useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
Charter: Codex Diplomaticus Lithuaniae, ed. Raczynski, 1845 (Google data)  III.
Signature:  III.

The transcription and metadata of this charter are scanned by a OCR tool and thus may have low quality.

Add bookmark
Edit charter (old editor)
99999999
III. Annus 1405. Vlatlislaus rex Poloniae confirmat designationem limitum inter Poloniam et Novam Marchiam. Rok 1405. Wladystaw król polski potwierdza oznaczenie granic miçdzy Polska, a Nowq Marchia. Alzo hat der König von Polen die Grenitz der Neumark vor schrieben. — . Wladislaus dei gratia Rex Polonie Lithuanieque Princeps Supremus et heres Russie etc. Singnificamus quibus expedit vniuersis Quomodo Anno preterito in Conuentione in festo Penthecostes inter nos et Consiliarios nostros ex nun Et venerabilem ac Magnificum dominum Cunradum de Jungingen Magistrum gene- ralem Ordinis beate Marie de domo Thediimica Consiliumque sunm parte ex altera . solempuiter celebrata Inter ceteros Articulos et tractatus Ibidem tunc habitos conclnsos et conscriptos, Hi i duo Articuli subsequentes et subscripti litteris inseri debuerunt et sigillorum mnnimine roborari Qui tamen ex negligentia obmissi sunt litteris eisdem inprimi et in numero ceterorum Articulorum collocari Ne igitur tam solempuiter tractata et pactata in aliquo deficiant ant eciam minu- antur Eosdem Articulos presentibus decreuimus inserendos Quoruin primus est iste de obseruatione grenicierum limidmi et finium inter terras nostras Majoris polonie et Nouemarchie quas grenicies nos obseruare promittimus et spondemus Et pro ratis habere prout ipsas dominus Magister et Ordo ipsius tempore recep 12* 92 cionis eiusdem Terre Nouemarchie reperit Et sicut tempore teuebatur ab antiqno Secundus Articulus fuit iste Qaod si unquam contigerit propter limites et gre- nicies Terrarum quarumquumque Regni Polonie et Ordiuis predicti aliquas difi- cultates suscitan Quod predicte dificultates per Amicabilem compositionem de- bent couplanari et sopiri Harum quibus Sigillum nostrum appensum est testimo nio litterarum Datum in Thorun feria quarta infra Octauas Pentecostes Anno domini Millesimo quadringeutesimo Quinto etc. IV. Annus 1406. Wladislaus rex Poloniae agit gratias Magistro generali Conrado Jungingen, qui illi falcones dono misit. Rok 1406. Wladysîaw Król polski dziçkuje Mistrzowi wielkiemu Konradowi Jungingen, za sokoty, którc mu w podarunku przysiat. * Wladislaus Dei gratia Rex Polonie Littwanieque Princeps Supremus et baeres Russiae et cet. Magnifico et Venerabili domino Conrado de Jungiugen ordiuis beate Marie hospitalis Irlimitani domus Theutonicorum de Prussia Magistro ge nerali amico nobis sincere dilecto Salutem et perfectam in Cbristi amore carita- tem Magnifice et uenerabilis domine, amice nobis sincere dilecteFalconumuestro- rum nobis ad presens allatorum fiducialis amicicie missio tantarum iocunditatum nobis attulerit solatia que per scripta non poteriut explican. In cuius missionis effectu non tantum muneris magnitudinem sed diregentis amici affectum omnibus enceniis seu donis reputamus cariorem. Pro quibus uobis ad multiplices et iugi memoriae imprimeudas graciarum assnrgimus acciones. Et utinam mens nostra saperet et nouissima prouideret, quibus meutem uestram iocundam redderet aut aptis muneribus consolatam, acquireret profecto exinde solacium speciale Et quamuis bene securi suuras de iutegritate sinceritatis purissime quam erga nos 93 geritis. In ea tamen securiores et multo tuciores reddereinus, si presumpcione de nobis accepta non pro eis que uobis grata forent et in parti bus domininrniu uostroruni reperiri possint uobis acquirendis requirere curaretis. Qnocirca sin- ceritatem uestram studiosis rogamus affectibus quntenus ommisso omni rubore pro eis que nobis accepta essent et sub potestate nostra inueniri possent nos audacter requiiatis. ut ea uobis gratuite dirigamus. Datum in Posuania feria sexta in Crastino Corporis Christi, anno DominiM°. CCCC. sexto Ad relationem Nikolai Sancti flori ante Cracoviam regni poloniae viceCancellarii. Magnifico et veuerabili domino Conrado de Jungingen ordinis beatae Mariae ho spital's Irlimilani de domo Theutonicorum magistro generali Crucifero de Prus sia amice nobis sincere dilecto. 4* V. Annus 1407. Vladislaus, rex Poloniae, gratulatur Magistro generali Ulricho de Jungingen, dum iste dignitatem Magi s tri generalis ordinis thcutonici adeptus est. Rok 1407. Wladystaw król polski winszuje Mistrzowi wiclkiemu Ulrychowi Jungingcn wynie- sienia jego na godnosc Mistrza wielkiego. Venerando domino . . de Jungingen Magistro Ordinis dooms Theutunicorum in Prussyagenerali amico nostro dilecto. Wladislaus dei gratia Rex Polonie etc. % Venerande domine amice noster sincere dilecte referentibus et iutimantibns nobis amicis nos! ris cognouiinus amiciciam vestram ad Sedem S um mi Magisterii domus Theutunicorum ordinis sanete Marie virginis in Prussya esse diuinitus ex- altatam, de quo ex iutimis cordis uostri tanto iocundius gratulamur quanto ad 94 — plenum confídimus in domino eandem amiciciam vestram vestigia sanete memorie domini Cunradi de Jimgingenpredecessoris ac fratris vestri dilecti qui celsitudi- ni Corone ac Regno nostris caritatis et pacis vnione fuit affectus firmissime secu- turam verumquia in Corone Ilegni ac nostris agendis Reuerendissimum in Chri sto Pat rem dominum Nicolanm sanete Gnezneñ . ecclesie Archiepiscopum et Stre- unnm Johannem de TholyschcowoCastellannm Calysieii . nobis sincere dilectos de iutencionibus nostris pleuius informatos ad amiciciam vestram dirigimus pre- sentium cum tenore petimus, quatenus ipsis in dicendis ex parte nostri eadeiu amicicia vestra velit fidem adhibere creditiuam ac si cum ipsa amicicia vestra propria loqueremur in persona ad quorum quidem intencionnm uostrarum relatio- nem etiam supremos consiliarios vestros dignemini conuocare certificantes eos- dem per latorem preseucium quibus die et loco eandem amiciciam vestram va- leant inuenire, Datum Lancicie in vigilia visitationis Sanete Marie virginis gloriose. w VI. Annas 1409. Rex Poloniae agit gratins Magistro generali Ulricho Jungingen, qui ei 8 falcones dono mîsit. . - Rok 1409. Król polski dziçkujeMistrzowi wielkiemu Ulrychowi Jungingen, którymu8 sokolów w podarunku przystat. Wladislaus dei gracia Rex Polonie Littwanieque Princeps Supremns et heres Russie et etc. Magnîfico et uenerabili Domino Ulrico de Jungiugen Ordinis beate Marie hos- pitalis Irlimitañ . de domotheutonica Magistro generali Crnciferorum de Prussia amico nobis sincere dilecto Salutem et si nce ri fauoris uotiua incrementa Magui 95 fice et Venerabilis domine amice nobis syncere dilecte de iam gratis et multuin acceptis encenijs . puta. octo falconibus et Girofalcone per uestram sinceritatem nobis tempore placito missis uobis ad multiplices et ingi tempore recolendas graciarum assurgimus acciones, uerumptamen ipsorum pretiositatem non tantum ponderamus sed intime caritatis affectum quem ad nos fide pura geritis, omnibus enceniis reputamus cariorem . Eatenus eandem oestram synceritatem studiosis rngamus affectibus quateuus nos audacter et sine alienáis ruboris scrupulo pro hijs nobis placitis rebus quas Regni nostri et terrarum Litbwanie et Russie com- plectitur amplitndo et in eisdem reperiri poterint, uelitis requirere ut effectiue ipsas acquirentes vobis amicissime dirigamus . In quo prefeccioris amicicie in dican nobis ostendetis. Datum in Sandomiria feria quarta post dominicam In- uocauit Anno domini Millesimo CCCCm° IX°. Ad Rel. Nicolai Propositi flor. R. P. vicecancellarii Magnifico et uenerabili domino Ulrico do Jungingen Ordinis beate Marie hospi- thalis Irlimitafi . de domo Theutunica Magistro generali Cruciferorum de Prussia aiuico nobis sincere dilecto etc. VU. Annus 1409. Rex Poloniae annuntiat commendatori thorunensi advent um legatorum suorum. Rok 1409. Król Polski donosi Komturowii toruiískicmu o przybyciu postów svoich. Venerabili viro domino . . SchwarczeuburgkCommeudatori Thoruneu. amica nobis dilecto. Wladislaus dei gratia Rex Polonie. etc. Venerabilis amice noster dilecio Ad respondendum de et super factis lega- cionum vestrarum in quibus ad nos ex parte Magistri generalis et ordinis vest ri — »6 — venera!Reuereudum in christo patrem dominam Nicolaиm dei gratia Gne- zneii. Archiepiseopum cum hiis Nobilibus el Strennuisi viris Mathia Palatino Kalisicii. et Л7ii1ССi�?in (le Granow Castellano Nakleü. Militibus nostris fidelibus dilectis ad enndem AJagistrum 'generalem dirigendum decrenimns, Eatenus ve- stram sinceritatem petimns et hortamnr, quateuns litteram eidem Magistro scri- pfam quam ad vos cum presentibus mittimus ipsi magistro velitis dirigere Scri- bentes eidem vestram specialem litteram in facto quo dictos nostros certificaret nunccios vbi vel quando cum ipso debeant convenire Datum in Lancicia feria sexta in crastino beati Arnolphi Anno dominiM°. CCC(_°. Nono°. Ad relationem Nicolai Regni Polonie Vicecant. 4» vm. Annus 1409. Magister generalis ordinis theutohici jubet commendatori suo, ut regcm Poloniae taoneat, ne Vitoldus dux contra pacta in Samogitiam praefcctnm sunm mittat. Rok 1409. "Wielki Mistrz rozkazuje Komturowi, aby siç królowi polskiemn uzalit na Wiel- kiefto ksiçcia VVitoida, który do Zmudzi starostç swego wbrew traktatom postai. Homeister. Lieber her kompthur alls wir euch letzt geschriebemi habenn uqn dem ge- werbe das Ir tliun sollet, an den kouig von polenn dor Inne wir euch sunuder- lich- habenn geschriebenn, das wir uernomenn habenn das hertzog Witollt den Samaiten eynen hauptmann geben habe, dor us wir dirkennen dasdas norretuiss mit syme willenu und antragenu sey gescheen et cet. czo habenn wir sedir der czeut wofl dor off gedacht und duncket uns bequemer syn das Ir die selberede mit undirscheid dargebet, Alezo das wir uernomen habenn das herezog Witaut den Samaiten eynen hauptmann gegeben habe und sprechet dene wer das.alezo, zo kan uns homeister anders nit dirkenneun, wen das das uerretniss mit syme willen sey gescheen, Alezo das Ir herzog Witaut das uerretniss nicht shlecht zuleget sunder mit imderscheid ab her In eynen hanptmann hat ge geben und bewaret euch lieber herKompthur an allen reden in der selben wyse, off das nns herzog Wytauthernochmals umb eynsulchs nicht beschuldigenn dorffe, ab Is leichte anders wer, ader her anders sprechen wurde, synt das wir noch nicht eyne ganneze warheyt davon wissen . Geben zw Marienburg am Sente njti und Modesti tage. Anno nono. Dem Kompthur czw Thorun, tag unnd nacht ane alles sumen gegangen uon Marienburg an sente uiti tage an der XII. stunde zu Mittage, Gekomen zu am sontage nach uiti alezo der zeyger XII hatte gesclagen der sel ben stunde gegangen her weyter czu Mitternacht. Gekommen gen Engelsberg zwisohen iii und N, Dan wedir uon dan gegangen zwischen iii nund N, kom men czur lype am Sontage nach uyti, als der zeyger Viii hatte gesclageu uor mittags, und in der selbenn stunden gegangen hyr weyter. IX. Annus 1409. Querelae Polonorum contra ordinem theutonicum concernentes castra et oppida Driescn, Santok ect. Rok 1409. Uzalenia Polaków przeciw zakonowi niemieckiemu, tyczqee siç zamków i miast Drezdenka, Santoku itd. Dese naegescreuen artikel hebben des Herrn Konick van polen Sendebodeu den Homeister sinen rade voergebracht vnde an sy geworuen. Item dairnae volgen des Homeisters antworden vnde syus raeds Geschien tot der Eluinge des Manendages na des heiligen Sacraments dage Jnt Jair XIHIc. end IX. 13 98 Ten iersten an datHuys Drisen dat die ordo in versellinge had, genomenvnde binnen den ewigen vnrscreven vrede, na der versellinge dat selne Huns tot hum hebben gecoft dat doch der Cronen to polen io ewigen tyden mit synre Heerscap heeft toebehoirt des copes si niet weder dorften comen, vnd hebben hem stedes mitten Conine van vngeren onsculdicht. Vnse antworde is, dat Drisen mit synre toebehoringe vnde onderrichtunge des Herren Coninges vau Vngeren vnde na den Erfbriene die welke van Mark- greuen oner Drisen gegeuen van onds . vndeyetorNuwemarkeheeftgehoert, dat omderoerden dat selne huus van Herrn Ulrich in versellinge nam mit sulkeugelaif- ten, Wanner ment, hem weder antworde, dat he solde redelik sökerheit doen, dat hiis vander Nuwemark niet onivremden wonde, Binnen des der Herr Conînck van vngeren den Homeister vnde der Oerden antworde onthoedevnde ernstlike vermanende dat se Drisen Ы der Nuwemarke behielden quaemt dair von hi wonde hem dair van toe spreken, vnde als her vlrich, der Oerden niet en muchte genoegelike sekerheit doen, van drisen en ent inder versellinge niet langer en wonde laten staen, doe most die ordo thoe hem copen. Soldement nae beuele des Herrn koninges van vngern bider nuwemarke beholden, dair ouer heeft et de ordo met geooft, ewelike to beholden, Sunder soe wie dat recht, toe wyst, den wils de Ordo ger n vpdragen oft ouergeuen om soe veel gelts . alst gecoft heeft, dair sich die Orde mit eren an mach bewaren. Die ander artikel om dat Huus Santock dat die Homeister opten dage toe Cauwen den Herrn Connick to polen vnde Hertoch Wylout geloneden dat hy hem des niet onderwinden en wilden. Nu heeft hi hem des Huus onderwon en vnde der gelaesten vergeten. Vnse antworde is wy bekennen dat wy spraken, dat wy ons Santok niet onderwyndeu en wilden, hoe welwy dan noch, alle wege gehoeret hadden dat Santok von oldester nuwenmarke gehoert hadde . vnde soe schier als wy thuns quemen, screuen wyt den vogede der Nuwenmarke dat wy sommige rede gehoert hedden., doe dedet dir vorcht, man vnde stede lo weten, die bespraken hem' dair vp vnde antworden den vogede, dat Santock vom oldes toe der nuveumarke gehoert hedde. Dat Santok iot der nnwemark gehoert, dat is to bewisen in den als wy qua- men vanden dage to Cauwen van den Conine van polen Hertoge Wytout, en ons wart, en ons wart gehonden, Senden wy na rade onser Heren vnse bade den Commelduer van der Baelge toe den Connick van vngeren vnde als vnse bode lrecken solden, dat dedeu wy to weten sunte Johannes Herrn een, der 99 Santok in besitlunge en ni pan dinge had vaи siner oerden wegen die mitten Commelduer vaи der Baelge loeth do den connigk, vnde als sie beide die Com- melduer van der Balge vnd saute Johanns beer to den Conine quemen warf die Commelduer van der Balge van onser wegen aen onsen Herrn den Conine van vngeren, hoe dat die Conine van Polen dat buns drisen vnd dat Huus Santok in pandunge hadde doe seide hi genadige Herre Connick van yn en van nymant anders, doe sprack die Herre die Conine van vngeren Bekenne« du dat der Johanniter sede ya ich groet machtich herr, Wy beuelen die en heiten ernst- likeu dat du das hnus Santock den Meyster van Prassen in siner Beschirmiuge geues als die nuwemarke von vns ni beseberminge is gegeuen vnde wes scha den oft biudernisse up dat Huus Santock van der Nuwenmarke entvremdet wTorde, wi wolden vns aen di vnde au dine gantze oerden onser schaden after halen. — Die dorde artikel is van Hertoghe Hannus vier Mazow, hoe dat die Oerde Hertoegh Hannus dorpeu binnen sinen lautscheidingen heeft verbrant vnde de ordo in des seluen hertogen land Eer huse heeft getymmert, vnde dorpen vnde hebbeu niete verbeidet der vytspraken die to Cauwen gespraken was, dat Hertoge Vytoud den Commelduer von Eluing vnd den Commelduer van der Baelge daer op waren gereden. Vnse antworde, dat die vorbrande dorpe binnen onsen lautscheidingen die wy lange tyte gehonden hebben, vnde gebrunek daer wart Hertoege Hannus vau onsen radegewaernt, dat he die lude daer uiet lymmereu noch wonen euliet, et eu worde hem uiet gehenget, vnde hi doe mit, diebesettinge in onse lantscheiduuge meynde to kriegen, doe se uiet anders en wouda, worden em die dorpen ver brant . vp dat hi hem geen recht toe toege, dat solue oec to Cauwen was geseit, wy geuen ons noch daer toe als wy duck gedaeu hebbryj, wan on.se Herr Hertoge Wytoud dair ap ryden wil mit ouseu herren wat daer toe kennen is, nae bewisinge en na redelike bekeunisse hertoge Hannus oet dair aen wil- lichliken gennegeu lait, vnde wy hem vngern aen yet hinderen wilden dnir hy recht toe hadde, so wy mit gelike dat onderwyst warden . Die vierde artikel dat men verboet den Coepluden vte den Connicrike to polen, dat sie hem ter zee wart niet hoere copenscap niet en sullen geuen, vnde treken dat .doch, tegen die onde gewoente is. Vnse antworde dat wi dat na older gewoente gerne wilden holden wilmen den onsen oet des geliken gonnen unse Her koning gnnne deu onsen na oldej gewoenteo doer dat ryck to polen mit oere copenscap to trecken, alst gehonden 13" 100 is bi sinen voervaders liden . Soe willen wy des Rycks luden des gelycs tor zeewart en ouer al doer onse laut gerne gunnen weder to lrecken. Die vyfie artikel hoe dat men den van Brumborch verboet, dat si niet in grotcn Scepe roggen Peck asschen vnde somige vair to dansike sullen voeren zonder alleen in cleynen Scepen vnde niet vorder dau totten zweczen daer ment hem oec nü verbuet to verkopen. Vnse antworde als die von Brumborch bi ons weren vnde dair van clageden doe screueu wy den Commelduer io zwetzen . dat lii so solde varen laten vnde vercopen vnde mit sulken scepen als si van oudes gedaen hebben vnde hadden. wat oen dair ouer to kort geschiet zo vnser beider worde daer been komen, kunnen syt bekennen dat dy brocke vns off an den onsen is wy willen beteren, vnd an alleu dingen myt hem bouden, alse van oudes ist gebouden, Dy seeste Artikel boe dat die orde ene Muelen tor lubisch up des koninges ouer badden getymmert vnd do sy vaste beide oeuer vp der dirbaucz balden ind oek enige weydeu ind werder de sy een to getoghen hebben vnd vmme- grauen vp des Coninges zide. — Vnse antword wanneer onser.beider Redeu daer vp comen heft de Ordo yet in gegen alle redelike besittinge, daer de ordo gheen bewysonge noch recht to heeft wy willen gerne daer van laten wat wy oek van older redeliker besittinge hebben, getruw wy wel dat onse herr die Coninck on ordo dar na niet hindert. De seuende Artikel hoe dat die van Toern inder niderwesel een werder vry hebben willen daer van sy hebben vnrmaills geservset (?) den coningk to polen . Vnse antword wanner men daer heen compt bekent men dat de van Torn yet schuldich zyn, zy zullen hem dar tho gheuen na older ghewoiuten, — De achte Artikel hoe de Kummeldur van Birghelau in enen Stoervanck in der wisel toe torch to eenre ewiger vischerien die hem de Coniuck vp ein Jare ge- loeft had. — Vnse antwerd kan men bekennen dat hi hem yet to vnrecht antreckt dat von alders nyet geweyst en is hi sal daer van laten, waer wy oek recht to hebben ghetrou wy wol dat onse heer de Conink onsen orden oek daer by laten will na alder gewoniten, De negende Artikel dat de lude van den vordan vp der were twewerff syn gewont iud durslagen . — 101 Vnse antword dat wy dair vau nyet en weten Sonder wat dye onse dar an ghebroken hebben, dat zullen sy beteren na bekennisse beider zyde. De tiende Artikel boe dat die voeght to Nuwemarke bouen der ouder lant- scheidunge des huses drysen dry milen breit ind x milen lanck nuwe lantschei- dunge heefl ghemaket in dat konincryck to polen, vnd seght et ghehoert tol den Huse drysen vnd meint de Ilomeister hebt hem gheheiten. Vnse antword, dat wi daer van nyet weten, oek en bebben wys den voeght niet gheheiten. Sunder ist onsen Heren den koninck behagelick, he zende dar der scure II off III so vele als eme gut dunckt opt geschet, des gelyes wy oek doin willen kunnen debekeimen beide side na bekennisse der olt saten vnd na bewisonge vnd bryue dat sich de ordo yet vnderwonden heft, dat to den ryke to polen hoert wi willen gerne daer von laten . Wat sy ok bekennen dat von oudes to drysen vnd tor Nuwemark heft to behort, getrou wie wel dat onse heer de Coninck onsen orden dar an nicht hinder. — De eilfte Artikel dat de Kummeldur van Tuchel in der Kirchen to Ca- mentz Jacob van Riuerso heft ghevaugeu vm schult des Couinges man een . — Vnse antword dat wy de saken so reehtliken nyet weten sunder wauneer ouse worde daer heen comen vnd de zake verheeren, bekennen sy dat de kom- meldur gebrocken heft he salt beteren. 102 X. Annus 1409. Marschalcus supremus ordinis tbeutonici certiorem reddit Magistrum generalem, Witoldum anxium esse, ne cum ordo infestct. Rok 1409. Najwyzszy marszatck (zakonu) donosi mistrzowi wielkiemu, ze Witold lçka siç, aby zakon nieuderzyt na niego. Unsirn willigin undertenigen gehorssam tzuuor . Erwirdiger lieber her Mei ster Ewir Erwirdikeyt wisse das in der g!bunge disis brieffs qkam dem komp- thur uan der Halga das ffogts bunder uon Samayten der do sagt das sich hert- zogh Witaut teuflich besurgt nor sieb das Ir Im In das laudt tzieht und mit kleyner samelunge legt . Also das her nicht uan gesien bey Im habe nach rnseu nach Tartern . Ouch so sagt her das her Swittergal bey Im hat sunder nach gotes gerunge und seiltze In nach nicht tzu sieme tische und Is gereiten Her- zogh Witavt izum konige uan polan mit wenigh luien . Ander tzitunge kone wir uan Im nicht eiunemen . Gegeben zur Ylow Am Sontag nach Exaltaciouis Christi Anno Mm°. CCCCm°. nono. Obrister Marschall. Deme Erwirdigen Homeyster an Alls sumen tagh und nacht, mit aller wirdi- keid et. cet. 103 XI. Annus 1409. Rex Poloniae declarat, se, pacis cum Swedrigailo conservandae caussa, cum hoc diem esse constiturum atque tenturum. Datum Troky tertio die ante festum Martini anno MCCCCXXX. (Capsa XXIII. Nro. 17.) Wladislaus Dei gratia Ilex polouîe Litwanieque princeps supremus et heres Russie et cet. Signilicamus tenore presentium quibus expedit uniuersis . Quo- modo cupientes cum Inclito principe domino Boleslao Alias Swidrigal maguo Duce lithwanie et cet fratre nostro carissimo In fraterna dileccione et perfecta caritate securius permanere terrasque nostras Regni Polonie In pace tranquilli- tate perfeccius gubernare diem conuencionis cum eodem domino M. D. assum- psimus fecimus presentibus quae assumimus, facimus et statuimus In festo As sumptionis beate Marie uirginis proxiime adfuturo In loco seu locis ubi nos cum nostris et ipse Dominus M. D. cum suis Baronibus decreuerimus habendum et seruandum Ad quem locum et terminum prefixum nos et ipse Dominus M. D. cum omni utriusque nostrum m ajo ru m et seniori Consilio interesse et couenire uolu- mus et debemus ubi querere et diligenter ex utraque parte tenebimus et uolumus indagare de omnibus hijs articulis qui necessaiii fnerint et utiles pro pace et ami- cicia,unitateetconcordiautriusquenostnim et ierrarumnostrarumRegni Polonie et Lithwanie predictarum et interim Nos Wladislaus Rex Polonie et cet promittimus pro nobis et nostris bona fide uerbo Regali sine dolo et fraude et pace et tran quillzate uiuere et mauere, gwerras, depopulaciones et pred »s In terris nostris utriusque nullo modopermitteudum neque inchoando Sed in Caritate perfecta, ami- cicia pace et tranquillilate usque ad üonueucionem fideliter promittimus perma nere. harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio litterarum. Actum et datum Troky feria tertia ante festum beati Martini, Anno domini M° CCCC tricesimo et cet. In der sehendem Wochen wor dem uffgenommen Tage mit dem Konige haben die Polau den frede bey den Litauen gebrochen. •Vir 104 Xü. Annus 1409. Vladislaus, rex Poloniae spondct, se accepturnm dccretum compromissalc Ven- ceslai regis Bohemiae in controversiisorlis inter Poloniam et ordinem theutonicum. Supradictus rex Poloniae promittit quoque se tuiturum pacem a praedeecssore suo rege Casimiro conclusam. Rok 1409. Wtadystaw królpolski obiecujeprzyjqc wyrok polubownyWactawa króla czeskiego w zatargach powstatych miçdzy Polskq a zakonem niemieckim. Tense król polski obiecuje zackowac pokój od poprzednika swego, króla Kazimierza, zawarty. Wir Wladislaw von gottis genaden, Konig czu Polan, Obrester furste czu lythawen und Erblink zu Russen et cet. Bekennen und Thun kumith und of- fembar allen die dessen brieff sehen, horen ader lezen, wen der allerdurchlauch- tigisthe forste und h erre herre Wenczlaw uon gottes genaden Romischer konig czu allirczeyten meer des Reyches und konig czu Behmeu, unsser lieber Bruder die hochgeborne forsten und herren, herren Conrad den Eldern und herren Con rad seyneu son, den man nennet Senior, non den selben gottes genaden hertzo- gen In Slesien und herren czur Olsen und cznr Cozle und die Edeleu Wentsch und nemisch Gebrueder von Donyn, Janken uon Chotczemicz, beuptmann czur braslau und czur Swydeniez; banns uon Sweyne Rittere und die Erbareu und weyzen Rotmanne der stai Braslaw, syne forsten, relhe und lieben getruwen czu unndersteen solche krige, Orloyczweytracht und unwillen Als wir mit dem Erwirdigen und geisthlichen herreu Ulrichen uon Jungingen homeyster dut- sches Ordens und syme ganezen orden bis off desse czeyth haben gehat und noch haben gesaud hat die mit grosser, getruwer und fleissiger muhe und sorg- feldigkeyth zwischen uns an eyme und den uorgenannten herren homeyster und syme orden am andern teyle eynen stetten, festen und unuorserlichen christli chen ffrede uon wegen In namen und An stad des uorgenannten allerdurchlauch- thigisthen forsten und herren, herren Wenczlaws Romischen un Bemischei> 105 koniges unsers Heben Bruders bered, beteydinget und gemacht haben in allir massze . Als hirnoch steet geschrieben . Czum ersten czo globen wir mit dem erstgenanten herren hochmeysther und synem orden einen steten, festen und unuorserlichen cristlichen ffreden zu haben und czu halden bisz uff den nestheu saucti Johannis Тak alls her geboren wart yn allir massze und yn allhyr be- greffen puncten und artikeln, alls der allde ffrede bey eczwen konige casimir begriffen, gemachet und uorbriffet ist angeferde Auch so sei wir allir unser sachen stosse, zwetracht, gebrechen und unwillen die wir ken den vorgenann ten herren homeisther und seynem orden noch unsr clage und beschuldigunge und ir anthwort und herwider noch ir clage und unsor authwort keynerley auf- genomen an den obegenanten herren Wenczlaw Romischen und ßemisch konig Dnsirm lieben bruder mechtiklichenu komen und gegangen . Alszo und yn sol cher weyse was seyne lebe mit seynem weyzen rate und den die her mer dor czu nemen will czwischen uns beyden teylen aussprachen wiri, das wir das gancz stete und unczubruchlich halden czollen und wellen czu ebigen czeyteu und globen auch das yn kraft des briffes bey onsirn koniglichen Worten gancz stete und unczubruchlich czu halden yn allen sinken, puncten und artikeln Als des ausgesprochen wirtan allerley arglist und an alles gebarde, Doch alezo das der uorgeuannte herre Wenczlaw, Romischer und Bemischer konig unnsir lie ber Bruder den ausspruch thun soll czwischen allerman Fastuacht nesthknmende, uff welchen tag und au welchen Stete seyu liebe uns beyden teylen beschedin sein wirt und alezo aр wir mit unsirs selbes leyben dor au nicht komen moch ten das wir uneze Rette in unsirm Namen und yn unssir Stat myt uoller macht dorezu czenden mogen czolchen aussproch alls wir selber czu folgen und auf- zuneimen ane geuare . Auch alle uesten und land mit aller und yclicher yrre czugehorunge als wir die . uon beyden teylen uff dessen heutigen tag ynnehaben, sollen wir uon beyden teylen gernlichen und ungehindert alezo ynne hoben und halden und der genisszen und gebruchen biscz czu des uorge- nannten unsirs lieben Bruders ausspruch anegeuarde Auch welche Rytter, knechte,lanthleute, lenteute, BorgereadirGebaurenyn diessen kryge und Orlege uon yrren Erben und Guttern entwichen seyu und dy gerumit haben und wider dorezu begeren cznkommen, die globen wir gerulichen wedir dorezu kommen losen und do bey czu bleyben bes czu dem aussproche . Doch alezo das sye dor czwischen ken uns thun was bellich und recht ist an gefarde . Auch so geben wir allen gefangen tak und geloben den zwischen dem aussproche ni- chit wedir ein czu manen ane gefarde . Auch czo globen wir mit allen konigen, 14 106 forsten, Grawen, freyn, herren, Rittern und knechten, Borgern und Gebauren, Gesthlichen und warthlicheu kein aussz genomen noch aussz czu nemen die dem hochmeysther und dem Ordin yn desem Orlewyge und kryge czu hellfe kommen und geretheu seynund allen den die yer rath und tott do bey getan haben den obegeschreben ffrede unczubrochlicheu czu halden in allir weyze alls wir den mit dem herren hohmeysther und seym Ordin halden sollen an arg und an geuarde Auch czo geloben wir bey unsirn koniglichen worten, das wir deu Samagiteu und andern allen Uucristen und allen eren belfern keynerley roth hellffe noch Stenuer thun und uns auch yiu ze uicht aunemen sullen yn keyu weyze wen wir der yn unsirn ffreden In keynerlee weyze nicht czin noch nemen wellen an allerley argelist und an alls geferde . Alle uorgeschreben ffrede tadingungen, beredungen, globden yn allir massze alls die begriffen und uorgeschriben seyn, globen wir bey unsirn koniglichen worten, stete gancz und unuorroketh czu balden an allerley argeliste und alls gefaerde und czu merersycherheyt . So globen wir noch geschreben Borgin Niklas von gottis genaden Erczbischoff uon Gniczen, Nielas her uon Woynicz, Jan her non Calis, Sbigneus Regni Polonie Marschalcus, Petrus Schaffranecz nndirkemerer'uon Cracow, dobrogostius Swidwa, Mathias woywode uon ka , Viuceu- cius uonGranow herre czu Nakel, Nicolaus von Opporabo uor dem uorgenanten Allerdurchlauchtigsthen forsten herren herren Wladislaw konig czu Polan, un- sirm lieben getrouwen berren bey ym und mit ym das alle uorgeschriben ffrede, tedingen und bereduuge yn allen und iklicheu yrren stricken, puncten.und arti- keln und begriffen stete gancz unezubrocheu und unuormischt von ym und den zeynen czel . . . den gehalden an allerley argelist und an arges geffarde und do gott uor sey ab der uorgeschrebin ffrede, teydinge und berednuge yn keynerley weyze von uns adir uon den unsirn gebrochen wurde so sol und mag der Offigenannte der Allirdurchlauchtigisthe forsten und herren herren Wencz- law Romischer und Bemischer konig unsir lieber Brueder dem herren hoch meysther und dem Ordin obir uns unszir Reych helffen und Bey legen noch sey- nem willen als wir und dy unssiru den vorgeschrebiu ffrede wedirhildin und dy Bruche dy wir odir dy unssirn da bey geton hetten noch sey- ner lieben derkennthnus uollkommelich hetten und was seyne liebe und alle dy den her eyn solches uon zeiner und an seyner stat czu thun hette beuolen do bey teteu adir thun werdin, dor koniglichen .... als uor nicht sye czuhindern noch dorumme yn keyner weyse zu saden noch czuuordenken, an alle argelist und an alles geffarde. Des czu 107 eyknys .... uestunge haben wir unsir koniglikh und wir uorgeschribin Borgiu iklicher sein eyngesigelan dissen briff gehangen. Ge ben uff der Grenz zwischen Swecz und Bromburk des nechsteu Dienstages noch Francisci Noch Christen Gebort Im uierczensshundertsteu und neundten Jore. (Membranula multis maculis confecta est.) XIII. Annus 1409. Foëdus Sigismund!, regis Hungariae, cum Ulrico ,hingingen, Magistro generali, contra regem Poloniae. Rok 1409. Przymicrze Zygmunta króla wçgierskiego z Ulrykiem Jungingen wiclkim mistrzem przeciw królowi polskicmu. Nos Sigismondus dei gratia Hungarie Dalmacie Croacie Rame Seruie Gallicie Lodemirie Comanie Bulgarieque Rex Marchioque Brandenburgeïï. Sa- cri Romani Imperii vicarius generalis et archicammerarius ac Bobemie et luczeu- burgeñ . heres . Recognoscimns tenore presencium coram vniuersis. Quod ad honorem et gl о ri am dei omnipotentie necnon augmen.um et robur tocius ortho doxe fidei ac Regnornm et subditorum nostrorum cuinscunque status et condi- cionis existant pacem tranquillitatem comodum et profectum Et signanter ob sinceram deuociouem quam ad bonorabilem et Religiosum ordiuem fratrum do- mus Theotonicorum semper habuimus et habemus depreseuti, Animaduertentes eciam quod ipsi et terre ipsorum in confiuibus et metis suis ab vna Nosque ac regua nostra parte ab altera ab infidelibus defensio et scutum christi fidclium existunt, Pro eo animo deliberato maturoque ac sufficienti superiude prehabito consilio ac decerta nostra sciencia Cum venerabili domino fratre vlrico de Jun- gingeu prefati ordinis domus theotonicorum Generalimagistro successoribos que 14* 108 ipsius ac toto ordine ejusdem per honorabiles ac Religiosos viros fratres Ordi nis predicii videlicet Wernherum de Tettingen Supremum hospitalarium ac Commeudaiorem in ElbingoÑecnonAlbertumComitem deSwarczburgk Commeu- datorem in T ho run quos idem Generalis magister suo ac tocins ordinis nominibus tamquam suos et ordinis ipsius veros et legittimos procuratores et Ambasiato- res cum pleno mandato ac omnimoda potestate ad nostram Serenitatem desti- navit veram vnionem et certas ligas ac confederationes duximus faciendas ac modo infrascripto decerta nostra sciencia facimus presencium per vigorem. Pri- mum videlicet et principaliter quod si et inquantum ac quociescunque successu temporis inter vladislaum Regem Polouie vel heredes seu successores suos Reges Polonie ac Regnum Polonie predictum Cum nominato Generalimagistro successoribus suis et ordine quocunque modo vel quibuscunque causis lites seu gwerre suscitarentur. Et idem ftex polonie aut heredes et successores sui vel Regnum polonie predictum aut coadiutores eorundem infideles sicut lithuanos RutheuosThartaros vel alios quoscunque scismaiicos Et a sanela Romana eccle- sia dinersos quibuscunque nominibus vocilatos Sibi in subsidium et auxilium contra et aduersus prefatum generalem magistrum et successores suos ac ordi- nem reciperent haberent, aut recipere et habere, ipsosque cum eisdem infide- libus dampnificare molestare, aut quouismodo impedire vellent Et nos aut here des nostri seu successores Reges vngarie aut Regnum nostrum vngarie predic tum per nominatum generalem magistrum aut successores snos et ordinem vigore presencium requisiti fuerimus Ex tune siatim et incontinenti ac sine omni pro- tractione eosdem Magistrum et ordinem contra predictum Regem Polonie here des et successores suos Reges polouie et Regnum Polonie predictum et coad iutores eorundem iuxta totum posse nostrum Sine quouis dolo et fraude juuare volumus promittimus et debemus Que inquam subsidia seu auxilia ipsis iuxta metas et confiuia ac Granicias Regni nostri Hungarie predicti Aut ubi talia me lius el utilîus facere poterimus in omnem euentum lucri pariter et dampni fide- liter sine omni dolo et fraude facere volumus et debemus Et si uos in huiusmodi litibus et gwerris modo suprascripto suscitatis seu exortis aut terras ac bona ab ipso ordine alienata ac predictum Regem polouie aut Regnum Polonie occupata et usurpata reacquirere et reobtiuere contingeret Ex tunc easdem terras et bona per nos taliter reacquisita et reobtenta prefato ordini restituere ac sibi de eisdem condescendere volumus et debemus. Et illa contra prefatum ordinem nullomodo retinere. Ceterum dum et quanto ac quotienscunque successu temporis inter predictum Generalem magistrum successores suos ac ordinem ab vna Et 109 prenominatum Regem polonie aut heredes et successores suos Reges vel Reg- num Polonie predictum parte ab aliera lites seu gwerre orirentur. Ex iune litibus et gwerris duraniïbus cum prefato Rege Polonie heredibus successori- bus suis et Regno polonie predicto nullas trengas pacis nullamve concordiam inire volumus nec ienere sine predicti generalis magistri successorum snorum ac ordinis scitu et voluntate Qnampocius eosdem Generalem magistrum et or- dinem contra prefatum Regem polonie heredes et successores ipsius ac regnum polonie predicios modo superius expresso volumus et debemus fideliter adiuuare Si autem nos Sigismundum Regem Flungarie predictum aut heredes uel succes sores nostros Reges Hungarie ac Regnum Hungarie predictum cum prefato rege Polonie aut heredibus vel successoribus suis sen Regno Polonie predicto pro metis graniciis Terris hominibus nel aliis quibuscunquc ex causis aliquas dis- sensiones inire conligerit et ibidem ab ipsis condignam satisfactionem et concor diam habere possemus, quoeienscunque hoc successu temporis contigeiit eas- dem nobis licebit assumere Atta men simpliciter et in toto sine preiudicio unionis et ligarum ac confederationum suprascriptarum Nam tales per hoc nullomodo debent violari nec infringi Sed iuxta omnes ipsarnm clausulas et articulos supe- rius expressos perpetuo et inviolabililer observari. Nosque eliam in huiusmodi satisfactione concordia, Si quam modo premisso facere voluerimus expresse excipere et manifestare debemusquod unionem ac omues ligas ac confederationes cum nominato generali magistro et ordine factas et stabilhas per omnia îllesas et inviolatas perpetuo volumus obseruare, Et nos prefatus Segismundus Rex hungarie promittimus bona nostra fide in verbo regio ac sine dolo et fraude pro nobis heredibus ac successoribus nostris Regibus et regno nostro Hungarie predicto Suprascriptas vnionem ligas et confederaciones quo ad omnes ipsarum clausulas et articulos firmas et integras teuere ac perpetuis temporibus inviola- biliter obseruare Harum quibus sigillum nostrum majestatis appensum est testi monio litierarum. Datum Bude Anno ab Incarnatione domini Millesimo quadriu- genlesimo Nono feria sexta in vigilia sancii Thome apostoli. Jeta diplomática régnante Vladislao Jagiellone, de anno 1410, Akta djplomafyczne zapanowania Wladjsfawa JagieHy, z roku 1410. L Annus 1410. Incognitus reddit certiorem Magistrum generalem, quid sibi denuntiatum sit de curia Retinae Poloniae. Rok 1410. Jakis nieznajomy uwiadamia Wielkiego mistrza о tem, cо mu o dworze królowej Polskiej doniesiono. Dem erwirdegen grosmecthegen hern herreи homeyster dewezes ordens seynen forstenlichen genoden sal deser bryff myt grossir erwir- dekeyt etc. Meyneu wyllegen wndirtenigen dynst czu alln czeyteu vunorsewmelîch czuvor erwirdiger lybir genedeger forste eweren gros meethtegen genoden tu ich czu wysseu das ich ben gewessen myt dem Junhen Cretkoffken des fater yst hupt — Ill — man vnd woywode gewest aff der ganczen koya dem got genode bey der ge- nedegen konygynne hoffe, alzo von martini der no nest vor ganhen yst do quam der konygynne czeytunhe wy das aber dy tateren haben grossen schaden getan vor lawczke vnd der bothe sprach das dy tateren keyn hyndernys nicht haben von den polen, ouch seynt dy polen gewest vor Fastuacht in der slessye vnd haben gerobst vnd seynt wedir vs gerocket; ouch habe ich gehort bey der konygynne hoffe wy das dy polen gros lop geben den slesseger wy das se fryssche czoffe lewte seynt vnd beyssen sere weder auch wysse ewir forsten- liche gnade das dy polenschen huptlewte dy off den granitzeu syczen ken der slesie alzo scharwynsky vnde her sarambe vnd her drzyrsky dy haben fel abryck gesynde dy mwssen roben, vnd dy polnischen huptleyte saeu durch dy fynher vnd das wellen dy slesier nicht leyden vndreythen ouchvôr Krakaw vnd relben sich wo se mogen ouch wisse wir forsteuliche gnade das dy polen seynt gros bekommert wen se konnen keyn gespreche nicht entliehen vorslyssen ane den oppirslen roet der bischof von Krockaw der tbar nicht czn keyme gespre che komen vnd der erczbyschoff hot eyne swere krankheyt das ys ist sich czu besorgen her mus de tod dor fon haЬen no wellen dy polen eyn gespreche haben myt dem konyge czu parezefo of saneti george vnd der konyg wel of saneti Johanui baptista alzo stetys in czew tracht sunder wen ich werde vor namen eynen ganeze stetten tak den sal ich eweren forstenlichen genadeu los- sen wyssen on vorsewmet. ouch habe ich nymant off desem ertreych dem ich mag klagen meyn gros leyden vnd nieyn gros armut was ich habe geleden wen eweren forstenllchen genode wen das tret mich for das ich setze men hoffen in got vnd in ewer forsteuliche hulfe mer arman czu helfen czu brote off meyn alder czum meynem laben, ouch wysse ewir forsteuliche gnade das yo dy polen wellen krygen woe se hen wellen das yst nicht ofienbar nicht mer off desse czeyt sundir ich bethe got vor ewir forsteuliche gesuntheyt vnd vor den gauezen orden czn gutir nacht. N. S. — 112 П. Annus 1410. Incognitus certiorem facit Magistrumgeneralcm de controversies ortis inter regem Poloniae ct proceres ejusdem regni. Rok 1410. Bezimienhy donosi mistrzowi wielkiemu o kïolniach, zasztych pomiçdzy królem polskim a panami polskimi. Dem erwirdegen grosmeciegen Hern Hern Homeyster dewczes oïdens seyneu forstenlichen genoden sal der briff mit grosser erwer- dekeyt. Meynen wyllegen wndertenegen dynst czu allir czeyt wnvorsewmelich czu- uor erwirdeger lybir genediger Herre ewer forstenlichen genaden tun ich czn wissen czeytungk vs dem gespreche von pelirkaw wy das der konyg ist myt den polen eyns worden das dy polen sullen lantwer legen zu kamenecz yu der podolye ken den tateren swnder vs genomen czu vor swllen des konygesHoffe- gesynde eyu jor ouch wysse ewir forstenliche genode das der konig hat frede off genomen mit den forsten vs der slesie czewir Jor omme des willen das dy lyttawen nicht wellen ap tratthen das laut Lwczke dor omme das die polen des te bas mogen eren wyllen haben myt den Lyttawen wen dy polen wellen haben lawczke ader wellen alle dor ошшe sterben, ouch haben dy polen alzo hok vor manet an seyne koneclichen wort dy her en gelobet bat also das her dy polen by erem alden reckte wel losseu das entphelt eu der konig no haben dy polen den konyc alzo hok gestraft das her flossogete of ere rede ant werte der konyg, ich weys wol das er mich nicht wellet vor eуиeи konyg haben, vnd synnet wy er mich mocht vor rothen, also schyden se von dem konynge ane ende, das dy polen gingen in eyn roet no batthe dy Lyttawen eyueu Lyttha- wen »esant der was gleich gestalt alzo eyn polen, do dy polen en derkautheu do slwgen se dem kenyge czu smoheyt vnd roften eu das her kum laben yst bleben no hat sich dy konygynne dor eyu gelegtyn dy sach myt grossen hogen borten, das der konyg thete den willen der polen das mocthe of dy czeyt nicht geschen, als seynt die litthauen vs geezogen vs dem lant czn polen ouch wyste ewir genade das der konig sal nomen der keyserynne schwester no sullen alle herren geystlich und wertlich komen ken krakaw of saneti alexi vnd sullen kyfen geystliche vnd wertliche dy do sullen cvyn czu dem keyser nach der keyserynne swester, der vsczok sal geschau off Jacobi vnd der konyg sol czu krakaw legen bas man em die Juncfraw brenget no get eyu geschos das der konyg hat gesaizt off dy borger eynen groschen von der marke vnd von igticher Hubeu VI groschen das gelt sal der Konygynne morgen gobe seyn auch ist czweytracht voe des erczbyschoffs wen das man noch nicht weys gancz wer у�? seyn sal auch genedeger forste ich welde gerne mit eweren genode breytir reden von den sachen, sunder ewer forstenlich genode vor nymet bas wen ichs ewir genoden kau screyben nicht mer eff des czeyt sunder ich bete got ewir genoden grosse gesuntheyt czu guter nacht. N. S. Beiliegender Zettel. Ouch bethe ich ewir forstenliehe genode namet vor gut das ich ewir genode nicht swehe als meynen genedegen Hern das dor kenne got das ich nicht wen der niclos beyrse der wonet nicht ferre von mir no hat her czu molle fer czu swehanhe vs dem lande von prwssunhe dy möchten nich ys vs geben dor ome bethe ich ewir forstenliche genode alzo meynen liben genedigeu herrn hellt mir off dese czeyt mit eyner czerunghe durch meynen liben herru kunter von Tornn. 15 ш. Annus 1410. Jakobus, Episcopus Plocensis, rogat Ulricum de Jungingen, Magistrum g*eneralem, ne bona ecclesiastica in terra Dobriuensi sita molestet. Rok 1410. Jakób, biskup ptocki, prosi Ulryka de Jungingen, wielkiego mistrza, aby dobr jego koácielnych w ziemi dobrzynskiej potozonych nie niszczyi. Magnifico et Venerabili viro domino fratn Vlrico de Jungingen ordi- nis beate Marie Tbeutouicorum bospitalis Irlomitaii Magistro generali. Magnifice ac venerabilis domine cultorque iusticie. Quia auno preterito sene tempestatis gwerrarum peccatis hominum exigentibus impetu instante vestre Magnificenle humiliter supplicauerim ut bona ecclesie mee cum dei et iusticie cumEcclesia et ego et omnes spirituales huiusmodi tempestatis incapaces su mus et nullomodo participes et null! obesse omnibusque prodesse debemus desolare et destruere non velitis sed protegere dignaremini vestraque iuste ac benigne prouideque annnens buiusmodi bona mea in Terra dobrineñ sita et aliis in multis protexit et salua stare permisit Commendatori quod in Osterod ut similiter dicta bona mea non uastaret generose scripserat Quare si in antea ille cuius est pa- cem in terris ponere et suorum pauperum misereri huiusmodi tempestatem gwer rarum ab alto prospiciens non sodauerit et huiusmodi tempestatem in amaros imbres proteudere permiserit iteratis vicibus humiliter supplico . Quatenus pre- missis attentis huiusmodi bona ecclesie mee per exercitus vestros dignemini non permittere sed tamquam calumpua iusticie ea protegere Commendatoribus que in Osterod in Strosberg et aliis ut similiter bona ecclesie mee non destinant sed protegant scribere et mandare et ad premissa michi responsum gratiosum dare. Ab altissimo longeuam in presenti et in futuro eternam yitam cum beatis percep- turi. Poltowsk VIIo die mensis Juny. Jacobus dei gratia Episcopus Ploceii. 115 IV. Annas 1410. Epîstola regis Poloniae ad Thorunenses et alias urbes in terra Culmensi sitas, ut Uli sua sponte se subjiciant. Rok 1410. List króla Polskiego do Toruiiczan i mnyck miast w ziemi chetminskiej potozo- nych, aby mu siç dobrowolnie poddaty. Copia litterarnm Regis Polonie ipsis civibus Thoruneil ciuitatis dominica die ante festum Mariemagdalene Anno M. CCCC. decimo oblatarum. Wladksdaus dei gratia Rex Polo-uie Lythwauie Princeps supremos et heres Russie etc. Providis viris Magistris civium consulibus Rectoribus Thoruneil. et aliarum terreColmeiï . ciuilatum nobis siuceris et dilectis gratiam et continunm fauoris incrementum. Providi sincere nobis dilecti, Noueritis nos cum Magistro generali et ipsius ordine, qui nobis pacis federa perpetua nobis non sunt veriti infringere et alias irrogare injurias feria tercia in die sancto diuisionis apostolorum conflictum babuisse congressuum, et eos in virtute altissimi deluisse et pro- strasse, ubi magistcr generab's vester et Marschalkus cum aliis multis conpre- ceptoribus suis in ore gtadii defeceront, Ne itaque vos et bona vestra incendiis amplioribus incomodas et dispendiis conturbemus, quod invilis et cum omni mo lestia facere nos oportet, universitatem vestram desideranter requirimus, qua- tenus ad tollendum huiusmodi incommoda nobis fidelitatis omagium facere velitis et praestare, Nos quoque vos Yolumus circa omnia et singula iura imunitates libertates conswetudines et privilegia vestra firmiter couseruare et ea quantum poesibile fuerit reformare et prosequi favoribus graciosis et benignis. Sin autem bujusmodi desideriis nostrisnolueritis parere et consentire ista vice omnibus modis quibus poterimus studebimus vos subiugare nostre dictioui, tune enim beneficium 15* gracie nostre difficuKer possetis prosequi et habere. Daium prope Ostrobog feria �?И. in crastino diuisionis apostolorum anno M. CCCC° decimo. Relacione domini Nicolai Regni Polonie vicecancellar. V. Annus 1410. Rex Poloniae invitat cives Tucholenses et Chojnicenses, ut sibi adbaereant Rok 1410. Król polski wzywa mieszkaricow Tucholi i Chojnic, aby na jego stronç przesli. Wladislaus dei gratia Rex polonie etc. Nobilibus et prouidis Terrigenis et ciuibus Tucholleïï. et Coyniceû gratiam et onme bouum prouidi et nobiles iutellexirons qualiter ad suggestionem nostro- rum hostium ab omagiis nobis factis recessissetis et iterum ad nos vellelis se conterere si uobiscum gratiam faceremus pro quo sciat vestra universitаr quod omnibus hiis qui ad nos et fidelitatem nobis factam redire voluerint uobisque fideliter adherere generosi volumus et benigui ipsorumque deficto voluimus in- dulgere nec aliquam in ipsis et bonis recipere ulcionem et vindictam solummodo quod propter (idelitatis vestre experigentiam meliorem omnes hospites cruciferos et Bohemos qui in vestra civitate et bonis vestris moram trahunt velitis recipere in captinis ipsosque et ciuitatem pro nobis fideliter conseruare et tenere tamdiu quousquam ad nos dirigemus gentes nostras Alias si secus feceritis quitquit vobis acciderat nobis imputare non debetis pro eodem vos videlicet ipsos et 117 prolem ves tram decepturi. Datum in iunowladislaw feria secundo ante festum sancte Hedwigis. Anno etc. X. Ad relationem domini Cunradi de fraukenberg. VI. Annus 1410. Vladislaus rex Poloniae queritur Commendatori Henrico de Plauen de crudelitate ordinis contra captivos Polonos commisse. Rok 1410. Wtadistaw król polski zali sie Kommendorowi Henrikowi de Plauen na obrucieá- stwo zakonu przeciw jencom polskim. Venerando et Nobili Henrico de Plawen Commendatori in Swecze locumtenenti Magisiri Ordinis Thenlouicorum in Prussia. — Wladislans dei gracia Rex Polouie lythwauieque Princeps Supremus * et heres Russie etc. — Venerande et Nobilis litte ras vestras plena percepimus racione in quibus nostre scribitis majestat i postulantes ut Captiuos quos imper in crastino beati dionisii Curie nostre Familiares receperunt iu Conflictu ad fidei d!gnaremnr di mittere, cautionem offerentes vos homines nostros quos vestri receperunt pro captiuis ad equalem fidei caucionem sen promissionem dimissuri Scientes quod tum vestris instanciis tum laudabilis christianice consuetudiuis moti racione que in Bellis solita est obseruare Captiuos dimittere super fidem et promissa omues et singulos quos in conflictu predicto et alio priori recepimus pro Captiuis super fidem et promissa dimisimus et cerium Ipsis diem et Terminum coram nobis sta- tuendi prefiximus Comendatores vero et alios comfratres Ordinis vestri quos nobis nostri de Conflictu predicto adduxerunt pro quibus nobis scribi tis priusquam litteras vestras recepimus .... crudeli seuitate que per uesfros 118 in nostris homiuibus quos pro Captiuis recepistis sunt comissa ad Castra nostra deducere . . . Quis enim audiuit aseculis Captiuos christianorum tanta in- humauitate torqueri quemadmodum vos uostros homines quos sumitis pro capti- uis mortis dispendio atroci gladio et aliis penarum generibuschristianica abuteu- tes pietate pnnire presumitis cum tamen nosiis quod multnplures vestros quam vos nostros habemus pro Captiuis in quibus nullum impietatis Tiranidem vellemus exercere dummodo ad id per vestra exempla non duceremur ymmo magis coge- reiuur ex quo vos in hominibus nostris incepistis Tiranidem exercere quam nos nunquam babuimus in conceptu Ideo vos requirimus et hortamur in desideriis obtiueutis, quatenus omnes nostros quos babetis captiuatos pari vicissitudine sicut et nos vestros liberos dimittatis vos enim adhuc in minoribus coustitutis humaui sangwinis sparsionem semper odio habuistis Nunc autem majorem ha- bentes prohibendi faeultatem homines nostros Captiuos gladio cedere permis- sistis quasi nobis inuentes nt et nos vestros pari pena persequamur quod vtique nos facere oportebit si tam detestande morem consuetudinis ulterius duxeritis obseruandum Ceterum scribitis nobis quontodo velletis Jaroslaum vexilliferum Poznanieñ. quem circa Slothow in quodam certamiue pro Captiuo recepistis pro Aduocato Nouemarcbe quem habemus in captiuum liberare vnde noueritis quod Jaroslaus predictus per eum per quem fuit in eodem certamine in Captivnm apprehensus exstitit integre resthutus libertati et a fidei promissionibus plene absolutis et dimissus nec cuiquam in aliqua captiuitate uel promissis obligatur datum in die sancti Crispiui Anno domiui etc. decimo ad premissa nobis per Nunccium presentem dirigatis responsiuam. — Ad relationem Donyn . Sandomirieñ, et Crusohuicieñ . Ecclesiarum Canonici etc. Prothonotar . Curie nostre. — 119 VIL Annus 1410. Rex Poloniae demonstrat ducibus, comitibus, baronibus etc., qui ad Tucholiam ordini ailsteterunt, quibus injuriis ab ordine afflictus sit. Rok 1410. Rról polski okazuje ksia^çtom, brabiom, baronom i td. którzy zakonowi pod Tu- cЪоЦ dopomagali, jakick niesprawiedliwosci od zakonu doznat. Wladislaus dei gratia rex Polonie lythwanieque Princeps Supremus et heres Russie etc. — Uniuersis et singulis Principibus Comitibus Baronibus Militibus Nobilibus Clientibus ceterisque in Tuchola et alias ubilibet presidentibus qui cruciferis de Prussia et ipsorum ordini venerunt subsidia ministrare Salutem et Justicie cog- uoscere puritateim, Illustres Magnifici nobiles et famosiviri mirari ad plenum non possumus, quod cum sitis multe probitatis et virtutis prediti decoribus et debita fulciti racione cur non cognita iusticia nostra, quam dante domino pro nobis obti- uemus, aduersus nos cruciferis venistis in succursum, qui perpetua pacisfedera, que nobiscum et cum regno nostro Polonie habuerunt apostolicis, imperatorias nostris et nostrorum predecessorum ac ipsorum Ordinis litteris confirmata habeu- tes contemptu salutis proprie immemores et honoris ipsorum prodigi terras nos tras Dobrineñs . et Nakleñ . et alias etc. bostiliter invaserunt et eas per ignem et cremium connerterunt in favillam, ubi dampnis et dispeudiis inedicibilibus per- petratis quedam castra in eis, que cum magnis sumptibus et gravibus laboribus erecta sunt et constructa in ruinam proiecerunt, Regie nostre majestatis in de- decus et contemptum, Nec pro hiis et aliis injuriis quas ab ipsis plerumque per- tulimus muhis per nos requisiii instantiis nobis voluerunt respondere et quoci- enscunque injurias nostras huiusmodi ad vestram et aliorum Principum et Nobi- lium fidem colentium christianam deducere voluimus noticiani, semper Nunciis nostris iter precluserunt transeundi et eos captivare uel necare procurarunt, sie quod iusticia nostra aput vos et alios Principes christianos incognita remansit et ignota, que si ad aures vestras pervenisset, fortasse nulla, a vobis subsidia re 120 cepissent, nec ipsorum aun vel argenti pecunia ad ipsorum auxilia vos flectere potuisset, quin magis iusticie quam eorum suggestionibus et precio fuissetis acclinati, quam utique Justiciam dante domino habere nos censemus, pro cuius experigentia meliori ut cognoscatis, quod cruciferi predicti nullam nobis mo yen di Gwerras contra nos occasionem babuerunt, dnosNobiles Exercitus vestri, quibus inuocentie et justicie uostre declarabimus puritatem sub salvo et christi- anico conductu nostro ad nos dirigatis aut nos duos de nostris Nobilibus, qui vobis exponent iusticiam uostram, ad vos dirigemus. dummodo ipsis ad vos ve- niendi et a vobis recedeudi plena per vos concederetur securitatis potestas et facultas . Datum in Juveni Wladislavia dominico die proximo ante festum sancti Martini Anno domiui Millesime Quadringeiriesimo decimo Ad premissa a vobis postulamus responsivam litteram. Ad relacionem Douyu Prothouotar. vni. Annus 1410. Rex Poloniae Vladislaus (Jagello) init indutias cum Magistro generali Henrico - de Plauen. Rok 1410. WtadisJaw Jagictlo, król polski, zawiera zawieszenic broni z Henrykiem de Plauen Wiclkim Mistrzcm Krzyzackiem. WladislausRexPolonie Dei graciaLithwanieque princeps suppremuset baeres Russie . Ad uniuersorum noticiam per hec scripta deducimus quod in uigib'a Concepcionis sanóte Marie proxima preterita, nostri et Magnifici et Venera- bilis Domini Henrici de Plawen Ordinis sanete Marie Theutonicorum Magistri generalis et cet. Consiliarii de et super intercipiendis gwerris, litibus displicen- ciis controuersiis ac proeliorum dispendiis inter nos etRegnum acCoronam nos- 121 stram et Ordinis predictnm bine inde dampnabiliter hactenus ortas legitimum habentes tenninum placitorum inter nos ipsumque Regnum et Coronam Polonie ac terras, Principatus, possessiones dominia Catholica et scismatica et alia omnia quelibet nel subiecta dicioni Ac quosuis suos Adiutores, homines et sub ditos, cuiuscumque status, Condicionis, dignitatis aut emiuencie extiterit et signanter preclaros et Magnîficos principes dominos ffratres nostros charissimos, Alexandrum alias Wytowd Lithuanie, Boguslaum Stolpensem, Johannem et Syemouitum ffraires gemanos Mazouie, Duces eorumque Adiutores homines ac subditos, terras principatus, prouincias, dominia et possessiones catholicas, scismaticas et gentiles status condicionis, linguagii et dignitatis cuiuscumque extant, quibuscumque modis, tytulo et Condicionibus-eas obtineant ab una et eumdem dominum Heinricum de Plawen Magistrnm generalem eiusque ordinem predictum, ierras; coadiutores et quoslibet homines sibi snbiectos parte ab al tera, pacis treugas cristianicas ueras ac perfectas, ac sine cuiusuis ficti ac dolosi coloris interieccione inconcusse et efficaciter tenendas ibidem fecerunt, disposuerunt, ordinauerunt riteque et realiter parauerunt et sanxernnt a die do minico proximo ad quatuor septimanarum continue se sequencinm spacium et decursum du raturas, sub Condiciunibus infrascriptis, primo quod omnia Castra et Ciuitates puta strosperk, Reddin, Thorun, Neschabo, et Bylaw homines in eisdem existentes et ad ipsas pertinentes qua ru m possessionem in tern's Prussie babemus usquemodo, in huiusmodi treugis idem Magister et eius Ordo seruare debebit, hominibusque et personis cam m ubilibet per terras, Ci uitates et loca sua circumiendi, incedendi equitandi, veheudi, duceudi, fori- zandi, ac ipsa Castra et Ciuitates fulciendi, implendi, reformandi, et quoslibet actus libere et sine impedimento exercendi plenam et omnimodam dare faculta- tem, dempto solo Castro Thorun quodlibet cum hominibus in ipso existentibus, treugis huiusmodi includatur et ad ipsum queque uictualia de Civitate et de aliis partibus medio tempore duci debent et parari non tamen maioribus apparatibus ciborum potnum, ignis, defensionis, armorum, geucium, propugnacionis, et tutele impleri debet et fulciri, nisi quod in expiracione earumdem treugarum idem apparatus in eodem numero pondere et quautitate, prout nunc sunt et non plures ibidem remanerent, sub fide, consciencia et honore . Illo eciam non ob- misso quod ipsum Castrum Thorun cum Castello, et Molendino sub ipso sito et omuia alia que in area Castri continentur nos et nostri homines infra treugas hu iusmodi teuere debebimus pacifice et quiete . Ipse eciam dominus Magister MolendinumLubicz perse et peralium instaurare reparare et reedificare non de 16 122 bebit interim quoque modo hoc eciam addito specialiter et expresse quod homi nes et familiares Castri nostri Thorun de Castro ad Castrum, ad Ciuitatem et extra Ciuitatem Thorun et alias ad loca ipsis placita, viis et semitis, antiquis, solitis et consuetis ambulaudi, equitandi, ducendi, homiuibus conuersandi et ac tes singulos exercendi, liberam et omnimodam debent habere facultatem . Ipse autem dominus Magisteretsui omпesnulla noua edificiastructuras et quosuis appa ratus ad oppuguacionemeiusdem Castri opportunes medio tempore parare debent nec aptare . Sed huiusmodi apparatus in eodem, in quo nunc babent, usque ad explecio- nem earunulem treugarum habere debebunt unmero neruo et quantitate . Quequi- dem Castra et Ciuitates suprascripte cum eorum utilitatibus, coherencijs, et pertinenciis nos et nostri homines habebimns, teuebimus, utifruemur et pacifice possidebimus, durantibus eisdem treugis ut prefertur . In casum autem si homi nes Magistri status et condicionis cuiuscumque in terris, Ciuitatibus et locis no bis subiectis nostris quibuscumque homiuibus coutenciones, displicentias, con- trouersias monere, uiolentias seu iuiurias facere, volnera iufligere et aliquos excessus enormes committere coutigerit, per hoc tamen dicte treuge inuiolabiles debent esse- et illese nec de huiusmodi homiuibus per nos et Officiales nostros debet recipi uindicta ulcionis, sed ad iusticiam de istis faciendi* ipsiMagistro et officialibus debebuut pernotare, decernentes quod omues captiui parcium utra- romque tam depactati quam depactandi exclusis principibus et captiuis, qui in remotis partibus sedentes maucipati propria uisitando domicilia non posseut ue- nire ad huiusmodi terminum tempestiue, ad presentandum se mancipio, seu ad soluendum sue depaccionis debitam debent habere terminum una septimaua post exspiracionem preseucium treugarum Si autem idem terminus aliquibus non pla- ceat, illi terminus ipsis alias assignates assequautur . Quasquideui pacis treu- gas ita laudabiliter, rite et raciouabiliter inter nos ordiuatas factas et statuta» una cum Consiliariis nostris infrascriptis . Reuereudo inChristropatre domino Ja- cobo Episcopo Plocensi Maguificoque uiro Saudcziwogio de Ostrorog Pozua- niensis, Jacobo de Conyeczpolye Siradiensis, Mathia de Labyschin Wladisla- uiensis Pallatiuis, Petro Schaffranecz subcammerario Cracouiensis, Nicolao Jit- dice Pozuauiensis, Johanne Lauciciensis, Jurman Medczirczensis, Cottone Naklensis Castellanis, Pincerna Nicolao de Opporow, venatore Lauciciensis, Barthossio Capitaneo Syradiensis, Uomarathone CastellanoBeyczensis et Petro Myedzweczky Curie Marschalco coniunctum, diuisum et insolidum ratas, gratas ac firmas habeutes ipsas assumimus, approbamus, ratificamus, gratificamus et tenore preseucium confirmamos decernentes ipsas robur coustautis Grmitatis ob 123 tinere, Qnas sub fide, anima consciencia et honore nosiris in uerbo nostra firmi- ter et inuiolabiliter sefuare promittimus nec eis uerbo facto et opere contraire dolo et fraude quibuslîbet procul motis, In quibus quidem treugis si quod absit ipso Magistro eîusque coadiutorum predictorum terris, principatibus, provinciis, districtibus, hominibus et subditis ipsis subiectis per nos aut nostras dampna illata forent, qnouismodo illa plenarie et integre resarcire bona fide promittimus et presentibus pollicemur sine dolo . Si quid contra premissa aut quodlibet pre- missorum per se uel per alium uel alios, directe uel indirecte, expliciti uel im pliciti, clam publice uel occulio, manifeste uel apperte, verbo opere ac facto, nutu signo aut quocumque indicio duximus attemptandum, per quod aut per que buiusmodi treuge pacis impedirentur, id ipsum uergat in dedecns Dostrorum fidei, anime, consciencie ac honoris, Infamesque, inglorii, fidefragi uolumus re putan, ab honore recedera et pudori perpetuo subiacere, tamquam premissorum fidei, conscientie ac honoris transgresseras subicientes nos monicioni, ortacioni et imperijs cuiuslibet subditi prussie uel alterius cuiuscumque, qui presentent litteram possedebit uel habebit, excludentes omnes glosas, exposiciones, inter pretaciones, supersticiones extraneas et alienas circa premissa et quodlibet premissorum, sed propriis interpretacionibus, exposicionibus, et altercaciouibus presentes uolumus interpretan et exponi iuxta significata propria terminorum . Harum quibus nostrum et Consiliariorum nostrorum prescriptorum sigilla appensa sunt testimonio litterarum . Datum in Castro nostra Neschobo feria tercia incra- stino Concepcionis sanete Marie uirginis gloriose . Anno domini Millesime Qua- dringentesimo Decimo. Littera originalis treugarum pacis quattuor hebdomadum de data in Castro Neschobo iu Crastino Concepcionis sanete Marie uirgiuis gloriose. -Kí- IX. Annus 1410. Rex Poloniae gratulatur Henrico de Plauen Magistro generali, qui summam banc dignitatem assecutus est. Rok 1410. Król polski winszuje Henrykowi de Plauen, mistrzowi wielkiemu, który najwyzsza, tç godnosé w zakonie osiçgnat. Magnifico et Wenerabîli domino Henrico de Plawen ordinis domus Theutunicorum de Prussia magistro generali. Wladislaus dei gratia Rex Polonie etc. Magnifice et Wenerabilis Nosse poterit vestra sinceritas, Quomodo semper statum promocionis vestre dileximus et quod ad tam insignem, dignitatis apicem, altitudo domini consilii vos promouit, quodam affectu singnlari gratulamur et vos bac potiri dignitate pre ceteris eligimus, Nam ad hue paccatis temporibus mutue inter Nos zelus floruit caritatis quem et adhuc florere expectamus almi spiritus gratia animente dummodo pompa quam predecessores vestri erga no- stram impie gessernut majestatem locum in vobis non baberet, Tune enimGwer- rarum dispendia et odiorum iucentiua que hactenus miserabiliter inter nos dura- uerunt faciliter possent sopiri et cessare. Cum ipsasemper nobis fuerunt odiosa, Quis autem eorum fuerit suscitator nouit Illecui nichil est iguotum cuius indicium consciencie examinat purilatem, ut ergo oriens exalto votorum vtrique nostrorum atque animus noster semper aspirauit siciens procellas preliorum suflocare, ne christianitatis religio tot incomodîs pulsaretur sed magis pacis vteretur dulce- dine, consonas faceret volunfates ad nos in Raczausz juxta utrumque nostrorum consiliariorum decreta arbitria veuiatis nobiscum placitorum negocia tractaturi, I>atum in Brzescze feria tercia in crastino concepeionis sanete marie Anno do mini Millesimo CCCC°. decimo. Dominus Rex per se. Acta diplomática régnante Wladislao JagleDone, de anno 14Hadl4i2. Aktadjplomatyczne zapanowania Wladystawa JagieSy, z roku 14И-1412. —«i— i. Annus 1411. Wladislaus rex Poloniae et Witowdus magnns dux promittunt ordini, se tuituros inducîas per duos adbuc dies, quo tempore de iniendo foedere res agitur. R ok 1411. Wtadystaw król polski i Wit old wielki ksia,zç obiecuja, zokonowi, ze rozejm jeszcze przez dwa dni zachowaja,, w którymto czasie о zawar c îupzy- mierza traktowac strony bçda,. Nos Wladislaus dei gracia Rex Polonie Littuanieqne princeps supremos et heres Russie et cet unacum Preclaro principe domino Alexandro alias Witowd duci LiUuauie maioris Illustri fratre nostro carissimo Validisque ac sirenuis 126 uiris Sandziwogio de Ostrorog Poznaniense Nicolao' de Michalow Saudomi- riense Pallatinis, Jaunssio deJholiskowkalisienseetCristino de kozeglowi Sau- decense Castellanis coniunctim et diuisim omnes in solido tam pro nobis quam pro alijs Omnibus- cuiuscunque status et Condiciouis hominibus sub fide et ho nore ac ouere Juramenti nostris tenore presencium promittimus quod treugas pacis inter nos Corouam nostram et Regnum nostrum ab una uenerabilem Hein- jicum de PJawen Magistrum generalem et eius ordinem parte ex altera ordinate facte et fírmate per duos dies iumediate preteritos obseruate uidelicet per diem sancti Vincencii Martiris qui erat feria quinta a�? feriam sextam inmediate sequen- tem proxime preteritos usque ad medium noctis prefate ferie sexte inclusiue prout -in litteris hincinde confectis et sigillatis cum aliquibus certis articulis punctis et clansulis in cedulis inteutatis seu intercissis expresáis lucidecontinetur. Quas- quidem treugaspacis uolumus et debemus per duos dies a data presencium continuos iumediate se sequentes usque ad ortum solis ferie secunde proxime afluture uel tempus quo oriri posset nebulis cessautibus, inuiolabiliter obseruare dolo et fraude quibuscumque proculmotis . Nos uero durantibus buiusmodi treu gas pacis sub saluo conduetu predicti domini Heinrici de Plawen Ordinis Theu- touicorum beate Marie Magistri generalis et refereudorum in Christo patrum Johannis sanete Rigensis Ecclesie Archiepiscopi et Johannis Episcopi Erbi- polensis, nee non Conradi de Egloffstein per Ahnaniam et Ytaliam, Conradi de Witinghoff per lyuoniam Ordinis predicti preeeptorumet strenuum militem Johan nis Romplyan de kobern parte nostra destinabimus, preclarum prineipem domi num Alexandrum alias Witowd ducem Littuanie maiorem fratrem nostrum pre- dictum cum aliis sex Cousiliariis et Oratoribus nostris quos feria quinta et feria sexta proxime preteritis ad tractandam pacis unionem ad Insulam exposito Ciui- iatis Thorunensis in Wisla iacentem miseramus cum certa equorum et hominum comitiua ad aliquem locum ipsis assiguandum ad tractaudum cum Reuerendissimo in Christo patre domino Johanne Episcopo Erbipolense, Conrado de Witings- hoffen, preeeptore lyuoniense prenominatis ac Nobili Heinrico de Plawen seni- ori quos ad hunc factum in suis litteris idem Heinricus de Plawen Magister generalis specialiter deputauit dirigendum, de uiis, modis et formis quibus ad uiam pacis unionem et concordie posset peruenire . Nolentes ut per hoc dies treugarum pacis predicte lederentur uel Cessarent si quod absit inter homines parcium utrarnmque uel quoscunque alios aliqua lis, gwerra, contentio et dis cordia uerbi facti uel operis oriatur . Sed . . . quod huiusmodi trengepacis iu- uiolabiles permaneant et constauter robur obtineant firmitatis . Si quid autem 127 conira promis sa per nos uel per aliun seu alios uerbo facto uel opere duxeri- mus attempiaudum per quod aut per que huiusmodi treugispacis uideretur dero gare . Idipsum uergat in dedecus, nostrorum fame fidei et honoris . Harum quibus sigilla nostra appensa sunt testimonio litterarum . Datum in loco nos!rae stationis Campest ris prope Raczanz sabbato in vigilia Conversionis sancti Pauli, Anno Domini Millesime quadringeutesimo undecimo. IL Annus 1411. Nobiles Poloni querunt pacem ab ordinc Theutonico. Rok 1411. Slachta polska zqda pokoju z zakonem niemieckim. Wir her Thomasschik tanefeld, her grzymal neynoffsky, her kuncze Ryde- burg, Nickel uon Redern Joban uon Redern, Schisko uon lackamnisch, hannns mosschen, heinrich haugwicz, Nickel rote, Cuncze weyderaw, .Barthisch mentczisch, Dominik kostroll ki, Steffani Restoffki, Nicolay glynski, Nickel bosser, Jurg Barnlh, Jacob Krafgaski, Endres zeploski, Otto dauefeld, Hein rich Baruth, Dyman schuska, Jorg falkenberg, kirstan, Stanike, Wenzlaff, Joban hincz Jerikey. Heinrich Glaubiss, Boydiky sterneglicz, Dyrski stamspi, Boydiky samboski, Rittere und knechte Bekeunen offenbar in dessem brife, uor alle den die In sehen, horen ader lesen, Als wir In des Erwirdigen, gros- mechtigen herren brueder Heinrichs uon Plawen hoemeyster dutsches; Ordens geleithe czu Ressel nedirgelegen und beschedigt synd und dor noch der Aller- durchluchste forste herreu Wladislaum konig zu polan et cet . unssers gene- digen herren sich umb alle zwytrachtunge mit deme egeuannten herren homey- ster, wie sich die in diesem krige irlauffen haben, geunzlich berichtet hat, und uemlich ein sulch Artikel in dem berichtesbriefe luthet das alle fredesbroche und geleytesbroche die in dessem kriege uon beyden syteu gescheen synd ane 128 argelist bingeleget synd . Dorume so uerzie wir uns des geletes das uns der egenante homeister der Edle herr Heinrich Eldester herre non Plawen, der Compthur non elbinge und der kompthur czu Osterrode czu der czit uoith czur Leype under eren Ingesegeln gegeben haben und sullen und wellen dor uff bie truwen und eren mit worten und werken mit sampt nnssern gehülffen und dy- nern In keyner weyse nymer sachen ane alles gefeer das dem uorgenanten dem herren homeyster, dem herren Heinrich non Plawen, dem eldern herren doselbst den kompthnreu Elbing und Osterrode und den eren und alle den die dorynne uerdocht synd czu schaden mochte kommen,, der gleich geloben wir auch uor Sigemund Rothe, der In diesses briefes schreybunge nicht kegeinvertig was, alle punkt und artikel in diessem briefe ausgedruckt das er die stete und ueste sall balden und do wedir nicht zu kommen . des czu urkunde haben wir obege- nante her Thomasschick tanefeld, her Grzymal ueyuoffky, herr Cuncze Ryde- burg Nickel uon Redern, Schisko uon Cakamnisch, Heinrich Haugwicz, Nik kel rote, Barthisch meneziez, Dominik kostroffki, Jacob kraf gaski, und Jorg Valkeuberg unsser Ingesegel au dessen kegenwertigen briff lassen hengen, der gegeben ist czum Elbinge am uesten Frey tage uor Valentini Imuirczenhundert- sten eylften Jare. ш. Annus 1411. Foedus regis Poloniae cum Ordint inilum, quo terrae Michaloviensis et Culmensis Ordini manent. Rok 1411. Pokoj zawarty miçdzy królem polskim a zakonem, na mocy którego ziemie michatowska i cketminska przy zakonie zostajq. Wladislaus dei gracia Rex Polonie necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Sy- radie, Lancicie, Cugauie Lithuanieque princeps suppremus, Pomeranie Rusieque dominus et heres uuacum praeclaro principe domino Alexandro alias Wytowldo Magno Ouce Lithuanie et cet. fratre nostro carissimo, Significamus tenore pre- sencium quibus expedit uniuersis quod pio compassionis affectu perpendentis et sahib ris animaduersionis miseracione in animo reuoluentes quot et quanta et mala procedant ex gwerrarum et dissensiouum disturbiis, quoique ex contencionibus imminent pericula animarum et quot ex proeliis sangwinis Cbristiaui oriuntur proflunia In eo creatori nostro specialis deuocionis exhibere uolentes benedig- num famulatum a gwerrarum predictarum exerciciis et a cunctarum displicenci- arum euormitatibus inter nos et Regnum nostrum ac terras Lithuanie et aliis nobis subiectis ex una et Magistruim generalem Ordinis beate Marie Theutonico- rum Irosolimilani et Ordinem sunm ac terras eiusdem ordinis ipsius prussie et lyuonie et alias omnes eis subiectas parte ex altera Non sine graui iactura oc- currentes et exortas nostre mentis proposiium retrahere decreuimus et ea que per dispeudia controuersiarum in futuris boni communis sunt diruta et destructa per pacis integritatem ad statum cupientes redncere quietum et tranquillum Cum eodem Magistro et Ordine ipsius et terris ipsorum perpetue pacis et inuiolabilis federis fecimus unionem, quam sub fide et honore nostris sine dolo et fraude teuere promiltimus et seruare . Cui quidem unioni omnes et singulos adiutores uostros omniscumque status et Condicionis fuerint et in quibuscumque eciam terris demorentur et signauter hos principes dominos Jofaannem et Semouitum ac liberos ac heredes ipsorum Mazouie et Boguslaum Stolpensem duces et 17 130 cetera ffratres nostros carissimos inclusimus et includimus Nolentes eos ab einsdem nnionis federe separari . Et ut ipsa unio cum tanta maturitate et tam sollicita deliberacione concepta ad constautem et firmum ordinem iugiter seruan- dum reducatur Ipsam per articulos infrascriptos omnino decreuimns regulaudam. hune igitur pro primo et principaliori articulo ponimus . Quod inter nos Regnum nostrum Polonie et terras nostras Lithuanie et alios omnes coadiutores singulos et subditos nostros ab una et predictum Magistrum generalem ordinem terras et subditos ipsius parte ex altera omnes dissensiones, controuersie et damna di- missa et totaliter sopita debent esse . Item quod omnes captiui in bac gwerra captiuati a captiuitatibus ipsorum, De ambabus partibus fiant quieti liberi et soluti sine fraude et quod ómnes depactaciones et exacciones eorumdem captiuorum que nondum sunt exacte, deleantur et in nichilum redigantur . et si aliqui pro ipsorum depactacione cauciones fideiussorias fecerunt aut eciam litterales omnes omnino annullentur . et fideiussores siut liberi dolo et fraude quibuslibet procul- motis . Item omnia Castra Ciuitates terre ab utraque parte in bijs gwerris ac- quisita debent unicuique sine dolo restitui et homines tam spirituales quam secu lares a promissionibus et omagiis biueinde prestitis sint liberi, super quo littere eisdem debent dari - Sic quod eadem Castra et Ciuitates circa resignacionem in edition's et alijs non desolentur et dampuificentur . Sed quod castriteue et Capitanei omnia defendicula castrorum et res proprias reeipiant ipsas ad pro pria sine impedimento dedneendo . Item terra Samaytarum excipitur, quam nos domiui Wladislaus Rex Polonie et Alexander alias Wytowd Magnus Dux Lithuanie ad uitam utriusque nostrum in possessione teuere debebimus pacifice et quiete nisi ipsam uellemus ordini dimittere ante mortem hoc stet in arbitrio nostro libere uoluntatis et hoc debet litteris patentibus roborari quod post mor tem nostram de eadem terra Ordo se poterit intromittere sine impedimento cum omnibus iuribus et proprietatibus iuxta tenores litterarum Ordini super appro- priacione eiusdem terre alias concessarum . Item Dux Semouitus Mazouie debet libere obtinere terrulam et districtum zawkze quam alias Ordini obligauerat Ita pro absolucione pecennie in qua eadeim terra fuerat obligata sit solutus et qui- tatus . Item terra Dabrinensis debet permanere circa Coronam Regni Polonie et omnes terre quas Corona Polonie ante istam gwerram habuit in possessione et iste terre Pomeranie terra, Michelaw terra et Culmensis terra, Nessaw, Mor- zynaw, et Orlaw cum suis attiueneiis debent mauere Ordini et omnes alie terre quas Ordo hinc ante istam gwerram in possessione habuit . Item statiua Castro rum Dresno et Tautok debent remitti ad decisionem duodeeim personarum pro 131 barum per ipsum Magistrum et nos eligendarum, dum Magister predictus per nos fuerit requisitus que si per ipsas ad fiuem deduci non poterint extunc ad superarbitrum dominum papam dimittantur . Similiter de omnibus greniciis Regni Polonie et terrarumLithuauie et cetera . Similiter et factagraniciarum ducumMa- zouie et Stolpensis ad decisionem duodecim personarum probarum per nos et ipsum Magistrum eligendarum eciam remittantur. Item omnia bona Ecclesiarum Gnezuensis, Wratislauieusis et aliarum que iacent sub proteccione Ordinis . Item de insulis quibusdam prope Salecz de piscaturis ac nauigijs et de littori- bus fluniorum tam Wisle quam Drewancie si alique disceptaciones occurrerint pari modo ad decisionem eciam remittantur . Item omnia bona Ecclesiarum Gnezuensis, Wladislauiensis et aliarum que sub proteccione jacent Ordinis et in terris ipsius debent circa Jura conseruari et quod non alieuentur . nisi hoc fieret de bona uoluntate prelatorum . Similiter fiat de bonis episcoporum ordinis que habent sub corona quod circa iura relinquantur et non alienentur sine uoluntate prelatorum Item uiolaciones pacis et securitatum seu saluorum conductunm que in ista gwerra ab utraque parte sunt commisse, debent esse sopite sine dolo Item mercatores ambarum partium cum eorum bonis absque impedimento traussire debent per terras et aquas secundum cousuetndiuem antiquam Item ad hunc fmem quod perpetua amicicia permaneat, Inter regnum Polonie, Lithuaniam et omnes terras que eis sunt subiecte, ac Ordinem et omnes terras eius Ordini subiectas et quod unio federis perpetui per nullas penitus dissensiones violetur quelibet presencium iusurgentibus aliquibus dissensionibus et impediments debet dare sex personas et quod eaedem duodecim persone habeant omnimodam potestatem per uiam iuris ac amicicie easdem dissensiones disturbia et impedimenta complanare. Et si in summa concordes esse non poterint, ad Superarbitrum dominum papam causas debent remittere et quod hie perpetuis temporibus obseruetur . Si autem alique cause emerserint, hereditntem proprietatem, fuudum et debita concernentes hee debent iudicari et expediri in illius disi rictus iudicio in quo iacent. Quidquid autem concernit bona feodalia, hoc debet terminan sub domino feodi Jure ibi dem iudicari solito et consueto . Item omnes incredulos in terris nostris consti tuios ad hoc debemus teuere quod fidem assumant Christianam et proampliacio- nem fideiEcclesias construere sacerdotes in eis locare et omnes errores pagam eos euellere . Similiter Magister et Ordo tam in Prussia quam in Lyuouia incre dulos ad fidem tenendam conuertere tenebuntur . Item ambe partes terris infide- lium eis propinquis istam nnionem et composicionem notificare debent et quod Christianam fidem assumat ipsos ad hoc adhortan et si hoc facere recusarent, 17* 132 quud tunc altere paries se mutuo adiuneut ut ipsos infideles ad fid em possiut comiertere christianam et si ambe partes in hoc concordes fuerint quod in simi liter cum exercitibus transire deberent tunc in omnibus negoeiis et defectibus et notanter pro diuisione terrarum quas sibi poterint subiugare, illud seruare debent et teuere prout in lit ten's ipsa rum prioribus est expressum nisi partes predicte aliud uolnntarie decreuerint faciendum . Item omues profugi in hac gwerra tam spirituales quam seculares de ambabus partibns redire sine impedimento pote rint ad eorum bona ea possidenda prout ipsa prius possidebant et debeut habere fauorem et graciam dominorum suorum prout prius habuerunt . Excepto dnmtaxat domino Episcopo VVarmiensi, qui salnum et secnrum conductum habere debet ad snum episcopatum redeundi . Cui Magister et Ordo per uiolenciam nihil de- bent facere nisi que de iure facere posseut . Item dominus Sigismundus Rex Ungarie in banc composicionem et pacem debet iucludi si uelit sine dolo . Cui per Magistrum intimare debet de modo unionis predicte sine mora et quod idem Magister nos certificet de ipsius domini Regis Hungarie uoluntate . Ita tamen quod nos interim non faciemus dampna Regi Hungarie nec gwerras cum ipso habebimus si ipse Rex Ungarie nos non impediet . Sed si nos impedire uoluerit aut gwerras nobis mouere, tune sibi taliouem reddere potuerimus et se ab ipsius insultibus defendere toto posse . Item ambe partes debent eciam mauere circa omnia earum priuilegia et litteras laudabilesque consuetudines atque iura prout hucusque permanebaut. nulla tamen in eo fiat derogacio articulorum, qui sunt hic purificat i . Item eciam numquam debet in perpetnum corona Regni Polouie cum Lithuanie terris et hominibus suis esse contra ordinem nec eciam adherere inimi- cis Ordiuis . Simili modo numquam in perpetuum Magister generalis et Ordo debet esse contra CoronamRegni Polouie et terras Litbuanie cum terris et ho minibus eis subiectis nec eciam inimicis corone et terrarum Lithuanie et terras pariter adherere sine fraude et dolo In quorum enim testimonium et euidenciam pleniorem sigilla nostre maiestatis una cum sigillis prelatorum videlicet Nicolai dei gracia sanete Gneznensis Ecclesie Archiepiscopi, Petri Cracouiensis, et Alberti Poznauiensis Episcoporum et principum scilicet Johannis et Semouiti fratrum ducum Mazouie, Symeonis alias ligweu sigismundi Germani ffratris du- cis Wytawdi Syeneonis filii Jamunth litwauie ducum ac Bardnum Cristini uide- licet Castellani Cracouiensis, Sandcziwogij Poznauiensis, Mathie Calisiensis, Nicolai Sandomiriensis. Jacobi Syradiensis, Creslay Brestensis, Mathie Wla- dislauieusis Palatinorum, Michaelis Sandomiriensis, Johannis Calisiensis, Nicolai ,Santhocensis, Castellanorum, Sbignei Marschalci Regni Polouie, Petri Saffra 133 necz subcammerarii Cracouiensis, et Nicolai de Czarnekord, Judicis Poznani ensis, Alberti alias Monywyth Capitanei Wilnensis, Stanislai ajias Czupurua Marschalci terre liUhnanie, Gedigoldi pridem Woywode kyouiensis, Cristiui alias Ostik Radiwilon , Rampoldi, Sunyglonis et Johannis Nemer , eciam Ba- ronum Lithnanie, necnon Cracouiensis, Sandomiriensis , Poznaniensis, calisien- sis, Brestensis et Wladislauiensis Ciuitatum presentibus sunt appensa . Actum in Thorum die dominico in uigilia Purificacionis sanete Marie uirginis gloriose . Anno domiiii Millesimo Quadringentesimo undecimo presentibus hijs ualidis uiris Sancziwogio de Ostrorok poznaniensis , Nicolao de Michelaw Sandomiriensis Palatinis, Johanne de Tolischcow kalisiensis, Nicolao de Bloczischow San- thocensis, Castellanis, Sbigueo Marschalco regni Polonie, Petro Saffranecz subcammerario Cracouiensis et Nicolao de Czarnkow, Judice Poznaniense quo rum nomina superius sunt expressa multisque aliis nostris fidelibus fidedignis. Datum per maims Reuerendi in Christo patris domini Nicolai dei gracia sanete Calisiensis Ecclesie Archiepiscopi, Regni Polonie Vicecancellarij. Et Ego Johannes quondam Johannes Rosenerus de Soraw clericus Misnen- sis dioceseos Jmperiali auctoritate publicus notarius. Quia predictarum littera- rum pernotacioni, recepcione, decreti interposicioni omnibusque aliis et singu lis premissis dum sic ut premiltitur fierent et agerentur una cum Balthasare col lega meo notario publico et testibus superdictis presens interfui. Eaque sic fieri uidi et audiui. Ideoque hoc presens publicum instrumentum de mandato Reuerendi in Christo patris domiui Episcopi prefati et ad requisicionem preuo- miuatorum fideliter transsumpsi auscultacionem et collacionem cum collega meo supradicto diligentem feci, manu propria conscripsi et in banc publicam iormam redegi signo et nomine meis solitis et consuetis una cum appeusione maioris sigilli domiui Episcopi prefati cousignaui rogatus et requisitus in fidem et tes timonium omnium premissorum. Constat michi notario de ista clausula et homi nes in districtibus eorumdem Castrorum constituti non spolieutur in uicesima oc- taua linea ab inferiori ascendendo post illud uerbum desoleutur, obmissis in tali signo que non ex uicio sed ex negligencia est obmissa. Et Ego Balthasar quondam Petri Albi de Rosenberg clericus posnaniensis publicus. Imperiali auctoritate notarius, quia praedictarum lilterarum pernotati- oni, receptioni, decreti interposition! omnibusque aliis et singulis praemissis dum sic ut praemittitur fierent et agerentur una cum Johanne Collega meo notario publico et testibus suprascriptis praesens interfui.' Eaque sic fieri vidi et audivi. — Ideoque hoc praesens publicum instrumentum de mandato reverendiin 134 christo patris domini episcopi praefati ad requisitionem dicti procuratoris fide- liter transsumpsi auscultationem et collationem cum Collega meo suprascripto diligentem feci manu propria collegae mei fideliter scriptum et in haue publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis una cum appensioue miuoris sigilli domini episcopi snpradicti consignavi roffatus et reqnisidis in fidem et testimonium omnium praemissarum. — Constat mihi uotario de ista clausula et homines in districtibus eorumdem castrorum constituti non spoliautur in vice sima octava linea ab inferiori ascendeudo post illud veroum desoleutur obmissum in tali signo, suppositoque non ex vicio sed ex negligentia est obmissa. Ш IV. Annus 1411. Foedus regis Poloniae et Vitowdi cum ordine initum (Ex lingua Latina in Germanicam translatum). Rok 1411. Przymierze króla polskiego i Witotda z zakonem zawarte (Ttomaczenie z tacinskiego). Wir Wladislaw von gotis gnaden Koning czu Polau Obirster Furste czu lyttauwen vnd Erbeling czu Rewssen etc. Mit sampt dem Irlouchten Fursten Herren Alexaudro anders Witowd dem Grossen Herczogen czu Littauwen etc. vnsirm allerliebsten Bruder . Thun kunt mit Inhaldunge desir brieffe allen Wie betrachtende vs metelyedunge guttiger begerlichkeit, vnd mit dirbarmnuge zeli- ger gedanken czu Herczen nemen . Wie vil vnd grossen schaden bekomen vs stormender czweytrachte vnd Striete vnd wie vil vs kriegen entstehen der zeleu voher vnd schaden . vnd wie vil vs kriegen entstehen vorgissunge des Cristentlich.es blutes czu sundirlichem vnd wol wirdigemdiustegote vnsirmSchep- per sien czu Rathe wurden, den vorsaczt vnsir gedanken abezuezihen vou allerley vbunge der vorgesprocheneu kriege vnd missehegligkeite die nicht 135 sunder grosse muhe entsprossen sind, zwusschen vns, vnserm Reyche czu Polan, die lande czu lytthauwen, vnd andern vnsern Landen von eyme, vnd dem Geystlichen manne Herrn Heinrich von Plauwen Homeister dewtsches Ordens czu Prewssen etc seyme Orden vnd des Ordens landen, von dem andern teyle, vnde die ding die mit vngefuge der czweytracht In gescheiten desgemeynen gutes czustoret sien vnd czubrochen mit der vorgenczunge des fredes wedir- czubrengen, czu eynem fredessamen vnd getruwetem wesen haben gemachet, mit demselben Herren Homeister vnd syue Orden voreynunge eines ewigen fredes vnd vnczubrechlichs gedinges die wir by vnsern eren vnd treuwen ane argelist vnd geferde gelouben czu balden, In welcher voreynunge wir Ingeshlos- sen sien wellen vnd besliesseu alle vnd ytczliche vnser Helffer, welcherley stad ader wesen die sint vnd in welchen landen sie wonen adir sitzen vnd be- sundirn dese Fursten vnd Herren Johannem vndSymiken . ere freyen vnd erben In der Massa w, vndeBogusslaw czur Stolpe Herczogen etc. Vnser allerliebsten Brudere, vnd wellen nicht das sie vsgescheyden sien vs derselben voreynunge gedinge, vnd vff das die voreynunge So mit reyffer und fleyssiger betrachtuuge begriffen czu eynem festen vnd bestendigeu vnd Ewigen Orden gebrocht werde. So haben wir sie in desen nochgeschreben Artikeln begriffen vnd gelouben sie sundir betriegen czu bestetigen vnd czu befestigen In desem brieffe mit Inge segel vnser Majestat, Hyrvmb setzen wir vor den ersten vnd Houptartikel das vndir vns vnserm Reich czu Polen vnsern landen czu littanwen vnd audirn vnsern landen, allen vnsern Helfern vnd vndirsassen von eym, vnd dem vorgesprochenen Homeister, seyne Orden seineu landen vnd vndirsassen vom andern teyle, alle Misseheglichkeit wyddirwillen czweytracht vnd Schaden vorgeben und gancz hingelegit sien sullen . Item das alle Gefangene von bey- deuteilen, ledig frey vnd los sien sullen ane alle argelist Alzo das alle be- schatzunge die noch nicht gefallen were vortilget sien sal, vnd ab keiner der gefangenen vor siene beschatzunge eynerley gewissenheit mit Burgen ader Briefen gethan hette, die sal ouch vor nicht sien vnd die Burgen sullen ledig vnd frey sien sunder alle argelist und geferde. Item das alle festen Huwser Stete vnd laut, die bynnen desem kriege von beiden teylen sien gewonnen sundir argelist eyme yedermann sullen werden wedir gegeben, vnd das alle leuthe beyde geystlich und wertlich von allen ge lohten Eyden vnd Manschafften, die sie beiden teilen gethan und gesworen haben ledig vnd los sien sullen dar ohir in man sol briefe geben Alzo das die festen vnd Stete in der vfgebunge nach an gebuwede nach auderu dingen czu 136 storet adir czubrochen werden', Nach die leuthe die czu denselbigen Festeu geboren, nicht beroubt noch beschedigt werden, Sunder das die Honptleuthe alle gewere vnd Ir eygene ding mit in nemen, vnd ane alle Hindernisse heym furen sullen, Item vsgenommen das laut czu Samaythen, das der Herre Konig vnd Herczog Wytowdt czu irer beider leben in fredesamer besitzunge balden sullen Is en were denn das sie Is dem Orden vor erem tode lassen vndvffgeben welden, das stehen sal an irem freyén willen, vnd das sal mit offembaru briefen bestetiget werden, das sich der Orden noch irer beider tode, des landis sundir alles Hindernis vndirwinden mag mit allem Rechte vnd eygenschaften nach vs- wysunge der briefe die dem Orden vormals vorlegen siut obir die czueige- nunge desselbigen, Item so sal Herczog Symaske frey behalden das lendicheu Zawkrze, das her dem Orden vormals vorsatzt hatte vnd frei und qweit sien von dem gelde, darumbe her das vorsatezt hatte Item so sal das laut czu I)o- brin by der Crone bleyben, Item alle andir laut die dyCrone vor dessem kriege gehat hat in besitzunge und die lande Pomern Michelaw Colmcrlaud Nessaw Moran vnd Orlaw mit allen irenezugehorunge .-sullen bleyben desOrdens , vnd alle andir laut die der Orden vor dessem kri»;e hat gehat inbesytzunge Item die geschefte der Huwser, Drysen vnd Sautok sullen blyben czu berichtunge vnd vssproch Czwelff Erbar personen, die der Herre Konig vnd der Homeister dorezu dirwelen werden, Wenn der Homeister dorumb von dem Herrn Konige wirt gemaiiet vnd geheyschen, vnd weres das die czwelfe die gescheite nicht geenden muchten So sullen sie dem au den Herren Pabst als eynem ubirmanne gesaut werden, vnd alzo von allen Greiutzen des Reichs vnd der lande czu Littauwen etc. vnd ouch die geschelte der Grenzen der Herczogen vs der Mas- saw vnd czur Stolpe sullen gelassen weiden czu vssproche vnd eutrichtunge czwelf personen etc. vnd ap sie die nich vssprecheu mogen, So sullen sie czu vnserm Herrn dem Pabste Als eynem obirmann gesaut vnd gelassen werden . Item von etzlichen Werdern by Golicz von Fischereyen Schiffen vnd von Flis- vbern der Wiesel vnd Drewancz ab etliche czweytrachte entstunde, die sal ouch czuvssproche vnd berichtunge czwelf mann etc. gesant vnd gelassen wer den Item alle guter der Kirchen czu Gnezen Leslaw vnd andir die do legen vndir der beschirmunge des Ordens und in sienen landen die sullen by erem rechte behalden vnd nicht empfremdet werden, das geschege denn van gutem willen der Prelaten Alzo selbist sal is sien von den guttern der Bischoffe des Ordens die sie haben vndir der Kronen das sie by erem rechte gelassen und nicht empfremdet werden, sundir willen der Prelaten, Item broche des Fredes 137 vnd Sicherheit adir geleyte, die bynneu dessem kriege von beiden teylen gescheu siut, sullen ane argelist sien hingelegt vnd vorrichtet, Ilem so sullen alle kouf- leuthe mit alle eren guttern ane alles hinderniss czyhen vnd geen noch alder gewohnheit obir landt vnd obir wasser Ttem vff das die ewige fruntschaft blyebe czwuschen dem Reyche czu Polau Lytthauwen vnd alle eren vndir- tauigen landen vnd dem Orden, vnd alle sieuen undirtanigen landen vnd das desse voreynunge eyns e wegen fredes, mit keyner czweytracht vorseret werde, So sal iclich teil ap czweytrach vnd krig czwischen eu entstunde sechs personen geben, vnd die czwelf personen sullen haben vollemacht adir mit rechte adir mit fruntschafi allsulche czweyiracht kriege vnd Hindernisse slecht czu machen vnd ap sie in dem Orteil nicht muchten eintrechtig sien So sullen sie die Sachen czu vnserm heiligen Vater dem Pabste als czu einem obirmaun senden vnd das sal czu ewigen geczeyten gehalden werden Wurden aber keyne sachen entsprisseu die Erbe, eygeuschaft, grunt, gut ader schuld anruren wur den, die sullen eniricht vnd entscheiden werden in dom gerichte des gebiethes dorynne sie legen, Was aber Lehnguter anruret, das sal geendet werden, nach gewohnlichem gerichte vndir dem Herren des Lehngutes, Item so sal der Herre Koning vnd Herczog Witowdt alle vngeloubigen in eren landen dorzu balden, das sie den Cristengelouben an sich nemen vnd czubreytunge des gelou- bens kyrchen buwen vnd prister dorynne setzen, vnd alle heydenische Irsael vswurczeln vnd vortrieben vnd also selbst sal der Meister vnd der Orden czu Preussen vnd Liefland alle vngeloubige czu dem gelouben bekeren Item so sul len beyde teyle desse voreynunge vnd entrichtnnge kundigen vnd offembaren eren neesten der vnglewbigeu landen, vnd sie dirmaneu das sie den Christen- glouben vfnemen vnd ap sie des nicht ihun welden So sullen beyde teyle den andern helfen vf das sie die vngeloubigen czu dem gelowben bekeren mogen vnd ab beyde teyle des eyntrechtig wurden, das sie mitenauder mit eren heren czyhen wurden adir sulden, so sullen sie denen in allen eren geschefien vnd gebrechen vnd nemlich vmb teylunge der lande die sie in vndirtenig machen wurden das balden das in eren ersten briffen ist vsgedrucket Is were denn das beyde teile andirs williclichen czu Rathe wurden Item das alle vorfluchlige in dessem kriege beide geistliche vnd wertliche von beiden teilen aue hiudcrnis mogen wedirkomen czu besitzunge wer gutler also sie die vor besessen haben, vnd sullen haben gonst vnd gnade erer herren also vor vsgenommen alleyne den Herrn Bischoff, czum Brnusperge, der eyn heils vnd eyn sichers geleite haben sal yn synem Bischofthum, deme der Meister nichts mit Gewalt thnu sal alleine 18 138 was her thun mag mit Rechte. Item in desir berichlunge vnd frede sal inge- slossen sie« ab her Avil der Herre Sigemnud Koning czu Vngafn, deme der Meister ane somen sal offenbaren vnd empieten die wiesse desser voreyuange vnd vorsichern vnd gewiss machen den Herrn Koning czu Polan byunen der czeit dem Herren Koninge czo Vngarn key neu schaden ihn nach krig, mit Im habe alzo ferre als her von dem Koninge von Vngern vngehindert bleybet. Wer aber das her yn hindern vnd Im krieg wegen wurde So mag Im eyn gleiche der Herre konig czu Polan Wedir thun vnd sich sieu mit ganczer macht dirwereu. Item beide teile sullen blieben by eren briefen vnd privelegien vnd lobelicher gewonheit vnde recht als sie bis do her gewest sint, Also dach das sie vnschedelich sint den Artikeln, die hir sint vorclaret. Item so sal nymmer czu ewigen cziethen die Crone zu Polen mit den Landen czu Lyttauwen, vnd alle sieneu leuthen sieu widder den Orden noch balden mit den fynden des Ordens, Vnd alzo nymmer czu ewigen czieten sal der Homeister vnd der Orden sien widdir die Crone zu Polan vnd die Lau dt czu Lyttauwen noch balden mit den fynden der Cronen vnd der lande czu liüauwen ane argelist vnd geferde, Hirviub czu volkomenen geczugnisse alle desser vorgeschreben dinge haben wir dessen brief befestigen lassen, mit anhangunge der grosern vnser beyder Majestadt Ingesegiln vnd der nachbeschrebenen Fursten Prelaten Graffen vnd Steten vnd czum Irsten Johannis vnd Symasken in der Masaw, Simeouis andirs Lygweu Sygismundi vnd Seneconis Janumcy kynder czu Lyttawen Nicolai Erzbischof zu Gnezen Petri czu Cracau Alberti czu Posenaw Bischofs Cristini Burggrafe czu Crakaw Sandiwogin czu Possnau Jacobi czu Siras Cresslay czu Brysk Mathie czu Lesslaw Voywoden Michil czu Sandomir vnd Johannes czu Galis Burggrafen Sbignei Marschalkes des Reichs czu Polan Petri Schaffranetz vndirkammerers czu Crakaw Nicolai Burggrafen czu SantotzNicolai vonCzeiv nekaw Richters czu Possnaw, Albrechts andirs Moniwith Hauptmannes czur Wille Stanislai andirs Supornaw Marschalkes des Landes zu Litthanen Gedi- g;:udi andirs Woyden czu kywen Christini andirs Ostig Radiwillo Rumbaldi Simiigailouis vnd Johannis Nemür Grafen czu Lyttawen vnd der Stete czu Crakaw Sandomir Possnaw Calis Brysk vnd Leslau Gegeben czu Thorn am Abende Purificationis Marie der achtharen Jungfrau wen in den Jaren des Herrn Tusund virhundert im XIien. 139 V. Annus 1411. Rex Polonîae queritur de Magistro generali. Król polski tízala siç пa W. Mistrza. Rok 1411. Responsum ad hoc Magistri generalis. Odpowiedz na to Mistrza wielkiego. Sic scripsit Rex Polonie domino Magistro. Venerabilis ac Religiose amice nobis syncere dilecte a tempore uobiscum con tracte noticie illius spei gerebamus de uobis fidociam quod sinceritas inter nos concepta iugem perseneranciam habere debuisset et ob hoc specialis cor no strum ualde recreans nobis aderat consolado dum de permocione uestra ad Sta tuta Magisterij nobis dulces et maxime meutem nostram demulcentes rumores ad nostram audieuciam ferebantur quia audita eadem promocioue uestra statim ad Gwerras sedandas et omnino euellendas quas erga nos antecessores et Ordo uestri comouerant incepimusaspirare aliud non sperantes nisi quod ex gratitudine noticie et demum ex beneficijs facte nobiscum et cum Ordine uestro coucordie magna commoda amplifícacionis orthodoxe fidei sequi et peruenire debuissent. Quamquidem concordiam maioribus stabili mente sollidare, sathagentes uobis per nuncios nostros satis notabiles crebris fronlibus intimamus quod contracta uobiscum et cum Ordine uestro perpetuam unionem firmiter obseruare spondeba- mus et spondemus. Vos eciam similiter per eosdem nunccios nostros uersanice offerebatis se multum beniuolum adseruanda federa pacis perpetue pernotata. Sed nescimus unde et quo uestra sinceritas in aliam conuersa qualitatem nostre spei fidaciam (quam de uobis gerebamus) uuluerauit et frustrauit, ex quo sub tam caritatiua conuersacione et tam sincere opinionis dulcedine ad dominum Regis Huugarie et ad ceteros principes Christianos fuco multa rum infamiarum statum nostrum diifamare et denigrare procuranit, ubi inter cetera infamiarum genera haue culpam nobis non estis ueritus impingere contra deum et Justician], quod nos pacta uobiscum et cum Ordine uestro stabilita fregissemus cum tamen de 18* 140 gracia Dei hoc numquam fecimus. Sed in omnibus promissa nostra efficaciter complenimus et adhuc ea que resultant complenda complere uolumus pura mente Sed uos amice sincere consideretis, si uobis licuit ea facere ut premittitur sub tanta synceritatis conuersacione quam nobiscum tenebaiis et nos Innocentem tam grauibus iufamijs obfuscare. Consideretis eciam si bene promissa propria Imple- uistis et si inste peccunias nobis debitas retinnistis, quas nobis soluere non curastis. Et nunc datum est nobis intelligi, quod per stipendiarios et alios arma- tos exercitus uestros ad gwerras nobiscum inchoaudas preparatis. Ideo uos de noluntate uestra petimus prout licet Catholicis homiuibus informare debe quid a uobis sperare debeamus. Datum Cracosie feria quarta ipso die sanete Catha rine. Anno domini M°, CCCCe. XIm°, Dominus Rex per se. Sequitur cedula in littera inclusa. Haec fuit cednla In littera predicta interclusa. Ceterum informamur, quod quidam subditi nestri cum debita subieccione nol- lent uobis obedire, quinymo se uobis opponere non formidant ad quorum repri- mendam proteruiam milites stipendiarios ut dicitur conuocaslis de terris alienis et remotis, per quorum aduentum in Thezauris uestris dampua multa uos et Or- diuem uestrum oportet sustinere. Ex quo autem uobiscum fedus pure synceritatis recepimus graniter de dampnis que uobis occurrunt teste nobis altissimo condo- lemus . uehementer autem admirari cogimur quod sinceritas uestra tantum de nostra experta amicicie puritate per hee que causa uestri fecimus dampnis et iu- iurijs propriis non parcendo a quibus absque omni necessitate recessimus que nullius alterius intuitu fecissemus quod tam modicam de nobis habetis confideu- ciam Ex quo aliunde con . rebelles uestros per multa dampua grauiaque stipen dia et expeusis uobis queritis subsidia numquam nobis pro subsidijs requisitis cum utique con . rebelles uestros, si nos adhuc uelletis requirere aliquot Capi- taneos nostros cum armatis de terris nostris Polonie uel Littwanie, qui uobis absque granibus expensis succurrerent rebellium uestrorum pertiuaciam compri mere parati essemus dirigere sperantes nos hocidem a uobis recepturum opor- lunitate nobis occurrente. Ideo suauitas uestra per honorabilem dominum Cu- stodem Saudomiriensem aulae nostre prothouotarium tamquam nobis fidem sibi adhibentes plenissimam uos informet, si qua vobis subsidia a nobis oportuna 141 similiter de omnibus alije si qua nobis insinuare babueritis per ipsum intimetis. Comisimus enim sibi ut receptis pecuniis sinceritatem uestram uisitaret, ea que Sbigneus Marschalcus noster uobis ex parte nostri referre debuit relaturus et tunc sentiet siuceritas uestra quibus uos fauoribus prosequemur. Item Reg i Poloniae. Serenissime princeps et cet. Nuper receptis et sane intellects maiestatis uestrae scriptis quibus nobis dignata est, egregie uestra Maiestas declarare, quod a tempore mutue noticie magnam de nobis gessistis confidenciam et quod recreaus cordi uestro aderat consolacio dum rumores de promocione nostra ad statum quem tenemus quamquam immeriti ad uestram audienciam ferebantur et cet. ad condignas graciarum acciones tam gratis fauoribus non sufficimus S. v. assurgere sed omnipoteutis Dei imploramus clemenciam ut nostros supplendo delectus talia centeno fractum uobis contribuat et donorum suorum carismate uos erga nos et nostrum ordinem in dileccione buiusmodi confirmet et corrobo re t et felicibus increments dietenus adaugeat, quatenus pax, caritas et amica siuceritas inter nos fírmate nostrum utrorumque subditorum quietis et tranquillka- tis dulcedine et augmentum orthodoxe fid ei catholice prout in eisdem scriptis litteris afectare uidemur. Verum serenissime princeps quod in eisdem scriptis uestris nos inter cetera culpare uidemiui tamquam fírmate inter nos pacis turba- tores simus, ex eo quod pecunias uobis debitas retinuimus et cet. Serenissime princeps deum in testem adducimus quod nichil circa hoc sine urgenti causa ex aliqua commisimus malicia sed dampnis ad hoc importabilibus anxiati lu dei ¡ta que speramus gracia quod si aliquaudo mutue conuenciouis se nobis casus offer- ret itaque proprie oris officio S. v. dampua et defectus quos post et contra facta inter nos pacem contra deum et iusticiam percepimus lucide declarare possemus, profecto regia uestra bonitas nobis compassionis spiritum applauderet et effica- cioribus mod!s et vijs ad hoc intenderet quod equitas nobis pro Iniuria reddentur et promisse nobis fideliter implerentur quam uestri hucusquc facere annuerunt. Inteutioui tali circa cuiuslibet doli admixtionem solucionem prefati debiti distuli- mus et ad sanctam sedem Apostolicam et sacrum Romanum Imperium prouoca- uimus quamuis bona fide ducebamur quod nil horum umqnam nobis fuisse neces- sarium in ves tram serinitatem parati semper eorum dicamiui circa premissa firmiter obedire. Quapropter Maiestatem uestram studiosius et humililer depre- camur quatenus tam urgentes causas nostras et dampua quas a Serenitate uestra 142 et uestris cum ordine nostro non solum ante conflicium et in conflictu uerum eciam preter conflictum et quod magis doloriter responsimus post firmatatu pacem irrecuperabiliter percepimus graciosius perpeudere et ponderare diguemiui. sub ea paciencia quod in monicionem fideiussornui nostrorum ad praudum uobis obstagium lentis passibus ambulare et ipsam paulisper differre uelitis quousque per prefatos sedem apostolicam et Imperium rite decretum fnerit an sub tam grauibus dampnis S. v. de prefato debito satisfacere debeamus, si hoc ipsum (Jelsitudo uestra non dignabitur ponderare ad quam quidem dilacionem Serenis simus Dominus uoster papa Celsitndinem uestram hortari dignatus est alt is et efficacibus precibus motu proprio de pat . caritatis uisceribus in suis Apostolicis litteris quarum copiam nobis transmittere decreuit, sua sauctitas suis litteris interclusam singularissimam eciam nobis ultra causas tam notabiles iu dilacioue huiusmodi graciam exhibentes. Ceterum inlormari petitis quid de nobis spe- rare debeatis cum uobis ut asseritis sit datum intelligi, quod per stipendiaries et alios armatos exercitus nostros nos ad mouendum uobis gwerras preparemus . et cet. Serenitati uestre patet quod singula inter nos negocia amicis et pacifi- cis consistant in terminis quod uobis super buiusmodi peticione pro responso damus, nisi forte quod non speramus grauioris iucommodi euentibus ad gwerra- rum disturbia pnugeremur, tune utique in omnibus honoris nostris salutem ita apud uestram Celsitudinem cauere uellemus prout Catholicis moribus condece- ret Ad nostram insuper relaciouem veritica peruenit noticiam quomodo ali- quibus elapsis temporibus 8. v. pro certis misent stipendiarijs quare a nostris et Ordiuis nostri amicis domini-o et fautoribus premouiti et aduisati su mus quod talis missionis causa final i s pretendere! quod tamen non speramus extrenuim ordiuis nostri excidium cui deus prouidere diguetur de sua solita pietate. Quamobrem certi de nostris et Ordiuis nostri fautoribus et amicis ad nos sub propriis sump- tibus et stipendiis quorum aliqui iam ueuerunt, aliqui sunt in ueuiendo de pro ximo ut speramus et confidimus in domino quod minime nobis ext at imputaudum quod insperatis iaculis que minus Cedere potuerunt si mature prouidentur, cu- remus in tempore 'prouidere. Item Celsitudini uestre uberiores quas possumus graciarum acciones referimus pro ea quod dudum spontanea uoluntate uos gra- ciosum uobis obtulistis ad subueniendum cum uestris gentibus si necessitas ex ige ret contra nostrorum rebellionem subditorum, quod utique pro specialissima gracia habuimus et habemus nee desides fuissemus ad gratandum acceptaudam oblaciouem tam amicam nisi certificai i fuissemus quod S. v. pro pluribus gentibus et stipendiarijs ad diuersas partes dudum nunccios et Hileras emisisset quod 143 dum cognouimus minime audebamus credeutes pro necessitate nobis nostras fore subditos oportunos. Datum in Castro nostra Elbingen ipso die beati Tho me Apostoli gloriosi M°, et cet undecimo. VI. Annus 1411. Vladislaus rex Poloniae certiorem facit Ordinem de adventu in Prussian commissariorum suorum ratione accipiendae pecuniae sibi ab ordinc debitae. Rok 1411. Wtadystaw król polski uwiadomia zakon o wystaniu kommissarzy swoich do Prus w celu podniesienia sum, które mu zakon winien. Wladislans dei gracia Rex Polonie Littuanieque princeps snpremus et beres Russie et cet. Religioso ac Magnifico domino Heinrico de Plawen, Ordinis beate Marie Thentonicorum Irlimitani Magistro generali, suisque preceptoribus, thesaurarijs, dispensatoribus, et ceteris personis ad soluendam nobis peccuniam super festo sancti Johannis Babtiste proxime affutoro deputatis, ad quos pre sentes peruenerint, Amicis nobis syncere dilectis Salutem et synceri fauoris uotiua incrementa. Ad uniuersitatis uestre medium ualidos uiros Jacobum de Conyeczpolye Siradiensem, Mathiam de Lab!scliin Wladislauiensem, Palatinos Bresczensem et Juneniswladislauiensem Capitaneos ac honorabiles Donynum Custodem et Canonicum Sandomiriensem Prothouotarinm et Petrum Canonicum Pozuaniensem Aule nostra notarios fideles dilectos, exhibitores presencium de intencionibus nostris signanter leuacionem earumdem peccuniarum super festo sancti Johannis Babtiste ut premittitur per uos nobis dandarum plene et distinc tes informatos dirigimus Affectantes quatenus in referendis et agendis huius- modi ipsis ex parte nostri fidem dare uelitis hac uice per omnia creditiuam. 144 Datum iu Scheschupa sabbato in uigilia penthecostarum. Anuo domini Millesimo Quadringentesimo undecimo et cet. Dominus Rex per se ipse. Credenciam Regis Polonie ad subleuandam peecuniam post conflic- tum. Eygeu bandt. VII. Annus 1411. Litterae credentials regis Poloaiae datae Nicolao Sopynski nuntio ad Magistrum generalem. Rok 1141. List wierzytelny króla Polskiego, dany Mikotajowi Sopiiisfciemu, poslowi do mistrza wielkiego. Wladislaus dei gratia Rex Polonie Littuanieque Princeps Suppremus et He- res Russie etc. Venerabili Henrico de Plawen Ordinis Beate marie domus theut. de Prussia Magistro generali eic. amico sinceris nobis dilecto Salutem et complaceucie votiua incrementa Venerabilis amice sinceris nobis dilecte. Лece- det ad vos Nobilis Nicolaus Sopynsky Preclari Principis domini Allexandri ducis Lyttuanie etc. fratris nostri carissimi inleucionibus nostris vobis oretenos referendis plenius informatus et distincte . lui in dicendis ex parte no stri fidem adbibere velitis prohaeuice creditiuam Datum iu Vylna Ipso die Ste Trinitatis. Auno domini Millesimo Quadringentesimo vndeeimo. R. Czolkonis Notarii aule Regis et Cauei Sandomirieií. 145 vni. Annus 1411. Rex Poloniae scribit Magi s tro generali, Jobannem Survillum non esse proditorem, et rogat ut ill i Ii �? i tum sit bona sua in Prussia vendere. Rok 1411. Król polski upcwnia mistrza wielkicgo, ze Jan Surwil nie jest zdrajcq, i prosi, aby mu wolno byto dobra swoje w Prusach przedadz. Wladislaos dei gratia Rex Polonie Litwanieque Princeps Snpremus et heres Russie etc. Venerabili viro domino Henrico de Plawen Ordinis beate Marie domns Theutuuicorum de Prussia Magistro generali Salutem et votiua compla- ceutia incrementa Venerabilis amice noster dilecte Significauit nobis Hannus Surwil. Quomodo sinceritas vestra ipsum prodicionis crimine notaret asserentes quod ipse annis dudum retroactis et temporibus preteritis dum inter nos disensi ones et odia feliciter pacis sopita dulcedine deseruebant omnium gestorum vestrorum et contingentem seriem undecnuque ipsa potuit cognoscere nobis conswenisset deportari Super que deum et conscientiam nostram contestamur quod uusquam ab ipso secretorum vestrorum decreta recepimus nec ea nobis siguo uel aliquo interligibile indicio demonstrauit per que ad nostram noticiam deducere potuissent Ideo sinceritatem vestram et hortamur et petimus quatenus ipsum tamquam fidedignum et ab hujusmodi suspicionis scelere alienum . babeu- tem recommissum probum et in fidei integritate conservatum velilis reputare et habere, et vt s ib i bona sua que sub vestra possidet dicione libere liceat vendere licentiam concedere et donare exigunt enim patris ipsius merita quibus vobis et ordini vestro multipliciter complacuit ut per vos et ordinem vestrum magis pro sequi fauoribus debeat quam odiri. Datum in Tripoli feria tercia infra octauas 19 146 Assumptions beate Marie Virginis Auno domini Millesimo quadringentesimo vndecimo. Relacione Petri Vicemarschalcir — IX. Annus 1411. Epîstola Johannis Papae ad regem Poloniae, ne ordinem ratione solvendac pecuniae nimium gravet. Rok 1411. List Jana Papieza do króla polskiego, azcby zakonu z przyczyny dtugu zbyt nie ucikeat. Johannes et cet. Unserm allerliebsten sone in Christo Wladislao dem Ir- lauchten konige czu Polan heil und bobstliche gebenedeiunge Von dinstes we gen des bobstlicheu amptts , so haben wir begerunge ueterlicher liebe czw snlchen dingen die friede und eintracht angeboren und sonderlichen undlrlauch- ten furs ten und grosmechtigeu geistlichen personen die uns und der Roemischen kirchen mitt gauczer demut seint andechtig . Wir haben dirfaren wye ethwau aus wirkunge der boseheit... des fiudes des menschlichen geschlechts under deiner Irlauchtikeit und unsern lieben szonen . dem meister und bru der des deut schen hauses und hospitales sande Marie zw Jerosolimitan . aller swereste 1 aster eyngeflochten mit totlicher k rige sturme und us begerunge Inne nor liebe mit welcher wir euch beiderseit umeuangenha . . und umeuon begerende die nnusprechliche schaden sturme und engsilichkeytt die czu euch uon beiden teilen us sulcher zwietracht am liebe und anderer selen in susekeyt des friedens gewandelt werden und dorczu dirwakt und dirmauet mit boten und brieffen ettwe viel konige forsten und herrenn geistlich und uertlich beide uou deutschen uud uiel anderer lande sein wir czu rote wurde mit unsern boten und 147 briffen dieselbige deine Irlauchtikeytt czumachen und nollbringen eyne semliche eintracht und frede mit grossem Heise czu dirmaueu, Welche deine Dirlauch- tigkeyt eutzundt mit Hebe der andacht als eyuem Cristen fursten und liephaber des fredes angehoret, hat koniclich geruchet unserm Willen zu uolbortten und mit uorgesprochen meyster und bruedern tzu kommen mit eyntrechtigem gemüde czu fredsamer eyntracht worumb wir sein non ynerer nnsserm Ingewedeu dir- frowet in dem allerhoesten got wen wir io nns lostharen in schonheit des fredes und deiner Irlaucbtigkeytt fruchbare danksagunk betzalen Und dorumb wir das dirfaren haben das beslossen sey und geendet unnder andern bestetigeten nnd uorrihsten dyngen on dem selbigen frede und eyntracht durch ausgedruckter sache wille in den Capitteln und artikeln des norgeschrebenen fredes und eyn tracht die uorgeschriebenen meyster und brneder deiner Irlauchtigkeytt uorbun- den seyn an gewissen tagen bei usgedruckteu busszeu und och unnder bur- geschaft und dortzu prclaten und Edelingen deines Reiches in die summa hundirttauseut schock groschen preussischer moncze als in den briefen der selbigen uorbiudungk ist uollkomlicher usgedrnckt nnd die helfte der selbi gen summen deiner Irlauchtigkeytt als wir dirfaren haben noch uswysunge der norrichtunge die selbigen bruder dir alrete beczalet haben und die andere helfte dir noch beczalen sullen werden an kurtzeu tage als send Martinstag und pu- rificacionem Marie nechstkommende und als wir uon glonbwyrdiger lenthe undirwysunge dirfaren haben dass die selbigen Meyster brüder und haus durch stwrme willen der uorgeschriebenen kriege an allen eren landen besitczungen, habe und guttern also beschediget seint und gemynnertt das sunder eres ordens und hauses grose und unnorwinntliche schaden und entpfremdnnge nnd vorstö- runge erer lande habe und guttern in welchen sie als offenbar ist der Werlde sie obirflossiger gewest sein weder den heidenischen ungelouben der und des namens unsirs Erlosers des Gloubens merer und unuberwindliche kempe und eyn usstreitliche muer und dorumb und uiel anderer grosse schaden die sie in den uorgeschriebenen sachen unczellich emphangen haben uumechtig sein tzu der betzalunge der selbigen hellte als wir uon gewisser undirwysunge uorno- men haben wir mit uetterlicher liebe beweget begeren derselbigen bruder scha den nnd ungeuellickeytt inkegen czu kommen mit sulcheu bulfflichen wegen als wir mogen und uon der Gute deiner Irlauchtigkeytt welcher stad und wir och do wir in kleinerem ampt gewesst sein douor mit ganczer begerlickeyt unseres herczeus haben und noch in gottlicher liebe entphoen . . . . , wir gehabt haben und noch haben sunderliche czuuorsicht in gote wen wir mit 19* 148 mancherley dirforschunge wie och in den uorgeschriebenen dingen dirfaren haben und noch stetlich dirfaren, deine Irlauchtigkeytt du allem unsszerm wil len in allen dingen und wegen ist gewest gefollig, geruchen wir tzu beten mit ganczer begerlichkeytt czu dirmanen das umb ere willen des gütlichen namens und unssz und des bobstlichen stules wurdickeytt undsunderlichebeheglichkeytt und liebe wille konige fursten und herrén geistlich und werltlich alsszo uon deutschen und andern landen die das czu male groslich begeren als wir och tragen in begerlichkeytt unsszers herzens als och durch dirhohunge wille dei nes koniglichen namens und ere, wen uon gute und sanftmutickeytt der tron der konige tzunympt und wurt befestiget dir beheglich sey uon koniglicher mildic- keydth obirczusutzen in der maunngen und heyschnnge der uorgeschriebenen helfte des geldes die und anderen in den uorgesprocheueu zweeu tagen ist czu betzalen uon dem uorgeschriebenen meyster und bruder und das yn doran unschedlich seyn die briefe der uorbindunge und die busszen und burgeschaft die do bey gescheen seyn und noch durch mich noch andere weder den Meister ordem und ere burgen, adder erer keynes gutter und habe keinerley beschedunge an leib adder gute in keiner weyse tzu izuziehen, ab die betza- lunge nicht geschege in den uorgesprocheueu tagen alsszo lange bis uirunsszern sunderlichen boten czu dir selbigen deiner Irlauchtigkeytt obir die uorgeschrie benen und etzlichen andern sachen die und der Romischen kirche und dem uor Irlauchtigkeytt und iren landen stad anruren czu rote wirden czu senden die deiner Irlauchtigkeytt bei den uorgeschribeuen und andern din gen die wir haben in unsszerm hertzen uon unsszem willen uon geschickter me ninge deines koniglichen stades namens und ere mit uetterlicher liebe haben mit hittziger begerunge ernstlich wirt uorclereu. Gegeben tzu Rom et cet x Cal. Octobris poutificatus nostri anno secundo. 149 X. Annus 1411. Wladislaus rex Poloniae monet Comitem Albertum de Schwarzburg;, ut sibi ratione promissae pecuniae a Magistro generali quosdam consiliarios suos Cra- coviam in obstagium mittat. Rok 1411. Wtadystaw hról polski zqda od Hrabiego Alberta de Schwarzburg, aby mu z powodu obiecanej summy od W. Mistrza, przystat do Krakowa w zaktad kon- syliarzów swoich. Wladislaus dei gracia Rex Polonie Lythwauieque Princeps Supremus et beres Russie etc. Magnifico viro domino Alberto Comiti Swerczburgeñ . amico nobis sincere dilecto. Salutem sinceram caritatem et recordium promissorum amice noster carissime Quamvis vobis ignotum esse aliqualiter dubitemus Ne tamen aliquam ignoranciam pretendatis sinceritati vestre duximus intimandum Quomodo Religiosus Heinricus de Plawen Magister generalis domus Theutoni- corum de Prussia cura Compreceptoribus et Commendatoribus ordinis sui, Pecu- niam nobis satis fidedignis atqae firmis Inscriptionam ves trar n m et alio r n m Prin- cipum. Comitum et Baronum in litteris super huiusmodi pecuniis confectis ex- pressorum ad soluendum sponsionibus roboratam . in festo beati Martini proxime preterito certis nostris Nuncciis per Nos tam in tempore quam legittime moniti dare et soluere Noluerunt, et hucusque qua occasione Nescimus dare recusant penitus ac omnino, Nostis autem quautis celsitudini nostre ab ea promissis In- scriptionum vestrarum estis obligati et astricti prout vestrarum protestatio con- tinentia litterarum, quarum series a memoria vestra non recessit Ideo siucerita- tem vestram ex promisso monemus requirimus et hortamur quatenus iuxta promissa Inscriptionum vestrarum nobis facta ad ciuitatem nostram Cracouien duos Consiliarios vestros quemlibet cum quatuor Equis in Obstagium loco vestri dirigere et mittere debeatis A binde non egressuri quousque nobis propredicto neglecto solucionis termino et dampnis inde seqntis integraliter satisfiat: Alio- quiu in vos et quemlibet alium quem presens negocium tangere videbitur . ad 150 ampliores mouicionis modos et ad ea que in litteris Inscriptionum continentur. procedemus. Datum in Wislicia ipso die sancti Andree apostoli Anno domini Mllesimo quadringentesimo vndecimo. — . '-. Dominus Rex per se. XI. Annus 1411. Rex Poloniae conqueritur omnibus principibus de Ordine, qui, conditionibus pacis ruptis, bellum parat. Rok 1411. Król polski uskarza siç wszystkim monarchom na zakon, który ztamawszy warunki pokoju, do wojny siç gotuje. Uniuersis et singulis principibus Spiritualibus et Secularibus Comitibus Baro- nibus Nobilibus Militibus Clieutibus Communitatibus Ciuitatum ac earum Recto- ribus et Omnibus christiane Religionis cultoribus cujuscunque status condiciouis aut eminencie extiterint ad quos presentes perueuerint Wladislaus dei gratia Rex polonie littwanieque Princeps Suppremus et beres Russie etc. Salutem et perfectam in christi amore caritatem Reuerendissimi in christo patres et preclari principes ac famosi et Nobiles prudentesque viri in eo totam deuotionem no- stram exponimus In eo semper preces humiles Creatori nostro efundimus ut nos in pace optata et tranquillitatis dulcedine cum domesticis fidei ac christiane reli gionis cultoribus conseruare dignaretur Obquod sencientes quanta turbata pace in fide Ortodoxa occurrunt incomoda auctorem pacis in pace colere sachagentes postpositis omnium gwerraruiu disturbiis Coutenciounm discriminibus et pericu- losis licium dispendiis omnium displicenciarum et controuersiarum materias inter nos et dominos Cruciferos de prussia alias currentes et exortas cum summa de- liberatione et tanta maturitate per pacis perpetue federa ad plenam et perfectam 151 deo nobis propicio reduximus vnionem. Quam iuviolabiliter teuere decreuimus omuino et seruare Et hoc eisdem domiois Cruciferis de prassia omnia promisse nostra efficaciter implebimns et constauter preter pauca que propter breuitatem temporis impleta non fnerunt implebuntur tamen breuissime domino adiunaute, Que eciam propter non adinplecionem nои sunt facta neque in aliquo violata, Rx quo pro explecioue ipsorum tempus aliquod non fuerat limitatum Sed in hoc qui- libet racione fruens uostram potest considerare injuriam Qua datum est nobis pro re certa iutelligi Quomodo ipsi domini Cruciferi staute internos tam constanti et tarn sincera vnione quam iiullis subterfugiis nullisque euasionibus sperabamus violari Ad querelas tam graues et tam inopinatas contra nos proruperunt Nobis propriorum viciorum culpas inpiugentes Nam nt adnoticiam uostram deduciter dicunt et asserunt quod nos promissa nostra ipsis non obseruassemus Et quod in distrucciouem ipsorum cum paganis contra ipsos armaremur. Inquo non tantam nobis quantam Creatori nostra faciunt injuriam ex quo talibus turbitudinibus que in cor nostrum non possunt descendere famam nostri nominis more solito contra Justiciam denigrant et offuscant postquam enim perpetue pacis cum ipsis fîrmauimus vnionem mox et in continenti ipsis terras Ciuitates castra dominia ac possessiones tempore Gwerrarum sub eis acquisitis reddidimus et restituimus Similiter omnes principes Comites Barones Milites Nobiles et Clientes quos iu captiuitate nostra habuimus ab eadem captiuitate liberos dimisimus et solutos Et alia compleuimus que tune compleri potuerunt Ipsi vero vias nostras no leu tes cognoscere Voluntatemque ipsorum in aliam vertentes qualitatem Qnerelas ipso rum excogitatas aduersus nos emiserunt Et occasione minus iusta erga nos adin- uenta promissa ipsorum nobis facta violare non verentur Sic quod pecunias nobis debitas interminis depntatis non soluerunt vbi duplici plaga nos puniunt nobis magna facientis injuriam primo dicentes quod ipsis non semaremus pacta nostra Et aliud quod nobis athuc pecuniam nostram soluere protraxerunt Et ut intelli- gimus Gwerras iterum nobiscum intendant renouare Quae nos teste nobis altis- simo libenter quo adusque uiuimus vellemus devitare. Ideo petimus vestram sin- ceritatem Quatenus eisdem dominis Cruciferis in hiis que nobis taliter obiciunt fidem non velitis apponere Quynymo ipsos petimus ad hoc teneatis nt nobis pro missa ipsorum teueant et ob se ruent Datum Cracouie Sexta die Mensis Decem- bris. Anno domini M°. CCCC*. XI°. Ad relationem domini Nicolai Halicen. — Archiepiscopus Regni Polonic Vicecancellar. 152 XU. Annus 1412. Sigismundus rex Romanorum certiorem facit Henricum de Planen Magistrum generalem, se in conventione cum rege Poloniae in negotio regis cum ordine quaedam constituisse. Rok 1412. Zygmunt król rzymski, uwiadomia Henryka de Planen, wielkiego Mistrza, iz na jezdzie z królem polskim zrobit pewne postanowienie króla z zakonem. Dem Erwirdigen Heinrichen von Plawen Homeister Tewtsches Ordens vn- serm lieben Andechligen. Sigmund vоn gots gnaden Römischer Kunig czu allen czyteu merer des Richs vnd zu Vngern etc. Kunig. Erwirdiger lieber Andechtiger als du nechste vor dem Ersamen Bruder Michel Kucheumeister dines Ordens Obristen Marschalk wol vernomen hast, des wir hoffen wie das wir mit dem Kunig von Polau vff Vastuacht negst ver gangen zusamen komen solten etc. — Also verkunden wir dir das wir beide etwie lange zyte byeinander gewest sin, vnd das wir von gotes gnaden ein solich besliessung beteidingt, vnd gemachet haben, die wir getruen der hieli- gen Kirchen, dem Riehe, dem Orden und gemeinem nutze erlich, trostlich vnd nutzlich sy, Als dir das vnser trefliche Botschafte die wir mit sampt Johannes dinem Schriber, diesem gegeuwertigen dinem knaben vnverczogenlichen nach senden, genczlichen vnd eigentlichen vnderwysen soll vnd begeren darvmb von dir mit ganezem ernste vnd flisse das du herynne gewarnet syn vnd dyn gebie tiger zu stunde by dich rufen wollest, so dieselbe vnser bothschaft kume das man die on vereziehen verhoren, vnd sich darnach richten mög, waun wir disen knaben allein darumb vnd vmb nichts anders vorgesant haben, vnd das du och genczlich vnd ernstlich bestellen sollest, das keynerley zngrifle vff die vorge- nante kunig vnd das kunigreich zu Polau vnd Herczog Witold von den dinen beschehen, als wir dir des genczlich geloubeu vnd getruen wann wir demselben 153 konig dafür versprochen haben so hat er vns auch widervmb versprochen, das kein zugriff vf dich vnd dinen Orden, von Herzog Witold vnd den sinen getan werden soll vnd wollest das auch gen Liffland, vnd wo des not ist verkunden vnd versorgen on alles vercziehen Geben zu Lublow des nehsteu Dinstags nach Letare vnser Riehe, des vngrischen etc. in dem XXV. vnd des Römischen in dem Andern Jardn. — Ad mandatum domini Regis Johannes Kirchen. — Wh ХШ. Annus 1412. Formula juramenti Vladislai regis Poloniae Sigismundo regi Romanorum praestaturi. Rok 1412. Rota przysiçgi WJadystawa, króla polskiego, Zygmunlowi królowi rzymskiemu ztozyc siç majqcej. Nos Wladislaus dei gracia Rex Polonie, Nec non terrarum Cracouie, San- domirie, Zyradie, Lancziziae, Cyauie, Lithuanieque princeps snpremus, Pome- ranye, Russieque dominus et heres Recognoscimus et tenore presencium profi- temur Serenissiimo principi et domino domino Sigismundo eadem gracia Roma- norum Rege et semper augusto ac Hungarie Rege et cei. ffratri nostro carissimo ad fidem pu ram et perfeciam seruandam. Nos per uotum Jnramenti ligno crucis uiuifice per nos tacto Corporaliter prestiti, obligatum et astrictum quod quidem Juramentum seu fidei sacramentum sibi fecimos et prestimos per for mam uerborum infrascriptum. Ego Wladislaus Rex Polonie lithuanieque princeps supremus et heres Russie et cet. Juro quod ex nunc fidem seruabo domino Sigismundo Romanorum Regi semper augusto et Hungarie Regi fratri nostro carissimo et ipsum prosequar syu 20 154 eeris fauoribus et liberas suos legittimos ac heredes bonum status et ipsius ho nores ipsius procuraudo et commoda ac profecius eius ordinabo ubilibet Nec umquam ad obtiuenda bona Regna principals ac dominia que nunc habet et in futurum habitunts est uolo attendere uel ad perimendam aut perdeudam uitam eius seu mortem sibi procurandam quolibet aspirare aut cogitare. Sed ubicunque aliquid mali seu siuistri de ipso sciuero, audinero et sensero . ipsum fideliter premuniamus et sibi contra insidias omues Inimicorum suorum firmiter toto posse assistamus dolo et fraude quibuscunque procul mod's. Eumqne ac liberos suos legittimos et heredes numquam deseram ymmo pro honore et statu eius bona pro- fectus et Commoda ipsius tamquam propria procurabo, ordinabo et disponam quam diu uitam duxero in humauis. Sic me deus adinuet et sanela crux . sane- taque nostra maria, nosier Christus et omiies saneti. Ut ut niaior caritas, cer titude et securitas Inter predictos Serenissimos principes dominos Sigismundum Romanorum et Hungarie ac Wladislaum polonie Reges augeatur et Concrescat Nos Nicolaus dei gracia-Arch iepiscopus halicensis ad Ecclesiam Gnezneusem postulatus Albertus Pomezaniensis Episcopus, Regni Polonie supremus Caucel- larius et Sbigneus Marschalcus Regni Polonie promittimus et spondemus quod ipsum dominum Wladislaum Regem polonie et dominum nostrum generosum ad hoc tenebimus et nostris hortamentis inducemus quod Juramentum snum predicto domino Sigismundo Regi Romanorum et Hungarie cuin matura et bona delibera- cione factum et constitutum. In omnibus articulis et clausulis et condicionibus tenebit ad tempora sue nite oonstauter et seruabit Nec umquam predicto domino Wladislao Regi Polonie domino uostro generoso buius contrarium consulemus. Hoc eciam adiungentes quod lltteris illis in quibns post mortem alterins nostrum, treuge quinque aшюrит sunt disscripte Infra quos uideri debet de iusticia et Jure presencium, pro terris Russie et Moldiue secundum seriem lilterarum per prelatos et barones utriusque Regni Hungarie uidelicet et Polonie, Primo in Yglaw alio nomine In noua uilla et secundo in autiqna uilla coufectarum preiudi- care uolumus aut in aliquo derogare presentes. Preterea promittimus Nos Wla- dislaus Rex Polonie predictus quod presentes litteras Sigillo Maiestatis nostro faciemus sigillare dum nobis littere nostre Sigillo Maiestatis domiui Sigismundi Regis Romanorum et Hungarie fueriut sigillate . herum quibus sigillum nostrum quo utimur unacum Sigillis predictorum Venerabilium principum Nicolai Archie- piscopi halicensis et Alberti Episcopi Posnauiensis et Sbignei Marschalci est appensum testimonio lilterarum. Datum in Libliu feria quarta proxima post do minicam letare. Anno Millesimo quadringentesimo decimo secundo. — 155 Protestamur insnper no.s Vladislaus Rex poloniae praedîctus quod ille articu- lus qui sic incipit, hoc etiam adjungeotes quôd litteris illis et cet. Nomine no- si r о et nomine fidejnssorum tios tro rum videlicet Nicolai Archiepiscopi et cetero- rum est hic impositus et inscriptus, quem cum aliis articulis irrefragabiliter vo- lumus teuere et servare, dolo et fraude proculmotis. 20* Acta diplomática régnante Viadisiao Jagiellone, de anno 1413, Ä#BÜiI®i ¥11® Akta djplomatyczne za panowania Vladystawa Jagieffy z roku 1413. 4»
Source Regest: Codex Diplomaticus Lithuaniae - Codicibus Manuscriptis, in archivo secreto regiomontano asservatis, Nr. III. , S. 113
 

ed.
Current repository
Codex Diplomaticus Lithuaniae - Codicibus Manuscriptis, in archivo secreto regiomontano asservatis, Nr. III. , S. 113

    Graphics: 
    x
     
    x
    There are no annotations available for this image!
    The annotation you selected is not linked to a markup element!
    Related to:
    Content:
    Additional Description:
    A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.