Graaf Willem III, bijgenaamd de Goede, grave van Hol land , had zich steeds , evenals zijn vader, naauw aan Frank rijk aangesloten, ten gevolge waarvan hij somtijds in de oorlogen der Fransche koningen werd ingewikkeld. Het schijnt ook dat het nadeelige verdrag, door hem in 1310 met grave Robbrecht van Vlaanderen gesloten, hem noopte de eerste gelegenheid te baat te nemen, om zich door eenen oorlog aan de vervulling daarvan te onttrekken. Hij gaf dus aldra aan de vertoogen van Lodewijk X van Frankrijk ge hoor, toen deze hem in 1315 aanzocht, om gelijktijdig met hem eenen inval in Vlaanderen te doen. De bijzonderhe den van dien togt zijn door eenen ooggetuige Lodewijk van Velthem uitvoerig beschreven in zijnen Spiegkel Hist. B. VI. Cap. 17—20, wiens verhaal wij kortelijk zamentrekken. De graaf voer dan met eene vloot van niet minder dan elf honderd schepen (indien de lezing zuiver is) , met de bloem des Hollandschen adels bemand, die hem echter huns on danks volgden, de Schelde op, verbrandde Kieldrecht en andere plaatsen, deed Antwerpen aan, en trok voor Ru- pelmonde; maar hier berigt ontvangende dat het Fransche leger teruggedreven en een convooi met leeftogt voor hem- zelven door die van Callo opgeligt was, keerde hij ijlings terug , verbrandde Callo , en trok van daar weder naar huis, waartoe de reeds vroeger gebleken onwil der Hollandsche en Zeeuwsche heeren , om eenen buitenlandschen aanvallenden oorlog te voeren , waarschijnlijk iets bijgedragen heeft. Verg. Waijenaar III. 189 en 200.

— 108 —

Che sont li vvaghe (1) des chevaliers et des gentils hommes de Hollande et dailleurs, qui furent delivret pour lost (2), quant ... se parti de Hollande pour aler sour chiauls de Flandres, et fu li delivranche faite pour iu <^t«r\ quatorse jours, et entra li premiers jours le mierkedy apres

le saint Bielremui (3)en lande graceM.CCC. et quinze,

St^r

Premiers au signeur Derck pour M. armeures de fier, prestel IICXXXIII VI £ VIII % gros, parmi argent ke ses valles (4) avoit devant rechiut.

Item a Jehan de Berghen (5) GXIII hommes, XXVI^

viifliiiH.

Dechou prestel a boincompte, XX <£ ; item VI VJj, Item au signeur de Breederode (6) IICXLIX hommes, LXI & II fi.

Item a monsigneur Willaume de Breederode (7) , CLI homme, XXXV ^ HU VIII %.

(1) waghe, soldij, gages.

(2) lost, het leger; in het engclsch kost.

(3) Bietremui. S. Piatus et S. Remigius d. i. de eerste Octo- ber. In 1315 viel de eerste October op woensdag; woensdag daarna is dus de 8ste dier maand: maar daar de volgende rekeningen vroeger uitbetaald zijn , denk ik dat men in plaats van Bietremui zal moeten lezen Berlhelétni, d. i. 24 Aug. als wanneer de woensdag daarna voor het jaar 1315 valt op

'V; den 27sten Augustus.

(4) valles, knechten , valets.

(5) Komt voor in een brief van 30 November 1319, bij Mieris II. 229, van 17 Sept. 1320, ib. II. 243 en and. Hij was toen baljuw van Zuidholland.

(6) Dirk, heer van Brederode, gest. 1318. Joh. i Leidis de gest. DD. de Breder., bij Matth. Anal. I. 625.

(7) De zoon des vorigen , eerst gehuwd met Elisabeth van Luxem-

— 109 —

Item a Jehan Persin le jouene , C. hommes, XXIII

vi $ vin %,

Item a monsignour Gherart de Emskerke (1) et a Hen-

ri sen frere CXVI hommes, XXVII XVI §. Item a Jehan Bartoud (2) et a Thiery Bartoud , pour

XL1II hommes, X <£ VIII §. Item a Wattier dEgghemonde (3) pour LX valles,

xiiii ^

Item au signeur de Vorne (4), parmi LXII ,£ X g, ke Florens li Vischer et Raymons li lombars recheu- rent de premiers pour IIM hommes, monta li som- me delivret a iauls (5) IIIICLXVIöe XVIII fl III §.

Item a monsieur Willaume de Naelduwijc (6), mare-

burg en daarna met Catharina van Teilingen; hij stierf in 1316, Matthaeus 1.1. bl. 626.

(1) Ger. van Eemskerke, ridder, droeg den 10 Januarij 1300 zijn huis te Eemskerke op aan graaf Jan II, en ontving het weder van hem te leen. Van Mieris II. 6. Misschien dezelfde die in een charter van 30 Julij 1300 Heimskercke heet, en met zijnen broeder Guy aan graaf Jan trouwe belooft, ibid. bl. 14. Hij leefde nog in 1325. Van Mieris II. 372.

(2) Jan £erthout.t genoemd van Berlae r, gemeld bij Heelu, vs.7642.

(3) Wouter van Egghemonde, tweede zoon van Gerrit van Eg- mond werd in 1312, heer dier plaats, en stierf 4 Sept, 1321. De kronijk van Egmond bl. 51 beschrijft hem als zeer vreedzaam en lafhartig.