CCCLII.

Rudolpho regi Romanorum, ut imperatorum privilegia super exarchatu Ravennate et Pentapoli confirmet. Beg. Bernardi de Neapoli ep. 117.

Innocentius episcopus etc. Carissimo in Cbri- sto filio nostro R. Regi Romanorum Illustri, sa- lutem etc. Si attentione sollicita Romanorum prin- cipum predecessorum tuorum et tua gesta recenseas, si veritatis sollers scratator existas, que scribimus cum filiali devotione recipies, et in omni prompti- tudine devota sollicitudine prosequeris. Et quidem habet notoria veritas, et tam ipsoram principum, ac specialiter quondam Octonis quarti et Frederici secundi, quam tua etiam monimenta testantur, Exarchatum Ravenne ac Penthapolim ad ius et proprietatem ecclesie Romane spectare, quodque dicti principes et tu ipse primo per quondam 0. Spirensem Prepositum, aule Regie Cancellarium, procuratorem tuum, et postea per te ipsum omnes possessiones eiusdem ecclesie, quaram quamplures, et precipue predictos Exarchatum et Penthapolim eadem monimenta singulariter exprimunt, reliquas vero generaliter comprehendunt, eidem ecclesie quie- tas et hberas dimisistis, promittentes ad obtinendum ipsas eandem ecclesiam bona fide tamquam prin- cipes catholici adiuvare, illasque ipsi ecclesie sine mora et difiicultate restituere, si ad manus vestras ahquando devenirent. Speciahter autem tu et di- ctus F. predicta eidem ecclesie hbere dimittentes, ipsa sibi renunciastis et restituistis, necnon ad omnem scrapulum removendum, prout melius et efficacius valeret intelhgi, concessistis, contuhstis et etiam donavistis, ut sublata omnis contentionis et dissensionis materia, firma pax et plena con- cordia inter Ecclesiam et Imperium perseverent. Et hec omnia, prout superius et in eisdem mo- nimentis plenius continentur, tu ac memorati 0. et F. iuramentis corporahter prestitis firmavistis, concessis super hoc monimentis seu privilegiis ab ipsis 0. et F. aureis bulhs ipsorum, ac a te sigilli tui munimine roboratis, que ad futuram rei me- moriam in Archivis ecclesie conservantur. Cumque postmodum dilecti filii Rud. Cancellarius tuus, et fr. Berengarius Magister domoram hospitalis san- cti Iohannis Ierosolimitani per Alemanniam, ma- gnificentie tue nuncii, de permissione seu voluntate venerabihs fratris nostri ... Ferrariensis Episcopi, tunc in Lombardie partibus apostolice sedis legati, ahqua, que dictis quitationibus, renunciationibus, concessionibus, collationibus, donationibus et iura- mentis non est dubium obviare, circa predictos Exarchatum et Pentapolim presumpsissent, a Co- mitatibus Civitatum et locorum Romaniole ac vici-

naram partium, que fore de ipsis Exarchatu et Pentapoh dinoscuntur, fidehtatis iuramenta reci- pientes tuo nomine, hcet sicut verisimihter credimus, non de tua conscientia vel mandato, fehcis recor- dationis Gr. papa, predecessor noster, ipsos Episco- pum et nuncios Bononiam ad suam presentiam evocans, factum redarguit, et facientes multipliciter increpavit, ostendens eisdem, quod id contra tuum iuramentum sic e vicino prestitum temerarie at- temptarant, ac nunciis ipsis iniungens, quod in Romaniolam non redirent, sed in ahis partibus Lombardie imminentia tua negotia cum dihgentia procurarent, qui mandatis ipsius obtemperantes humihter, premissa, que se non malitiose fecisse dicebant, in eius arbitrio reliquerant, procedentes iuxta mandatum ipsius ad alia tua negotia prose- quenda. Ideoque Serenitatem Regiam monemus et rogamus in domino attentius exhortantes, quatenus consulte considerans, quod iidem nuncii nimis in- consulte presertim contra tuum iuramentum taha presumpserant, eis et ahis quandocumque mittendis districte precipias, ut agentes cautius et a simihbus studiosius abstinentes de terris ecclesie, ac specia- hter de dictis Exarchatu et Pentapoli, absque no- stro speciah mandato se de cetero nullatenus in- tromittant: immo Comitatibus memoratis per tuas patentes htteras dilecto fiho Magistro Bernardo de Castaneto Albiensi Electo, nostro et sedis aposto- hce nuncio, nostro nomine assignandas, denuncians iuramenta predicta recepta fuisse ab ipsis Comita- tibus per errorem, nec te ratam habuisse receptio- nem huiusmodi vel habere, dihgenter exhorteris eosdem, ut hoc non obstante nobis et nostris nun- ciis plenarie obediant et intendant, nec impedi- mentum aliquod prestare presumant, quo minus de ipsis, prout ad nos pertinet et de consiho fratrum nostrorum disponere intendimus, hbere disponamus. Datum Laterani xvi. Kalendas Aprihs.

cccliil

Eidem regi, ut quae ipsi Innocentius PP. V. super exarchatu et Pentapoli scripserit, exsequatur. Beg. Bernardi de Neapoli ep. 118.

IOHANNES EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI, Ca-

rissimo in Christo fiho Rudolfo Regi Romanorum Hlustri, salutem et apostohcam benedictionem. Ha- bet, fih carissime, veritatis notorie certitudo, et tam Romanoram principum predecessoram tuorum, ac specialiter quondam Ottonis quarti et Frederici se- cundi, quam tua etiam autentica monimenta testan- tur, Exarchatum Ravenne et Pentapohm ad ius et proprietatem ecclesie Romane spectare, quodque dicti principes et tu ipse primo per quondam O. Spirensem Prepositum, Aule Regie Cancellarium, procuratorem tuum, et postea per te ipsum omnes possessiones eiusdem ecclesie, quaram quamplures, et precipue predictos Exarchatum et Pentapolim

IOANNES PP. XXI. ANNO CHRISTI 1276. 199

eadem monimenta singulariter exprimunt, reliquas assignandas denuntians, predicta iuramenta recepta

vero generaliter comprehendunt, eidem ecclesie quie- fuisse ab ipsis Communitatibus per errorem, nec

tas et liberas dimisistis, promittentes ad obtinendum te ratam habuisse receptionem huiusmodi vel ha-

ipsas eandem Ecclesiam bona fide tamquam prin- here, diligenter exhorteris easdem, ut hoc nequa-

cipes catholici adiuvare, illasque ipsi ecclesie ksine quam obstante, nobis et nuntiis nostris plenarie

mora et difficultate restituere, si ad manus ve- obediant et intendant, nec aliquod impedimentum

stras etc. ad aha tua negotia prosequenda, unde prestare presumant, quo minus de ipsis, prout ad

pie memorie Innocentius papa, predecessor noster, nos pertinet, et de consilio fratrum nostrorum in-

per apostolicas htteras premissa exphcite continen- tendimus, libere disponamus. Volumus quoque et

tes, Serenitatem tuam monendam et rogandam du- instanter petimus, ut non ingeratur in hac parte

xit in domino ac attentius exhortandam, ut consulte dilatio, ut saltem hac vice apostolicis beneplacitis

considerans, quod iidem etc. speciahter de dictis satisfiat. Datum Viterbii xvi. Kalendas Decembris,

Exarchatu et Pentapoli absque ipsius predecessoris Pontificatus nostri anno primo. Innocentii speciah mandato se ulterius nullatenus

intromitterent: immo Civitatibus memoratis per tuas CCCLIV. .

patentes htteras, venerabili fratri nostro Bernardo Eidem regi, ut antequam veniat in Italiam, nuntios ad

Episcopo, tunc electo Albiensi, ad tuam magnifi- firmandos tractatus cum ipso per Gregorium X.

centiam propterea specialiter destinato, ipsius pre- et Innocentium V. habitos mittat. Reg.

decessoris Innocentii nomine assignandas, denun- Bernardi de Neapoli ej>. 119.

cians iuramenta predicta recepta fuisse ab eisdem Iohannes episcopus etc. Carissimo in Christo

Communitatibus per errorem, nec te ratam habuisse fiho Rudolfo Regi Romanorum Illustri, salutem etc.

receptionem huiusmodi vel habere, dihgenter exhor- Quante solhcitudinis studio, quantaque instantia

tareris easdem, ut hoc non obstante predicto pre- tempore felicis recordationis Gk pape predecessoris

decessori Innocentio et eius nuntiis plenarie obedire nostri fuerit laboratum, ut tuis in via pacifica gres-

ac intendere procurarent, nec impedimentum ah- sibus constitutis, tue promotionis negotium quie-

quod. prestare presumerent, quo minus posset de tius et securius duceretur, Regalis excellentia non

ipsis, prout ad eundem predecessorem Innocentium ignorat: ad quod utique promovendum dictus pre-

pertinebat, et de fratrum suorum consiho intenderet, decessor perutiles tractatus assumpsit, qui predicto

hbere disponere ac etiam ordinare. Sed hcet eidem ipso, sicut domino placuit, humanis rebus exempto

respondisses episcopo, te super hhs velle prefato finahs consumationis effectum consequi nequive-

predecessori Innocentio per specialem nuntium re- runt. Quare pie memorie Innocentius papa, pre-

spondere, ad nos tamen premissa huiusmodi per decessor noster, consulte considerans, quod tran-

nuntium facienda responsio non pervenit, nec pre- quilhtati status pubhci, et tuis precipue commodis,

missis eiusdem predecessoris Innocentii monitioni- quibus in hoc providere paterno intendebat affectu,

bus, precibus et exhortationibus est paritum in hac expediebat, ut tractatus huiusmodi ante serenitatis

parte: de quo non indigne admirationis causa sub- tue adventum in Italiam firmitate debita vallarentur,

oritur, presertim cum eas pro tui etiam honoris magnitudinem Regiam duxit per apostohcas htteras

et fame, tueque salutis augmento duxerit porrigen- rogandam in domino et hortandam, sano tibi con-

das. Nos itaque personam Regiam inter ceteros siho nichilominus persuadens, ut cum omni cele-

catholicos Reges et Principes orbis terre speciah ritate, qua posses, ahquos viros ydoneos pacem et

prosequentes afiectu, magnoque desiderio cupientes, concordiam gerentes in votis, et a te plenum ha-

ut in tuis operibus nichil reprehensibile valeat bentes ad premissa mandatum ad eadem tuo fir-

quovis modo notari, sed ut ea potius ad laudem manda nomine curares ad ipsius predecessoris Inno-

dei tuum semper honorem adaugeant et salutem, centii presentiam destinare, cum expediret omnino,

Celsitudinem regiam monemus et hortamur in do- et sue propterea voluntatis existeret, ut iter ad ve-

mino Iesu Christo, quatenus diligenter attendens, niendum in Itaham nequaquam assumeres, nec si

quod premissa contra iuramentum a te prestitum, forsitan assumpsisses, ulterius prosequereris assum-

prefati nuntii tui nimis improvide attemptarunt, ipsis ptum, antequam premissa forent sohditate congraa

et quibuslibet ahis missis forsitan et imposterum roborata, Venerabih fratre nostro Bernardo Epi-

destinandis districte iniungas, ut cautius se gerentes, scopo, tunc Electo Albiensi, ad tuam propter hoc

agentesque prudentius similia non presumant, et presentiam destinato, qui causas utiles et necessa-

de terris ecclesie, ac speciahter de prefatis Exarchatu rias, que non immerito predecessorem ipsum In-

atque Pentapoli se ulterius nullatenus intromittant: nocentium ad ista movebant, et voluntatem suam

immo potius Communitatibus supradictis per pa- super illis, quamquam in predictis htteris patenter

tentes htteras Regias, dilecto filio fratri Bartholo- expressam, manifestius aperiret, quam ex affectu

meo de Amelia ordinis Minorum, latori presentium, sincero consuluit, et cum fratribus suis consulta

nostro et sedis apostohce Nuntio, nostro nomine dehberatione prehabita voluit adimpleri. Tandem

200 IOANNES PP. XXI. ANNO CHRISTI 1276.

Venerabili fratri Basiliensi Episcopo, tuo tunc nun- cio ad sedem apostolicam accedente, et Carissimo in Christo filio nostro C. Sicilie Rege Hlustri apud sedem existente predictam, prefatus predecessor I. laboravit sollicite ac diligenter interposuit partes suas, ut tractatus huiusmodi optatum exitum sor- tirentur: sed eodem predicto, sicut de dispositione processit altissimi, eum incurrente infirmitatis arti- culum, in quo temporalis cursum vite finivit, tra- ctatus ipsi desiderate consumationis effectum con- sequi minime potuerunt. Postmodum felicis recor- dationis Adrianus papa, predecessor noster, eidem predicto I. in apostolatus succedens officio voluit, ut idem Rex se confeiTet Viterbium pro memoratis tractatibus prosequendis, ubi Venerabilem fratrem ... Sabinensem Episcopum, et dilectum filium no- strum L sancti Nicolai in Carcere Tulliano et I. sancte Marie in Cosmedin diaconos Cardinales su- per prosecutione huiusmodi deputavit. Sed quia predictus predecessor Adrianus post promotionem suam, sicut intellexisse te credimus, brevissimo tem- pore supervixit, assumpta prosecutio ad id, quod prosequentium intendebat instantia, non pervenit. Demum dispositione divina nos ad apicem aposto- lice dignitatis assumpti, libenter super huiusmodi tractatibus predecessorum ipsorum prosecuti studia fuissemus, si prefatus Basiliensis Episcopus quive alius ad hoc transmissus, et a te sufficiens habens ad premissa mandatum tuo firmanda nomine, pro parte tua presens apud sedem apostolicam extitis- set. Cum itaque grandi desiderio cupiamus, ut hu- iusmodi negotium, scandalis et impedimentis quibus- cumque submotis, pacifice terminetur, ut processus tuus quietior esse possit, et propter hoc ad consu- mationem tractatuum predictorum intendamus opem et operam solicitam impertiri, excellentiam Regiam rogamus et hortamur in domino Iesu Christo, ti- bique recto consilio suademus, quatenus cum omni, sicut premittitur, festinatione, qua poteris, aliquos viros ydoneos pacis et concordie amatores, et a tua magnificentia plenum habentes ad premissa man- datum, ad eadem tuo firmanda nomine ac feliciter auctore domino consumanda procures ad nostram presentiam destinare, cum prorsus expediat et ad hoc voluntas nostra propterea dirigatur, ut iter ad veniendum in Italiam non assumas, et si forsitan assumpsisti, nequaquam prosequaris assumptum, donec a nobis huiusmodi tractatuum exitu cognito, tibi super adventu tuo nostrum et apostolice sedis beneplacitum per litteras speciales et nuntios cer- titudinaliter innotescat. Expedit autem, ut nobis pre- nunties, quo tempore verisimiliter arbitreris nos eorumdem virorum habere posse presentiam, ut interim procuremus, quod et prefatus Rex de suis propter hoc nuntiis provideat destinandis, qui cum viris eisdem ad apostolicam sedem concurrant, et utrisque presentibus in eorundem prosecutione tra-

ctatuum efficacius procedatur. Et ecce dilectum fi- lium fratrem Bernardum de Amelia de ordine Mi- norum, latorem presentium, de cuius industria et experta fidelitate confidimus, ad tuam celsitudinem destinamus, utiles et necessarias causas, propter quas ad ista non indigne movemur, et nostram super hiis voluntatem apertius expressurum, quam ex affectu puro consulimus et cum fratribus nostris consulta deliberatione prehabita volumus adimpleri. Datum Laterani xvi. Kalendas Decembris, Pontificatus no- stri anno primo.