CAP. XXXIll

De languoris eventu ministrantium clericorum; ita ut si aliquis non possit inchoatum perficere sacrificium, illud quilibet alius sacerdos, etiam non jejunus perficere possit.

* Nihil contra 1 ordinis a statum temeritatis ausu praesu- * Can. 16. c. 7. q.i.

matur, neque illa quae summa veneratione censentur, 2 vel tum^wSdTnemsta-

minimo 3 praesumtionis a&u solvantur *, quum ad hoc tan- tutum.

tum fieri 4 quaeque jussa sunt c, 5 interrupta noscantur, Sumnone.el uUa Pr*

* ne d Janguoris proventu robore salutis natura privetur. *A*- prssumtionis

Non ergo solum fragilitati consulitur humanae, 7 sed etiam 4 ai. dttrt ■. quseque.

honori mysteriorum Dei providetur abunde, dum ab offen- * ne imenupta.

. . 3 .r . .' . . 6 Al. vellanguons.

sionis casu procuratur etiam caven sohcite. Censemus lgitur 7 ^/.sedetiamsacro convenire, ut quum a sacerdotibus Missarum tempore san- DTprovTdaStcavetw 6ta mysteria consecrantur, si aegritudinis accidat cujuslibet soiicitudine. Censui-

'> • o 1 > • mus ereo.

eventus , quo cceptum nequeat consecrationis 8 explen mi- 8 «pleri myste-

nisterium, sit liberum episcopo vel 0 presbytero alteri con- riutn^ presb tero ^

secrationem exsequi officii ccepti. Non enim aliud ad aiiter consecrationem

supplementum 10 sui initiatis ministeriis competit x quam "f,16^0^"^. su}

aut incipientis aut subsequentis completa benedicStio sacer-

dotis quia nec perfe&a videri possunt, nisi perfe&ionis

ordine compleantur; « quum enim simus bmnes unum in n At. dum enim.

Christo, nlhil contrarium " diversitas format, ubi effica- R™%.ia'£s^mm

ciam prosperitatis unitas Fidei repraesentat s. Quod etiam diversitas.

consultum * cun£H ordinis clerici '3 indultum esse sibi non la A\. individuum

ambigant, sed (ut praemissum est) praecedentibus libenter ess« sibi-

«4 alii' pfo complemento succedant. Ne tamen quod na- i4 ai. statim aiii.

turae languOris caussa consulitur, in praesumtionis perniciem

convertatur, nullns post cibi potusve quemlibet mini- ^ c.bum

mum sumtum *,Missas 16 facere , nullus absque lf patenti potumque quamiibet

proventu molestiae minister vel sacerdos quum cceperit, imper- ^"^hcne prJ6.

fbcta officla praesumat omnino relinquere. Si quis haec 18 tenta- sumat.

r£ praesumserit, excommunicationis sententiam sustinebit. Ve„tu m^l^s pro*

•ri I!c 9vr . •• j8 Al. temerareprx-

a Ordinis statutum, ut in margine. b Imperfefta vel interrupta relinquantur. c Pu~ sumsent.

ta : quurn hsc ita fieri jussa sint, ne interrupta &c. d Lege : nec, ut in margine.

V Id quod adjefrum est Rubricis Missalis Rom. de DefeStib. cap. 8. n. 3. / Quati di- etre velit: Nitul eriim interest, quod sacra mysteria ab alio inchoentur , et ab alio ab- solvantur sacerdote , aut quod ab uno integrum peragatur sacrificium. g Puta: ubi Fidei unitas repraisentat unitatem adtionis ab alio effettx, hoc est, incepta;, et ab alip frojperattt,"id est, finita:. h Fidelicet: ad honorem sacramenti. i Scilicet :Presbyteri.

k Vide sis supra cap. 9. et 15.

CAP.

374 ~": COLLECTIO MAXIMA

CiAP. XXXIII. Ex Concilio Emeritensi anno 666. canone 2.

De Vesjtertini Officii eodera servando ordine, quo in aliis

ecclesiis. t

Sicut in Fide san&a nostra est unanimitas, ita pro " san- , &0 Dei officio debet esse intentio * summa. Oportet igitur,

ut sicut in aliis ecclesiis vespertino tempore , post lumen oblatum cprius diciturVespertinum4 quam Sonum « in die- bus festis, ita et a nobis custodiatur in ecclesiis nostris. Si quis hunc ordinem minime custodierit in sua ecclesia , cun* clrosque ad se pertinentes non instruxerit, ut bonum hu- jus operis agant, dum tale ad Metropolitani pervenerit au- res, et fuerit res convi&a, excommunicationis se noverit feriri sententia. Eutndem vide in cap. 28. de Metrofolitis.

CAP. XXXIV. Ex Concilio Toletano XI. anno 675. can. 3.

1 . Ut in una Provincia diversitas Ofjiciorum non teneatur.

De his qui contra Apostoli voluntatem circumferun-

• Can. 13. aut. ia. tur omni vento doclrinae, placuit huic san£to * concilio", ut 1 ai. Provincix ci- Metropolitanae Sedis au&oritate coa&i uniuscuiusque 1 Pro-

▼ es,ReCtoresque. . . f„ .c „ ~ -n % . i

vinciae ronrmces, Kectoresque Kcclesiarum unumeumdem- .: que in psallendo teneant modum , quem in Metropolttana

. Sede cognoverint institutum, nec aliqua diversitate 3 cuiusque

* Al. cujuscumque. ,. . ° , „ .. * t . >.

ordinis vel omcu a Metropohtana se patiantur Sede disjuni gi. Sic enim justum est, ut inde unusquisque sumat regulas

3 A\. accipit. magisterii, unde honoris consecrationem 3 accepit, ut juxta

Majorum decreta / Sedes quae unicuique sacerdotalis mater

4 Ai. sit ecdesiasti- est dignitatis, 4 sit et ecclesiasticae magistra rationis. Abba-

ti-

a Puta : pro servanda unitate in officio. b Cura. c Post oblatam , sive allatam lu- cernam , diei luce deficiente ; quo circa Vesperarum officium diclum olim Lucerna- rium.Vide cap. 3. de Vitaet claus. sanBHmm. et in Breviario Mozarabico, in initto Vesperorum petitur a presbytero lucerna, his verbis: Lumen cum pate. d Et re ipsa* in Breviario Mozarabico ante Sonum, dicitur Vespertinum, hoc est, versiculus Lauda: A solis ortu usque ad occasum , cui sequitur oratio , quae versiculo respondet. e Apud Mozarabes, prasfatz orationi sequitur quoddam responsorium quod dicitur: Sono, ex Psalmo : Venite exultemus ; forte, quia sonora yoce canebatur. / Supra cap. 3.

CONCILIORUM HISPAKM. 37.5

tibus sane indultis officiis, quae juxta voluntatem sui epi-

scopi regulariter illis implenda suht, cetera officia publi-

ca , id est 1 Vesperam , Matutinum , sive Missam aliter 1 M' Vesperas,

quam in principali ecclesia celebrare non liceat. Quisquis

autem horum decretorum violator extiterit, sex mensibus

communione privatus, apud Metropolitanum sub poeniten-

tiae censura permaneat corrigendus; 3 qualiter apud illum a ^/.quatenusapud

et praeteritae transgressionis culpam lacrimis diluat, et ne-

cessariam officiorum do&rinam studiose addiscat. Sub ista -;

ergo regula disciplinae non solum Metropolitanus totius

suas Provinciae Pontifices vel sacerdotes adstringat, sed etiam

ceteri episcopi subje&os sibi ecclesiarum re&ores his ob-

temperare institutionibus cogant. Eumdem vide in cap. j/.

de Metropol. et partem in cap. 6. de Monachis efiscop. cur<e

subjeff.

CAP. XXXV. Ex eodem, canone 13.

De sacerdotibus , qui vexati cadere videntur , ut ab officio suspensi maneant, quousque per unius anni experimentum ab incursu dcemonum inveniantur liberi. >'

£>ene quidem Majorum regulis a definitum est, ut dce- moniis aliisque 3 similibus passioni^us irretitis ministeria sa- cra tra&are non liceat, cui prascepto consensu rationis ad- hibito ,ld communiter 4 definivimus , ut nulli de his , qui aut in terram arrepti a dcemonibus * illuduntur, aut quo- libet modo vexationis incursibus efferuntur, vel sacris au- deant ministrare altaribus , 6 vel indiscussos b se Divinis inge- « ai. vel indiscussi. rant sacramentis, exceptis illis qui variis corporum in- commoditatibus dediti, sine 7 hujusmodi passionibus in terram approbantur elisi. Qui tamen et ipsi tamdiu erunt * officii sui ordine et loco suspensi , quousque unius anni spatio per discretionem episcopi , inveniantur ab in* cursu dcemonum alieni. Eumdem vide in cajr. j. de Ignot. et corp. zitiat. • '"> . \

■' • .:•{»: , . ■ '• • .'v -| • ■ . • rr

a Syn. Atausic. L canone 16. b Sine examia;, experimento.

3' libus

Al. deest: simi-

4 Al. definimus , ut nulhis de his. $ Al. eliduntur-

7 Al. ejusmodi.

8 Al. ab officii et ordine.

CAP.

376 CQLLECTIO MAXIMA' >

i Al. Ut illud Divi- ni oraculi monentis

? ,br.. CAP. -XXX VI J Ex eodem , canone 14.

A/, <p/ Domino canunt atque sacrificant, fost s& semper habeant adjutoria constituta. <

1 Et illud Divini oraculi momentis singulis praecaven- singuii. tes, quo scribitur: * Va soli, quia quum ceciderit, non ha~

• Canfi^."jTq.u bet sublevantem,2 summopere curandum nobis est et ca-

2 ai. summopere vendum ne horis illis atque temporibus, quibus Domi-

verendum nobis. *. , ,~ 1 . f r..'. 1 , .

no psallitur vel sacrincatur, unicuique Divinis singulariter officiis. insistenti, pernitiosa passio vel corporis quaelibet

3 Al. invaiitudo. 3 valetudo occurrat, quae aut corpus subito subrui faciat,

aut mentem alienatione vel terrore confundat. Pro hujusmo-

4 Al. pr«ecaventcs. di ergo casibus 4 pracavendis, necessarium duximus insti-

tuere , ut ubi temporis vel loci sive cleri copia suffragatur,

5 Ai.deest-. semper. habeat s semper quisquis ille canens Deo atque sacrificans, casuf'' m S1 allqU° Post se vicini solaminis adjutorem,6 ut si aliquando casu

7 Ai. accedet. ille qui officia impleturus 7 accedit, turbatus fuerit vel ad

8 ai. a tergo. terram eiisus,8e tergo semper habeat , qui ejus vicem

9 ai. intrepidus.Sed exsequatur 9 intrepidus.

si hoc sacnficanti fre- * *

quenter acciderit,tunc - , *'•

s«i^'n{ ■»■" cap. xxxvii.

J

3;!.-" :. i

\ Ex Concilio Bracharensi III. anno 675,

canone 2.

\\-. 0 iff repulsis omnibus opinionibus superstitionum, panis tantumy 10 Ai. aqua pcrmi- et vinum 10 aqua permistum in sacrificio offeratur.

sta i» sacrificiq. ciffe-

rantlif; f~\ t 7

* Cm. 7. de Cont. * yuuiTi omne crimen atque peccatum oblatis Deo sa- IpStMuituf?"^"!*0 cririciis deleatur; quid de cetero pro deH&orum expiatione Domino dabitur, quando in ipsa oblatione sacrificii erra- tur ? Audivimus enim, quosdam schismatica ambitione de- tentos , contra Divinos ordines et apostolicas institutio- nesa lac pro vino in Divinis sacrificiis dedicare; alios quo- que intin&am Eucharistiam populis pro complemento com- n ai. etiam expres- munionis porrigere; quosdam 11 etiam non expressum vinum Si2 ai. Caiicis offer- m sacramento Dominici 12 calicis offerre, sed oblatis uvis po- re. Quod quam sit. pUlos communicare. Quod quam sit Evangelicae atque Apo- stolicae doCtrinae contrarium, et consuetudini ecclesiasticae ad-

»<r Carf*. 3. ex diclis Apostolicis. Ver

CONCILIORUM HISPANLE. 377

versurn , non difficile ab ipso fonte veritatis 1 probabitur, a quo ordinata ipsa saeramentorum mysteria processerunt. Quum enim Magister veritatis verum salutis nostrae sacri- ficium suis commendaret discipulis , non iliis lac , sed pa- nem tantum et calicem sub hoc 2 sacramento benedixisse cognoscimus. Ait enim evangelica veritas: Accepit Jesus j>anem et calicem, et benedicens, dedit discipulis suis. Ces- set ergo lac 3 in sacrificando ofFerri, quia manifestum et evi- dens exemplum evangelicae veritatis illuxit , quod praeter panem et vinum , aliud 4 orferri non sinit.

lllud vero quod pro complemento a communionis in- tinctam tradunt Eucharistiam populis, nec hoc prolatum ex evangelio J testimonium recipit, ubi Apostolis corpus suum et sanguinem commendavit; seorsum enim panis, et seor- sum calicis commendatio memoratur. Nam intinctum 6 pa- nem illis Christum prxbuisse non legimus , excepto 7 UH tantum discipulo , quem intin&a buccella Magistri prodi- torem ostenderet , non quae sacramenti hujus 8 institutio- nem signaret. Nam quod de inexpresso botro , id est, de uvae granis populus communicatur , valde est omnino con- fusum. Calix enim Dominicus, juxta quod quidam Do- £tor * edisserit, vino et aqua permistus debet offerri, quia videmus in aqua populum intelligi, in vino vero ostendi Sanguinem Christi. Ergo quando in calice vinO aqua misce- tur , Christo populus adunatur , 9 credentium plebs ei , in quem credit, copulatur et jungitur; qu# copulatio et jun- Ctio aquae et vini sic miscetur in calice Domini, ut com- mistio illa non possit separari. Nam si vinum tantum quis orferat, Sanguis Christi incipit esse sine nobis, si vero aqua sit sola, plebs incipit esse sine Christo. Ergo quando 10 botrum solum offertur, in quo vini tantum efficientia de- monstratur, salutis nostras sacramentum negligitur, quod per aquam significatur ; non enim potest calix Domini esse aqua sola, aut vinum solum, nisi utrumque sibi misceatur.

Et ideo quia 11 jam ex hoc plurima et multiplex Ma- jorum 12 emanavit sententia, quorum pietas in Deum reli- giosa horum 13 sacramentorum et efficientias b copiose dis- seruit,et institutionesc "4 verissime declaravit , omnis talis error atque prasumtio cessare jam de cetero debet , ne perversorum ordinata compago *s senatum veritatis enervet.

Bbb Et

a Sdlicet: pro ampleftenda sub una communionis aftione utraque simul specie. b Et efficientiis, sive sacramentorum peragendorum modo. c Et de ratione qua instituta sunt sacramenta.

1 AI. probatui-. Syn. Wormat. can. 4 •

2 Al. sacramento cognoscimus com- mendata. Ait enim. vel sacramento cognosci- mus dedisse. Ait. Maith. 26. v. 26.

3 Al. in sacrificio oiferri, quia.

4 Al. offerri non li- ceat.

y Al. testimonium recepeiunt.

6 Al. panem aliis Christum.

7 Al. illo tantum. Joan. i^.v.26.

8 Al. institutionem monstraret.Nam quod de expresso botro , id est, de uvarum granis.

* Cyprianus epiit. 2. ad Cacil. apud Grat. can.2. et 3. de Cons. ditt. 2.

9 Al. et credentium.

10 Al. botrus solus.

11 Al. jam ex eo.

12 Al. manavit.

13 Al. sacramento- rum efficientias.

14 Al. verissimas declaravit.

15 Al. statum veri- tatis.

378 . COLLECTIO MAXIMA

1 Al. licitum sit.

2 Al. sententiam.

3 Al. correptus.

4 Al. quod amisit,

Et ideo nulli deinceps1 licitum erit, aliud in sacrificiis Di- vinis orFerre , nisi juxta antiquorum 2 sententias concilio- rum a panem tantum et calicem vino et aqua permistum. De cetero aliter quam praeceptum est faciens, tamdiu a sacriticando cessabit, quamdiu legitima poenitentiae satisfactio* ne s correctus , ad gradus sui officium redeat, 4 quem ami- sit..; .i