CAP. XX.

Execrabile facinus et adsuetae admodum iniquitatis est opus , defunctis regibus , superstitis ejus conjugis regale to- rum appetere, et horrendis pollutionum maculis sordidare. Quis enim christianorum aequanimiter ferat, defuncri re- gis conjugem alieno postmodum connubio uti? aut sequutu- ri principis libidini subjugari ? Et quae fuit domina gentis, sit postmodum prostibulum fceditatis? Et quae toris extitit regalibus honoris regii sublimitate conjunda, stupris eorum vel conjugiis, quibus pridem dominata est, abdicetur ut re- proba ? Quid ergo, si moriuntur principes, numquid inhono- randas relinquunt sui corporis partes ? Aut quia ad gaudia coelestia christiani transeunt reges, propterea ad contume-

a Vestem, contra ordinemusu prsescriptutn. . liam

CONCILIORUM HISPANLE. 211

liam in saeculo eorum devocandae sunt conjuges? Nusquam ergo inhonorum esse oportet, quod honorandum convenit opportune haberi. Nulli ergo licebit superstitem reginam si- bi in conjugio ducere, non sordidis contactibus maculare a. Non hoc sequuturis regibus licitum , non cuiquam hominum licebit esse permissum. Quod si facere tale aliquid quispiam praesumserit, quo aut superstitem reginam post decedentis principis mortem sibi in connubio copulet, aut adulterina pollutione contaminet, sive sit rex, sive quilibet hominum, qui hujus nostrae sanctionis sententiam violare praesumserit, sit ab omni christianorum communione seclusus, et sulphu* reis cum diabolo contradatur ignibus exurendus. Quicum- que igitur hujus constitutionis nostrae praesumserit convelle- re vel abradere sanctionem , sit nomen ejus abrasum.et de- letum de libro vitae, ut tartareas judicii pcenas excipiat, qui h*c decreta honestati devoverit yiolanda.

• CAP. XXI: ! t'1- -'-w'; Ex eodern, canone 8.

A£ admonente metropolitano , vel rege, quisquam ex confi? nitimis episcopis, ad locum, ubi invitaturyvenire contnnnat.

Si generaliter obediendum omni" fratri' iri tantum a M<ath.i.v.*u ChristO praecipitur , ut non solum si angafiati fuerimus pas1- sibus mille, obedientiae vota paremus , sed etiam gemino id caritatis officio peragamus; jam quomodo obediendum est praeeminenti? quibus apostolus ita obedire prascepit, nc Hebr.ii.v.17. de inobedientia fratris videantur ullo modo contristari. Ac- cidit enim multotieS, ut caussa salutis alicujus vel collatio> nis necessariae evocati a principe vel metropolitario confi« nitimi sacerdotes, venire diffefant, et diversis excusationi- .-.iLn^ai Lwv1 bus agant, quibus implere quae jubentur , omittant. Hac de re nascitur et difncultas ordinibus, et conitemtus iriajo- ribus. Et ideo si quis episcoporum a principe vel metropo- litano suo admonitus, designato sibi dierum rationabili ad veniendum spatio, sive pro festivitatibus summis, Pascha scilicet, Pentecoste , et Nativitate Dominirrf celebrandis, si- ve pro caussarura uegotiis, seu pontificibus consecrandis,

Dd % vel

s Fortassis, caussa servandx horiestae defun&i regis tnemori*, ': « '.'<■.<" ■ i Vide *is cap. 33. de Metrop* . r . ecvn:

2i2 COLLECTIO MAXIMA

vel pro quibuslibet ordinationibus principis, excepta inevi- tabili necessitate infirmitatis, quae testibus possit comproba- ri idoneis, ad constitutum diem venire distulerit, contemto- rum se noverit excommunicatione multari, si tamen exce- ptis supra taxatis a capitulis, aut fluminum aut aerum pro- cellosa immensitas ad praefinitum diem aditum ei sub- duxerit properandi, quod tamen et hoc ipsum convinci idoneis testibus oportebit. Hanc etiam et illi ex pontifici- bus sententiam merebuntur excipere , qui exortos contra se clamores negotiorum , admoniti a metropolitano , distule- rint emendare atque compescere, aut si admoniti, ut ad ju- dicium primae sedis accedant, aut per se noluerint prope- rare , aut vades b suos neglexerint, legaliter informatos di- rigere. Eumdem vide in cap. 41. de Metropol.

CAP. XXII. ExConcilio Ccesaraugustano III. anno 691.

canone 5.

TJt defunBo principe, superstes regina statum et vestem secu- larem deponat, et in coenobio virginum mancipetur permansu- rat ut nulla ei, in sasculo persistenti, injuria irrogari possit.

•*:» ■ •? Licet planissime in concilio Toletanoc de principum re-

lictis institutum fuisset, ut nulli licitum esset, superstitem reginam in conjugio ducere, aut sordidis contacliibus macu- lare, neque sequuturis regibus, nec cuilibet hominum esset '.- ri. permissum ; tamen nostri ordinis caussa est, ut crebrissime ad hoc aciem mentis nostrae condirigamus, quae animaj in- tuemur exhibere proje6tum. Unde quia prateritis tempori- bus multas scimus atque cognovimus principum reliclas, 1 Ai. quod tcgendo. post eorum vocationem, pro apice regni,1 quem regendo in cunctis tenuerunt, nullam reverentiam honoris eis adhi- beri a populis , sed passim (unicuique probatum est) diver- sas assumentes occasiones, non solum latenter in earum con- trarietate d insidias moliuntur, verum etiam (quod veritati contrarium * est) procaciter verba contumeliosa in conventu multorum eas arnciiint, et (qiiod omni religioni abominan* dum atque horrendum est) de his detrahere non sinunt, quas

in

a Notatis. b Proo^ratores. c Vide suprft cap.. 20. d Contraeas. t Referendum est ad verba contumeliosa, qua: sunt veritati contrariie.. :, , * .1 ....:!

CONCILIORUM HISPANLE. 2r3

in caterva populi cernunt commorari; proinde paterna pie-

tate commoti, atque condigna circa tanto culmine provi-

dentes, per hujus decreti nostri paginam , non solum quae

in praedi&o concilio exarata sunt de conjuge principum,

perenniter custodire , atque firma stabilitate decernimus per-

manere , sed etiam ea quae sunt conspicua honestati neces-

saria , modo advertere procuramus, ut 1 servatas in omni- i ai. servatis in o.

bus sancYiones canonum totius Toletani concilii, quae de mnib«ssanfti°nibus.

principum reli&is promulgatae atque definitae esse noscuntur,

deinceps reli&a principis superiorem sententiam illibato ani-

mo pudice servans, statim arcessito ab hoc saeculo princi-

pe, vestem saecularem deponat, et alacri a curiositate reli-»

gionis habitum assumat. Quam etiam et confestim in cce-

nobio virginum mancipandam esse censemus, et ut ab omni

turbine mundi remota , nequaquam cuilibet Iocus attribua-

tur , per quod aut contumelia tantae potestati in publico in-

geratur , aut subdita plebi esse 3 haesisse patescat , quorum * Al. itttt: hasisse.

ante dudum agnoscitur domina fuisse ; sed infra claustra mo-

nasterii jugi sedulitate persistens atque san&imonialem vi-

tam peragens , de regno temporali opitulatione divina ad

regnum aeternicatis mereatur pervenire. .

C AP. XXIII. Ex Concilio Toletano XVI. anno 693. can. 8;

Demunimine froIisregi<e, ut nullus ei injuriam irrogare audeat. . !.tf.i ■. .

jLlum sanclae acTionis studia, ac fervidae intentionis vo- ta longe lateque difFusa , principali exhibitione cun6tis patu- le liquent, ecclesiae san&ae catholicae obtutibus luce clarius enitescunt cogunt adunationis nostraj conventum , quip- piam salutari promissione depromere, et caussa retributionis proli ejus aliquid congruum aut expedibile promulgare, quo et parentali exhibitione pro bene gestis videamur ali- quantulam opem beneficentiae reddere , et sobolem ejus piae defensionis ac tuitionis necessario munimine prsemunire. Gloriosissimus etenim ac serenissimus dominus noster Egica rex, ferventissimi amatoris Christi igne succensus , et san- cbe aclionis ope perfun&us, inimicorum Christi perfidiam,

illud

a Hoc ttt: Alacri cursu , agilitate, protinus. b Hoc ttt: Virtutum opera a princi- pe edita , quz longe lateque diffusa, ecclesiam prseclarissimis ornant exemplis, cogant nos in conciHo congregaios &ic.

2i4 .. COLLECTIO MAXIMA

P/«/. 138. ».9». illucl prophetale vaticinium sequens: Jsfonne qui oderant te Domine , oaWam illos, et supjr iiimicos tuos tabescebam? utpote verus christicola obnoxios proterere decernit, eccle- siae Dei statum vigilaci instantia roborare disponit, san&is Dei basilicis se munificum exhibet, tributorum impensio- nes populis moderamine discreto remittit, maligna contra se obstinatione agentibus animi liberalitate gratissima , ac piae miserationis instantia ignoscere consuevit; multos quo- que, qui confra£ti sunt, liberos secundum prophetam, omne onus disrumpendo , in ingenuitatis statu reformat, atque in diversis san&ae vitae studiis sese exercendo praepollet. Quo circa quoniam pro tot tantisque beneficiis, quae multi- xnoda devotio ecclesiae Dei vel gentis suae popul is proroga- re studet, quid aliud illi unanimitas nostra condigne respon- deat, invenire non praevalet. Id salutari providentia , quac semper est utilis (immo semper est utile,quod veram per- tinet ad salutem) decernit atque instituit, ut ejus filiis,ut praemisimus , Fortia tuitionis ad futurum adminicula pro- mulgemus , contestantes per nomen illud , cui cuncla cos- lestia et terrestria genuflectunt, omnes prxsentes et absentes, seu etiam futuris temporibus subsequentes sacerdotes vel principes, seu cujuscumque honoris aut ordinis homines, ut riullus ad futurum posteritati ejus , atque his qui gloriae sux flliis vel filiabus conjun&i non sunt, sed forte sunt con- jungendi, injustas laedendi occasiones exquirat, nullus occul- te vel publice , per quae abdicentur , contra eos malitiae vo- ta extendat; non eos gladio vel qualibet perniciosa fa&io- ne interimat, nullus consilium vel opus, quibus injuste deficiantur, vel nudentur rebus, exhibeat, nullus his in- justae violentum tonsurae signaculum imprimat, nullus ve- stem contra ordinem filiabus suis atque nuris mutare prae- sumat, nullus etiam extra evidentis culpae indicium aut ex illis eos relegandos inducat, aut eorum corporibus qua- rumlibet truncationum vel flagellorum inferat detrimen-

tum * .