CAP. XXXV.

1 /f/.Divino auyilio Fulturnus Comes. ... .Compostellano apostolicx sedis epi- scopus confirmat.

Auxilio Chrisri proteclus, Suarius Britoniensiset Ou- scripsi. miensis sedis epi-

.... i Lucensisecclesiz episc. scopus conflrmat.

In Dei nomine elcctus, Vimarasius metropolitanus Lu- censis ecclesix epi- scopus confirmat.

Al. Froylanus Ovetensis ec- clesiae episc. his constitutio- nibusannuens,et stibscripsi.

Cresconius apostolicx eccle- sia; episc. stmiliter conf.

£isenandus Portugalensis e- pisc. conf.

S.... s Dumiensis episc. sub-

conf.

Al, Widmasiui.Wirtnandus.

* Divino auxilio fultus, Cresconius'

idem apostolicae i sedis episcopus

confirmavit. Auxilio Christi prote&us Suarius Du-

miensis * sedis episcopus confirma-

vit.

In Dei nomine Ele&us, Visrrarius me- tropolitanus Tucensis ' ecclesiae epi- scopus confirmavit.

CAP.

a Subscr. Tolet. XII.XV. b Subs.Tolet.XII. c Fortassis idem qui subscripsit Tolet. VIII. et IX. d Subscr. Tolet. XII.

t Idem forte qui subscripsit Tolet. VIII. IX. XII. / Subscr. Tolet. XV.

g Subs. forte Tolet. VIII. b Subscr. Tolet. XIII. XV. i Nobilis genere et animi magnitudine celebris. j Ob corpus B. Jacobi Apostoli, quod ibi, de Hietosolyma ab ejus discipulis translatum inventum fuerat sxculo IX.

k Sedes tamen Dumiensis extabat jam a sxculo X. apui Mindonium , quo monachi ob Saracenorum persecutionem aufegerant. / Potius Lucensis , ut in notis , qui quidem antiquam metropolitici juris dignitatem videtm tecuperate voluisse. Vide supra cap. 9.

CONCILIORUM HISPANEE. 683

cap. xxxvr.1- T

Ex Concilio Ovetenst

tf/2«0 IIIS. :.

-■:.»:<»■; ■:.-». •' :^;A :. . . v.Z

SUBSCRIPTIONES EPISCOPORVM a. -

Bernardus * Toletahae sedis archiepisco-

pus, et sanclae Romanae ecdesiae le-

gatus confirmo. Didacus 0 Jacobensis d srrchiepiscopus ~r

confirmo. -\-. 1 5.

Pelagius Bracharensis archiepiscopus

confirmo..'" II i Cl H Hunius' Munduniensis / episcopus con-

firmo. r i'- J

Didacus s Auriensis episcopus cbnfirmo. Pelagius * Astoricensis episcopus confir-

mo. '„ ..... .. .. (

Gundisalvus ' Columbriensis episcopus

confirmo q \ ■ •

Didacus Legionensis episcopus confir- . mo, Q8 l

Rrrr 1 Pc-

a Nomina compluriiMb- nobilium virorum, qui hujus concilii decreta con.' firmarunt, vel potius acceptarunt, practermisimus; quippe qus, quum in- cognitorum nobis hbminum sint, nihil ad rem historicam pertinere existi- mavimus. b Natus in Aquitania , et monachus S. Auxentii Auxitani, ab Alphonso VI. Monasticas discjplinae reformandz caussa in Hispaniam evo- catus, in monasterio de Sahagun institutus est abbas , et dein primus To- letanus archiepiscopus eleclus est post expugnatam eamdem urbem a Sa- tacenorum potestare.' Hic primatis drgnifatem , qux recens metropolitic» perperam visa eratstrpetior, ab UrbanoH, obtinuit an.^088. non sine quo- rundam Hispaniae jnettopolitarum querelis, quas legatus ab Urbano , ut eas sedaret , missus, eumdefav irr primatis titulo nedum confirmavit, sed et le- gati a latere Pontificis, praerogativa. decoravit. c G*ltnirez, Gallaicus pa- tria , primusque Compostellanus archiepTscopus , rertam gerendarum ingenio prajclarissimus, qui ecclesiam Compostellanam ad eum , quo nunc gaudet, splendorem, immensis superatis difficultatibus evexit, d Ita dicta ecclesia Compostellana , eo quod sepultum ibi 9. Jacobi corpus , repertum fuerit sxculo IX. e Munias Alphonsiades , Nufio Alfonso, e dignitate thesaura- rii ecclesiae Compostellanae ad Mindoniensem sedem evedtus. / Per id'tem- poris sedes episcopalis1, quse antiquitus extabat in Dumio ,etdein in Min- donium translata , in Valiabriam Brea tradufta fuerat, retento tamen Min- doniensis ecclesia» titulo. Vide supra cap. 8. quum de Martino.

g Arias Didaci ex ecclesia ComposteHanae canonico ad hanc regendam eveftus an. circit. iidp.

h De quo extat Inscriptio in ecclcsia S. Jacobi de Pefialva, ejusdem cesis , quae indicat, ab ipso eamdem ecclesiam fuisse consecratam.

i Gundesindus Coimbriensis , ut in testam. S. Rudes. apud Aguirrium vo- lum. IV. pag. 380. edit. Romanse ann. t7J4. -—'i0, • <■ «

y .

COLLECTIO MAXIMA

Petrus Palentina? sedis episcopus con-

firmoTT * *r t Petrus Segbbiensis episcbpus confirmo. Bernardus Segontiae episcopus conrirmo. Paschalis Burgensis'** episcopus con-

firmo. II ,

Sanctius Abelensis episcopus confirmo. Munius Salmanticensis episcopus con-

firmo.

Bernardus f Zamorensis episcopus con-

LIBER II

. ; •<

':::::...:..:

D E J U D I C I I S.

TIT. I

:■: "*' '. *!»":. • . "■ ■ DE CAVSSIS CLERICORUM AGITANDIS' ^ ET ' DE PCENARUM INFLIGENDARUM RATIONE. _? .

CAP. I. .

Ex Concilio Narbonensi, anno 589. canone 6.

clericis , £ff/ o£ culpa~s in monasterium retruduntur sic agat abbas, ut ab episcopo fuerit constitutum.

J^ecuhdum concilia t priscorum orthodoxorum decrevit fra- ternitas e, ut quicumque fuerit culpabilis inventus clericus, aut honoratus/de civitate, et ad monasterium fuerit de- putatus, sic abbas qui est praefe&us, cum illo qui dirigi- tur, agat , sicut ab episcopo manifesta £ corredione fberic

or-

a Qui obiit Jic 13. Octobris an. 1118. b Hzc sedes primo extitit in Auca,qu*e sseculi IX. initio translata est in Valpuesta; in utraque tamen episcopi extitere a sreculi X. ab eodem vero saeculo exeunte civitas Burgensis et Auceasis epi:copo$ habuere - at sreculo XI. exeunte , mortuo Nunio episcopo Aucensi, jreliqui titulum tantummpdo Burgensis ecclesia: tenuere, quam quidem eccjesiam Mregorius XIII. die 32. Octobris an. 1574. in metropolim erexit. c Ptimus ejusdem ePclesiac episco- pus dicitur a X). Roderico lib. 6. c. 27. et ab auctore iusoriptionis ad Aram maxirmm ejusdem ecclesi*e adpositae. De Auca et reliquis, qu*e hlc, exprimuntur .episcopa- libus sedibus, vide qu*e diximus supra cap. 10. d Agathiense can. 50. Epaonense can. 33. e Concilium fratxum seu episcoporam. / Aliquisrex iis viris nobilibus ci- vitatensibus/, qui honores sive feuda possiderent. g Hoc est: pro manifesta sive publica, qua* scandalum extingueret, cor;rei"Uane. , n |lt#J'

CONCILIORIJM: fJISPA^M.

ordinatum. Aliter - si abbas facere eleger it $» pgo" cor*«£ti©ner tempus aliquod suspendatur, quia ob bainf5;<?aussamjdjri^i-.' tur, ut emendetur, non passim ferculis <4ivej:si$ $afuretmv

• ,. '•> - "rr vr • ■■. jjnBrv ■ j uJixionn r.ihlhofiiun

■ .':j'v(Q AP/r; I I. tJl t jH; :..!'<JfJ2 5T.OV

-<.", .//;!;rtrn'. • rmr ..- ::cif.;;;o i.-:>val h-£ 51 1 , Jncittm 2» clericos > de impidicitia suspeBos studiosjssjme inquinenn

vj:; ''jlo? :T::':;-n t :^c: aum}jshr :\'I ?.rj[o2 .'rnamim oc r:'.'•';-ori ?.:r : . i rfcrrol■ :;.:-^a i:l .:.;j irl cnir.- ic .lesioq

£"x Concilw Oscensi an. <>9%:can. iv^M

- ' . rvH',? ;•: ..-xiq ' •?■;;■' 'ym; e--j:i .( \e\a- ( mj

• • f£ .' •■:]■ irf ;'.-.*n Oj:;;:j t* ii£erjo-„ jnimft oi < -Soliqitum etiam pro.hac re;unumquemque nostram:esse> convenit, ut curiosa indagine * perquifamus , si presbyte* ris , et diaconibus v atque subdiacohibus i,' et clericisipridL^ ca et casta sit vita. Quod si (;quod absit);qm\:quamr!ana-i> lum de quoquam fama dicraverit, per veram et certissi- mam clericorum 'prqbationerfi.'" b\ vel virorum amanuen- sium c, vel certe illarum feminarum de quibus fama per- currit d, atque etiam diversis argumentis ex quibus adufc. terorum ipdicia certissime suspicari solent, omnia argu^is^i? me e perquirantur , ut neque per falsitatis obumbrationeni quisquam notetur, neque per :<rdasdam excusationes admis- sum facinus operiatur , dum per publicam probationem minime reconvinci garriantl, i sed!< probatai 'vitae se vixi&se, honestorum clencorum testimonio clare demonstrent, Eum- dem videjn caf. de CIeric.< castitate. o n."i-j

.,, .; rW ■ dr.v'C Ap.'-III.-': - ^2

Ex Concilio HispalensiII. anno, 619. canone 6 '.

► i • > . v: . *• '.'-:;::;:. ' j ':':::£ ~: ■ •: mt ui

De presbyteris vel diaconibus, ab wio epscopq non depnendis.

r." :•. J/i V : • 'i'<\ <■ 'u :■' .■■•> i-< ' :. , ":iriD

Sexta ac^ione comperimus , 1 FragitanumJ Cordiibensis fecclesiae presbyterum , a pOntifice suo injuste olim deje&urhV et innocentem exilio condemnarum. Qiiem rursus ordini 9 suo restituentes, id denuo adversus praesumtionem no- stram / decrevimus; ut juxta priscorum Patrum synoda-

lem

ot> .»s ^ro tit jbiV .^nij/.Mltx? jj .o ?unciisii2A turnjoriqs os nf muu? .II,.;.

a /i est: vigili inquisitione ; voce : curiosa a cura deducla. J Probationem inquam per clericorutn testimonium seu depositionem. c Domesticorum , qui quasi ad ma- num sunt. d Scilicet, cum clericis impudice vivere. e Rigorosissime. / Potius:jjo- thim , ut in notis margin.

-iqo iv»I J9 .'".*. t .ntji ^.'iioin

niinazuqo-.vi-yj c .ziie; .-r.-nq

•V .nsD la .ry j?ib

•V !■ •; i -on ciltiltviis j: \vi, iiijnuvlo/^i ii az n;in m:i^u{ i ,10.

.irj;r. ~. jovn ■T.V-i 36 : Uv4» .»K ^

1 ^4/. Flagitanum. Can. t. c. 15. q. 7.

2 /J/. suo restitutum esse, comperimus, id denuo adversus pra:- sumtionem novam vel vestram decrev. ut juxta Patrum decre- tum synodalt senten- tia , nullus vestrum sine.... diaconum pu- tet. Nam multi.... gra- tia favoris.

6.86 3U20£LECTIO MAXIMA >

i Al. et levi opi- nionis aura.

3 Al. episcopus enitn presbyteris.

Can. Episcopus 2. dist. 67. et can. 7.

C. iJ.q-7«

3 Al. servitutis ne- xutn revolvuntur, vel servitutis jugum non revocantur.

4 Al. detst: ac prs- sides.

5 Al. praesentati.

lfem'seiitentiartt f, nullus hostrum sine ooricilii eximihe de- jieiendtfm quemlibet presbyterum , vel diaconum audeat. Na«*-multi s\mil,j qui indiscussos potestate tyrannica , non aucloritate canonica damnant; et sicut nonnullos gratiae fa- vore sublimant, ita quosadam odio inV idiaque permoti hu- miliant, 1 et ad levem opinionis auram condemnant, quo- ruttrv.cymen ijon approbant. 3 Episcopus enim sacerdotibus ac ministris solus honorern dare potest, auferre solus non potest. Si enim hi qui in saeculo a dominis suis honorem libertatis adepjigipt-, in 3 servitutis nexum non revolvun- tur , nisi publice apud Praetores 4 ac praesides tribunali fo- ro fuerint accusati *, quanto magis hi qui divinis altaribus coasecirati, honore ecclesiastico decorantur? Qui profecto nec/db uno ^amnari, nec uno judicante poterunt honoris suXiprivilegiis exitf; sed s praesentic synodali judicio, quod canonrde illis^praeceperit, definiri d. ) .

:.:'A .\k i i .1 .

(•--• • '*••••»' '••• .'• •. -

K... ;" •_:■ >, V

..... •; (•.,.-; ;■

tnu i • ?.ii',:u,\ , ■;- ... ,;ii.r:i w ./

.-'.O !..\

- • ■,•■: -i

»■■•>■»>> CAP. IV.

f" , . ...

Extmplar judicii inter Martianum et Haben- tiurri episcopos, Era DCLXXVI in Concilio

... •

sexto Toletano.

; T J

ln nomine Domini nOstri Jesu Christi. Selva, Julianus, Eugenius, Honoratus, Protasius metropolitani episcopi, et ceteri consacerdotes eorum ,. atque reliqui presbyteri, vi: carii episcoporum e.

Saepe improbitatibus [ malorum quatitur vita innocen- tium, et interserit se sub colore justitiae iniquitas fallaciai, cnium diabolicis insidiis infligitur macula in ecclesiis, quo- niam semper aemula virtutibus invidia illum vulnerat men- dacio criminis , <juem nequit perimere opere a&ionis. Hinc est enim, quod dudum in concilio .Spalensi / Martianus Astigitanae « ecclesiae episcopus falsis criminibus exau&ora- tus, ad universalis praesentis concilii confugit remedium purgandus, indignoque * questu, ut judicium damnationis

. ... SU3C

a Syn. Cathag. I..,c|n. ti. Carthag. II. can. to. b Leg. 9. t. 7. lib. f, Forijudic.

c Pptius: prtesentati, ut in margine. d Tamquam definitum habere, quidquid de illis decreverit concilium. e Vide sis cap. 22. de Subscript. f Altero scilicetab Hispal.II. quum in eo episcopus Astigitanus esset Fulgentius. Vide sis cap. 21. de Exord, et cap. 18. de Subscript. g Civitatis Ecija, prov. Basticse. b Refertur ad priorem injustam concilii Hispalensis sententiam , quat in caussa fuit,ut inhocTo^ let, VJ. querelas suas interponeret Martianus.

CONCILIORUM HISPANIjE. 687

,suae retra&aretur, est deprecatus. Jam enim in praecedenti universali concilto * ex parte fuerat auditus,et gradui tan- tum et non loco restitutus, quoniam angustia temporis, ne ad plenum negotium suum ventilaretur, fuerat inter- ceptum. Nos quoque, quibus id cura delegata pastoralis solicitudo impertit , ne forte innoxius noxiorum poenas lueret, et nostra inquisitione cessante , non sine nostro rea- tu innocentia * vacilaret, siquidem coadunatus in ejus de- lectione c legitimus episcoporum numerus jam eum inve* nerit importunitate potius saecularium omni dignitate pri- vatum et injuriii affli&um atque judicatum, quod et teno- re discussionis d ipsius comprobatur , tamen maluimus a fra- tre Habentio episcopo, qui in ejus loco fuerat subrogatus, vel ab eis quorum sententia fuerat a gradu suo remotus, ipsum judicium f ad retraclrandum /reposcere. Quibus ne* gantibus et cum divina interpositione adtestantibus nesci- re se, nec ad conscientiam illorum attingere, aut ubi ha- beretur vel a quo fuerit occultatum s, prolata sunt exempla- ria , quae recognita ab his omnibus adfirmarentur esse vera; et quamquam maxima pars judicum vitae praesentis jam ha* buerit excessum, ii tamen qui superstiterunt, pari consen* su nobiscum et unanimitatis consilio cum successoribus decedentium elegerunt *, hoc idem in testibus retra&are judicium «; neque enim longinquitas obsistere potuit tempo- ris, quia retrusus post deletionem honoris intra annum nullus ei patuit aditus reclamationis, sed nec consonam ab ipsis judicibus accepit sententiam , dum alit eum, ut ipsi confessi sunt, eo in tempore dixerint innocentem, alit proclamaverint culpabilem. Quo circa accusatores pra> fati Martiani episcopi coaevi i nostro adducti sunt. Eulalius autem diaconus, dum indagante veritate * aperuisset nobis multimodas obligationis 1 contra eum caussas m examine -* sacratissimi conciiii, et vigore assiduae discussionis eo usquc est devolutus, ut palam fateretur , innoxium eum fuisse damnatum , et malignis machinamentis eum criminatum, quod ut veridice adprobaret 0, poposcit ab Habentio epi-

sco-

a Tolet. V. in cujus tamen exemplaribus nihil de ejusmodi Martiani caussa habe- tur; episcopus vero Astigitanus non interfuit. b Hocesti innocentix Martiani fama.

c Puta: in ejus dejeclionem. d Scilicet: aclorum , qui conscripti sunt. e Piitai cadem in Habentii caussa scripta a&a. / Intellige: ad examinandum processum, et retraftandam , si forte, sententiam. g Judicium videlicet, hoc est , Processus, ut vocant, exemplaria. h Decreverunt. / Hoc est: Testes denuo ad testimonium dicendum vocare. j Lege: Ccctui. k lnter excipiendum de eo testimonium, . j

l Hoc est: faclionum seu conjurationum contra Martianum. m Contradtus.

n Vi examinis. o Aperte demonstraret, ita ut tamquam verum haberetur.

688 . COLLECTTO MAXIMA

scopo scripturas diversarum confettas obligationum , quibus ita se obstrinxerat, ut ei perpetua societate mancipatus, nihil per eum contra Martianum episcopum possit re- periri verius P; insuperc objectionibus * suis semper ei esset infestus; sed quoniam talium fa&ionum vel conjurationum conciliabula non modo infirmat au&oritas canonum , sed resolvit sententia legum, quam prolatam in sui defensione diaconus ipse relegit, dicens : Neque contra leges, neque contra bonos mores jpacisci fossumus '. Reseratum est etiam concilium Hilerdense /, in quo jubetur per satisfa&ionem pcenitentiae ad caritatem redire. Era e quippe septima ita: Qui sacramento se obligaverit, ut litigans cum quolibet ad facem nullo modo redeat. fro perjurio uno anno e com~ muniane Corporis et Sanguinis Domini segregatus, reatum suum eleemosynis, Jletibus, et quantis fotuerit jejuniis abluat\ ad caritatem vero, qu<e operit multitudinem feccatorum, cderiter redire festinet. Unde et receptis * scripturis », et a malo resipiscens conspirationis, testes qui se in tempo- re obtulerunt, in nostram denuo reduxit praesentiam , quos liquide indagantes, et in ejus funditus veritatem perquiren- tes, atque eos ab invicem dividentes, uno modo eadem- que sententia, sua composita nobis fassi sunt mendacia, in quibus ita confi&ionum mendacii comperimus figmentum, Ait notitias J ab aliis conscriptas k proderent, quas sxpissi- me suae meditationi adhibentes, memoriter discerent quod mendaciter gestificarent Sed ut manifeste rei veritas pa- teret, addu&us est Ricesvindus , qui ita testificaverat , eo quod divinam m nomine Simpliciam per jussionem supra- -dicti Martiani episcopi ad ejus praesentiam cum Dormhio- *ie perduxisset, quam ille de vita regis aut sua consuluis- cSet, qui dum in nostra consisteret prsesentia , sub testifi- catione divini nominis professus est, nihil suo testimonio suprascripto de ore Martiani episcopi cognovisse , nisi quod •in tempore- instigatus accepta notitia cum comminatione fuerat meditatus , ea fuisse in judicio testificatus ■. Insuper -adstiterunt testes Scivila et Gundulphus, qui sub juramen- lo testificati sunt, ipsum Ricesuindum non fuisse ajtatis : , le-

• 0 Quantum in ipso Eulalio erat. b Validius argumentum. c Adde : fassns est, quod. : d Exprobationibus. e Paullus t. Senttnt. tit. i. ad Calc. cod. Theod. f An. 546.

g Canone; ut in cap. 3. de Furto, uiura, et perjurio. h Scilicet : a nobis.

f Prafatis , quiblis se ad persequendum Martianum obstrinxerat Eulalius. ■ j Testimonia. * Subscripta. / Quasi gesticulatore seu mendaces agentes testifici- rentur. m Divinatricem, ariolam, augurem. n Hoc ett: nisi quod ea quz jam diu sibi contra Martianum afflata fuerant, minarum terrore perculsus memoria tenue- rit , et-in judicio pronuntiaveiit.

CONCILIORU2vfmsPXmm. <6S9

legitimae ad testificandum , eo^quod norf habebat quartum decimum annum .«, et e duobus tcstibus Dormkio cumre- mansisset solus, inliritum fuit soli credef*. Porro Fran- caetHonorata confess* sunt, Simplitiarrrfost se singula- rem cum episcopo non dimistsse ', sed sicut paritfer-m- gressae sunt, pariter et egress*n*p neque aliqua ibi ^alia audisse .sicut in priori eorum • testimonio habcbatur; - ad- dentes ibi cum sacramenti interpositione / nec priori-testi- monio ita ut scriptum* legebatur ,- testihcasse ; et quia lite- ras ignorabant, rusticitate se :deceptas dicfebant. Siquidem tam viiisieorum existebat persona., ut contra summi-Poi> tificisnon admitteretur accusatio tam abje&a. De ancilla vero nomine Ustania ^ quod / obje<ftum est ei, eo e quod vestiariam■■* eam habuisset, ex cjuibus unum testem discu- tientes,.,-' nomine Gregorium presbyterum , dixit nobis, quia vidisset eam ingredi in eubiculo episcopi, quod et reliqui temporis illius testes ita dixerant. Nos autem-veri- tatem adliquidum perquirentes , probationem * invenimus, id est Tonantium presbyterum , Joannem diacoaum, L,oaila- nem subdiaconum:, qui suo sacramento -i testificati «sUnt, tjuia postea, quam ad episcopatum venit Martianus 'episco* pus , ancilla supradi&a claves cubiculi episcopi numquam tenuisset, nisi germanus suus nomine Velesarius tenens:cu- biculum episcopi, caussa germanitatis ad ipsum reeurtet ret, non vestuariai officium perageret *. j s'fprrrioo Deinde ventum est ad id, quod contra principem di- cebatur oblatrasse, .quod eorum conditionibus 1 reseratts; •qui hoc ipsum visi sunt testificasse, didicimus falsum essej <juia neque principis',; neque cujusquairr tetigerat nomen, <quum per amaritudinem de quibus criminabatur , dixisse inveniebatur. m Bonellae autem cujus discussio primum Asti- gi, et postea Spali, habita^ describitur ,-quamquam nOii publice sed occulte fuerit inquisita , tam varium extitit testimonium, ut quod in confessione Astigitana die quo mandata est ', dixit fuisse factum , in Spalensi alio die re- ferat gestum. Cui quia sola erat;'eo\de se crimen^ cen^

t" . . . 'l\'..'.. ..... .f; •. . >. .. 4 .SsSS > ■ ^ IA.V", •■'-'»'!'"-Tes-

. a Quam quidem astatem fn testibus requirit L. 12. tit. 4. lib. 2. Fori Judic.

h ViJe sis can. 8. Brach. II. ut in cap. 3. de Testib. et Accutat. c Id est: se egres- ^is, non reliqiiisse Sirrrpliiiam solam cum episcopo. d Sicur Tina trfes ingressa;, pari- ter una egressaj sunt. e Scilicet cora n episcupo. / Supertssr.. videtur: qqoi. ■

g Superesse quoque videtur. j eo. h Sive vestuariam , uti infira , quasi famulam, qua; de episcopi vestimentis curam ageret. / Scilicet, modum perscrutandi verita- tem. ;' Juramento. k Ancilla scilicet Ustania; i Depositionibus. m Quasi -diceret: quum id inventum fuerit diiiss* , non ex iuridiae livore , sed eic animi amaritudine, iex falsis sibi-impaclis criminibus, concepta. n Fortussts iigcn.ium : soiaerat , qux de eo crimen &c.• - i ;. .j i:»fc:::;ii.. j.joi ,..".< k,

690 COLLECTIO MAXIMA

fessa fuerat, atque in posnis constituta hax dixerat,et an« cilla erat, credi contra personara ipsius iniquum fuit Cetera vero ac singula quae nobis data ruerunt ad relegen* dum perquirentes , non culpas , unde diceretur invenire potuimus, sed inquisitiones vilissimas et malivolas apertis- sime reperimus. Sed et nunc in nostro judicio prolati sunt clerici, id est, Trasoarius, Stefanus, Adeodatus, et Hospi- talis, qui sub vinculis placitorum ab Habentio episcopo tenebantur adstri&i, ut contra Martianum episcopum debe* rent testificare mendaciter *: quae placita per Habentium episcopum nobis data , nostro judicio sunt illis reddita, quae recepta c, aperta confessione manifestaverunt, se con- ditiones <* accepisse per Timotheum tunc clericum , modo autem diaconum , ab Habentio episcopo dirutas ' cum placito Adeodati clerici, in quas / olim Dormitio , et Ri- chesvindus testificaverant, juxta quas deberent rursus con- tra eumdem Martianum episcopum et ipsi falsa et plura testificare: sed nihil se scire de his qua: conditiones illae continebant, sub juramento testificati sunt. Quod non so- lum ipsi confessi sunt, sed et per confessionem Timothei diaconi hoc ad nos pervenisse manifestum est; unde aper- tissime datur intelligi, primum ejus £ consilio et ope tan- ta in illum fuisse crimina congesta, cujus etiam et testi- ficatio extitit et post eam accusatio , per Timotheum dia- conum inventa est falsa: hinc enim in hoc studio * eum "laborasse didicimus, quoniam antequam examinatione epi- scoporum crimina ipsa de quibus accusatus est Martianus episcopus, ventilarentur , consensum jam pro suo episco- patu comperimus conscriptum Qua de re prolata. est sententia. ex Calcedonensi concilio Era / o&ava decima, qui hujusmodi crimen fratrias vel conjurationem condemnat, ita dicens: Conjurationum et conspirationum crimen , quod apud Gracos dicitur fratrias, et publicis etiam legibus cer- tum est fenitus inhiberi, hoc multo magis in sanctam Dei ecclesiam efjicaciter convenit abdicari. Si qui vero clerici seu monacht inventi fuerint conjurantes aut fratrias vel faBiones aliquas componentes suts efiscofis aut aliis clericisy

Offl-

a Scilicet, quia testis hzc tres patiebatur jnris exceptiones: quod singularis esset, quod pcenz metu ad testificandum fuisset addufta , et quod ancilla esset.

b H"c est: in carcere detinebantur, donec piacita , aut conditiones, vel tabu- lam falsi adversus Martianum testimonii, ab Habentio conscriptam, memoriz man- dare, et in judicio proferre non detreflarent. c Post quz recepta. d Falsi testimo- nii scriptum ab Habentio consarcinatum. e Forte: dire&as. / Juxta quarum te- norem. g Habentii. h In ejusmodi scelerata machinatione. r Spem , Astigitanam sedem assequendi, scripto demonst rasse comperimus. i Canone.

CONCILIORUM HISPANLE. 69 r

omnimodo cadant de proprio gradu. Sed et adstiterunt etiam Gonderes et Nepotianus, quos falsis criminibus apud bo- na; memoriae dominum Sisenandum regem accusaverat a. Quorum caussa quia graviter , patrocinante canone b, peri- clitabatur c, sed et aliis multis accusationibus urgebatur; atque ex nimia sua severitate tam in fratribus d quam in familiis e ecclesiae impie egisse convincebatur, tunc nos conversi ad ordinatores ejus , quid de eo censerint, exqui- sivimus: ipsius autem unius subreptionem , et alterius in- nocentiam comprobantes , judicii sui decreto elegerunt, re- movere de sede Astigitana; ecclesiae Habentium episcopum, atque ac si sera / restituere pontificem Martianum, quo- rum sententiae tam Divina pietas quam nostra congregatio-» nis unanimitas favorem exhibentes , quoniam , ut quidam Patrum ait, numquam puduit in melius retorsisse senten- tiam, meliori eorum e judicio consona voce praebentes as- sensum, robur conferimus, Deo confirmante, perpetuis tem- poribus valiturum. Porro de Habentio episcopo hscc no- strae moderationis * sententia humanitate concilii promul- gatur , ut pro praemissis excessibus suis sub satisfa&ione- pcenitentiae apud fratrem nostrum ' honore retento subda- tur, quatenus et crebra compun&ione purgetur, et a tanti facinoris vitio corrigatur. De judicibus autem , sub quc« rum praesentia frater noster Martianus episcopus dudum est deleclus i,.haec per nos reperit indagatio veritatis: quo^ niam non astu , neque depravando judicium , sed fefellit eos fallacia testium; idcirco et Habentio et Martiano epi- scopis contra eos intercludimus aditum appellationis; quod si quisquam eorum contra eos vel hanc judicii nostri far-. mulam, quam pro pace ecclesiae et scandali !remotiona

volumus temperare * crediderit reclamandum, tum nove*

rit se excommunicatione esse privatum , et honore de-

jedum; Decretum judicii in Praetorio Toletano iri ecclesia

Sandlae Leocadiae m martyris sub die quinto Idus Januarii, anno feliciter secundo regno glorioso domini nostri Chin-< tiliani regis. Era DCLXXVI. Vide sis subscripiones in cap. 22. de Subscript.

a Habentius scilicet. b Can. 74. syn. Uliberit. ut in cap. 2. de Testibut et Accutat. et can. 24. Arelat. II. c Ut in eadem caussa caderet Habentius. d \n fratres cleri- cos vklelicet. e Servis scilicet. / Lege : etsi sero. g Episcoporum nimirum , qui Martianum de sede Astigitana deposuerant. b Emendationis. i Hoc est: sub regi- mine Martiani episcopi. j Depositus, quasi de eleftione dejeftus. * Forte inseren- dum : aliquando. / Legebatur forsan: Faftum vel Damm. m \ide sis cap. 24. de Exord. et epil.

Ssss a CAP

69a COLLECTIO MAXIMA 1

... • . ■ >