CAP. V.

Bene disposuit Divina gratia *, quicquid unaquaeque ecclesia a fidelibus collatum est, habeat; priscis quippe * ca- nonibusc erat decretum, ut episcopus de parochitanis eccle- siis Tertiam sequeretur,d cui sua plenissime sufficere possunt. Placuit huic sanclo concilio , ut nullus provinciae Lusitaniae episcopus sententiae hujus terminum excedat, nec a qualibet parochitana ecclesia Tertiam auferre 3 prasumatjsed quicquid exinde * consequi potuerat, totum in reparationem ipsarum basilicarum proficiat. Omnes vero supradi&i f presbyteri, qui virtutem habuerint, s episcopo suo placitum. faciant * j ut reparare ecclesias sibi commissas intendant. Quod si fa- cere distulerint, ab episcopo suo distri&i, ecclesias sibi credi- tas , ut ratio permittit, digne. reparent. Ecclesiae tamen, qua: mundiaJes ' res nullas iiabent, solicitudine , intentione, et dispositione episcopali, ut ratio permiserit, habeant repara- tionerrii Partem vide in cap. n.de Presbyteris, et Parochis.

a Quippe quae ex peculio servorum Regis fuerant construdbe. b Hoc est: Jure bptimo prxdecessores nostri Divina spirante gratia decreverunt, quod quicquid &c. c Vide supra cap. i. d Legas potius: non sequeretur \ id est, noh sibi, seu in suos impendendam usus , assequeretur. e Ex tertiis colleclis. / Hsec vox jjerperam bic adje<Sa a collecloribus; vel refertur potius ad canonem 18. ejusd.. cortcilii, qui extat cap. 12.de Presbyterrs; qui fortassis olim praecederet hunc canonem 16.

g Idest: quorum ecclesia? sufficientes habuerint facultates. b Promitt^nt.. i Facultates.

1 AI. ut servi Ff/- ci, qui ecclesiam con- ■struunt, eisdem dotem faciant.

2 ^(/.paupertate do-

•auperi taverint, has ret.

procu-

•Caus.io.q.3.can.n, Priscit.

3 AU pra:sumat, quseque exinde.

Kkk i

CAP.

444 COLLECTIO MAXIMA.

.CAP. VI. Ex.ConcUio Toktano XVI. anno 69 3. can. 5.

^:t\AL^Dereparatio- i J)e repctratione ecclesiarum, ab episcopo ex tertia obla-

nt ecclesiarum ,vel n' • i _l j —:

diversis aliis cauisis.

tionum parte facienda, sub duorum mensium excommunicationis pcena.

* Caus.io.q.3.can.3. Unio.

2 Al. nostr» con- gregationis,

Quamquam in praeteritis san£torum Patrum de diver- sis caussis sententiae enitescant, sed et nunc quae tempori ordinique congruant, ordinato jure instituenda sunt. Nam sicut antiquitas de caussis ingruentibus edicla multimoda edidit, ita nunc nostri temporis aetas, de his quse occur- runt, ut faciat, convenit. Quapropter in medio ccetus no- stri deduda est quorumdam consuetudo inordinata sacer- dotum, qui parochias suas ultra modum diversis exactio- nibus vel angariis comprimunt, vel quod quamplures ec- clesiae destitutse persistunt. * Iccirco unio 2 nostrae adunationis decernit atque instituit, ut Tertias , quas antiqui cano- nes a de parochiis suis habendas episcopis censuerunt, si eas exigendas crediderint, ab ipsis episcopis diruptae eccle- siae reparentur, si vero eas maluerint reddere , ab earumdem ecclesiarum cultoribus b sub cura et solicitudine sui pontifi- cis reparatio eisdem adhibenda est basilicis. Quod si omnes ecclesia? aut incolumes fuerint, aut quae diruptae erant, re- paratae extiterint, secundum antiquorum canonum instituta, Tertias sibi debitas unusquisque episcopus assequi si volue- rit, facultas illi omnimoda erit; ita videlicet, ut citra ipsas Tertias, nullus episcoporum quippiam pro regis inquisi- tionibusc a parochitanis ecclesiis exigat, nihilque de prac- diis ipsarum ecclesiarum cuiquam aliquid caussa stipendii dare praesumat. Sed et hoc necessario instituendum delegi- mus , ut plures ecclesiae uni nequaquam committantur presbytero; quia solus per totas ecclesias nec officium valet persolvere , nec populis sacerdotali jure occurrere, sed nec rebus earum necessariam curam impendere ; ea sci- licet ratione, ut ecclesia, quae usque ad decem habuerit manci- pia , super se habeat sacerdotem; quae vero minus decem mancipia habuerit, aliis conjungatur ecclesiis. Si quis sa- ne episcoporum hanc nostram institutionem parvipenderit,

0 Vide supra cap. i. b Clericis , Divino cultui deditis. Vide supra prjef. cap.\. e Exaftionibus, unde apud nos: Quislia.

et

CONCILIORUM HISPA-N&E. 445

et quidpiam exinde temerandum crediderit j duoriim men- sium spatiis se .noverit excommunicationemultari; ita nempe,ut postquam ab hoc excommunicationis interdi&o ad ordiuis sui remeaverit locum , cun&as hujus canonis san- ctiones modis omnibus studeat adimplere. Eumdem vide in cap. £. de Episcojpalis Dignitat. provent. et in cap. 1. ds Unione , et divis. henejic.

• "■ . f.t ;'