Henricus dei gratia Romanorum imperator semper augustus. Notum facimus, quod nos tenorem cuiusdam sententiae latae per honorabilem Alberonem decanum ecclesiae Curiensis, subdelegatum nostrum, pro parte dilectorum nostrorum fideliuia Odorici de Harco, Biniae uxoris eius ac Gerardi et Nicolai filiorum suorum nobis exhibitum vidimus conti- nentiae infrascriptae:

In Christi nomine. Cum nos Albero decanus ecclesiae Curiensis, subdelegatus in hac parte a venerabili patre Sifredo dei gratia Curiensi episcopo et delegato in hac parte a sjerenissimo domino domin.0.Henrico d.ej.gratiaRpraanorujtt rege. seroper .augusto ljtteras receperimus sui sigilli cerei pendentis muniraine roboratas, quarura tenor sequitur in hac forma:

Nos Sifredus dei gratia episcopus Curiensis, delegatus in hac parte inter infrascrip- tas partes et super infrascriptis causis a serenissimo principe domino Henrico dei gratia Romanorum rege semper augusto, provido et sapieuti viro Alberoni decano ecclesiae Cu- riensis salutem in domino. Causam appellationis vel nullitatis seu causas appellationum vel nullitatum et dependentia ab eisdem coram nobis vertentes inter nobilem virum dominum Odoricum de Arco, dominam Biniam eius uxorem, sororem quoudam Biaquini de Lavello- longo, et Gerardum et Nicolaum fratres et filios praedictoruin iugaliura, seu Ioannera dic- tum Valetuin de Persino notarium, olim procuratorem dictorum dominorum de Arco et dictae dominae Biniae, sive Henricum notarium filium magistri Mileti de Arco, nunc prac- dictorum dominorum de Arco et dictae dominae Biniae procuratorem ex una parte, et do- minos Zilianmn, Bazalerium et Muzinum, Troylusium et Antoniolum de Gaitanis, Iacobum quondam domini Gerardi, Symoniuum et Florinum fratres filios quondam domini Caval- cabovis dictos de Rozonibus, omnes cives Brixiae ex altera parte, in qua quidem causa seu in quibus quidem causis appellationum vel nullitatis ex vigore commissionis a regali culmine nobis factae, partibus citatis et dicti Henrici dicto modo et nomine petitione recepta, atque dato ambabus partibus termino peremptorio ad dicendum de aequitate vel iniquitate sententiae vel sententiarum, a qua seu a quibus extitit appellatum, receptisque iuribus pro- ductis et nobis praesentatis a dicto Henrico dicto modo et nomine, conclusimus et conclu- suin fore pronunciavimus in causa seu causis praedictis, et adeo in dicta causa seu causis processimus, et de ipsis causis cognovimus, praedictorum dominorum de Gaietanis et Ro- zonibus contumatia non obstante, quod non restat, nisi sententiam ferre, quam nos ferre non possumus ex eo, quia nos in continenti ad praelibatum dominum Enricum regem Ro- manorum ire oportet, secundum formam litterarum, quas nuper recepimus ab eodem, et quam nondum ferre potuimus, licet partes fuerint citatae ad sententiam audiendam, nobis ante diem termini a loco statuto ad sententiam proferendam absentantibus, dicto Henrico

HEINRICH VII. 1313 IULI 15. 461

dicto modo et nomine semper in quolibet termino et in loco ordinato comparente, vestrae coimnittimus et delegamus sive subdelegamus prudentiae decidendara seu decidehdas et fine debito terminandam seu terminandas, sententiam seu sententias, quam seu quas cre- ditis ritam fore et iustam seu iustas, partibus legitime citatis proferendo de praemissisj in' his omnibus et singulis et aliis diceudis, audiendis et faciendis et alia qiiae fuerint dicenda et audienda authoritate, qua fungimur, vobis totaliter committentes vices nostras, faciendo, quod decreveritis, per bannum implere et ajios modos legitimos firmiter observari. In quorum omnium praemissorum fidem et evidens testimonium sigillum nostrum presentibus duximus appendendum. Datum Curiae, anno domini m.ccc.x., ind. viii., die veneris xiii. intrante februario.

Unde volentes nobis mandata et commissa a suprascripto domino episcopo et dele- gato reverenter exequi, ut tenemur, visis prius dictis litteris et petitione seu petitionibus praedicto domino delegato et corara eo et nobis productis per dominum Henricum dicto modo et nomine, et per ipsum et nos admissa seu admissis, cuius petitionis seu petitionum tenor sequitur in haec verba:

Coram vobis venerabili patre et domino Sifredo dei gratia episcopo Curierisi, delegato in hac parte inter infrascriptas partes et causas a serenissimo principe domino Henrico dei gratia Romanorum regeetsemper augusto, assero, propono [etpeto] egollenricus notarius filius magistri Mileti de Arco, Tridentinae diocesis, procurator et procuratorio nomine do- inini Odorici de Arco et dominae Biniae eius uxoris et sororis quondam domini Biaquini de Lavellolongo, necnon Gerardi et Nicolai filiorum communium dictorum iugalium, omni iure et modo, quibus melius possuin, quod cum, dum esset quaestio seu olim quaestio fuisset interloannem dictum Valletum notarium de Persino olim et tunc procuratorem praedictorum iugalium et dictorum eorum filiorum ex una parte dicto modo et nomine, et Giroldinum de Canedo notarium procuratorem et procuratorio nomine dominorum Ziliani, Bazalerii, Mu- zini, Troylusii et Antonioli dictorum de Gaitanis, Iacobi quondam domini Girardi, Symonini et Florini filiorum quondam domini Cavalcabovis dictorum de Ruzonibus, nec non Ioannis et Borgesi fratrum filiorum quondam Gaitanini, Ioannis quondam domini Buetii, FredeginL quondain domini Baruffaldini, et Mileti quondam domini Alberti, Ioannis quondam domini Leonis, et Bresciani quondam domini Guidotti de Lavellolongo ex altera, coram discreto domino Lanfrancho de Suchis, consule appellationum domini episcopi Brixiensis, de bonis quondam domini Biaquini de Lavellolongo, fratris dictae dominae Biniae, super quibusdam appellationibus interpositis a quadam sententia seu consilio, pronuntiata seu pronuntiato per dominum Azonem de Ponzano, iudicem et assessorem doinini Attonis de Polenta tunc potestatis communis Brixiae, die iovis xv. septembris, rn.ccc.vi., ind. iv., et scripta seu scripto per Ioannem de Brielis notariuni, et ipsa appellatio seu appellationes interposita seu interpositae fuerunt die martis xx. septembris, eodein millesimo et indictione, a qua sententia seu consilio idem Ioannes notarius dicto modo et nomine in omnibus capitulis, quae faciebant contra suam partem, et Giroldinus dicto modo et noraine in oinnibus capi- tiilis, quae faciebant contra suam partem appellaverunt, idem dominus Lanfrancus consul de dictis appellationibus cognoscens indebite per propriam [incuriam] male et iniuste sententialiter iudicavit et pronuuciavit onmia infrascripta: Scilicet per dominum Giroldinum procuratorein et procuratorio nomine praedictorum de Gaitanis et de Ronzonibus bene appellatum in eo, quod non fuit pronuntiatum omnia bona immobilia, honores, iurisdictiones et iura, quae, quas et quos habebat, tenebat et possidebat quondani dictus doiuinus Biaquinus et ei per- tinebant in terris et territoriis deBoctesinoa sero, de Boctesino a mane, de sancto Vigilio,

462 HETXRTCH VIT. 1313 TUU 15.

de Gussiago ct de Mulziano, esse feudalia et ei pertinuisse ex successione feudi quondam suoruni antecessorum, et duas partes dictorum bonorum immobilium, hqnorum, iurisdic- tionum et iurium pertinere ad dictum Giroldinum dicto modo et nomine et per eum ad dictos doniinos de Gaitanis et de Rozonibus, et eo modo in tenutam et possessionem in- ducendos fore, et inductos defendi, et eis pro duabus partfbus de frugibus responderi debere. Item obmisit pronuntiare indebite et iniuste tam praedictus Azo de Ponzano iudex doinini potestatis in prima sententia, quan} dictus Lanfrancus consul appellationuni in secunda sententia, pronuntiare et sententiare, quod tertia pars omnium bonorum, quae erant feudalia quondam domini Biaquini, deberet pertinere ipsi Ioanui dicto modo et nomine etperipsumadpraedictosGerardumetNicolaum, quorum procurator tunc erat. Quare ipse Ioannes dicto modo et nomine gravatus enormiter ad dominum Romanorum regem sano ductus consilio appellavit, ad cuius egregiam celsitudinem pertinet quemlibet oppressum contra iustitiam sua benigna iustitia revelare. Quare humiliter supplico et peto ego Hen- ricus dicto modo et nomine, quod dignemini vestra sententia pronuntiare, per dominum Azonem male iudicatum esse in eo, quod dedit terminum dictis partibus ad probandum super dicta tertia parte dictorum bonorum feudalium, et in eo, quod obmisit pronuntiare, dictam tertiam partem ipsorum bonorum feudalium spectare et pertinere dictis Gerardo et Nicolao, quorum procurator erat tunc dictus Ioannes, sive dicto Ioanni dicto nomine, et super lioc appellationem per ipsum Ioannem interpositam confirmetis, et sententiam domini Azonis cassetis et irritetis, et etiam pronuntietis omnia bona, quae feudalia legitime per publica instrumenta apparent et quae fuissent quondam dicti domini Biaquini, spectare et pertinere pro tertia parte praedicto Henrico procuratori praedictorum Gerardi et Nicolai, et per eum praedictis Gerardo et Nicolao, et sibi de frugibus responderi debere. Item quod pronuntietis sententiam dicti Lanfranchi esse iniquam et iniustam in eo, quod pronuntiavit omnia bona immobilia, honores,'iurisdictiones et iura, quae, quas et quos habebat, tenebat et possidebat vel quasi dictus Biaquinus in suprascriptis terris et territoriis esse feudalia, et duas partes pertinere seu spectare ad dictos de Ronzonibus et de Gaitanis, et ipsam sententiani in ea parte cassetis et irritetis, et appellationem super hoc per dictum Iohanneni interpositam esse iustam pronuntietis et confirmetis, et pertinere praedicto Henrico pro- curatori dicto modo et nomine, et per eum Henricum procuratoreni praedictis domino Odorico, dominae Biniae eius uxori, Gerardo et Nicolao eorum filiis, et ipsos defendendos fore in possessione dictorum bonorum si sunt, et si non sunt, in tenutam et possessionem ipsorum bonoruni inducendos fore, et sibi de ipsorum frugibus responderi debere, et ipsos condeinnetis in expensis factis praehabita taxatione prius. Quae omnia praedicta assero, propono et peto ego Henricus notarius procurator praedictorum et procuratorio nomine eorum omni iure et modo, quibus melius possuin, deducendo in iudiciuiu omne ius illorum, quorum sum procurator, et id soluin, quod sufficiat ad victoriam suae causae et praesentis quaestionis, adstringendo me procuratorio nomine quo supra ad ea probanda solummodo, qnae sufficiant ad victoriam praesentis quaestionis seu quaestionum.

Et visis iuribus et sententiis seu consiliis latis tam in principalibus causis, quam ap- pellationum inter dictas partes super praedictis, et instrumentis quibusdam et aliis agitatis in causis praedictis ac toto processu, tam coram primariis iudicibus et dicto domino Syfredo delegato, quam coram nobis facto per dictum Ioannem VaJetum dicto modo et nomiiie, sive per dictum Henricum notariuin dicto modo et nomine coram domino Sifrido delegato et coram nobis productis, et iuribus tam canonicis qiiam civilibus facientibus ad praedicta, et intellectis etiam et auditis allegationibus dicti Henrici notarii dicto modo et nomine, parte

HETXRTCH VII. 1313 ITTL�? 15. 463

altera pluribus citationibus legitime citata tarn ex parte domini delegati, quam nostra, per congrua temporum intervalla minime compárente, sed se contumaciter absentante, et super praedictis omnibus et singulis praehabita matura et diligenti provisione et deliberatione, quorundam nostrorum et dicti domini Sifredi delegati sapientum consilio habito in prae- missis et plene instructi de volúntate et scientia dicti domini Sifredi delegati, domini nostri Iesu Christi nomine invocato pro tribunali sedentes in his scriptis authoritate, qua fungimur in hac parte, dicto Henrico dicto modo et nomine presente, et parte adversa seu partibus adversis absentantibus, quarum absentia dei praesentia repleat, sententiainus ac pronun- tiamus per dictum dominum Azonem de Ponzano, olim iudicem et assessorem domini Attonis de Polenta tunc potestatis Brixiae, male iudicatum esse in eo, quod dedit termi- num dictis partibus ad probandum super dicta tertia parte dictorum bonorum feudalium, et in eo quod obmisit pronuntiare dictam tertiam partem dictorum bonorum feudalium spectare et pertinere dictis Gerardo et Nicolao, quorum procurator erat tunc dictus Ioannes Valetus, sive dicto Ioanni dicto nomine et modo, et appellationem per ipsum Ioannem Val- letum super hoc dicto modo et nomine interpositam confirmamus, et sententiam dicti do mini Azonis in hac parte cassamus et irritamus, et etiam pronuntiamus omnia bona, quae- feudalia legitime per publica instrumenta apparerent, et quae fuissent quondam dicti domini Biaquini spectare et pertinere pro tertia parte domino Henrico procuratorio nomine dic torum Gerardi et Nicolai, et per eum Henricum praedictis Gerardo et Nicoiao, et sibi de frugibus deberé responderi. Et dictam sententiam latam per dictum dominum Lanfranchuni iudicem pronuntiamus iniustam et iniquam in eo, quod pronuntiavit omnia bona i m mobilia, honores et iurisdictiones et iura, quae, quas et quos habebat, possidebat et tenebat vel quasi dictus dominus Biaquinus in suprascriptis terris et territoriis de Boctesino a sero, de Boctesino a mane, de sancto Vigilio, de Mulzano et de Gussiago esse feudalia et duas partes pertinere ad dictos dominos de Gaitanis et de Rozonibus, et dictam sententiam in ea parte cassamus et irritamus, et appellationem interpositam super hoc per dictum Io- hannem Valletum dicto modo et nomine iustam esse pronuntiamus eamque confirmamus. Et etiam pronuntiamus omnia praenominata bona, quae sunt in praedictis terris et terri toriis spectare et pertinere praedicto Henrico dicto modo et nomine, et per eum Henricum procuratorem domino Odorico, dominae Biniae eius uxori, et Gerardo et Nicoiao filiis dic torum iugalium, et ipsos defendendos in possessione dictorum bonorum si sunt, et si non sunt, in tenutam et possessionem dictorum bonorum induoendos fore, et sibi de ipsorum frugibus responderi debeant. Et quia victus victori secundum ius canonicum et civile in expensis condemnari debet, et hoc requirat et inducat contumatia et absentia praedictorum de Gaitanis et Rozonibus et cuiuslibet ipsorum, authoritate praemissa, qua fungimur in hac parte, sententialiter condeinnamus praedictos dominos de Gaitanis et Ronzonibus in octingentis florenis aureis boni et legalis auri et iusti ponderis, dandis et solvendis ad quatuor menses iam dicto Henrico dicto modo et nomine, et per eum praedictis dominis et dominae, quorum et cuius procurator est, pro expensis factis coram dicto domino Sifredo delegato et coram nobis in appellatione et super appellatione praemissa, et aliis causis principalibus et appellationum et inter praedictas partes super praedictis agitatis et factis et pronuntiatis, taxatione per nos praemissa de ipsis et super ipsis expensis, et praestito coram nobis sacramento per dictum Henricum notarium dicto modo et nomine, quod prae- dicti domini et domina, quorum et cuius est procurator, seu praedicti et alii eorum procu rators tantum expenderant in dictis causis, litibus et quaestionibus seu ipsarum occasione, in his expensis minime computatis ducentis florenis aureis, in quibus alias per dictum

464 tífcmjúcH vu. 1313 ron 13.

dominum Sifredum delegatuin authoritate regia praedicti dommi de Gaietanis et de Ron- zonibus fuerunt condemnati pro expensis factis per dictum Ioannem Valletum tune procu- ratorem et procuratorio nomine dictorum dominorum et dominae Biniaé de Arco coram praedicto domino Heurico Romanorum rege et semper augusto, occasione prosequendi djc— tarn appellationem seu appellationes coram ipso, propter contumaciam dictorum dominorum de Gaitanis et de Rozonibus. Data et prommtiata fuit suprascripta sententia in scriptis per dictum dominum Alberonem subdelegatum, ut superius continetur, anno domini m.cccx., indictione viii., die veneris xx. intrante martio, in civitate Curiensi " ante fores ecclesiae Curiensis positae iuxta episcopatum. Quam sententiam dictus dominus subdelegatus man- davit registrari et sui sigilli. munimine roborari.

Nos igitur imperator praedictus, Odorici et eius uxoris ac filiorum suorum praedic- torum precibus inclinad, tenore praesentium ex certa scientia praedictam sententiam con- firmamus de plenitudine potestatis, et praesentis scripti patrocinio communimus, quidquid contra dictam sententiam a die citra, a qua ad nostram maiestatem extitit appellatum, de facto attentatum est hactenus, vel in-futuro attentari contigerit, irritum et inane praesen- tialiter decementes. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae confirma- tionis, comnuinitionis et decreti infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem nostram et poenam cc. librarum auri, pro di- midia parte fisco nostro, et pro reliqua dimidia passo iniuriam solvendarum, se noverit incursurum.

Datum Pisis, idibus iulii, regni nostri anno quinto, imperii vero secundo. Ficker aus Ambrosius Francus Antiquissima illustrissimorurn comitam Arci prosapia, hs. in der BibL Dipauliana 849, 47 zu Ionsbruck, aus dem orig.