CAP. III.

In nomine Domini nostri Jesu Christi. Item Fidei confessio episcoporum, presbyterorum , vel primorum Gothica gentis , qui infra scripserunt.

Licet hoc quod paternitas tt, atque fraternitas h vestra a nobis .cupit audire , vel fieri, jam olim conversionis nostra; tempore egerimus, quando sequuti dominum no- strum gloriosissimum Reccaredum 9 regem transivimus, et perfidiam Arianam cum omnibus superstitionibus suis ana- thematizavimus 10 pariter etabjecimus, nunc vero propter caritatem , et devotionem , quam vel Deo vel ecclesiae san&ae catholicae, meminimus nos debere , non tantum hazc

ea-

a Ita regni Optimates qua laici concilii Patribus alloquuntur. h Ita episcopi coepiscopis alloquuntur.

r Al. unlverso coa- cilio.

2 Al. ecdesiae san-

3 AI. Dotnino no- stro.

4 Al. Domino no- stro.

5 Al. Regi? Cul prxsens gloria et zter- na , nisi vero amatori Dei Reccaredo Kegi?

6 Al. et omnibus amabilis.

7 Al. Domino Jesu. Vel: Domino nostro, qui cum.

8 Al. dttst: Amen.

9 Al. Regem, ad ec- transivimus.

10 Al. pariterque, nunc tamen propter.

7$8; COLLECTIO MAXIMA

1 ai. properamus, eadem , quae, petitis , prbmtissime agere 1 properamus, eSeep^MciaShrwl, sed et quae adhuc congrua Fidei esse conspicitis , nobis perspiciatis, ac riobis de caritate persuadere. Vos etenim ita semel rcStx Fidei fldeSus.So^eVnim amor in eam devotionem advexit, ut omne quod nobis semei te&x Fidej a- verius fraternitas vestra patefecit, teneamus , et liberali fa-

mor m eam hidei de- c . . -

votionem....nobis fra- teamur contessione. ,

ternitas- Omnis ergo qui Fidem et communionem ab Ario

2 ai. et usque ad venientem, 2 et hucusque a nobis retentam , adhuc tene- nos. 1 re desiderat, et de tota cordis intentione non damnat,

anathema sit.

3 ai. Dominum Je- Quicumque Filium Dei 3 Dominum nostrum Jesum sum. Christum negaverit, a Paterna substantia sine initio geni-

tum et aequalem Patri esse , vel consubstantialem , anathe- ma sit.

Quicumque Spiritum Sanctum 4 non credit, aut non

4 ai. non credet a crecjiderit a Patre et Filio procedere, eumque non dixerit, s"ai. Fiiio et coes- coaeternum esse Patri et i Filio , et coa:qualem , anathe-

sentialem. . ma Slt.

:. .: Quicumque in Patre et Filio et Spiritu Sancto et per- sonas non distinguit, et 6 unius Dei unitatis substantiam talislbSam^oi; non cognoscit, anathema sit.

agnoscit veiagnoscet, Quicumque Fihum Dei 7 Dominum nostrum Jesum a?a!5/.™ominum Je- Christum , et Spiritum 8 San&um esse Patre minores asse- sum. ruerit, et gradibus separaverit, creaturamque esse dixerit,

8 Al. Sandtum juxta 'P * 1 * Deitatem esse Patre aiiathema Slt.

minorem asseruit. Quicumque Patrem et Filium et Spiritum San&um

9 ai et anernitatis unius substantiae» omnipotenti*, 0 a:ternitatis esse , non csse non crediderit, credit, anathema sit.

aiothTquod Deus. 1 Quicumque nescire Filium Dei, *• qua; Deus Pater sciat, dixerit, anathema sit. •

Quicumque. initium Filio Dei, et< Spiritui Sancto de- putaverit, anathema sit.

Quicumque Filium Dei secundum Divinitatem suam, \V^.eDeTmrlet visibilem aut passibilem ausus 11 fuerit profiteri, anathe-

omnipotentem non ma Slt. :- * .

"f^gSmqt .Quicumque Spiritum Sanftum sicut Patrem et FiJium aiibi Fidem.... .praeter verum 12 Deum omnipotentem esse , non crediderit, ana-

quam in ecclesia uni- , . versali. Vel: praeter thema Slt.

ecciesiam universa- i3 Quicumque aliam Fidem et communionem catho-

lem , quam Nicacni, ,

et Constantinopoiita- iicam , prazter ecclesiasticam universalem., esse crediderit t\ et chledoSen- (illam dicimus ecclesiam , qu* Nicxni, Constantinopoli- sisconciiii decreta te- tani, et primi Ephesini, et Chalcedonensis concilii decre- S,Panthemasr" ta tenet pariter et honorat) anathema sit.

Qui-

COKCILIORITM HTSPANl^. ^

u T<2uicumque Patrem et Filium et Spiritum Sariclum honoi re et gloria et Divinitate separat et disjungit, anathema sit.'

Quicumque Filium Dei et Spiritum Sanc"tum cum Patre non crediderit esse glorificandos et honorandos , anatbema sit; • Quicumque non dixerit: Gloria et honor Patri, et Fi« lio, et Spiritui San&o , anathema sit. '.<'. :J

: Quicumque rebaptizandi sacrilegum opus bonum esse credit aut ^cfediderit, agit.aut egerit, anathema sit.'; J : Quicumque Iibellurri detestabilera duodecimo annd B Leovigildiv-regis a nobis editum, in quo continetur Ko'- manorum ad haeresim Ariaham tradu&io, et in quo Glo* ria Patri per Filium in Spiritu 3 San&o male a nobis in* stituta continentur, hunc libellum si quis pro vero habue- rit, ahathema sit in aeternum. :.!j

v Quiaimque Ariminense concilium a non ex toto corde respuerit et damnaverit, anathema sit. ' ■• n s. -»j <

Confitemur enim, nos ex iueresi Ariana toto corde, tota anima, et de tota mente nostra ad ecclesiam cathd- licam. fuisse conversos. Nulli dubium est, nos nostrosque decessores * enasse in haeresi Ariana et Fidem evangelicam atque apostolicam nunc intra ecclesiam catholicam didicissei.

Proinde Fidem san&amy quam praefatus religiosissimuS dominus noster patefecit in medio concilii et manu sua sub*- scripsit, hanc et nos teiiemus, hanc confitemur pariter et suscipimus, 4 hanc in populis praedicare atque docere -s pro- mittimus. Haec est vera Fides, quam omnis 6 ecclesia Oei per totum munduati tenet, catholica esse creditur et pr-obatur» dui haec Fides non placet, aut non placuerit, sit anathe* jna, maranatha 7 in adventum Domini nostri Jesu ChristL -. Qui Fidem spernit Nicseni concilii, anathema sit.^ V;t

Qui Fidem cohcilii Constantinopolitani CL. episcopo* rum veram esse iion dixerit, anatheina sit. '■: * - • j

... ;:Qui Fidem Ephesinae synodi .primaB c, et Chalcedonertf sis non tenet, 8 et ea non delectatur, anathema sit. -i

Qui 9 concilia bmnia episcoporom orthodoxorum , con- sona conciliis Nieaeno, Constantinopolitano , primo c Ephe- sino , et Chalcedonensi, non recipit, anathema sit.

Proinde et damnationem hanc I0i perfidiae, et comfflu- nicationis Arianae.j et omnium conciliorom, haeresim Aria- riam fbventium, cum anathemate < .eorum propria manu .: Eeeee sub*

a In quo formula Fidei conscripta est, prastermissa particula : Omousion

< ii:i:-.zn. j Js \K t

i Al. crediderit age- re, et egerit.

a Al. Leonigildi. Leuvigildi.

3 Al. Sanflo , et in quo male..., c^ntine- Yor.' '' 1" • s

- -ii . . :: ;j !"i '> ::. ■ , :a , v.:. -j ■ '• .. /j

t i..,

i

•tro-> .•■ '<>■ in .'V. ?t IIS , '.. - .:!•.» ■. ■ 4 Al. hanc.et pQr

fuIUi •:.'•■.•

-vj .Al. permittrmus.

6 Al. ecclesia pe( txRum. ■) ,W .

„ '■ t

7 AK in adventu,

•. . n \L <i

8 Al. et non.

9 Al. concilia o- mnium episcoporum orthodoxorum, conci- liorum, Niifxiii, Coti- stantinopolitani, prl- mi Ephesini, et Chal- cedonensis non.

■ xoAl. pertldiscom* munionis.

rfi:-...^

b Hqc iit: qui jam deces£ejrant. c' TJt excludatur pseudQ^jontilium Hlud tn EpTieso S. Joan.Chrysostomum, ii&w prppt^ JLairocinium Epbesinum. , n,

babitum contra i

<77*> . COLLECTTO MAXIMA i

subscripsimus. Constitutiones vero san£torum conclliorum Nicaeni» Constantinopolitani, Ephesini, vel Chalcedonen- i ai. et consenssio- $is, quas gratissima aure audivimus, 1 et confessione no-

nenostra. ^tra veras esse probavimus, de toto corde, et de tota ani-

xna , et de tota mente nostra subscripsimus. Nihil ad cogni- tionem veritatis lucidius arbitrantes, quam quae supradicto-

....... .. , rum conciliorum continent au&oritates. De Trinitate autem

-i et Unitate Patris et Filii et Spiritus San&i nihil his verius, nihil lucidius umquam potest vel poterit demonstrari. De mysterio Incarnationis Unigeniti Filii Dei pro salute hu- mani generis, quo et vera probatur humanae naturae sine

3 At. et permanen- peccati contagione susceptio, * et permanet incorrupte in tis incorruptx in eo.... qq Divinitatis plenitudo , quum ex natura utraque non

dum et natura... de- , *> '— . < . - A —,, . .

perit, ut in una sit depent et una fit ex utraque Domini nostn Jesu Christi

""aT ventas qua; a ?ersona > ^'ls plene *n his conciliis probatur patefieri * veri-

nobis.' tati, et a nobis creditur omni remota dubitatione. {

4 Ai. Qui Hmquam . 4 Quicumque hanc Fidem san&am depravare, corrumpe- faanc re, mutare tentaverit, aut ab eadem Fide vel communione

5 ai. adepti sese se- catholica quam nuper sumus Deo miserante * adepti, egre- parare; vei dissocia- $eparari, vel dissociari voluerint, sint Deo et universo

ie voluent, siL... ob- , r . . . .. . . ' . . ..

noxius. mundo cnmine lnndehtatis rn aeternum obnoxn. Floreat

jautem ecclesia sancla catholica per omnem mundum paca- •tissime, et emineat do&xina, san&itate, et potestate. Si

6 Ai. fuerint, com- qui intra eam 6 fuerint, crediderint, communicaverint, hi anuud"ent!erintwe' U audiant ad dexteram Patris positi: Venite benediBi Patru

Mattb. ay.w.34. mei, percipite regnum quod vobis paratum est 7 a constitw

7 Al. aborigine mun- . • O* c* • Z i • 0 • i

twne mundi. Si qui autem ab ea recessermt, 8 ejusqnede-

8 Ai. ejusque de- sjruxerint Fidem et communionem respuerint, hi audiant ex

traxennt Ftdej... au- ... . ■• • n- ,

dient o*e Kvine.: °re uivino iii die judicn: Discedite a me maledtm, nescio z>os9 o ai Htl\T ?2' *te w imem aternum, 9 qui praparatus est diabolo et an-

9 AL qut paratut. .. ,° _. 'z ,r I

gelts ejtis. aint ergo damnata m coelo et m terra quaecumque

10 ai. et sint... quas- per hanc catholicam Fidem damnantur , 10 sint accepta in cumque per hanc -^j^ et m terra qUascumque m nanc Rdem accipiuntur,

_ ..., - f, regnante Domino nostro Jesu Christo, cui cum Patre et

-: 1 Spiritu Sandto est gloria in saecula saeculorum.

... Ugnus in Christi nomine episcopus *, anathematizans

tm&m Arifo^da 11 n2eres*s Arianae dogmata superius damnata, Fidem hanc san-

-gmaris superius da- clram catholicam quam in ecclesiam catholicam venienscre-

XtaUmc-S,inv^ 4idi, manu mea de tdto corde subscripsi. n'e"s. *f Murila in Christi nomine episcopus *, anathemati-

12 Al. Murilla. * *'

'zans

a Barcinonensis, qui hujas concilii canonibos subsctibit. Videcap. 10. de n.7. b Paientinus , qui subccribit num. 8.; . • ■

CONCILIORUM HISPANLE. yj%

zans haeresis Arianae dogmata superius damnata, Fidem hanc sanctam catholicam ,.quam in. ecclesiam catholicam veniens credidi, manu mea de toto corde subscripsi.

. - .1 Ubiiigiscolss. in Christi nomine episcopus *, anathe- a ubiligiscus. matizans haeresis Arianae dogmata superius damnata , Fidem

hanc sanctam, quam in ecclesiam catholicam veniens cre-' r..?. . . , didi, manu mea de toto corde subscripsi.

3 Sumila in Christi nomine civitatis Vesensis episcopus, a ^/.Suniia,Sumni-

1 anathematizans haeresis Arianae dogmata superius damnata; 1«. Fidem 3 hanC sancram catholicam , quam in ecclesiam ca- j ^ j,anc nostram

tholicam veniens credidi manu mea de toto corde subscripsi. cathoiicam.

4.Gardingus in Christi nomine civitatis Tudensis episco- 4 ai. Cardingus...

pus c, anathematizans haeresis Arianae dogmata superius da- Tut<**san*«

mnata, Fiderri hanc san&am catholicam , quam in eccle- . -r * • • siam catholicamveniens credidi, manu mea de toto cor- de subscripsi. i-■•; '> ■ '■''

5 Becila in Christi nomhie civitatis Lucensis episcopus d, ?ai. Beccila. Be-

anathematizans tfiaeresis Arian» dogmata superius1 damnata, chiIa*

6 hanc san&am catholicam Fidem, quam in ecclesiam catholi- , .

i , , . . o Al. hanc nostram

cam v^ntens credldi, manu mea de toto corde subscnpsi. cathoiicam.

7 Argiovittus ih Christi nomine civitatis Portugalensis ^ Arbitrtus< A. episcopus e anathematizans haeresis Arianae dogmata supe- tuitus. Arbitrus. ;i *„ rius damnata, Fidem hanc catholicam quam in ecclesiam catholicam veniens credidi , manu mea de toto)8'corde 9'Ai. corde sighum subscripsit - '. :»t <*"". -••-' «3i.. ■-• feC:''

-' . 9 Fruiscus in Christi nomine civitatls Dertosanae episco- 9 Eruisciusi pus /, anathematizans haeresis Arianas dogmata superius damnata , Fidem hane sanclram catholicam quanl in eccle- siam catholicam veniens credidi , manurnea de toto cor* de subscripsi.

Similiter et relitiui presbyteri et 16 diaconi, ex haeresi

A . «.* . *' ..caisKT, r . rT |o At. Diacones,

Ariana conversi subscnpserunt.

Signum^ quo signarunt viri illustres proceres.

11 Fonsa vir illustris anathematizans subscripsi. ti Al. fonsa, vic

» Aguila vir illustris anathematizans subscripsh SSfTSS^£

"3 Eila vir illustris anathematizans subscripsi. Gusini viri iiiustris

Similiter et omnes seniores gothorum subscripserunt. ^S^al Afiia. Aiia. Qu* sequuntur in ca£.i2. de Exord. et EfiL Concil. post Abi,a vit illust»«'- confessionem.

«a Valentinus, qui subscribit n.33. b Subscribit num. 3;. e Subscribit nuffl. 40. d Subscribit num. 47. « Subscribit num. $1./ Subscribit num.44.

Eeeeea CAP.

13 Al. Ella vir il- lustris subscripsi.

77» COLLECTIO MAXIMA )

'• • cap. iv. .;

, Ex Concilio Hispalensi II. anno 619. cari. 12.

1 A! De quofom * quodam Acephalorum episcopo, qui ha:resim ejuravit.

Acepbalorum episco-

^,orMm• , JLluodecima a&ione ingressus est ad nos quidam ex ha>

■ • resi Acephalorum tf,natione Syrus(ut asserit ipse) episco- pus , duarum in Christo naturarum proprietatem abnegans, et Deitatem passibilem asserens, cujus dum nostris sensi- , bus tanti erroris confusio patuisset , prolatis illi de Incar- 9 ai. nostri testir natione Domini2 nostri Jesu Christi testimoniis san&orumque "^"Xomni eum. Patrum sententiis recitatis , 3 omni eumdem exhort;atione, ad verae Fidei rectitudinem sacerdotali modestia invitavi- 4 ai. diutumosque mus • qui salutaribus monitis pertinaciter per multos 4 diu-

confliftus renitens. 1 . _. ._.•. •> t

. turnosque" communionis connicrus b retinehs ', tandem gra- ■ tia Divina. edo&us , cun&is coram adstantibus haeresim propriam abdicavit, duasque naturas^et ;unam Personam in uno eodemque Domino nostro Jesii Cbristo confessus est, credens impassibilem naturam Deitatis atque in sola lc Al' infirmitateS humanitate suscepisse s infirmitates passidnum et crucis.

Conversus ltaque atque receptus, suscepta Fidei confessio- 6 ai. cum^astipui*- neni 6 cum stipulatione jurejurando. protulit t atque ab> ^romnibus suis 7 omnibus purgatus apparuit , talique pro merito gauden- erroribus purgams. tes, Christo gratias egirnus, quod eumdem post pravita- tem haeresis ad re&itudinem Fidei Divina gratia promovis- set. Quem optamus, ut permanens ia Fide Christi pure, ac devotissime. conservetur. . i/

w Qui Severum monachum Antiochena. sedis invasorem, auftorem habuerunt,

* Disputationes. c Persisiens." '' •' \j

-i '."!'! 1 ••• '■' J:

t I ., - *.

. .... ■ . .. _. \ 1 .

. i 1 '* K ... . • jx-LiCi .... »

CONCILIORUM HISPANLE. 773

: TIT. V. •?/"•■'

• . *: •'trjf! . •

D E S C H 1 S M A T J2. ;,

":- C A P. I' ■ -

Epistola innocentii /. tfi episcopos,. : SynodiToletance cap. 1.

Q«0*/ ej?iscojpi nonnulli ah aliis , receptos ab hceresi .'

conversos f ferjteram dissideant. . '."

3"am primtjm quod ad ipsam Fidem attinet, quod Baetici vel Carthaginenses episcopi propter Galliciorum " commu-

nionem a pace 1 omnium dissederunt , orta dissensio est, . A-

quae non solum non mmuitur, verum etiam per dies sin- scederant.

gulos studio contentionis augetur; quum obtinendi pro-

posito unusquisque quod voluit, aeternum orbem male et

circulum quemdam detali animositate fecerunt *j quum uti-

que bono 2 cuiquam in rebus talibus vinci melius sit, quam 1 At. cuique in re-

malo more e pravum propositum ,quod semel placuit <*, ob« bus"

tinere. Nam quae alia caussa et superioribus temporibus

illius Luciferi e prxter pertinaciam fuit, quae eum retraxit

a concordia illorum , qui Arianorum haeresim prudenti

conversione damnaverant ? / Eodem studio post Priscillia-

ni detestabilem se&am omnium merito detestatione damna-

tam, receptos in catholicam Fidem eos , qui consilio sa-

niore conversi sunt , aegerrime aliquos tulisse, cogncrvi-

mus. Quibus faclum utile , et ipsam ecclesiarum pacem

displicuisse , detegitur. Nam quum unitatis proposito & at-

que concordiae ipsi quoque Simphosius atque Di£tinius da-

xnnantes pravam haeresim sint recepti , ut personis talibus

amputatis, extingueretur penitus innata dissensio, inventi

sunt quibus re£te facla ipsa correclio displiceret. Et nunc

ecclesiae * dissident, qux ' non modica a se animositate

dissimulant. ...

Quod

a Didtinii, Simphosii , Comasii, et aliorum , qui Priscillianam haeresim ejurantes, in communionem recepti sunt. Vide sis cap. i. de Hxret. ejurat. b Quum proposito libi ab unoquoque consilio , triumphum de sua obtinendi bpinione , frequentes circu- sos, orbes, seu-dolos , ut alios circumvenirent, sua animi furentis vehementia pra:- pararunt. c Modo. d Adde: propugnare. e Calaritani in Sardinia metropolitac, qui Kicsenae synodi tenaciter addidus, Arianis ob conversionem in communionem re- ceptis, et eis qui cutn iliis cpmmunicabant, communicare noluit / Ejuraverant.

g Pacis conseivandae promissione. h Ab ecclesia. / Quod. ■ *

774 5COLLECTIO MAXIMA

Quod si saniore consilio a sacerdotibus fuisset custodi» ta corre&io a, et statuf catholicse Fidei integer permaneret, et nullum scandalum concbrdiam rebus omnibus utilem corrupisset. Quasro enim, quare doltjerint Simphosium at- que Di&inium aliosque qui detestabilem haeresim damna- verunt, receptos in Fidem catholicam tum fuisse? Num- r At. Nam quod quid 1 nam aHquid de honoribus amiserint, quos habebajit?

non aiiquid. Quod si quos hoc pungit aut stimulat, legant Petrum apo-

stolum post lacrimas hoc fuisse quod fuerat. Considerent, Thomam post dubitationem illam nihil de prioribus meritis amisisse. Denique David prophetam egregium , post ma- nifestam confessionem suam prophetiae suae meritis non fuisse privatum. Quod si emendatio conversionis et erro- res ipsos amputat, et retinet dignitates, quae malum ratio

tinad* ptoposito per" ^st, viam recti et iter quod dirigatad salutem,2 proposi* to pertinacisc nolle retinere? *. Quare incumbendum est dilecHoni vestrae, et bonis sacerdotibus adnitendum , quate-? nus praeeunte docbrina, in unitatem catholicae Fidei omnes qui dispersi sunt congregentur, et esse inexpugnabile unum corpus ine,ipiat; quod si separetur in partes, ad omnes pa- tebit laceratiOnis injurias et ex sese pestem patietur inter- nam, quando secum compago ipsa confligit. Sed haec ge- neraliter de unitatis reformatione , omnes tamquam singulis scripta sint, accipiant sacerdotes. Dehinc in partes animum super omnibus Dile&io vestra , quas proponentur, intendat-

- / * CAP. II. • Ex eadem, caik 3.

XJt Joannis episcopi caussa examinetur, aliorumque, qui comnmnionis consortium refugiebant. >

-Oe Joanne quoque episcopo, cujus in synodo Toletana super receptis Simphosio atque Di&inio per Legatos con- sensus accessit, et cui probabilis c visa ,illa correclio d, exa* minentur quae postea sunt sequuta , et prorsus super omni* bus quorum in dubium venit de cessatione communio * , plena inquisitio vestigetur; ut secundum decretum synodi

To-

a Sententia in Priscillianistas lata in concilio ToIet.I. b Hocest: quantum si ra- — ticne ducamur, malurn non erit, viam qu* ad reftum et iter quod ad salutem dirigit, ob propositam sibi pertinaciam nolie sequi ? c Probata , justa. d Sententii. e ht prorsus de omnibus, cum quibus hujusmodi schismatici dubitant, an de-- Oeat cessare communio... . >•:..;.• _ -. - . u

CONCILIORUM HISPANEE. 975

Toletanae * , vel communionis consortio propter abolendam suspicionem schismatis misceantur f b vel si qui fuerint de~ prehensi qui abnuant concordiam et constituta placito- rurrr a communione catholicae Fidei per dfle&ionis ve- strae sententias abdicentur, ut jam non internum maluiri quod tacitum d non desinit serpere , sed schismaticorum manifesta professio contagioque videtur.

• ■ m m

I ^ 1

CAP. III. - •

Ex ColleStione Martini Bracharensis cap. 70.

De eo qubd non liceat clericis vei laicis catHolicis ab h<eretio$e

eulogias accifere, aut cum ifsis l vel schismaticis orare. i AL et tcbismatidt.

* Non liceat clericis vel 9 laicis catholicis ab haereticis * *•»•«•**

... , ..^. _ ...... exLiodic c. 32.

eulogias accipere, quia maledictiones sunt magis quam be* » m. laicis, ab h*- nedi&iones ; neque 3 Hcet aut cum haereticis , aut cam r^K^ licwfc schismaticis orare. ldem vide in cap. /. de Hxresi.

c- - » -l