homo Deus esset unus Christus , naturis in duabus , 8 in persona unus, ne quaternitas Trinitati accederet, si in Chri- sto persona geminata esset. Ergo a Patre et Spiritu 9 Sancio inseparabiliter discretus est persona, ab homine autem as- sumto natura. 10 Item cum eodem homine unus extat per- sona, cum Patre , et Spiritu San&o natura : ac sicut dixi- mus , ex duabus naturis et una persona unus est Dominus noster Jesus Christus, in forma Divinitatis aequalis Patri, in forma servi minor Patre ; hinc enim est vox ejus in Psalmo: De ventre matris me# Deus meus es tu. Natus itaque a Deo sine matre, natus a Virgine sine patre, so- lum Verbum caro faBum est, et habitavit in nobis. Et quum tota cooperata sit Trinitas formationem suscepti ho- minis (quoniam inseparabilia sunt opera Trinitatis) solus

II tamen accepit hominem in singularitate personae, non in unitate Divinae naturae; 12 in id quod est proprium Filii, non quod 13 commune Trinitatis a. Nam si naturam homi- nis, Deique alteram confudisset, tota Trinitas corpus as- sumsisset; quoniam constat, naturam *4 Trinitatis esse unam, non tamen personam. !5 Hic igitur Dominus Jesus Chrtstus missus a Patre, suscipiens quod non erat, nec amittens quod erat, inviolabilis de suo , mortalis de nostro, venit in hunc mundum , peccatores salvos facere , et credentes justificare; faciensque mirabilia , traditus est propter deli&a nostra , mortuus est propter expiationem nostram , resurre- xit propter justificationem nostram ;,<s cujus livore sanati, cujus morte Deo Patri reconciliati, cujus resurreftione su- mus resuscitati. Quem etiam venturum in fine expe&amus »7 saeculorum, et cum resurrectione omnium, aequissimo suo

• ju-

a Praefata verba referuntur a Mag. Sent. in III. dist. «. num. i. tamquam ex Conc. Tolet. II. desumta. Error hic ex eo forte provenit, quod alia mox referantur verba tamquam ex eod. Tolet. II. quae in Tolet. XI. inveniuntur. Vide infra cap. 6.

CONCILIORUM HISPANI.E. 315

judicio redditurum justis praemia, et impiis poenas. Ecclesiam

quoque catholicam credimus 1 sine macula in opere , et si- 1 Al- sine macuia

* * . t,. . . t 1 > et ruga corpus ejus.

ne ruga m Fide corpus ejus esse , regnumque2 nabiturum 2 ai. habituram cum cum capite suo omnipotente Christo Jesu , postquam hoc capite* corruptibile induerit incorruptionem, et mortale immorta- litatem, ut sit Deus omnia in omnibus. Hac Fide corda purificantur , hac haereses extirpantur , in hac omnis ecclesia collocata jam 3 in regno ccelesti, et degens in saeculo prae- 3 ai. in cceiesti re- senti gloriatur, 4 et non est in alia Fide salus: Nec enim ^° > deinceps in sx- nomen aliud est sub coelo datum hominibus, in quo oporteat 4 ai. et non aiia Fi-

1 „ £' de est salus.

nos salvos jieri A6l. Apotu p<, 3<

CAP. IV. Ex Concilio Toletano VIII. anno 653. can. 1.

De Catholicee Fidei flenitudine.

« Credimus in unum Deum Patrem omnipotentem, fa-

clorem cceli, et terrae, * visibilium omnium et invisibi- 5 ai. et invisibilmm

lium; et in unum Dominum Jesum Christum, Filium Dei conditoreni-

6 unigenitum , et ex Patre natum ante omnia saecula , Deum 6 ai. unigenitum ex

ex Deo, lumen ex lumine , Deum verum ex Deo vero, Patre natum- natum non faclum , homousion Patri, hoc est, ejusdem cum Patre substantiae; per quem omnia facla sunt, quae in ccelo et quae in terra ; qui propter nos et propter nostram

salutem 7 descendit, et incarnatus est de Spiritu Sanfro ex 7 ai. descendit de

Maria 8 Virgine , et homo factus est: passus sub Pontio Pila- Col0:, »• ■ L

t> \ • a j- n j 1 8 .4/. Virgine homo

to , sepultus, tertia die resurrexit. Ascen dit 0 ad coelos , se- faftus, « passus sub det ad dexteram Patris , inde venturus est in gloria judi- l°uus,se" care vivos et mortuos, cujus regni non erit finis.r 10 Credi- 9 ai. m cceios,se-

. 00. -i-x • • 'C t» det ad dexteram Dei

mus m Spintum Sanctum , Dommum vivincatorem , ex Pa- patris omnipotemis. tre et Filio procedentem , cum Patre et Filio adorandum .t°Ai: Credimus et

• .~ • \ . , .. t» 1 . tn Spiritum Sanctum

ct glonricandum, qui loquutus est per 11 Prophetas ; m vivificatorem.

unam Catholicam atque Apostolicam Ecclesiam. Confite- J^f" Pr°Phetas»et

mur unum Baptisma in remissionem peccatorum. Expe&a-

mus resurrecrionem mortuorum , 18 vitam futuri saeculi. ia ai. et vitam.

Amen.

Hujus san£tae Fidei regula iccirco nunc tra&atus non recipit aperturam , quia et a sacris Do&oribus abunde con- stat exposita , et imminentium caussarum negotia nos ad Ji allaL pertrahunt peragenda. 13 Al- aiia ttahunt.

a Symbolum Conc. Constantinop. I. quod in sequentibus Toletanis Conciliis repeti- tur , paucis exceptis , nonnullis quandoque verbis mutatia.

Rra CAP.

3i6 COLLECTIO MAXIMA