II. Annus 1419. Rex Poloniae scribit Episcopo Vratislaviensi, regem Romanorum sibi ipsi prohibere, quominus ordini in subsidium contra regem et magnum ducem Witovdum subditis suis transire permittat. Rok 1419. Król polski pîsze biskupowi wroctawskiemu, iz król rzymski zakazat mu (t. jf biskupowi) aby nirpozwalai poddanym swoim isc* na pomoc Krzyzakoi przeciw królowi i wielkiemu ksiçciu Witowdowi. Reuerendo in christo patri domino Seniori Episcopo wratislauiensi dei gracia fratri .nostro carissimo etc. Wladislaus dei gracia Rex polonie Litwanieque Princeps Supremus et heres Russie etc. Preclare princeps lllustris frater carissime Serenissimus princeps dominus Sigismundos Romanorum Rex et Hungarie frater noster carissimus suis nobis insiiiuauit Epistolis Quomodo Imperiali auctoritate et edicto tam quam Romauorum Rex qui tunc debitum sui exequitur officii dum dissensiones in vnitate componit bella deponit et diffideutium animos vere caritatis federe reformat, fraternitati vestre et aliis per Orbem piincipibus christianis Romanis subiectis Imperio pro- hibuit ne subditis suis cuiuscunque .status dignitatis conditionis aut eminentiis vel aliis personis extraneis contra nos et Inclitum fratrem nostrum ducem Wytoldum ac Regnum terras dominia nostra et nostros Coadiutores subditos adherentes et iautores in subsidium Ouciferum de prussia transire permittant uel aliqua auxilia exhibeant uel fauores», Ad quorum executionem pro nostrajustitia frater- uitatem vestram sinceris affectibus invitamns et Rogamus ex desideriis postu lants ut nobis uota vestra et animum inpremissis scriptis vestris velitis siuceriter aperire et circa hec honorabili Nicolao Stampothe Notario nostro deuoto dilecto quem plene nostris intenciouibus docuimus vestre fraternitati per ipsum refe 241 rendam fidem adhibere creditioam. Datum Sandomirie sexta feria proxima post dominicam Inuocauit Anno domini Milesimo Qaadringentesimo decimo Nono. Ad relationem venerabilis domini Johannis decani Cracouiensis Regni polonie vicecancellarii. Ш. Annus 1419. Rex Poloniae certiorem facit magistrum generalem, se ad conventam а pontîfice maximo praescriptum proficisci non posse, quia regi Romanorum Sigismundo promiserit, se venturum esse ad conventionem ab illo praefixam. Rok 1419. Król polski uwiadamia mistrza wielkiego, ze zjazdu naznaczonego od papieza przyjqc nie тоге, poniewaz Zygmuntowi, królowi rzymskiemu obiecat, ze siç stawi na zjezdzie przez niego wyznaczonym. Venerabili et Religioso Michaeli Cochmeister Ordinis Sancte Marie domas Thentonicoram in Prussia etc. — Wladislaus dei gratia Rex Polonie Littwanieque Princeps Snppremus et heres Russie etc. — Religiose venerabilis amice noster. Recepimus litteras vestras nuperrime cum quibus nobis cuiusdam Bulle domini nostri Martini pape Copiam direxistis iuter- clusam a nostra cupientes majestate experiri. Si termino Connencionis in Bul lis prefati domini nostri pape nobis constituto voluerimus interesse Noueritis nos similes Bullas a prefato domino nostro nobis et Illustri fratri nostro domino Alexandro Magnoduci littwanie etc. missas a certo Nuncio ipsius domini nostri ipsa die dominica Invocauit recepisse. ad quas sue sanctitati continue per nostrum specialiter sicut nobis tunc occurrit sufficienter respondimos. Ye 31 quia priusquam littere sanciitatis sue nos preueuissent diem Conuentionis quam Serenissimus frater noster dominus Sigismundos Romanorum et Hungarie Rex etc. secum nobis super dominicam letare nunc instantem in Terra Sepusieïï. pre- fixit assumpsimus, ad quam eciam ipsa vestra sinceritas putamus sicut quadam relatione docemur intererit, vel mandatum sufficiens destinabit ad eandem, Nam ipso domino Sigismundo Rege etc. postulante per Johannem Stemberski Cubi- cularium nostrum Sinceritati vestre seu Uli uel illis quem vel quos ad Conuen- eionem huiusmodi duxeritis dirig#ndum . salnum conductum nostrum concessimus fit cum in re iter iam ad conuentionem cum prefato domino Sigismundo celebran- dam apprebendimus. Conuencionem nobis per dominum nostrum papam predic- tum primam amplectentes ad quam nos prima obligaciouis stringit necessitas ob- mittimus. Datum in Nouaciuitate feria quinta proxima post dominicam Reminis- •ere Anno domini Millesimo Quadriugentesimo decimo nono. Ad relacionem venerabilis domini Schaffranecz decani Cracouieñ. Regui Polonie Yicecancellar. — IV. Annas 1419. Rex Poloniae promittit, se sponte recepturum in arbitrium Sigismundum regem Romanorum, in negocio suo cum ordine. Rok 1419. Król polski obiecuje, ze dobrowolnie przyjmie na polubovraego sçdziego Zygmunta, króla rzymskieg-o, w zatargach swoich z zakonem. Wladislaus Dei gracia Rex Polonie littwanieque princeps supremus et heres Russie, significamus tenore presencium quibus expedit uniuersis Quomodo die- aensiones, bella, gwerras, lites, rancores questiones et odia uolentes euitare, ad pacem aspirare, et In quietis dulcedine pacis colere autorem, de Iusticia, equi 243 tate, iuriscultura fide et pericia Serenissimi principis domini Sigismundi Roina- norum et Ungarie Regis ffratris nostri carissimi quibus multipliciter Illustratie beue confidentes in ipsum de alto et basso, dolo et fraude quibuslibet cessauti- bus, nostro et Hlustrinm principum dominorum alias Wytawdi tuagni ducis litt* wauie fratris nostri charissimi Johannis et Semouiti ducum Mazouie Coadiuto- ram et subditorum nostrorum nominibus Compromissimus et Compromittimus per presentes et omnes huiusmodi Compromissi pro bono paois et Concordie sponte in se recipieutem tamquam in arbitrum arbitratorem et amicabilem compositorem de et super omnibus et singulis caussis terris Casi ris fortalicijs granicijs, limiti- bus, litibus dissensionibus discordijs diplicencijs, coutrouersijs Rancoribus aliis pactorum, stipulatorum, Contractunm federatorum et pacis perpetue lesio- nibus Conceptorum, susceptorum, promissorum et stipulatorum, iurium, libertatum, priuilegiorum, litterrarum uiolacionibus, granicijs difiamacionibus infamacionibus detractionibns grauaminibus interesse dampnis impensis et expensis Et genera- liter super omnibus et singulis accionibus obligacionibus iuribus, querelis, Con cordias, tam in Thorun quam alibi quandocunque peticiouibus et alijs rebus et questionibus quibuscumque preteritis et presentibus inier nos ex una et Vene- rabilem fratrem Michaelem Cuchmeyster Magistrum generalem Ordiuis Cruci- ferorum de Prussia et ipsius Ordinem parte ex altera quomodolibet factis motis et exortis dantes et Concedentes eidem domino Sigismundo Romanorum et 11un garie regi et cet. plenam et omnimodam potestatem quod possit sumarie, simpli- citer et de plano sine figura et strepitu iudicij lites, controuersias, Contenciones dissensiones, displicencias questiones et quascumque caussas preteritas et pre sentes inter nos et cet. et predicttum Magistrum et Ordinem et cet. quomodoli bet subortas ut perfertur et omnia alia Contingencia dependencia ex eisdem audire et legitime examinare et in et super omnibus et singulis declarare pro sue libito uoluntatis quibuscumque boris el temporibus diebus feriatis uel non feriatis partibus presentibus uel non presentibus, uocatis uel non uocatis iuris online et solempnitate seruatis uel non seruatis uerbo uel in scripto, stando uel sedendo, simul uel diuisim dilfiniendo, ordinando, arbitrando componendo uel alias quomodolibet denuo faciendo prout sibi melius uidebitur expedire. Infra hiuc et festum sancti Michaelis Archangeli proximum inclusiue prolataque (.'or rigere, declarare et interpretan . prefatus dominus Sigismundus Romauorum et Hungarie Rex ualeat qualiscumque ex eis dubietas uel obscurilas iminebit inter partes nostram uidelicet et Magistri et Ordinis predictorum promittentes pro nobis et supradictis principibus dominis Alexandro alias Wytawdo magno duce 31* 244 litlwanîe Johanne et Semouito Ceterisque Coadiutoribus et subditis nos tris bona et sincera fide absque dolo et fraude Arbitrium laudum, ordiiiacionem concor- diam et composiciouem amicabilem quidquid super premissis et quolibet promis- sorum idem dominus Sigismundus Romanorum et Hungarie Rex et cet. duxerit faciendum, acceptare, ratificare, emolgare, ratum gratum habere et seruare, ac eis parere ac acquiescere nec in aliquo contrauenire de iure uel de facto quo- quomodo nee umquam a pronuncclacione sentencia ordinacione et Concordia per dictum dominum Sigismunden Regem et cet. faciendum appellare et super hijs uel ipsörum aliquo Concurrere ad arbitrium boni uiri aut ea petere reuocare uel moderari nec racione persone dicti Sigismundi Regis et cet. arbitri, arbitratoris et amicabilis Composions nec racione rerum de et super quibus Compromissi- mus uel alia racione nosopponemus contra dictum Compromissum uel contra dic- tam sentenciam ordinacionem, prounncciacionem, et Coucordiam dicti domini Sigismundí Romanorum et Hungarie Regis qualitercumque procedat uel qualiter- cumque proferat sunm arbitrium uel sua mandata siue seruet iuris ordinem siue praetermittat sub pöna per eumdem dominum Sigismundum Regem et cet. Arbi tram Arbitratorem apponenda et uallanda. Que quidem pöna apponenda uel uallanda tocieus committatur et exigatur quociens contra predictum uel aliquid predlctorum uentum, factum non obtemperatum aut non paritum fuerit per se uel per alium uel alios quoquomodo. Qua pena commisse et exacta semel uel plu- ries soluta uel non soluta aut exacta. Nichilominus omnia et singula premissa in sua semper remaneant firmitate. Renn nccian tes insuper omnibus appellacioni- bus ac omni auxilio iuris canonici uel ciuilis omnibus excepciouibus membranarum allegacionum, rancorum et ceteris beueficiis iurisfacti et proprie legibus seu consuetudinibus quibus possemus facere uel uenire contra Compromissum pre dictum ac omnibus que huiusmodi Compromisse possint obici uel opponi et spe- cialiter clausulis punctis et Condicionibus in quibus paccionibus, litteris, federi- bus concordacionum Contractibus preteritis expressis et positis et alijs in contrarium facientibus quibuscumque . harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio litterarum. Datum Caschouie octauo die meusis Maii Anno do mini Millesimo quadriugeutesimo decimo nono. Annas 1419. Testimonium notarii, Vladislaum, regem Poloniae, Cassoviam cum rege Romanorum Sigismundo convenisse et ibidem frustra adventum magistri generalis exspectavisse. ь * Rok 1419. Zaswiadczenie notaryusza, ze Wtadystaw król polski do Kaszowa z królem rzymskim Zygmuntem przybyt i tainze nadaremnie na przybycie mistrza wielkiego oczckiwat. In nomine domini Amen. Sub anno natiuitatis eiusdem Millesimo quadringeu- tesimo decimo nono Indiccione duodecima, die nего prima mensis Junij bora terciarum uel quasi in Castro Rogehuzen Pomezaniensis dioceseos pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Martini diuina prudencia pape quin ti Anno eius secundo In mei notarii publici et testium subscriptorum presencia personaliter constitutis uenerabilis et religiosos dominus ffrater Heyu- ricus de Kykeritz Magnus Commendator Ordinis beate Marie theutonicorum Irlimitani habens et tenens in suis manibus quamdam litteram missilem Serenis simi principis et domini domini Wladislai Regis polonie in cartha papirea scrip- tam et ut dicitur Reuerendo in Christo patri et domino domino Joanni Episcopo Wladislauieusi destinatam ipsius domini W ladislai Regis Polonie sigillo paruo rotundo de cera comuni robei coloris sigillatam, in coins medio quidam clypeus in quattuor partes diuisus prima facie apparebat. In superiori parte eiusdem clypei dextri lateris quaedam ymago hominis ad modum equitantis in dextra manu tenens gladium extensum super equam sedere uidebatur. In sinistra parte eiusdem clypei aquila alis extensis ad modum uolautis apparebat, in inferiori parte ipsius clypei dextri lateris similiter aquila alis extensis ad modum uolautis uidebatur. In siuistro uero latere eiusdem clypei ymago hominis ad modum equitantis super equnm sedere pro ut cognosci poterat, apparebat. littere uero circunferenciales sic legebantur. Wladislaus dei gracia Rex Polonie et cetera quamquidem litteram dominus Heynricus de Kykeritz Magnus Commendator 246 prefatus exhibuit et me notarium publicum infrascriptum, quatenus eamdem lit- teram trans.su merem et in publicam formam redigerem requisiuit Cuius quidem littere superscripts sic legebatur. Reuerendo in Christo patri, domino Joanni Episcopo dei gracia Wladislauiensi Illustri Duci Opuliensi fratri nostro caris- simo. Tenor uero eiusdem littere sequitur in liée uerba. Wladislaus dei gra cia Rex Polonie et cet. Reuerende in Christo pater Illustris frater noster carissime a die quo cum Serenissimo principe domino Sigismundo Romanorum et Ungarie Rege fratre nostro precaro in Caschouia conuenimus, quamquam cito post recedere et ad propria redire summopere petissemus, nos de die in diem continue retinuit et recedere non permisit Et postquam ipsa dominica Rogacio- num nos ultimate dimittere permislsset nouitas interuenit quod Commendator Thorunensis ex parte Magistri de Prussia ad Conuencionem hue proficisceretur Caschouiam cuius aduentum resciens frater noster predictus nos petiuit ulterius remanere et ipsius Commendatoris aduentum propter pacis commodum et utrius- que nostrum bonum praestulare et cum eius petitis consensimus et nos inde non mouimus, ipse tandem Commendator feria secunda Rogacionum intrauit Cascho uiam, quem idem frater noster accedens requisiuit si in eum Compromittendi et deueniendi plenam Magistri haberet potestatem, sicud et nos in eum compromis- aimus, Respondit Commendator se huiusmodi potestatem non habere, uec de eadem quod fuisset opportuna aliquid sciuisse, Cui rex inquit. setuisti nam super eadem a Magistro obtinenda te apud nos in Scalioza constitutum per Illustres principes dominos ludouicum Rregensem, Rupuldum Saganensem duces et Jo hannem de ottingen Comitem habuimus auisatum. Commendator uero ex aduerso dixit isla non perpendisse neque concipisse de quibus si rememoratum fuisset iam ualuam Ciuitatem aggrediens Caschouiam ipsam non intrando Ciuitatem ad hue ad Magistrum pro ipsa plena potestate exigenda se reuerti uoluisse assere- bat. Sicquod ipse frater noster Commendatoris rescita uoluntate feria tercia Rogacionum ad nos ueniens nobis dixit, quoniam idem Commendator ex parte Magistri et Ordinis in ipsum compromittendi potestatem non haberet, super qui bus hincinde mutuis habitis iractatibus ipse frater noster dimissis nuncijs so- lempuibus puta dominis Przemcone duce Oppauie et Joanne Comite de Ottin gen quos ad predictum Magistrum super Compromissum in eum faciendum re- quisituras dirigere deoreuerat. Decreuit se personaliter ad Magistrum predictum nostri intuitu sine mora uelle fatigari celeriter et festiue, ut si ipse Magister in ipsum ita potenter uelit compromittere sicut et nos compromisimus beue quidem interloquetur inter nos equitatem. Si autem in eum denegabit deuenire se erga 247 ipsum Magistrum de omnibus excusabit ymmo personaliter ad adherendum nobis et standum uobiscum bonis et corpore eum diffidabit et in granicijs nostris sta bit, uostrumque et exercituiun nostrorum aduentum prestulandum pro suis armo- rum gentibus debebit dirigere Ungaris ut ad ipsum nobis in subsidium exercitua- liter ueniat proficiscantur quod post ipsum et procedant. Et quia arbitramur quod ipse frater noster carissimus Romanorum et Ungarie Rex graniciis prussie appropinquans apud uos in Raczens se deponet et ibidem permanendum pro Ma- gistro gracia conferendi secum et tractandi destinabit. Quocirca paternitatem uestram aflectuose petimus et hortamur quatenus mox uisis presentibus habita- cula quaeque bene disponere et apparatus nuncciorum copiosos pro ipsius ad- uentu adoptare debeatis ut sibi pro uestro et nostro pariter honore exhibeatis reuerencias quantum poteritis ampliores. Nam sibi in terris, Castris, Ciuitatibue et Curiis ubilibet plenam imperandi precipiendi, et faciendi dedimus facultatem, uolentes ipsius decies plus nobisipsis per nostros quoslibet officiales et subditos bonorare pro grata complacencia nobis in eadem oneranda erga nos omni bono iugiter compensandum. Datum in Caschouia feria quarta rogacionum Anuo et cet. XIX. Super quibus omnibus et singulis premissis prefatus dominus Heyn- ricus de Kykeritz Magnus Commendator petiit sibi fieri a me notario publico in frascripto hoc preseos publicum iustrumentum. Acta sunt bec Anno, Iudiccioue die mouse bora loco et pontificatu quibus supra presentibus ibidem streunuo et ualidis dominis Nicolao de Schillingesdorff milite, Nicolao Reybeuitz., Pawlo de Wyndekayu Pomezanieusis, Wratislauiensis et Sambiceusis dioceseos feu- dalibus testibus ad premissa uocatis specialiter et rogatis. Et Ego Johannes quondam Johannis Rosenerus de Soraw clericus Mysicen- sis dioceseos Imperiali auctoritate notarius publicus quia predictam litteram iideliter traussumpsi et examplificaui nihil addens uel minueus quod sensum mutet sen uariet intellectum et facta collacione diligenti hoc presens publicum iustru mentum traussumptum cum originali littera concordare iuneui. Ideoque hoc ipsum per me propria manu scriptum exinde confeci, publicaui, et in banc pu- blicam formam redegi. Signoque et nomine mois solitis et consuetis consignaui rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et siugulorum premissorum. 248 * VI. Annus 1419. Vladislaus rex Poloniae et Witowdus dux promittunt commissariis Pontificis Maximi et delegatis regis Romanorum, se observaturos treu gas pacis cum ordine theutonico usque ad festum sanctae Margaretkae. Rok 1419. Wtadystaw król polski i Witotd obiecuja, komissarzom Papieskim t delejjowanym króla rzymskiego, ie rozejmu z krzyzakamidotrzymajqaz do àwiçta S. Matgorzaty. Nos Wladislaus Dei gracia Rex Polouie, Lithuanieque princeps suppremus et heres Russye et cet. et Alexander alias Witawdus eadem gracia Magnos Dax Lithwanie et cet. significamus tenore presencium quibus expedit uniuersis. Quomodo ob reuerenciam omnipotentis Dei et ad honorem Sanctissimi in Christo patris et domini domini Martini pape quinti domiui nostri metuendissimi. Nec non ad requisicionem et beneplacitum serenissimi priucipis domini Sigismundi Romanorum Regis semper Augnsti et hungarie, Dalmacie, Croacie et cet. Regis fratris nostri carissimi, ex parte sanctissimi domini nostri pape per ueuerabiles in Christo patres dominos Jacobum Spoletanum et Ffernandum Lucensem Epis- copos in Regno Polonie et partibus prussie Sedis Apostolice Ñunccios. Ex parte autem serenissimi Principis domini Sigismundi Romanorum Regis et Hun garie et cet. predicti per Reuerendissimum in Christo patrem dominum Bartho- lomaeum dei gracia, sanete Mediolanensis Ecclesie Archiepiscopum pro parte uero serenissimi Principis domini Henrici, Ffrancie et Anglie et cet. Regis fratris nostri carissimi per venerabilem Thomam de Walden Ordinis beate Marie Carmelitarum in Regno Anglie prouincialem et Strenuum Militem Hartuugum Clux, oratores et unnecios speciales solicite requisiti cogitantes ea que pacis sunt et non affliccionis et hoc specialiter ponderantes quod non potest bene coli, nisi in pace autor pacis, interceptas omnium gwerrarum turbiuibus inter nos Coadiutores, Subditos, Terras et Adherentes nostros ab una et venerabilem Michaelem Cochmeyster magistrum generalem ordinis Theutonicorum beate Marie totumque ordinem ipsius tam in Prussia quam per Almaniam et Lywouiam Coadiutores, subditos et terras parte ab altera currentes Treugaspacis sine omni dolo et fraude sub fide et honore ac cristianice acinviolabiliter observandas a die date presentium usque ad festum sanete Margarethe virginis proximo fu turum usque ad occasum solis inclusive statuimus, firmavimns et ordinavimus et firmamus, ordinamus et roboramur teuore presentium mediante. Et ut dicte Treuge pacis firmius et stabilius valeant observan. Nos Johannes Tarnow Cracovieusis, Sandywogius de Ostrorog Poznaniensis, Nicolaus de Michalow Sandomiriensis Palatini, Mostficius de Stanschow Poznaniensis, Martinus Si- radiensis, Johannes Calisiensis, Johannes Laiu-iciensis, Debeslaus de Olesch- uicza wojniciensis, Florianus Wissliciensis, Johannes de Balicze Radomiensis Castellani, promittimus bona fide sine dolo et fraude quod ipsas treugas prefati domini rex et dux maguns et eorum adherentes in omnibus ipsarum articulis, clausulis et couditionibus, firmiter, inviolabüiter et fideliter observabunt Harum quibus sigilla nostra appensa sunt testimonio litterarum. Datum in loco Cam- pestri exercitunm uostrorum circa villam Bendziuo, in crastino sancti Jacobi majoris Apostoli. — Anno domiui millesimo quadringeuteeimo decimo nono. — 32 VIL Annus 1419. Nicolaus, archiepiscopus Gnesnensis, nec non Albertus, episcopus Cracovicnsis et Jacobus episcopus Plocensis spondent, Vladislaum regem Poloniac ctVitovdum pacem cum ordinc composilam non violaturos esse. Rok 1419. Mikotaj, areybiskup jjnier.nieriski, jakotez Wojciech, biskup krakowski i Jakób, biskup ptocki przyrzekajq, le Wladystaw król polski i Witotd pokoju, zawarte^o z zakonem nie zgwaïca,. Nos Nicolaos Dei et apostolice sedis gracia Sancte Gneznensis Archiepisco pus Albertus eadem gracia Cracouiensis Jacobus Plotzensis Ecclesiarum Epis- copi promittimus bona fide sine dolo et fraude, quod Serenissimi et Magui fi ci principes domini Wladislaus Dei gracia Rex Polouie et cet. et Alexander alias Wytolwdus magnus dux Lythwanie treugas pacis inter ipsos Begnum, terras, ducatus dominia, coadiutores, subditos et adherentes ipsorum ab una et Venera- bilem Michaelem Cochmeister Magistrum generalem Ordiuis theutonicorum Sanete Marie totumque Ordinem ipsius tam in Prussya quam per Almaniam et lywoniam coadiutores, subditos, terras et adherentes eorum ab alia partibus ob reuerenciam omuipotentis dei ad honoremque sanctissimi pat ris domini nostri Martini pape quinti domini nostri generosissimi per ueuerabiles in christo patres domiuos Jacobum Spoletanum et Fferdinandum Luzensis Episcopne in Regno Polouie et partibus Prassye sedis Apostolice Nunccios ad bene placitum antem et ex parte Serenissimi principis domini Sigismundi dei gracia Romanorum et Hungarie et cet. Regis per Reuerendum dominum patreim Bartholomeum sanete Mediolauensis Ecclesie Archiepiscopum preseutibus circa bec pro parte Sere nissimi principis domini Henrici Ffrancie et Auglie Regis nenerabili Thoma de Balden Ordiuis beate Marie Carmelitarum in Regno Anglie prouiuciale et strenuo milite Hartungo Clux oratoribus ac nnutiis specialiter ad hoc missis a die datae praesentium usque ad festum et diem Sanctae Margarethae virginis proxime 251 futurum usque ad occasum sol is inclusive, iuterpositas indictas, roboratas et fir- matas in omnibus ipsorum articulis, clausulis et conditionibus firmiter fideliter sine omni dolo et fraude et honore Cbristianice et inviolabiliter observabunt et tene- bunt. Harum quibus sigilla nostra sunt appensa testimonio literarum. — Datum in loco Campestri exercituum praefati domini regis Poloniae circa villam Ben- dzino feria quarta in Crastiuo sancti Jacobi Anuo domini Millesimo quadriugen- tesimo decimo nono. VIII. Annus 1419. Instrumentam pacis înter magistrum generalem Conradum de Jungingen et Witoldum, magnum ducem Lithuaniae. Rok 1419. Traktat miçdzy wielkim mistrzem Konradem de Jungingen i Witotdem, wielkim ksiçciem litewskim, zawarty. Nos frater Gerhardus dei et apostolice sedis gracia Episcopus Pomezanien- sis Notum facimus quibus expedit uniuersis Quod in nostra constitutus presencia Venerabilis et Religiosus vir frater Gregorios de Bischoffwerder nostre Pome- zauiensis dioceseos Magnifici et Religiosi uiri domini Michaelis Kochmeister ordinis beate Marie domus Theutonicorum Jerosolimitani Magistri generalis Capellauus ac eiusdem ac sui ordinis ad infrascripta preseus et syndicus consti tutus prout de hoc plenam fecit fidem quasdam litteras autenticas Serenissimi principis domini Wladislai Regis Polouie et cet. Sigilloque ipsius magno in filis serieeis rubei et uiridis coloris impendente sigillatas, sanas et integras non uici- atas non cancellatas пeque in aliqua earum parte suspectas sed omnibus prorsus uicio et suspicione carentes nobis exhibuit et pernotanit Asserensque magno sub- iacere periculo si huiusmodi littere propter earum uetustatem et uiarum diuersa 32* 252 discrimina de loco ad locum deduci deberent quociens ad probaudum Ordinis sui iusticia super contentis in eisdem necessitas exigeret. Un de nos cum instancia debita requisiuit quater easdem lilterae cum decreti nostri interposicione de uerbo ad uerbum transscribi, iranssumi et publican per Notarios infrascriptos mandare auctoritate ordinaria dignaremur. Justis igitur ipsius peticiouibus racio- nabiliter annneutes easdem litteras ad nos recepimus. Ipsasque per Notarios infrascriptos transscribendas et publicandas quantum de iure potuimus, decre- nimus et facta diligenti auscultatioue de litteris originalibus ad traussumpta autoritate nostra ordinaria eisdem in iudicio et extra ubique locorum standum decrenimus et decernimus per presentes. Sigillum uero predictis litteris ut pre mittitur appeusum magnum rotundum de cera commuui extra et intus. In cuius medio quedam ymago Regis sub quodam ciborio in solio Maiestatis ad modum eedeotis corouam in capite sceptrum in dextra et pomum in sinistra manibus te uere uidebatur, ad dextras uero ipsius ymaginis prope sceptrum quedam ymago et in sinistro latere quedam alia ymago Regi miuistrantis uidebantur in Cuius circumferencia sex clypei tres a dextris et tres a sinistris ipsius ymagiuis Re gis ab angelis teueri et septimus clypeus sub pedibus Regis sine angelo appare- baut. In primo uero clypeo dextri lateris quedam Aquila extensis quasi alis, In secundo clypeo ejusdem lateris caput bouis cornnti et in medio cornunm quod- dam Milium. In tercio clypeo lateris ejusdem media pars leonis et media Aquile uidebantur. In quarto clypeo sub pedibus Regis leo cum cauda pilosa In supe- rio ri uero clypeo sinistri lateris qui est quintus quidam Armiger in equo ad mo- dum equitantis et gladium extensum tenentis. In sexto clypeo diei i sinistri la teris qui diuisus apparebat et in dextra parte ejusdem clypei quatuor linee et in sinistra parte uiginti stelle uidebantur. In septimo clypeo eiusdem lateris caput pilosum et barbatum ac cornutum et inter cornua quedam crux apparebaut . lit- tere uero circumferenciales prima facie sic legebantur.* Wladislaus dei gracia RexPolonie, Nec non terrarumCracouie, Sandomirie, Syradie,Lancicie,Cuyauie, liitwanie princeps supremus Pomeranie, Russieque dominus et beres et. cet. Te nor uero de uerbo ad uerbum sequitur et est talis. In nomine Domini Amen. Ad perpetuam rei memoriam Summi Regis dispensatio ineffabili racione cuneta dispo nent* inter ceteras uirtutes banc que pax dicitur prestantiorem dignata est repu tare a qua filius altissimi tamquam a digniori Rex pacificus uoluit nominari qua exsuperari preordinans omnem sensum nobis reliquit exemplum Apostatis inquiens pacem meam do nobis iunuens quod in pacis amplitudine iugiter ambulemus, sine qua eciam non potest bene coli celestis medicus et auctor uere pacis. In cuius 253 dulcedine singuli racione fnuentes merito sua lnca figere debent et fundare. Pro- inde nos Wladislaus dei gracia Rex polonie Necnon terrarum Cracouie, Sando- mirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Littwanieque, princeps supremas, Pomeranie Rossieque dominus et lieres. Significamos quibus expedit uniuersis presentibus ac futuris presencium noticiam habituris. Quo modo cogitantes ea que pacis sunt, et non affliccionis considerantesque quod eflusa contentio super principes Tacit eos errare in vio . et non in uia futurorum eciam periculorum dispeudiis cu- pieutes occurrere diguam arbitramur et couseutaoeum racioni, qualiter displicen- ciae, gwerrae, cedes et queque controuersie a longe retroactis temporibus exorte, Inter progenitores nostros Nos et nostros homines per terras Littwanie et Russie ex una Ac uenerabiles predecessores per tempora et tempos Magistros generales Preceptores et fratres Ord!nis beate Marie hospitalis Jerosolimitani de domo Theutonica, hominesque ipsorum per terras Prussie et Lyuonie ymo nouissime Contra Venerabileim et Maguificum Dominum Cunradum de Jungingen, dicti Ordinis Magistrum generalem parte ex altera euacuarenter accionesque in- iuriarum pretextu earumdem quocumque mote abolicione sincerissima tollerentor. Sed diucius aduersante pacis emulo semen iniectum sani nostri propositi in fru- ctum surgere nequiuerat unitatis Tandem prcualente altissimo Carissimus frater noster Illustris Dominus Alexander alias Wytowdus dux Littuanie et cet. Nos- tro et suo nominibus quendam terminum treugarum de et super pace perpetua firmanda cum dicto Ordine super flouium dictum Memla in Insula ibidem dicta Sallin, multis uenerabilibus primoribus, Episcopis, principibus ac Proceribus presentibus utriusque partis de Anno Domini Millesimo Treceutesimo Nonagesimo Octano In die sancti Michaelis Archangeîi solempniter celebrauit In quo partes remissionem mntnam de omnibus et singulis oflensis ac iniurijs appellauerunt, et approbauerunt bona fide terminos insuper quos dictus Ordo pro se cum omnibus et singulis terris, terrulis, sitibusue interelusis dominijs proprietatibus usibus usufructibus cuiuscunque generis nichil excipiendo sie perpetuis temporibus ha- bit и rus clarius certis nominibus distiuxerunt Ultimo pacem perpetuam oum ad juncts alijs modis ac coudicionibus seruaudis editam et racionabiliter ordinatam litteris hincinde et sigillis quam plurimis firmauernnt. Culusquidem compasitio- nis tenor sequitur in hec uerba. In nomine sanete et indiuidue trinitatis amen. Alexander de Wytowldus dei gracia Supremus Dux Littwanie et Russie uui uersis presentibus et posteris presencium noticiam habitnris Salutem et rei geste ad perpetuam memoriam cognoscere ueritatem. Cum auetor pacis ad pacis et auitatis spiritum suis rigorosis monitis et mandatis sedule nos iimitet dignum ar 254 bitramur ut inueterate displicencie, gwerre et offense contra Venerabilem Or- dinem beate Marie Jerosolimitani de domo Tbeutouica per nos diucius exagitate in pacem perpétuam, remissionem et concordiam contemplacione orthodoxe fidei commutentur. Hinc est quod nos de Illustrium et Nobilium Dominornui, Consiliariorum nostrorum Cum Venerabili Domino Cunrado de Jungingen Ma- gîstro generali suisque Conpreceptoribus dicti Ordinis Anuo die et loco in- frascriptis certom terminum concorditer celebrauimus super pace inter nos, no- stros et terras nostras ex una Et dominum Magist rum generalem et suos et terras eiusdem Ordinis parte ex altera facienda perpetuo et firmanda et uariis premissis tractatibus Tandem non coacti nee ui aut meln compulsi, sed sponte et bona uoluntate sinceritatem animi nostri quam reuera ad fideim Christi gerimus expressimusque in hune modum. Imprimis siquidem promisimus in omnibus ter ris nos tris pro posse nostro fidem Catholicam dilatare Sacrosancte Romane Ec- clesie Sacroque Romano Imperio ea exhibere et facere que ceteri liberi Reges et principes Catholici ipsis ex debito teuentur exhibere nullorum christiano- rum terras excepta uia defense aut propulsaude iniurie umquam in manu nostri exercitus înuadere mit ut inuadantur ullos cum proposito et uolnutate admitiere. Et quidquam nobis fuerit possibile interitu christiane fidei cum nostris ducibus et proceribus inffrascriptis firmiter adimplere. Insuper promisimus et presenti- bus bona fide promîttimus quod ex tunc ac in antea tenebimus pacem inuiolabi- lem et concordiam cum dicto domino Cunrado Magistro, suis successoribus totoque Ordine predicto ac Prelatis et Ecclesiis in Prussia et Lyuouia eorum et earum terris quibuslibet terrarum incolis perpetuis temporibus obseruare Nec unquam uolumus et debebimus aliqaam ligam inire aut facere contra Ordinem et Ecclesias predictas cum dominus aut aliis hominibus quibuscumque. Et ran eo re quolibet postposito omiies et singulas iuiurias si quas nobis aut nostris per se aut per alios modo quolibet intulerunt remittimus peuitus et offensas Iusuper limites et terminos inter nostras et eiusdem Ordinis terras distiugwi fecimus et distingwimns in hune modum iucipiendo in quadam insula Sallin sita in fluuio dicto Memel habente sub se insulam aliam dictam Romewerder sic quod tota In sula Sallin apud Ordinem temporibus perpetuis permanebit. Et i ta ab extremi- tate superiori dicte Insule Sallin directe progrediendo ad fluvium dictum Nowese in decliuo seu nalle continue sub sylna dicta Heiligenwalt abhiuc dictum flunium sequendo in mediis fluctibus usque in Wischwilten ab hinc linealiter et directe eundo ad queudam lapidem magnum dictum Roda iacentem in flunio dicto ARode nualgariter nuneupatum ab isto lapide asceudendo super stagnum dictum Smar 255 den abbin c directe ad lacnm seu stagnam dictum Apeylensebe, a dicto lacu sen stagne per directum eundo nsque ad uiam nnlgariter nunenpatam der Brenge!*- scbe weg abhiuc directe usque ad Neneminde, abbinc linealiter procedendo uer- sus finem seu aciem merice unlgariter dicte die heyde ad locum ubi fons oritur a dicto fontis ortu procedendo per directum in solitudinem quandam connnuniter Wiltinis dictam, ubi flnuius Eglose ort um habet, abbinc directe eundem per medium dicte solitudinis uidelicet Wiltiniss usque ad terminos eorum de Plos- kaw et by omnes termini premissi siti sunt uersus Lyuouiam. Ascendendo uero uersus Prussiam termini subscript per dictum ordinem perpetuo sine quolibet contradictionis obstaculo babebumur. Incipiendo a supra dicta insula Sallin in directum procedendo usque ad flnuium dictum Suppe abhinc ascendendo ad locum ortus sui, abhinc directe progredieudo usque ad flnuium qui effluit a lacu dicto Metbesehe et communiter dictum Metheufliesz, abhiuc perdesceusum flunii usque ad flunium dictum Beber deinde dictum flunium sequendo usque ad miliare prope fluuium qui Nare dicitur et abhinc directe eundo usque in dictum fluuium Nare. Denique promittimus quod si Illustris Dominus Semouitas dux Mazouie heredes ac sui successores a dicto Ordine redimerent Castrum dictum Nyesse cum suis pertinenciis Nos nostri heredes aut successores debebimus certos terminos seu limites cum duce suis heredibus ac successoribus inter nostras et Mazouie terras facere iuxta bonamiustam et legit imam iиformaciouem circumseudencium hominum antiquorum Omnes igitur terras uersus Prussiam et Lyuouiam per predictas limi tes ut premittitur distinctes cum omnibus suis uiribus et utilitatibus ad predictum Ordinem expresse recognoscimus perpetuo pertinere, quibus eciam si quid iuris in eisdem nobis nostris coheredibus, heredibus et successoribus competeret seu competere posset expresse prcsentibus remittamus. Ceterum terram et domi- nia Ruthenorum de Pleschkaw qualitercunque siue per nos aut per ipsum Ordi nem couiunetim aut diuisim acquisite fueriut, nt nel alias qualitercunque ad nos deuenerit, solus Ordo easdem obtiuebit nec unquam bona fide eumdem quominus easdem obtineat, impediemus. Iusuper uolumus quod homines ordinis et Ecole- siarum predictarum in omnibus terris nostris mercari et negociare libere ualeaut, absque Theloneis aliisque omnibus exaccionibus quos eciam tuebimur sicud no stras saluis cum theloneis ab olim institutis ac quibuslibet editis nostris et eden- dis in terris nostris quibus nostri artantur et dicti Ordinis homines sint artatiprae- terea nullum Censilum, mancipium aut seruum Ordinis sine expressa licencia ma- gistri generalis qui pro tempore fuerit debebimus ad tercias nostras recipere aut locare. Item nobis in expedicione commune cum predicto ordine et ipsius ho 256 minibus existentibus quotquot ipsi captîuarint, suos habeant et teneant ut Capri nos. Excessus quoque et maleficia per Ordinis homines qualitercunque com- missa Capitanens Exercitus ordinis libere iudicabit. Excessus uero communes per utriusque exercitus homines Commisses Capitanei utriusque exercitus insi- mul et communiter iudicabunt. Nullos insuper Armigeros dominos Milites uel alterins cuiuscunque generis homines eciam si Christi fideles fuerint in dampnum seu preiudicium ipsius Ordinis aut su о rum scienter umquam per terras nostras ire permittimus sed impediemus et prohibebimus iuxta posse. Insuper omnes proscriptos seu bannitos a terris Ordinis non recipiemus ad terras nostras maxime qui in sui uindicta homicidia seu incendia Ordiui seu ipsius hominibus comminan- tur. Preterea per terras dicti Ordinis contra quoscunque nunquam traducemus exercitum aut traduci per quemcunque faciemus nisi expresse fuerit de benepla cito dicti Ordinis quo obtento, dampna nequaquam Ordini aut ipsius hominibus inferemus. Omuia uero et singula premissa in articulis premissis et eorum quo» libet contenta bona fide promittimus pro nobis heredibus et coheredibus et qui- buslibet succesoribus nostris firmiter et inuiolabiliter obseruare nec unquam contraueuiemus aut contrauenire procurabimus per quoscunque arte racione in genio de iure uel de facto cousilio auxilio publice uel occulte. In quorum omue euidens testimonium et fidem de et super omnibus premissis litteras tam in latino quam in theutonico per omnia eiusdem sentencie uostri maioris ac omnium sub- scriptorum nobilium nostrorum sigillorum mnnimine maudauimus communiri. Et nos Woldiimirus predicti Illustris Principis domiui Alexaudri patrnus Sigismun dos prefati Domini Alexaudri frater Dux Jurgen de Piuske, Dux Michael de Salsa, Dux Alexander de Starudup, (lux Ywan de Gloschaw, dux Y wan de Druszka Jamundus de kleczke, Minigail Capitaueus in Aschnim, Manewid Ca» pitaneus in VYilua, Bratusch de Mies Waisel filius Boreikeu, Czarpurua Mar schalls Curie prefati Domini Alexaudri Gastud Capitaueus in к wen, kiumundt Ginewille Capitaueus in Tranken, Sungail Capitaueus in Kauwen, Wallmuud filius Bussky, Wigaik Capitaueus in Willkomir, Astik Capitaueus in Uffpale, Coreiko Capitaueus in Mediniken, Namur predicti Illustris Principis domiui Alexaudri Marschalcus equorum, Royuide Capitaueus in Peunaw, Girde Scam- mati filius, Gottard Tolteginde filius Gyucawi, YVilgei filius omnia et singula in supradictis articulis et in eorum quolibet contenta promittimus bona fide, dolo et fraude proculmotis quod dominum nostrum supradictum Alexandrum alias Wy- towldum supremum ducem littwanie et Russie omnesque ipsius heredes et coheredes et successores ad predictam рa�?еш tam raciouabiliter et solempuiter 257 firmatam inier dictum Dominum nostrum et suos ex una et Venerabilem Dominum Cunradum de Iungingen Magistrum generalem Ordinem et lerras dicti Ordinis parte ex altera ferandam cum omnibus Christi fidelibus precipue cum dicto or- dine pro omnibus iuribus nostris et modis possibilibus et ad quelibet tacta capit- tula predictum dominum nostrum Alexandrain suos heredes coheredes et succes sors fideliter hortabimur et efficaciter iuducemus. In quorum omnium euidens testimonium sigilla nostra unacum sigillo dicti domiui Alexandri presentibus sunt appensa. Datum super flunium dictum Memla in Insula dicta Rallin Anno domini Millesimo CCC Nonagesimo octano duodecima die menais Octobris. Presen tibus Reuerendis in Christo patribus et dominis dominis domino henrico et do mino Andrea Warmiensis, Sambiensis, W ilneusis Ecclesiarum Episcopis ac honorabilibus uiris et dominis prelatis diuersorum statuum et faculta- tum Professoribus et Magistris et strenuis uiris Militibus militantibus et pluribus aliis fide dignis testibus ad premissa. Postquam siquidem compositione pacis aduersarius de tanta offensus concordia eaudem non sinebatin longius suc- crescere sed occasione cuiusdam displicencie hincinde exorte rursum ad gwer- rarum impetus easdem atrocius prouocauit. Nos uero intelligentes resuscitatas molestias nisi celerius occurreretur posse inuidioribus gwerrarum stimulis agitari post terminum celebrate couuenciouis Anno die et loco infrascriptis curauimus, summopere uulnerata pacis foedera placabilibus tractatibus ad integrum instau rare. Ubi eciam terras dicto Ordini oblatas fore decreuimns restituendas. Igi- tur omnia alia que in premisso concordie et pacis tractatu expedite de uerbo ad uerbum ut premittitur contineri dinoscuntur uigore presencium approbamus lau- damus et confirmamus et ex certa sciencia sic approbata ratificata et confirmata sub fide nostre Regie Maiestatis pro nobis heredibus coheredibus et quibuslibet legitimis successoribus dictarum Terrarum uidelicet littwanie et Russie promit- timus inuiolabiliter teuere et habere nee coutrauenire debebimus ullo modo per nos et per quoscnnque de nostris arte, ingenio, consilio, racione uel auxilio de lure uel de facto publice uel occulte uolentes ut dictus ira te r uoster carissimus Alexander alias Wytowldus suo et nostris nominibus terras ablatas dicto Ordini sine Contradiccione qualibet restituat ac possessionem resarciat cum effectu a quibus et nos libere cedimus expeditas et liberas uigore presencium bona fide dicto Ordini perpetuo relinquentes. Promittiinus insuper quod nullos fratres Or dinis ipsius Domini Magistri aut suorum successorum fugitiuos seu alios quos- cunque erroneos per quos Ordo et terre Ordinis possint molestan durante pace debebimus ad terras nostras recipere et fonere lu quorum omnium testimonium 33 258 presentes litteras tam in latino quam in Theutonico paris sentencie nôstri sigilti maioris munimine commnnniri. Actum in insula super flunio Wisla prope Ca strum Razanz mense d . . . Episcopi Wladislaoiensis feria sexta proxima ante festina sancte trinitatis Anno domini Millesiiño quad ringen tesimo quarto. Pre- sentibus Venerabilibus in Christo pat ri bus dominis Nicolao sanete Cneznensis Ecclesie Episcopo, Petro Cracouiensis, Alberto Pomezaniensis, Johanne Wla- dislauiensis et Jacobe Plocensis Episcopis. Nec non praeclaris principibus dominis Johanne et Semouito dueibus Mazonie et Magnifiais uiris Johanne de Thanczin Castellano, Johanne de Tarnow Palatino Cracouiensi, Jacobo Syra- diensi, Johanne liganeza lanciciensi, Wesslao Brestensi, Mathia Maczuda Wladislauiensi palatinis, Cristiuo de Ostrow Sandimiriensi, Michaele Lubli- nensi, Cristino Sandecensi, demente de Mszczonow Wyslicieusi, Martino Syradiensi, Mosticio Poznaniensi, Johanne Gnezuensi, Johanne Kalisieusi et Alberto Brestensi Castellanis ac Bernhardo Werasch Iudice Welunensi Multisque aliis nobilibus Regnicolis nostris fidelibus dilectis. Datum per manus Venerabilis Nicolai propositi saneti ffloriani et canonici Cracouiensis Ecclesia- rum, Regni nostri Polonie predicti Vicecancellarii nobis fidelis syncere dilecti. In cuius rei testimonium presentes lateras per Notarios publicos infrascriptas transsumi, publicari et transscribi mandauimus nostrique sigilli iussimus appen- sioue communiri. Datum et actum in Castro nostro Resenburg nostre pomeza- niensis dioceseos Anno domini millesimo Quadriugentesimo decimonono Indic- cione duodecima, die uero nona mensis Augusti. Pontificat us Seren'ssimi in christo patris et domini nostri domini Martini divina Providentia pape quinti anno ejus secundo. — Praesentibus honorabilibus viris dominis Johanne de Reddino officiali nostro Johanne Crocow Laurentio Carpentaris Culmensis et Wladislaviensis diöceseos testibus ad promissa vocatis et rogatis in testimoni um omnium et singulorum praemissorum. Et ego Johannes Sternchen de Bartinstein clericus Warmiensis diöceseos publicus apostolica et imperiali autorilate notaiius. Quia predictarum litterarum peruotatione reeeptione petitione decreti interpositione auscultatione et manda- tis omnibusque aliis et singulis promissis unacum prenomiuatis testibus et no tario publico infrascripto presens interfui. — Eaque omnia et singula sie fieri vidi et audivi. — Ideo hoc presens publicum transsumptum per alium me aliis occupatum negotiis fideliter conscriptum exiude confeci et in haue publicam for- mam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis unacum prenominato 259 domino Episcopo Pomezaniensis appensione sigilli consignavi rogatus et requi situs in testimonium omnium et singulorum praemissorum. — Et ego Caspar Sartorios de Ylow çlericus Pomezaniensis diöceseos publi- cus imperiali autoritate notarius. Quia predictarum litterarum pernotatione re- ceptione, requisitione petitioni decreti interpositioni omnibusque aliis et singulis premissis unacum notario publico et testibus supradictis presens interfui, eaque omnia et singula sic fieri vidi et audivi. Ideo boc presens publicum transsump- tum manu aliena fideliter conscriptum exinde confeci, publicavi, et in banc publi- cam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis unacum preno- minati domiui episcopi Pomezaniensis appensione sigilli consignavi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum. 33* Ma diplomática régnante Vladislao Jagiellone, de Anno Ü20, Akta djplomatyczne za panowania Wladyslawa JagieHy, z roku 1402. i. Annus 1420. Versio littcrarum regis Poloniae, datarum ad Sigismundum, regem Romanoram, in quibns queritur de compromisse ejus inter ordinem et regem Poloniae facto. Rok 1420. Przektad listu króla polskicgo, pisanego do Zygmunta, króla rzymskiego, w którym uzala siç na wyrok tegoz polubowny w sprawic miçdzy Zakonem, a nim (królem polskim) wyrzeczony. Dem allerclaersten fursten herren Sigismundo uon der genaten gottes konynge czu allen zeyten merer und czu hungarn, Behmen, Dnlmacie . . konynge dem aller durchluchtigesten nnserm aller liebsten broter Wla . . 261 -— non der selbigen geireten polenscher konyng und oberster ffurste czu littawen und Erbeling czu Russen, Groysse und stete menmge Broterlicher liebde. Al- lerclaerster furste unser allerliebster Broter herrn Wytowt grosfursten czu lit tawen unssers Rych underdaen und mitthulfer die sweynte ewers usspruches erschwerpet batt also das wir hnlffe eyner ermachnnge des getwongeu wurden czu suchen czu dem ungesichte ewer Broterlicheyt unssere Ambasiatores und Botten czu me czeyten gesandt haben durch welcher worte ewer Broterlicheyt beuolen non czu leggen und czu betten das die gebot al sulichen harten usspru ches welche uns undrecheliche burde gegeben habente und groysse oersache uan den ersten hitzteu der liebde czu ader czu beden wedersachen ewer Bro terlicheyt gewurdiget wurde mit besser messigkeyt czu ermachen also als do ewer Broterlicheyt dar czo mit unsserm anbygange beweget ward und gelobete die swertde des gesprochenen auspruche czu messigen und mit anhongunge al sulcher gerechtigkeyt das wir moychten sunder vyl groiss beswerniss syue harte omuaeu welches dynges hoffenonge wir bis noch czu waren derquikket und noch in gegenwurtig uan derselben derbietnugen nyt myshoffen and als wir mit derselben hoffnonge gewapnet wurden, so haben wir den gebotten ewers usspruches ungeletzet uns notdorffiiger wederstentonge genoeth getaen, und uff das das nyt begriffliches in uns enblibe nu nest uff das fest des beyligen Ge- orgi i des mertelers in welchem nus als In eyme uorgesetzeten termine ater czeit eyne sichern summe hungarischer gulden ater ducaten sunderlich alsso das der lut und gebot desselbigen ewers ussproches bekennet der meyster und der Or den der Cruciger betczalt solden haben ....... czu dem selbigen der kompthur uon Thorun eyn wenig dar uor bei mirkliche botten czu Thorun welche so stat uns dar czu der vorbenompte othur bezeichnete mit gannzen uollen gebotten wir sauten, Welchen dar kommenden und den ge sprochen kompthur ufi al solche beczalonge mit schuldigem wissen nersuchende die beczalnnge al sulche wise und also als ewer sentencia ussgesprochen hat nyt weder brengen eumochten und alsso sind ledig wedir czu uns gekeret sun der einiche beczalonge wie mochten wir darumb der auderer die groysse merk liche last haben! uoluörunge der gebote des egenannten usspruches uan im ge hoffen synt sie uns uan den myusten nyt antworten enwolden Doch szo haben sie itzunt in uyl wise byssen diese ewer gebot gebrochen want nu neest der uayt der nuwen marke die goete der dinstlute der hochgebornen unnserer aller liebster swester wianwc snphien uorczeyten mit gesellynne des herczogs uan der Stolpe Boguslai welche wir allewege und ire goeter uorbenoempie allen 262 unnsern ureten eiudrechticheiten und gelobten ingeslossen gebrant hat und des- selbigen glycheu etliche schiffwege nnd etliche genge der wege, welche sy ury uffgetaen haben snlden nycht euforchten bis noch czo beslossen czo hatten und andern itzunt nyt mitt wenigem wisszen die unsserm usspruche entgegen gedaen haben abe sy czo der offenbaronge geczogen und redelich gewegen wurteu und also betzeicheneten wir ewer Broterlicheyt diese uff das wir uns moghen abe uns icht nan einchem by ewer Broterlicheyt entgegen geworffen wurde desto sicherer entschuldigen und alsso moge ewer Broterlicheyt diesen uorsten uff die begerte sussikeyt des fredes uss In untspronge. Gegeben In Bresth des Sonn abends neest nach marci Ewaugeliste Anno etc. XXm°.