Amicis suis reverendis, capitulo ecclesie Wesprimiensi Nicolaus Konth, regni Hungarie palatinus et iudex Comanorum, amicitiam paratam debito cum honore. Noveritis, quod in congregatione nostra generali universitati nobilium comitatus Zaladiensis feria secunda proxima ante festum Beati Iacobi apostoli [1358. júl. 23.] prope villam Mandhyda celebrata frater Iohannes pro religioso viro domino Seffrido, abbate ecclesie Sancti Martini de Sacro Monte Panonie, cum procuratoriis litteris eiusdem, prout per litteras nostras in eadem congregatione nostra emanatas informabamur, de medio aliorum exurgendo proposuerat eo modo, quod quidam homines de Kapolcy decem mansiones in eadem Kapolcy habitas, ipso domino abbati attinentes occupassent, occupatasque detinerent; cuius occupationis rationem scire voluerat ab eisdem. Quo audito Iohannes, filius Andree, Nicolaus, filius Pauli et Dominicus, filius Bodur de dicta Kapolcy pro se et pro aliis de eadem exurgendo responderat ex adverso, quod ipsi nullam sessionem ipsius domini abbatis occupassent, nec detinerent occupatas, nam si ipse aliquam sessionem inibi suam vel suas denotaret, legitime veniendo recaperet, talem vel tales recapere posset, in cuius statutione nullo contradictionis obstaculo sibi obviaret, talem vel tales inibi recapere posset in statutione, cuius contradictione obviarent.||
Quibus auditis, cum nos Rufum, hominem nostrum una cum Demetrio Sacer, testimonio capituli ecclesie Albensis ad recaptivandum et statuendum(!) dictas decem mansiones eidem domino abbati faciendas destinassemus, tandem iidem ad nos reversi nobis concorditer retulerant, quod ipsi feria tertia proxima post idem festum Sancti Iacobi apostoli [1358. júl. 24.] ad faciem dictarum decem mansionum vicinis et conmetaneis suis universis legitime convocatis accessissent et, cum easdem prafato domino abbati statuere voluissent, universi populi de dicta Kapolchy personaliter inibi adherentes premisse statutioni decem mansionum contradictores extitissent, ratione cuius prescriptos populos de Kapolchy ad congregationem nostram in comitatu Castriferrei tunc proxime habendam contra ipsum dominum abbatem evocassent rationem contradictionis ipsorum reddituros. Medio denique temporis nobis in Sarwar existentibus, procuratoribusque ipsarum partium nostri in presentia adherentibus, eodem fratre Iohanne, procuratore ipsius domini abbatis super facto dicte contradictorie inhibitionis in facto ipsarum decem sessionum facte ab ipsis populis asignare postulante, Dyonisius, filius Iohannis, Dominicus et Iacobus, filii Bodur, Nicolaus, filius Pauli, Stephanus et Nicolaus, filii Balase, Thomas et Iohannes, filii Petri, Petrus, filius Pauli, Iohannes, hlius Andree, Stephanus, filius Ladislai, Fabianus, filius Petri, de dicta Kapolchy exsurgentes memoratas decem sessiones ipsorum esse hereditarias, super earundem(!) etiam litteralia munimenta habere indicarant, ad quorum exhibitionem terminum ulteriorem eis dari postularant. Unde nos conmiseramus, ut utreque partes instrumenta eorum, si que in facto dictarum decem sessionum haberent emanata, in congregatione nostra generali comitatu Posoniensi tunc proxime celebranda contra sese exhibere tenerentur coram nobis, ut hiis visis iudicium et iustitiam inter partes facere valeremus iure admittente.||
Tandem in ipsa congregatione nostra aenerali universitati nobilium Posonyensis, Mosonyensis comitatuum feria secunda proxima post octavas festi Nativitatis Virginis gloriose [1358. szept. 11.] in civitate Posonyensi tunc proxime per nos celebrata prelibatus frater Iohannes pro prenotato domino abbate cum procuratoriis litteris eiusdem in nostram accedendo presentiam quoddam privilegium Sanctissimi regis Ladislai nobis demonstrarat, in quo inter cetera hanc clausulam reveneramus: Hegmagas, Capulcy, in hiis duobus locis rex Ladislaus dedit viginti mansiones servorum ecclesie Sancti Martini de Sacro Monte Panonie. Quo quidem privilegio Sancti Ladislai regis viso et dicta clausula in eodem contenta percepta, prenotati Dyonisius, filius Iohannis, Dominicus et Iacobus, filii Bodur, pro se personaliter, pro aliis vero predictis de Kapolchy cum litteris procuratoriis conventus Zaladiensis astantes litteras privilegiales domini Ladislai, pridem incliti regis Hungarie, sub anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo quinto [1275.] emanatas nobis presentarant, in quorum tenoribus inter cetera per eundem Ladislaum regem Zoltanum, Tolomer, Paulum filium Tolopch, Andornicum, Abraam, Karacinum, Andream, filium Cristiani, Barrabam et Grysgon, filios Farkasii, Iacobum et Iakabus (!), filios Tars, cubicularios suos de Kapolchy et eorum successores pro ipsorum fidelibus servitiis in eisdem litteris suis privilegialibus expressis, libertate, auro meliori, providens eosdem et heredes, heredumve successores in numerum regalium suorum serviendum (!) duxisset transferendos cum terra ipsorum portionem contigente (!), volens et statuens auctoritate regia, ut libertate nobilium servientium suorum perpetuo fierent gavisuri.||
Quarum quidem litterarum privilegialium et (!) per utrasque partes exhibitarum tenoribus visis et perceptis, quia tenor ipsarum litterarum privilegialium Sanctissimi Ladislai regis inter cetera per eundem Sanctissimum Ladislaum regem in duobus locis, videlicet Hegmagos et Kapolchy nuncupatis ecclesie Sancti Martini de Sacro Monte Panonie viginti mansiones servorum dedisse declarabat, series vero premissarum litterarum privilegialium ipsius domini Ladislai regis per eundem dominum Ladislaum regem precriptum Zoltanum, cubicularem suum, cum fratribus suis et aliis predictis de Kapolch aurea libertate providens, eosdem ac ipsorum heredes et successores in numerum regalium servientium suorum cum terra ipsorum et portione contingenti pro ipsorum fidelibus servitiis translatos extitisse decantabat, neutraque partium premissa litteralia munimenta metas aliquas in se continebat, prescriptus etiam procurator ipsius domini abbatis ex dictis viginti sessionibus in premissis duobus locis, videlicet in Hegmagos et Kapolcy per predictum Sanctum Ladislaum regem dicto monasterio Sancti Martini collatis in ipsa Kapulch so[lam] unam sessionem seu curiam apud eundem dominum abbatem esse asserebat, igitur una cum comite, iuratis et nobilibus comitatuum prescriptorum decreveramus iudicando, quod homo noster in presentibus infradeclarandus presente testimonio conventus Zaladiensis in octavis festi Beati Martini confessoris tunc venturis [1358. nov. 18.] et aliis diebus ad id sufficientibus ad faciem prenotate possessionis Kapolch vicinorum et conmetaneorum suorum legitimis convocationibus habitis, partibus predictis vel earum legitimis procuratoribus presentibus accedendo, in eadem possessione Kapolch circa annotatam curiam seu sessionem erga dominum abbatem habitam novem curias seu sessiones statueret prefato monasterio Sancti Martini et per consequens abbati eiusdem prelibato perpetuo possidendas contradictione populorum de Kapolch predicta non obstante ita videlicet, quod in ipsa possessione Kapolch cum dicta una curia erga ipsum dominum abbatem habita eidem monasterio Sancti Martini decem sessiones iuxta seriem dicti privilegii Sancti Ladislai regis perpetuo devolverentur; de hinc autem ad faciem terrarum arabilium, campestrium, silvarum, fenetorum et quarumlibet ceterarum utilitatum eiusdem accedendo, easdem regali mensura mensurando vel earundem quantitatem visu deberent considerare, ut reportata serie premissorum disserneremus (!) de eisdem, quid heri deberet ius[titia] exigente.||
Scribentes igitur annotato conventui ecclesie Zaladiensis eorum amicitiam perreverentur postularamus, ut ipsorum mitterent hominem pro testimonio fide dignum, quo presente Dominicus de Ech, homo noster, in octavis festi Sancti Martini confessoris ad faciem dicte possessionis Kap[olc]h acce[dendo] omnia premissa et singula premissorum iuxta annotatum nostrum mandatum faceret et exequeretur iure exigente et abhinc premissorum seriem, prout fuisset oportunum ad octavas festi Epiphaniarum Domini [tunc venturas] [1359. jan. 13.] nobis amicabiliter rescribi [p]ostularamus per conventum supradictum.||
Tandem ipsis octavis festi Epiphaniarum Domini occurrentibus annotato fratre I[ohanne] pro prelibato abbate Sancti Martini cum litteris procuratoriis eiusdem et annotatis Thoma [filio Petri], Fabiano [filio Petri] ... [Nicolao], filio Balase, pro se personaliter, pro aliis vero de Kapolch pre[dictis] cum litteris procuratoriis nostris ac Laurentio, filio Symonis, de eadem Kapolch nostri in presentia astantibus, nostrum iudiciarium conspectum adeundo litteras dicti conventus super premissis nobis rescriptionales nobis presentarunt, [in quarum te]noribus inter cetera adinveneramus, quod idem conventus nostris iuridicis petitionibus acquiesscens, una cum Dominico de Ech, homine nostro, religiosum virum, fratrem Stephanum presbiterum, unum ex ipsis pro testimonio fide dignum duxisset transmittendum, qui demum ... [reversi con]corditer eis retulissent, quod idem homo noster presente dicto testimonio ipsorum iuxta earundem litterarum nostrarum continentiam in octavis festi Beati Martini confessoris proxime tunc preteritis [1358. nov. 18.] ad faciem possessionis Kapolch vocate vicinorum et conmetaneorum suorum legitimis convocationibus habitis, religioso inibi fratre Iohanne cum sufficientibus litteris procuratoriis conventus ecclesie Sancti Martini de Sacro Monte Panonie pro religioso viro domino Syffrido, abbate ecclesie Sancti Martini predicte, actore, Dyonisio, filio Iohannis, Dominico et Nicolao, filiis Bodur, Nicolao, filio Pauli, Stephano et Nicolao, filiis Balase, Thoma et Iohanne, filiis Petri, Petro, filio Pauli, Iohanne, filio Andree, Stephano, filio Ladislai et Fabiano, filio Petri de dicta Kapolch, in causam attractis presentibus accedendo in eadem possessione Kapolch circa curiam seu sessionem erga ipsum dominum abbatem habitam in vicinitate fundi aurie Anthonii, filii Pauli, a meridie existentem novem curias seu sessiones statuissent prefato monasterio et per consequens domino abbati eiusdem prelibato perpetuo possidendas ita videlicet, quod in ipsa possessione Kapolch cum dicta una curia erga ipsum dominum abbatem habita eidem monasterio Sancti Martini decem sessiones iuxta seriem privilegii Sancti Ladislai regis perpetuo essent devolute; hinc autem ad faciem terrarum arabilium, campestrium, silvarum, fenetorum et quarumlibet ceterarum utilitatum eiusdem accessisset, ubi, prout visu considerare potuisset, predicte terre arabiles et campestres ad quantitatem usus decem aratrorum, feneta ad quantitatem falcature viginti hominum per diem sufficientia se extenderent, invenisset, ibi sex molendina et sex loca molendinorum; silvas vero propter earum qualitates et magnitudinem nec regali mensura mensurare, nec earundem quantitem visu considerare potuissent.||
Quarum quidem litterarum ipsius conventus Zaladiensis, tenoribus visis et perceptis, quia ex serie earundem premissa decem loco sessionalia iuxta annotatam iudiciariam nostram conmissionem dicto monasterio Beati Martini et per consequens abbati eiusdem prelibato per dictum hominem nostrum presente testimonio ipsius conventus Zaladiensis statuta extitisse, terras vero eiusdem possessionis Kapolch arabiles et campestres ad quantitem usus decem aratrorum, feneta ad quantitatem falcature viginti hominum sufficientia considerare ac sex molendina et sex loco molendinorum ibidem invenisse silvas vero propter earum magnitudinem nec regali mensura mensurari nec earundem quantitatem visu considerari valuisse reperiebatur, ideo una cum baronibus, regnique nobilibus nobiscum in iudicio assedentibus, partibus predictis volentibus et benigne acceptantibus decreveramus iudicando, quod homines nostri partibus utrisque dati sub vestris testimoniis in octavis Medii Quadragesime tunc venturis partibus predictis vel procuratoribus earundem legitimis presentibus ad faciem dicte possessionis Kapolch vicinorum et conmetaneorum suorum legitimis convocationibus habitis accedendo tam terras eiusdem arabiles et campestres, feneta, molendina prompta et loca molendinorum ac silvas, ceterasque quaslibet utilitates eiusdem preter loca sessionalia cum aliis probis viris in duas divideret partes condecentes, quarum medietatem dicto monasterio Sancti Martini, abbati eiusdem, aliam vero earundem medietatem dictis populis de Kapolch metis ab invicem sequestrando statuerent eo iure, quo ipsis dinossceretur pertinere perpetuo possidendas salvis iuribus alienis. Super quo amicitiam vestram requisieramus reverentur, quatenus vestros daretis homines utrisque partibus pro testimoniis fide dignos, coram quibus Mychael, filius Pauli, de Mendzenth vel Kopaz de Nema aut Dominicus de Ech pro parte ipsius domini abbatis, item Nicolaus, filius Mathe, de Echy vel Michael, filius Dominici, de Halap aut Nicolaus, filius Ladislai, de Durugh pro parte dictorum de Kapolch, aliis absentibus homines nostri in dictis octavis diei Medii Quadragesime [1359. ápr. 3.] ad faciem dicte possessionis Kapolch accedendo omnia premissa iuxta annotatam nostram adiudicationem, conmissionem facerent et exsequerentur iure exigente et post hec omnium premissorum seriem, ut fieret oportunum, cum cursibus metarum ad octavas festi Beati Georgii martiris tunc affuturas nobis amicabiliter rescriberetis. [1359. máj. 1.]||
Tandem ipsis octavis festi Beati Georgii martiris occurrentibus Stephanus litteratus pro ipso domino Seffrido abbate cum litteris suis procuratoriis ab una, Dionisius vero filius Iohannis et Iohannes filius Petri prenotati pro se personaliter, pro dictis autem aliis nobilibus de Kapolch cum litteris nostris procuratoriis parte ex altera in nostra iudiciaria figura conparentes litteras vestras super premissa possessionaria divisione nobis rescriptionales utrimque demonstrarunt inter cetere exprimentes, quod, cum vos visis litteris nostris cum prenotato Kopaz de Nema, homine nostro magistrum Petrum, socium et concanonicum vestrum ad premissa peragenda pro testimonio transmissetis, tandem idem homo noster ad vos reversus retulisset eo modo, quod ipse coram predicto vestro testimonio ad faciem predicte possessionis Kapolch presente magistro Stephano, procuratore predicti conventus monasterii Sancti Martini, pro eodem domino abbate et suo monasterio et populis de eadem Kapolch presentialiter et personaliter inibi existentibus accedendo, vicinorum et conmetaneorum suorum legitimis convocationibus factis, tam terras arabiles et campestres, feneta, molendina prompta et loca molendinorum ac silvas, terrasque, utilitates quaslibet preter loca sessionalia cum aliis probis viris in duas divisissent partes coequales, quarum medietatem omnium utilitatum predictarum dicto monasterio Sancti Martini et abbati, aliam vero earundem dimidietatem dictis populis de Kapolch conmittendo et, ut ambiguitatis error de dicta divisione evelleretur per specificationem, eidem et ecclesie sue unum molendinum currens apud manus Emerici, filii Nicolai, Laurentii et Pauli, filiorum Symonis, Nicolai et Stephani, filiorum Balase, necnon Iohannis, filii Andree, de eadem Kapolch, item secundum molendinum similiter currens erga Gregorium, filium Iohannis, Nicolaum, Ladislaum et Benedictum, filios Stephani, de Wrganth, necnon tertium molendinum currens apud manus Valentini, filii Petri, filii Hereus, ab eadem Kapolch, item [unum locum] molendini iuxta quendam fontem aque Balgowkwth vel alio nomine Serephelkwta vocatum, quem actenus Nicolaus, filius Pauli, tenuisset, item alium locum molendini, quem olym Salo[mon] filius Mauritii, possedisset et tertium locum molendini, quem Stephanus et Petrus, filii Salomonis, habuissent, eidem domino abbati et sue ecclesie eo iure, quo ad eundem dominum abbatem et suam ecclesiam in eiusdem sententie diffinitive prolatione invenissemus pertinere, cum aliis utilitatibus predictis ... dicte possessionis Kapolch statuissent perpetuo possidenda et habenda et quia ad ipsum nostrum hominem pro ipso processu et vestrum testimonium ad premissum negotium non adduxissent peragendum, ideo predictas utilitates medietatis dicte possessionis Kapolch in duas partes iam divisas, metarum distinctionibus ab invicem minime separassent, excipientes nichilominus iura ecclesie ... de eisdem. Quarum quidem litterarum vestrarum super premissis nobis rescriptionalium visis et perlectis continentiis earundem et partibus seriatim expositis, cum nos easdem partes in eo, si in premissa possessionaria divisione in predictis litteris vestris rescriptionalibus inserta vellent vel ne iuridice requisitos habuissemus, iidem Dyonisius, filius Iohannis et Iohannes, filius Petri, suo et predictorum aliorum proximorum ipsorum nominibus in premissa devisione eo, quod ipsi tempore dicte possessionarie divisionis nostrum et vestrum homines pro parte ipsorum deputatos illic ad ipsam possessionariam divisionem peragendam adducere nequivissent et ex eo ipsam divisionem inter prescriptum dominum abbatem et inter ipsos homines noster et vester pro parte dicti domini abbatis deputati minus iuste perexissent, se nolle contentari et rursus hominem nostrum ad premissam possessionariam estimationem faciendum cum omni eo gravamine, quod de regni consuetudine condeceret, adducere velle allegarunt.||
Quibus sic perceptis, cum regni nobilibus nobiscum in iudicio assidentibus ipsos nobiles de Kapulch in iudicio trium marcarum nobis et parti adverse tempore reportationis seriei premissorum deponendo convinci decernentes, iudicantes conmisimus, quod homines nostri in presentibus pro utrisque partibus infradeclarandi presentibus vestris testimoniis in octavis festi Beati regis Stephani nunc proxime affuturis [1359. aug. 27.] ad faciem prescripte possessionis Kapulch accedendo eandem convocatis universis vicinis et conmetaneis suis, ipsisque ac partibus predictis vel eorum legitimis procuratoribus presentibus similiter per cursus verarum metarum suarum pergirando, circumspectis quibuslibet usibus et utilitatibus suis, inter partes in duas dividant partes condecentes, unicuique parti suam relinquendo portionem, si non fuerit contradictum; contradictores vero, exceptis prescriptis nobilibus in causam attractis, alii si qui fuerint, citent eosdem contra illam partem, quam decebit, ad octavas festi Beati Mychaelis archangeli nunc venturas ad nostram presentiam, rationem contradictionis ipsorum reddituros; ipsos enim nobiles de Kapulch, cum in lite sint, citare non incumbit eo, quod in ipsis octavis festi Beati Mychaelis archangeli absque citatione ipsos in nostra presentia oportebit conparere; particulam enim possessionariam per quempiam prohibitam signis metalibus consignando, visa eius qualitate, quantitate, utilitate et valore cum aliis probis viris inibi per partes adducendis estiment regni consuetudine exigente. Quare amicitiam vestram presentibus petimus diligenter, quatenus vestros mittatis homines pro utrisque partibus pro testimoniis fide dignos, in quorum presentia Iohannes, filius Nicolai, de Thamasy vel Ladislaus, filius Valentini aut Kopaz, filius Petri, de Nema an Dominicus, filius Iohannis, de Kyegh pro parte domini Seffridi abbatis actore, item Georgius, filius Monuzlow, de Monuzlow vel Nicolaus, filius Ladislai, de Durugh aut Iohannes, filius Nicolai, de Kally pro parte prenotatorum nobilium de Kapolch, in causam attractorum, aliis absentibus homines nostri in predictis octavis festi Beati regis Stephani omnia premissa et quevis singula premissorum faciant et exequantur iuris ordine observato. Tandem omnium premissorum seriem, prout fecerit oportunum, simul sum nominibus contradictorum et citatorum, si qui fuerint, estimatione particule terre per quempiam prohibite nobis ad octavas festi Beati Mychaelis archangeli amicabiliter rescribatis. Datum in Vyssegrad, duodecimo die termini prenotati, anno Domini millesimo trecentesimo quinquagesimo nono. [1359. máj. 12.]