(1) Severissime. Ik twijfel naaiwlijks of in het origineel zal geslaan hebben Serenissime, want hoezeer de bisschop ook met Egmonds lot bewogen was, zou hij den koning echter nimmer zoo regtstreeks en op eene hatelijke wijze hebben durven aanranden. Ook staat severissime en clementissime te zeer tegen elkander over. Van dezen brief maakt Bar, 1$. IV. fol. 171 eenig gewag: maar ik heb dien nergens medegedeeld gevonden.

— 279 —

perseremvit, ut omnibus testatissimum fecerit, qnocl ab omni mutatione religionis alienus permanserit. Unde et a nobis serio petivit et religiose suscepit tempore coDgruo viaticum salutis nostrae, sacratissimum corpus Christi, semel et iterum ac tertio etiam antea con- fessus.

Cum autem vicinius sese jam ad mortem componeret et in omnem divine voluntatis disposiüonem se resig- nare cuperet de charissima uxore et numerosa prole (quam miserabiliter destitutam iri videbat) valde anxius enixe rogavit nos, ut tuam majestatem in ipsius nomine in omni humilitate supplicaremus, ne quod ab ipso imprudenter, non autem (ut saepius protestabatur) re- bellandi aut religionis mutande studio factum est, in charissime uxoris et innocentium liberorum ejus perpe tuum exilium converteretur; sed quod t. m. clementer contenta esse vellet, si ipsemet inconsideratam et infe- licem suam gubernationem magis quam maliciosam sua morte suoque sanguine expiaret. Cumque nulla sibi bonorum testamentariam dispositionem usurpare vellet,

ut qui agnosceret bona jam non esse amplius in sua

potestate, humiliter tamen supplicari cupiebat, ut, quod proles eius successionis jure sibi vindicare non possent, gratiosa donatione t. m. consequerentur, atque in eum finem supplicabat quod t. m. in memoriam re- Tocare vellet obsequia prioribus temporibns a se prestita. Quorum quidem etsi magna pars videretur obscurata infelici successu eorum quae hisce tumultibus a se Tel gesta vel etiam omissa sunt, tamen multo his replica- bat , afiectum et studium erga t. m. nunquam idcirco defuisse. Cum etiam nos in extremis hisce doloribus valde anxium confidentie clementissime m. t. ac etiam

— 280 —

freti proniissione Domini Gubernatoris hortaremur enm bono animo esse et his curis sepositis, ad ea quae salu-

tis eterne sunt se converteret, paruit monitioni (1)

illibenter, sed ea tamen conditione, ut literas quas breves (ut in eo merore posito conveniebat) ad m. t. scribebat, fideliter transmittendas sasciperemus, et si quid gratie nostra commendatione ei conciliare (2) pos?emus, id ex animo faceremus; cuius rei accepta a nobis pro:iiissione, ardenti desiderio ad omnipotentem Deum conversus, humililer optabat omnium rernm mundanarum sollicitudines a se transferri, et ut salati commodius vacare posset, oblivionem affectans et uni sibi faciens, etiam uxoris et liberorum curam a se ab- dicabat, animam Deo benignissimo per multas preces piissime commendans, mortem autem in publico spec- taculo coram ingenti multitudine hominum gementium et plorantium tanta mansuetudine tantaque patientia

excepit, ut ne verbulum ullum ex ore pateretur ef (3)

quod ullius impatientiae significationem daret.

ftos itaque fidem qua ei obstricti sumus, liberare cupientes, et litteras (quas paulo ante mortem scrip- sit) presentibus adiunctas (4) ad tuam maiestatem mit- timus, et si ullo loco apud eandem babemur, in omni humililate supplicamus, ut bonorum confiscatio in fa-

(1) Hier is een woord onleesbaar geworden; misschien heeft er noslrae gestaan.

(2) In het afschrift door mij gevolgd stond cociale, waaruit niets te maken is, doch conciliare schijnt door den zin gevor derd.

(3) Hier waren weder eenige letteren onleesbaar; misschien heeft cr effluere of iels dergelijks gestaan.

(4) Het voorg. stuk.

— 281 —

Torem moestissime uxoris, nobilis ac piissime femine , et ad numerose prolis sustentationem graciose relaxe- tur (1), eademque maiestas tua filiarum , quarum que- dam nubiles sunt, rationem habere dignetur. Confide- xnus enim futurum, ut sic cum severitate conjuncta benevolentia, omnibus persuasionem illam, quam de clemenlia m. t. semper habuerunt , confirmationem .reddat et testatissimum faciat, non ex effectu sed ex necessitate spectatoribus triste spectaculum exhibitum esse.

Oramus ante Omnipotentem Deum, ut m. t. in omni felicitate nobis et ecclesie sue diutissime conservet ei- demque nos demississime commendamus et ad omnia obsequia devotissimos offerimus.

Bruxellis 9 Junij 1568.

Tue maiestatis devotiss. capellanus Marti- nus Rytovius indignus (2) (het overiye is afgescheurd).

Afschrift van dien tijd op de koninkl. bi bliotheek te Parijs.