In Christi nomine amen. Bench clericus de Sala, Ybrachim, Nycholaus, Mochcus, Benche, Iacobus iobagiones et frater Egidius procuratores iobagionum et populorum pro se et iobagionibus et populis ex una parte, et dominus Urias abbas Sancti Martini de Sacro Monte Pannonie cum Hemerico priore, Thoma custode, Lazaro camerario, Mathia magistro pistorum, Vitale priore de Sala, Primo clavigero et Bernardo monachis et procuratoribus conventus ex altera compromiserunt in fratrem Enoch ordinis predicatorum et magistrum Cognoscentem, legum doctorem, canonicum Strigoniensem tamquam in arbitros vel arbitratores et amicabiles compositores, promittentes partes sub pena infrascripta ratum se habituros omnino, quicquid dixerint, arbitrati fuerint vel composuerint seu preceperint. Et quia partes attulerant predictis arbitris petitiones et libellos querimoniales innumerabiles, ita quod cognitionem magni temporis exhigebant et sic non poterant expediri sine magnis laboribus et expensis, spontanee de plana et plena voluntate et consensu expresso ex mandato et voluntate ipsorum arbitrorum seu amicabilium compositorum requisito ad hoc expresso consensu aliorum iobagionum et populorum dicte partes renunciaverunt omnibus petitionibus seu libellis querimonialibus et omnibus litibus vel querimoniis motis hoc salvo et excepto et cum instantia precum petito ab eis, quod solummodo super infrascriptis gravaminibus et oppressionibus, iniuriis et molestiis seu indebitis exactionibus iobagionum et populorum cognoscerent et pronuntiarent et excepta causa Benchi clerici de Sala promittentes sibi adinvicem, quod de cetero de aliis petitionibus seu libellis querimonialibus porrectis eisdem coram eis vel aliis non moverent partes aliquam questionem, sed super infrascriptis gravaminibus et super causa dicti Benchi arbitrarentur, pronunciarent, promittentes dictis arbitris vel amicabilibus compositoribus et inter se ad invicem partes per stipulationem sub pena excommunicationis et sub pena centum marcharum argenti solvenda a parte, que contra veniret parti arbitrium seu compositionem servanti, quod quicquid ipsi dixerint, laudaverint, preceperint, arbitrati fuerint, pronunciaverint vel composuerint, totum omnino ratum firmumque habebunt, facient et observabunt, emologabunt, et in nullo ullatenus contradicent, renunciantes omni iuri et legum seu canonum auxilio. Qua pena soluta vel comissa omnia semper maneant intemerata. Actum in domo hospitalis Sancte Crucis presentibus partibus, domino Firmino abbate de Thata, fratre Benedicto ordinis predicatorum et domno Adriano hospitalario eiusdem loci et Waltherio clerico de Sala et pluribus aliis anno ab incarnatione Domini millesimo CCo XXXIIIo die Kalendis Iunii, indictione sexta. [1233. jún. 1.]||
Ista sunt gravamina et oppressiones, super quibus mota sunt litigia vel querele:||
1. Odwornici aggravantur solvere decimas et dare fila ad unum rete usonis et portare ad monasterium et renovare ortum Pannoniensem indebite et dare panem facientibus retia.||
2. Item hec sunt gravamina equestrium servientum: non tenentur dare equm (!) nunciis abbatis, nec tenentur ferre currum viniferum, nec abbas dat prebendam equis ipsorum in via, quod facere deberet, nec extra regnum ducere equos ipsorum; sed abbas Urias duxit Romam XXII (viginti duos) equos eorum cum totidem marchis argenti et nunquam reddidit. Nec tenentur metere arundines, nec quinque capecias per singulas mansiones; nec tenentur fenum colligere vel portare.||
3. Item hec sunt gravamina fabrorum, pellipariorum, cocorum, pistorum, sutorum, cubiculariorum, qui incessanter debitum exercent officium: compelluntur plaustra gravia ferre per totum regnum Ungarie incessanter.||
4. Item hec sunt gravamina sacriferorum: tenentur dare equum ad portandam capellam abbatis, quem abbas debet reddere, dum revertitur de via; sed abbas Urias quolibet anno accipit duas marcas pro equo indebite et quinque equos eorum bonos donavit suis amicis.||
5. Item piscatores da villa Weynic gravantur, quia abbas Urias compellit eos remigare carinam plenam victualibus ad confinia regni Ungarie indebite; insuper compellit eos explere officium nautarum, qui tantum pisces debent dare.||
6. Item villa Teneu tenetur portare cum abbate levem currum vini ad expensam unius diei; sed abbas Urias imponit currui ipsorum honus importabile.||
7. Item villa custodum porcorum solvit abbati et conventui de singulis binis mansionibus unum porcum et sexaginta pelles caprinas cum arvina sufficienti; solvunt etiam quadringentos acones optimi tritici. Set abbas Urias compellit eos facere legationes, parare tunellas, portare plaustra indebite; insuper compellit eos solvere decimas agnorum, edorum et apum.||
8. Item hec sunt gravamina iobagionum de Sala, Omoth scilicet et proximorum eius: abbas Urias recepit terram eorum et dedit advenis et ipsos compellit reddere tributa hospitum et explere officium iobagionum.||
9. Item in villa Torian sunt sex mansiones odwornicorum dati a sancto rege, quos abbas fecit aratores.||
10. Item hec sunt gravamina portitorum capelle de villa Olup: ipsi debent ducere equos, qui portant capellam, abbas vero recipit equos dictorum ductorum et mittit in legationem sub nuncios; et insuper, quando vult, dat in dono. Et ita abstulit eis quinque vicibus quinque equos.||
11. Item hec sunt gravamina piscatorum de Sala: pellunt oves, boves, porcos; portant rotas; est tamen debitum eorum dare de singulis mansionibus unum fertonem et portare fructus ad monasterium.||
12. Item hec sunt gravamina iobagionum et officialium, quod cum teneantur tantum portare decimas ad orreum illius obedientie Sancti Martini, de quo loco vel in quo loco vel villa dant decimas, et teneantur dare et non portare ydriam brasii et annone, que datur ad festum Sancti Martini: abbas compellit eos portare ad monasterium Sancti Martini.||
13. Item hec sunt gravamina Bench clerici de Sala: ego Bench conqueror vobis dominis inquisitoribus, quod Vitalis monachus et Michael conversus inhibuerunt michi scrinia tria in camera Sancte Marie de Sala reposita; dum autem vellem recipere, ut mea erant, venientes laici, Iacobus, Benka et alii, violenter abstulerunt multis videntibus, et custodem camere fratrem Clementem, mea michi reddere volentem, graviter ciciderunt semivivum relinque(nte)s. Et hec facta sunt post sacramentum inter nos et dominum abbatem factum. Item Michael conversus, Benka et Iacobus cum quibusdam aliis viginti electos boves a me abstulerunt et duos ex eis in eodem loco frustatim mactaverunt. Et hec omnia paratus sum probare tempore oportuno.