Dit zegel verbeeldt trots Jleurs de Tys. j(2) Dit verdrag vind men reeds gedrukt bij Van Mieris, 'Char* terb, D. IV. W. 521 en TV., doch dewijl het <Lwr niet naauwkeurig uitgegeven is, achte ik het niet geheel onnut het nogmaals getrouw naar het oorspronkelijke te doen af drukken. — Over de aanleiding tot het sluiten van dit ver drag en deszèlfs gevolgen vergelijke men Wagenaar Vnderl, Mist. IIL 433 en Büderdijk Gesch. desFaderi. IV. «?>—71.

— 248 —

Jolian by der ;;iucien Goids hertoge van Lotharin gen, van Urubant ende van Lymburg, mercgreve des heiligen rijcks, greve van Henegouwen, van HolJant, van Zeelanten Je heere van Yriesslant, Jacob (1) by der selver gracien hertoginne, marcgravinne , graviune ende vrouwe der landen voirscreven, ende Johan by der vorscreven gracien Goids Palansgrave by den Rijn, hertoge in Beyeren ende zoen van Henegouwen, van Hollnnt ende van Zeelant, doin cond allen luden, dat wy ansiende ende merckende die grote sware schaden eude afi'terdeel (2) die overmids der veeden , twy- dracht (3) ende gescliille , die opgestain ende geresen sijn, ende een lange wyle geduert hebben tusschen ons hertoge en hertoginne van Brabant, onsen landen, lu den , onderseten , hulperen ende medeplegeren , over een syde , ende ons hertoge in Beyeren , onsen landen, luden, hulperen ende medeplegeren op dander syde, ende om te scuwen (4) die grote bloetstortinge ende anderen onraet die dair aff noch meer gevallen mucbten, ansiende oic die heymelichede ende naerhede (5) van bloede wesende tusschen ons, om dwelke wij bege-

(1) Jacob. Zoo schreef men toen voor Jacoba.

(2) affterdeel, hetzelfde als ons tegenwoordige nadeel.

(3) iwy dracht, oud woord voor tweedragt.

(4) scuwen , bcteekent hier vermyden.

(5) die heymelichede ende naerhede van bloede, d, i. de maag schap en naauwe bloedsbetrekking. Heymelichede is van heitn , dat ook huis, eigen huis beleekent. Zie Van Hasselt op Kil. i. v. Van daar heymelichede, afstamming uit ons ♦iijen huis of geslacht.

249 —

Ten , dat die voirscreven veede , twydracht ende ge- schille nedergeleit ende gezuent werden moigen, heb ben om die wailvaert, nutscap ende orbar van ons ende onsen voirscreven landen ende luden , rypen rait al te voren dair op gehadt, an beiden syden gedadingt, over een gedragen ende gesloten sekere puncten , by middel van sekeren personen, raitsluden onss lieff's he ren oems ende brueders des hertogen van Bourgondien, des last hebbende van synen wegen, ende den laitslu- den van ons , beyde die partyen dair by ende over we gende mit onsen wille ende consent, mits den welken die voirscreven veede ende twydracht, vereffent ende gezuent sullen moigen wesen, ende hebben gebeden en de doen bidden, mids der absentien van onsen voir screven heere oem ende broeder van Bourgondien, onsen lieven ende gemynden neve den greve van Charolois, so naer te beyden syden , ende die so vele heelft gear beid t om die zuene dair tusschen te maken, dat hy 'wilde die voirscreven puntten by manieren van senten tien wtspreken, off by synen gecommitteirden doen wtspreken ende een gansse ende vaste zuene maken en de wysen tusschen ons ende onsen voirscreven landen , luden , steden , onderseten , hulperen , hulperhulperen ende alle andere die in deser veeden enichssyns roeren moigen , des wy hem volcomen macht gegeven hebben , geloven ter goeder trouwen wail (1) te houden ende te volcomen , wes (2) by onsen voirscreven neve van Cha rolois off syne gecommitteirden dair aff geseit, wtge-

(1) wail, elders wale, oude vorm voor wel: hier beteekent het vast, onberispelijk.

(2) wes, oud woord voor wat; van daar nog ietwes.

— 250 —

sproken ende gewast wordt, wt welker macht diesel« ome neve van Charolois heefft gesend t tot ons partijen voirscreven eude dairtoe gecommitteirt mit synen openen lettren dak affons beiden hertogen bleken is, endesijn des Vfail content, dats te weten , den eerweerdigen ra der in Goide heeren Lodewyc van Lutcemborgh bisscop tot Tberrenborch (1), heeren Peter van Lutzemborgh greve van Conversant en van Bryenne eude heere tot Edingen onsen neven , Johan van Scoenvorst burchgre- x« tot Monjoye , heere van Craendonck ende van Dye- penbeeck, Giellis van Arnemuden heere tot Enchieï ende meysler Jan van den Keythulle, raitslude onss rorscreven oeme ende broeders van Bourgondien, «en den welken wij begert ende gebeden hebbeo, dat sy in den name van onsen voirscreven neve van Charotói als des hem kennende volle macht hebbende, wtsprekea ende wysen die voirscreven zuene; ende wy Lodtwije van Lutzemborgh bij der Goids genaden bisschop ta» Tberrenborch, Peter van Lutzemborch greve van Con- versant ende van Bryenne ende heere tot Edingen, Ja» van Scoenvurst burcligreye tot Monjoye, heere yan Craen- dnack ende van Dyepenbeeck, Giellis van Arnemude» heere tot Enchiez ende Jan vanden Keythulle raitslude passgnadigeu heeren des hertogen van BourgondieB gre« van Ylaeuderen , van Artols ende van Bourgondien 1»* remjfittoemt, ende als biertoe gecommitteirt van weges jmss genadigea heeren des greven van Charolois, hebben by virtuten vaader macht ende laste die ons dair o? heeö'l gegeven die selve onse heere van Charolois, wtg&"

j(-t) Therrmb&rcA. Deze naam is mij nog nergens -elders w*" gekomen. Ik meen dat er de stad Terouanne door bedoel» wordt, - ,i, . i .

— 251

proken ende ga wijst, wtspreken ende wysen by desen ettren, over ende in den name van hem ter eeren ~ioids ende onser liever vrouwen , tgeen ende inder -nanieren dat hier na van puntte te puntte verclairt 3nde bescreven staet. In den yersten , dat myne vor- screven heere ende vrouwe van Brabant, ende mijn heere van Beyeren ende alle hoir landen , steden , luden , on derseten , hulperen, hulperhulperen ende alle die gene die in deser veeden eenigssyns roeren moighen, van al len Teeden , twist, geschille , twydracht endeongonst, die sy onderlingen tot desen dage toe ghehadt moigen hebben , dat van desen voirscreven veeden roeren mach, voirtaen gansselijc, geheel ende altemael verleken ende versuent, ende sullen staen dode tegens dode , brant tegens brant, ende roeff' tegens roefl', item sal mijn beere yan Beyeren hebbenende behouden die stede van Dordrecht mitter bailyuscap ende dijckgrefscap van Zuuthollant ende mit allen hoiren rechten, vryheden ende toebehoirten te water ende te lande, ende dat mijn heere van Brabant, noch mijn vrouwe, noch die hoire, noch niemant van hoiren wegen in dien lande geen vryheit, rechten noch seggen hebben noch behou den en sullen, behoudelijc allen hoiren onderseten ende enen ygeliken sijnre hoger heerlicheit, ende ambachls- heerlicheit, mannen, thienden , renten ende goeden dair yn te hebben ende te houden , als sy die gehadt hebben , dese voirscreven stat ende lant, mynen heere van Beyeren te leen te houden, gelijc hem sijn andere lande ende slote voir gegeven sijn , ende die te houden erfllijc ende in alre maten als hy syne andere lande ende sloten die hy in Jüollant gehouden heefft; item sal mijn heere van Br yenne hebben die stat van Gorichem mitten lande van ArkeL mit allen hoiren rechten ende vryheden, gelijk

— 252 —

sy die van oudts gehadt ende gebruijct hebben te water ende te lande , Lederdamme mitten lande van der Lede mit hoiren tolrechten ende vryheden in Hollant, ende dlant van Schoenrewoerde , also die leggen ende streo kende sijn tusschen der Merwede, der Linghen ende der Lecke, mitten mannen ende ghifften van kercken, die vander hofstat van Arkel van oudts verleent sijn, geli- ker wyse ende in alle der maten hertoge Willem sali- ger gedachten, die ruymde mitter doder hant (1), Toirt Spijck mit allen den renten over der Linghen ge legen , ende voirt sulck recht als mijn heere ende vrou we van Brabant hebben aen den lande van Hagensteine mit sijnre toebehoirten, ende die sal hy hebbenende honden erfflijc van mynen heer ende vrouwen van Bra bant te leen , gelijk voirscreven staet, behoudelijc dien dit mijn heere ende vrouwe van Brabant vanden landen, die den heere van Arkel plaghen toe te horen , niet gehou den en sullen sijn van enigen schade, als van rove off Tan brande, off diergelijc sonder argelist; item sal hy hebben die stede van Botterdamme mit allen hoiren rechten ende vryheden die sy hebben van der graefflic- heit van Hollant ende mit allen hoiren toebehoren te vrater ende te lande, als hertoge Willem had, geJijc hem sijn ander lande ende slote voir gegeven sijn, ende

(I) ruymde mitter doder kant. Kiliaen heeft »dooie hatüt » Manus mortua sive emortua aut imraortalis, etc. Vulgo » dicitur de üs qui nunquam habere haeredem desinunt: ut » collejia, coenobia, civitates, etc. quae quasi iramortalia sunt." en » Ruymen, relinquere." Deze uitdrukking zal dus be- teekenen, de goederen enz. die hertog Willem naliet bij zijnen dood en waarvan de saisie terstond overging op zijne erfgenamen.

— 253 —

lie te houden gelijc voirscreven is; item als ran dat lie heemrait van Schielant begeert heeft , dat sy be- xcmden hoir schouwe van den slusen die tol Roiter- lamme liggen ende van den dijck ende wateringen in 3en lande van Schielant gelegen, gelijk dat sy die by tyden van hertoge Willem ende synen vorderen (1) ge schouwd hebben , dat sal staen aen den tresoriere ende aenden rait die beyde die heeren te samen setten sul len , ende wes die ordineren sullen tot des lants orbar , dair aff sal mijn heer van Beyeren sijn brieve geven den heemraiden dat te gebruken , gelijc die tresorier ende rait voirscreven dat sullen ordineren; item sullen alle gevangene an allen syden los , ledich ende quijt sijn, behoudelijc dat sy een oude oervede doen sullen ende alle onbetailt geit quijt, datvoir den anderen dach van January lestleden doe dese dadinge gesloten wart, niet en was betailt, ende dat men alle die brieve die die gevangene die geschadt sijn geweest van hoirre or- veeden op allen syden gegeven hebben , leggen sal ende brengen in handen des trezoriers die beyde myne voir screven heren van Brabant ende van Beyeren off hoirre beider raide settcn sullen, ende die selve tresorier ende raide by hem wesen sullen tusschen dit ende den sondach halffvasten, als men singt inder heiliger kerc- ken letare Jherusalem, den gevangenen die voirscreven brieve weder geven, overnemen van hen andere brieve van eenre ouder orveede die die voirscreven gevangen doen sullen inder voirscreven tresoriej s ende raits handen, dair mede dat sy gestaen sullen, ende ontlast ende quijt sijn van den orveeden die sy voir gedaen hebben , son- der argelist; item als van den heere van Egmond en

(1) vorderen , voorouders , voorzaten.

-— 254 —

heeren Willem synen broeder , sullen mijn heer end« vrouwe van Brabant blyven an mynen heere van Bour- gondien olF syne raide, ende sulen weder in mijnre voirscreven heeren ende vrouwen landen comen , vresen ende blyven , by also dat sy binnen eenre maent bin nen den voirscreven landen niet en sullen comen, het en ware dat mijn voirscreven heeren ende vrouwe van Brabant ende van Beyeren , die brieve van den steden vanHollant eer weder kregen , die die heeren ende vrou wen den selven steden gegeven hebben , als den voir screven heere van Egmond ende synen broeder in den Toirscreven landen niet te comen sonder argelist; item sal heer Gcrijtvan Heemskerck (1) blyven aenden Lis dom van Beyeren (2) ende an heeren Florijs van Borssele van alsulken schade als hem geschiet mach wesen au syne dienste van Aemstellant, syne dunen tot Heems kerck ende syne huse ende slote aldair, dat hem te mael (3) nedergeworpen is, dair aff sy hoir seggen sullen alen binnen acht dagen na dat tseggen geseecht sal sijn tus- schen den heren voirscreven, en- wes sy twe dair aff seggen sullen, dat salmen volcomelic houden; iteai sullen alle die ballinge, die voir ofi' na hertoge Wil le ms dode wt den lande gebannen sijn geweest, ende by mynen heere van Beyeren sijn , weder vry ende ongekx-

(1) Er waren in dien tijd twee ridders van dien naam, Gerrit van Heemskerck. heer van Oosthuizen en Gerard va Heemskerck , heer van Liesveld. Zie Wagenaar III. 4'"> 411 en de aldaar aangehaalde schrijvers.

(2) bisdom van Beyeren. Bisdom siaat voor bisschop, even» men heerschap voor heer vindt. Er wordt gedoeld op JM van Beyeren , elect van Luik. Zie Bilderdijk IV. 36.

(3) te mael, d. i. ten eenemaal.

— 255 —

lengiert in den voirscreven landen ende op Iioir goede ende arnbochte comen , wesen ende-blyven, na iuhout hoirre brieve die sy dair aff hebben, wtgescheiden (1) die ballinge sijn om doitslaichs wille by hen geduen , die niet weder in comen en sullen totter tijt toe dut sy metten partyen verleken sijn (2), die voirscreven puncten altois behouden ende in hoirre macht te bly- ven; item gevielt dat myn vrouwe van Brabant voir screven sturve sonder levende geboirt alfter te laten , so sal mijn heer van Beyeren voirscreven versekert wesen dat mijn heer van Brabant die lande , slote ende stede van Henegouwen , Hollant, Zeelant ende Vrieslant dair terstont hem ruymen sal ende overleveren, ende dair aff sullen mijn heere ende vrouwe van Brabant voirsoe- ren mynen heere van Beyeren hoir bezegelde brieve geven ende oec die ridderscap tot achten off negenen toe in eiken van der drien landen Henegouwen , Hol lant ende Zeelant, ende dairtoe die steden der selver landen, welke brieve mijn voirscreven heer ende vrou we van Brabant sullen mynen voirscreven heere van* Beyeren off synen sekeren bode des macht hebbende overleveren off doen overleveren , inder voirscreven stat van Rotterdamme op ten voirscreven sondach letare Jherusalem, na inhout der notulen die sy seggen dair

(l) wigescheiden , d. i. uitgezonderd.

{2) verleken sijn, &. i. zich vergeleken zullen hebben: zie bl. 251. r. 13. Volgens de toenmalige regtspleging kon na melijk de vorst eenen doodslager geene vergiffenis schenken zonder toestemming van de magen des verslagenen. Zie mijne Ferh. over de oude wijze van strafvordering, Lei-

'- den 1841. bl. 132 vv.

— 256 —

op gemaict wesende; item sal Jan van Broechusen (1) svne saken blyven an myne heren van Brabant ende van Beyeren in suiker maten: ten yersten beyde die heren byeencomen dat dan hoirre ellic twe van hoiren raide dairtoe setten sullen ende beyde die heren ende die vier raide voirscreven sullen Johanne toe seggen ende geloven dat die viere voirscreven dat binnen den tween raaenden dair naestvolgende, dat clairlijc samentelijc wtsepffen sullen, ende dat sullen mijn heere van Bra- bant ende Jan voirscreven houden, ende wert sake dat die viere des niet eens en worden , so sollen sy dat brengen an heren Willem van Ghent, den sy tot enen overman dairtoe genomen hebben; item so sullen die van Utrecht ende van Amersfoert, ende die heer van Culenborch heer Gerijt van Heemskerck voirscre ven , ende alle die hulpere ende hulperhulpere over beyden syden, ende dairtoe alle die gene die yn deser veeden roeren moigen, mede bezoent vesen ende ellic op ten synen sonder argelist, wtgescheiden alsulke ren ten off reede (2) have , die in mijnre heren ende vrouwen rekeningen ten boeken comen sijn off comen sullen binnen enen halven jaer; item sal mijn heere van Beye ren voirscreven dat regiment van den landen , als He negouwen , Hollant ende Zeelant gemeyn hebben mit mynen here van Brabant, vijff jair lange durende , ende sy sullen den rait van den hove samentlijc setten ende namelijc enen tresoriere , ende off beyde die heeren niet eens en konden geworden enen tresorier te maken , so

(1) Jan van üroechusen , Floriszoon , heer van Broekhuizen in hel sticht van Utrecht, volgens een HS. geslachtlijst van den heer Van Spaen , in het Archief van den hoogen Baad van Adel.

(2) reede , gerede.

— 257 —

sullen beyde der heren raide , die sy ellic even vele setten sullen , samentlijc off die meeste deel enen tresoriere kiesen sonder der heren wederseggen op hoiren eet, bin nen acht dagen als beyde die heeren by een sullen sijn comen, behoudelijc dat mijn heere van Beyeren geen seggen hebben noch behouden sal in den rait die mijn heere van Brabant nu heeft off maken mach in synen landen van Brabant off die hem sijn vader ende moeder an geerft hebben , ten ware dat mijn heere van Brabant mynen heere van Beyeren dair toe bade; item die scouten inden steden, ende die bailyuwen ende an dere amptlude inden landen, sullen sy samentlijc set ten onder die brieve van commissien mijns heeren van Brabant; item die gerechten in den steden sullen sy gemeyn setten, dat is te weten, waren der elve, soe sal ellic vanden heeren voirscreven die vyve setten, ende en konden sy van den elfsten niet eens gesijn, so sullen die thiene den elfsten kiesen by hoiren eede, ende des gelijc in negenen , in zoevenen off wair sy on effen sijn in getale; item sullen die van den gerechten voirscreven sweren mynen heere ende vrouwen van Brabant goet ende getrouwe te sijn, hoir heerlicheit ende erve te verwaren, ende enen ygeliken recht ende vonnisse te doene ; item sullen myne voirscreven heeren van Brabant ende van Beyeren in allen casteelen, bor- ghen ende sloten die casteleynen gemeyn setten ende stellen, die welke sweren sullen, die slote wail ende trouwelijc te bewaren ende nyemanden over te geven dan mynen heere van Brabant off mijnre vrouwen , also Jange als sy te samen in huwelijc sijn , dat is te weten also lange als mijn vrouwe leven sal, ende nae mijnre Trouwen dode mynen heere van Beyeren voirscreven , sturve mijn vrouwe sonder levende geboirt na hoir te

17

— 258 —

blyven ; item sullen die casteleinen , bailyuwen, scou ten ende andere dyenres (1) in den steden ende landen, ende die gerechten in den steden samentlijc sweren, mynen heere van Beyeren voirscreven gehorsam te Te sen, mit mynen heere van Brabant dese vijffjair lange durende, behoudelijc mynen heere van Brabant sijn heerlicheit als voirscreven is; item sullen mijn heere ende vrouwe van Brabant voirscreven off hoir ambach ten; (2), die myne heeren van Brabant ende van Beye ren samentlijc setten sullen , voit hoir heffen , hebben ende boiren alle nutscap ende proffijt van renten, for- faiten , beden , vervallen ende opkomingen, die vallen ende verschynen sullen in den voirscreven landen, hoe die genoemt mogen sijn , sonder mynen heere van Beye ren des te genyeten in eniger wyse, behouden dien als mijn heere van Beyeren gebeden were van mynen heere van Brabant in Hollant te comen, off dat den landen off luden kenliken noetsake were , dat hy dair qname, so sal hy m der herbergen mit tsestich paer- den ende luden , ten vraere dat hem die tresorier ende rait mit meer paerden bade , gelevert sijn, ende als Jnijn heere van Brabant off mijn vrouwe dair niet en ware, so sal men hem ellix daigs voir elke drie pairde ende lude een croen geven ende al sonder arge- list, ende sullen die trezorier ende alle officieren jairlijx off als gewoenlijc is rekenen voir myne heeren van Brabant ende van Beyeren, ende hoirre beyder

(1) dyenres, dienaars.

(2) ambachten, d. i. de grafelijke officieren in de ambachten of schoutambten.

259 —

rait; item sal mijn heere van Beyeren verthyen (t), van allen des hy hebben off heyschen mach optie lande van Henegouwen, Hollant, Zeelant ende Vriess- lant met hoiren toebehoirten , het sy by ghifften van den paeus , van den Roimschen coninck off anderssijns, behouden dat hy aireede heefft in den voirscreven lan den , ende oic boven gescreven staet, ende daertoe dat hem an versterven mach, ende sal overgeven tot goe den trouwen mynen heere ende vrouwen van Brabant alle die brieve die hy hebben mach verworven van den paeus ende van den coninck voirszeid optie voirscre ven lande of f enich van hen, om die te sien , te lesen, ende dan terstont te casseren ende te nyet te doene , ende dair toe sal geloven niet te verwerven, te laten noch te doen verwerven , alsulke brieve ofl' diergelijc by tyde mijnre vrouwen off hoirre kijnderen, ende waert so dat sy by ymant anders verworven worden, ende hem gesonden, so en sal hy die niet ontfaen noch hem mit dien behelpen in geenre wyse, welke brieve van vertichnisse ende oec die hy heefft van den paeus , ende coninck voirzeid mijn voirscreven heere van Beyeren sal overleveren off doen overleveren mynen voirscreven heere ende vrouwe van Brabant of hoiren sekeren bode des macht hebbende tot Delff in der stat op ten voirscreven sonnendach letare Jherusalem , na inhout der notulen die sy seggen dair op gemaict we- sende; item sullen die poirters van Dordrecht gezoent sijn op alle hoirre onroerende goede die voir oghen sijn , ende op alle hoere renten ende schulden so waer die gelegen sijn , die sy hadden ende men hoir scul-

(1) verthyen, afstanddoen, en iets verder op deze bl., vertichr nisse, afstand.

17'

— 200 —

dich was eer dese veede opstont, ende desgelijcs sa) een ygelijc syne renten ende sculden binnen Dordrecht oec hebben; item sullen mijn heere ende vrouwe van Brabant confirmeren den stede van Dordrecht ende der gemeynre bailyuscap van Zuuthollant alle hoir rechten, hantvesten, privilegien, haircomen ende koiren , die sy van hertoge Willem saliger gedachten ende van sy- nen ouderen verkregen ende besegeit hebben, die vast stade ende onverbroiclijc te houden tewigen dagen voir hen ende hoir nacomelinge ; item sullen mijn heere ende vrouwe van Brabant voirscreven , quijtschelden der stede van Dordrecht ende alle hoir poirteren van allen broi- cken ende misdaden ende aentichten (1), die sy tegen? hem gebroict off misdaen moigen hebben, off die sy hem thyende mochten wesen , ende oic quijtscelden van allen sculden ende heisscben die sy off yemant van ho ren wegen der stat van Dordrecht heyschen mnehte tot desen dage toe, off dat van hoirre wegen roeren off co me n muchte sonder argelist, by also is die voirscre ven stat mynen heere ende vrouwen yet sculdich , sydat betalen sal mynen heere van Beyeren, nadat mijn heere ende vrouwe voirscreven hem die scult opgedragen hebben ende overgegeven , ende die van Dordrecht mit quitantie brieven dat aff quijtschelden; item Jan Hev- nen zoen ende Ruysch sal men verrichten (2) , dat hem boven vreden genomen is ; item die van Ketterdamme ende anders diegene die meynen dat sy binnen den vrede beschedicht sijn , sullen by beyde den heeren ende hoi-

(1) aentichten, aantijgingen, beschuldigingen , aauldagteir. {2) verrichten, d. i. regl doen wedervaren van hetgene hun te- gen de vredesvoorwaarden ontnomen is.

— 261 —

ren raide gericht werden , angehoirt tale ende antwor- de binnen eenre maent, nadat beyde die heeren versoent gullen sijn , ende desgelijx salmen rechten dat boven veylicheden ende geleyde geschiet is an beyden syden die verbriefft ende bezegelt sijn, sonder argelist; item sal mijn heere van Beyeren hebben hondertduysent En- gelsche nobelen, goet van goude ende van gewichte, als gemeijnlijc ghenge (1) sijn off die weerde dair aff van mynen heere ende vrouwe van Brabant voirszeid, die sy hem ende synen erven sullen geloven te betalen in enich van den drien sloten, te weten Rotterdamme, Briele off Gorichem, die mijn heere van Beyeren my nen heere van Brabant off mijnre vrouwen twe weken te voren laet weten, inder manieren hierna bescreven, ierst thiendusent noblen dair aff die dach viel tot on- ser vrouwen lichtmisse lestleden, ende ander thiendu sent noblen tot paeschen dair naest volgende ende naest- comende en voirt viertichdusent noblen tot paeschen, dat wesen sal van paeschen over een jair , ende dat leste payment, te weten viertich dusent noblen , tot pae schen dat wesen sal van paesschen over tween jaren, ende hier aff aldus te betalen sullen mijn heere ende vrouwe van Brabant voirscreven mynen heere van Beye ren hoir bezegelde brieve geven, die welke oec beze gelt wesen sullen van den ridderscap van Hollant ende van Zeelant, die sy gekrygen konnen ende van den steden der landen voirscreven , die die voirscreven som- me als borgen geloven sullen te betalen. Behouden dien gevielt dat desen tijt durende van paessche over tween

(1) y/ienge, d. i. gangbaar; in vele oude brieven leest men ghenge ende gkeve, d. i. gangbaar gaaf.

— 262 —

jaren mijn vrouwe van Brabant afflyvich worde sonder ieboirte ende die lande van Henegouwen , Hollant ende Zeelant an mynen heere van Beyeren quamen , so sal mijn heere van Brabant ende die ridderscap ende stede voirszeit, van den reste dat noch te betalen ware, on- gehouden, quijt, ende ontlast wesen, welke bneve van obligacien van den sommen voirscreven sullen mijn heere ende vrouwe van Brabant voirscreven mynen voirscreven heere van Beyeren off synen sekeren bode. des macht hebbende overleveren off doen overleveren in der voirscreven stat van Rotterdamme opten voir- genoemde sonnendach letare Jherusalem na inhout der notulen , die sy seggen dair op gemaict wesende; item Wair yemant yn Hollant geseten , die tegen dese punc- ten gehouden te sijn, rebelle ware , die sal mijn heere van Brabant helpen bedwingen , en desgelijx sal mijn heere van Beyeren wederom doen; item so sullen die voirscreven mijn heere ende vrouwe van Brabant, ende mijn voirscreven heere van Beyeren ende elc sonderhnge geloven by hoirre vorsteliker trouwen ende eeren , ende op dat heiige ewangelium lijfflijc (1) ten heilgen swe- ren , dat sy ende elc van hun sullen die voirscreven zuene, ende alle puncten boven verclairt, ende elc «onderlinge, also verre alst hen angaet off roeren soude moigen getruweliken houden ende volcomen ende doen houden ende volcomen sonder dair tegens te gane off te comen , off te doen gaen off comen , heymelijc off openbairlijc, in eniger manieren, alle geverde (2)

(1) lyfflyc enz. Wat lij«ijk ten heiligen zweren is, hebbes wij boven verklaard, bladz. 49.

(2) geverde. Kiliaen heeft »gkeveerd, res, actio, negolium.

— 263 —

«nde argelist, in allen ende ygeliken voirscreven punc- ten wtgescheiden, in orcondscapen van welken sa- ken so hebben wy Lodewijc van Lutzemburgh, bis- scop van Therrenborch , Peter van Lutzemborch gre- ve van Conversant ende van Bryenne ende heer tot Edingen, Jan van Scoenvorst buichgreve tot Monjoye heer van Craendonck ende van Dyepenbeeck , GielJis van Arnemuden heer tot Enchiez, ende Jan van den Keythull voirscreven onsen zegelen wthangende, gelo ven wy bisscop ende greve voirszeit dese selve sentencie te doen confirmeren by mynen voirscreven heere van Charolois, ende wy hertoge ende hertoghinne van Bra bant ende hertoge in Beyeren voirgenoemd , anveerden- de ende over dancklijc houdende 't voirscreven seggen, wijsdom (1) ende wtspraeke, hebben geloofft ende gelo ven by onser kersteliker trouwen ende vursteliker ee- ren, ende op dat heiige ewangelium lijfilijc ten heilgen gesworen, geloven ende sweren, ende elc sonderlinge volgens den inhoudene der sentencien ende wijsdoms voirscreven , dat wy ende elc van ons, also verre alst hem angaet offt anroeren mach, sullen wail ende getrouwe- liken houden, ende doen houden ende volcomen alle die puncten ende in der manieren voirscreven sonder die off enich van hen te breken noch dair tegens te comen, te gane off te doene off te gedogen , dat men dair te gens come , gae , off doe, heymelijc noch openbairlijc , in enigen manieren sonder argelist, ontbiedende ende bevelende allen onsen getrouwen ridderscap , goeden ste den , amptluden, onderseten ende allen anderen dien

gestus , ook machina , machïnamentum." Het woord xal hier dus kwade trouw, bedrog, beteekenen. (1) wijsdom, uitspraak, gewijsde.

— 264 —

dat angaen, dat sy ende elc bysonder houden die voir- screven zuene volcomeliken ende onverbroken, sonder in eeniger weghen dair tegens Ie doene off te gane, ende so wie die contrarie dade, wy ende elc van ons dair aff doen , ende doen [doen , alsulke correctie son der verdrach van lyve ende van guede , dat alle andere exempel dair an souden nemen , ende des te getuge, so hebben wy oec onse zegelen mit den zegelen van den anderen boven genoemt an dese lettren doen hangen, Dat wasgedaen tot Woudrichem, den derthiensten dach tan Februario int jaer onss Heeren dusent vierhondert achtien na den lope van den hove van Hollant,

Bi minen heere den hertoge ende mijnre vrouwen der hertoginnen,

t II U ?.N IER (1).

Origineel op perkament met negen zegels, waarvan twee met contrazegel, in rood was , uithangende aan perkamentbanden; twee der zegels zijn geheel gebroken. Gedrukt bij Van Mieris, D. IV. 521 envv.