useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
Charter: Urkundliche Geschichte des Hansischen Stahlhofes zu London, ed. Lappenberg, 1851 (Google data) 104
Signature: 104

The transcription and metadata of this charter are scanned by a OCR tool and thus may have low quality.

Zoom image:
Add bookmark
Edit charter (old editor)
99999999
CVI. Statuten-Buch des Comtoirs zu London. 1320—1460.
Source Regest: Urkundliche Geschichte des Hansischen Stahlhofes zu London, Nr. 104, S. 296
 

ed.
Current repository
Urkundliche Geschichte des Hansischen Stahlhofes zu London, Nr. 104, S. 296

    Graphics: 
    x

    Die nachfolgenden Statuten sind einer Handschrift entlehnt, welche sich auf der Bibliothek des löblichen Comrnercii zu Hamburg Gndet. Ihre Benutzung ist etwas schwierig geworden durch die unerhörte Nachlässigkeit oder Unkundc des Schreibers, und habe ich in diesem Falle vorgezogen, die Handschrift an unzähligen Stellen, wo es nach meiner Ansicht unbedenklich geschehen konnte, ohne weitere Bemerkung herzustellen, als der Einfalt eines unberufenen Abschreibers ein Denkmal zu setzen. Nur einzelne Proben der Entstellungen des Textes habe ich beispielsweise, aber zugleich alle Fälle, in welchen die Berichtigung irgend einem kritischen Bedenken unterliegen konnte, aufgeführt 1320-1460. 103

    Die erste kleinere Hälfte des vorliegenden Bandes enthält auf 124 Folio-Seiten jene Statuten, nebst den an gehängten Ordinanzen ondDocumenten. Jene reichen etwa bis zu der Zeit des Bruches der Cölner mit den übrigen Hansen; diese enthalten als Zeitangabe das Jahr 1513, in welche Zeit ich auch die Anfertigung dieses Theiles der Handschrift setze. Die einzelnen Artikel der Statuten sind ziemlich planlos durch einander geworfen, wie sich aus der folgenden chronologischen Liste ergiebt:

    Artikel vom Jahre 1320, Februar 1.

    „ 1348, Septbr.8..

    „ „ 1375, Juni 24...

    „ ,, „ 1391, März 17...

    , „ „ 1393, n. Pfingsten

    „ „ „ 1396, Mai 30...

    „ „ „ „ Juni 20 ..

    n n n l4ü°. laoi

    , „ „ 1410, Juni 12...

    , * . 1416

    „ „ „ 1423, Juni 16...

    , „ „ 1428, Septbr. 16.

    t> » * n Decbr. 15.

    , „ „ 1431, Februar II.

    » B » 1434

    » ti i) n Juni 5

    - -' _ _ Juni 13...

    Art. XLVIII.

    , XXII.

    „ XXVI.

    „ XXXVUI.

    „ XLIV.

    , XLV.

    „ XLVI, XLVII.

    „ LVI.

    » LH-

    „ XXVII.

    , LVII, 2.

    „ XXIII, XXIV.

    „ XXXV—XXXVII.

    „ XL.

    » X, 3.

    „ XII.

    m LI.

    Artikel vom Jahre 1437, Mai Art. X, 7.

    n r, n » Mai 19

    n n » n Mai 29

    ■ n „ 1445, März 16

    „ ,, „ 1446, August 4

    „ „ „ 1447, Februar 7

    „ „ „ _ Himmelfahrt...

    1448, Juli 1

    1449, April 2

    „ Mai 12

    „ Mai 14

    1452, Juni 28

    1455

    1456, September 20..

    1457, Februar 23... 1460, October 9

    XXVIII.

    I.

    XLI.

    XLIX.

    X.

    IV.

    LVIII—LXI.

    XXX.

    XLIII.

    XXV.

    LIV.

    LV.

    XI.

    III.

    XLII.

    LIII.

    Nicht zu bestimmten Jahren zu stellen, erscheinen mir die Artikel V—IX, XIII—XXI, XXIV, XXIX, XXXI—XXXIV, XXXIX, L und LVII, 1 nnd 3 figd.

    I.

    Int iaer vnses Heren, do men scref verteinhundei i vnd souenuQverlich *) iaer, vp den liegen vnd twyngesten dach in dem Meje, do wart auerevngedragen bv den heren sendebaden van der gemenen hensestede wegen, also by namen: Johan Kelinbarch a) van Lubeke, her Vicke van dem Haue van Hamborch vnd her Hynrick Vorradt van Danske, borgermester, mit rade vnd fulbordt des gemenen koepmans van der dudsken Hense vp de tidl ttao Lunden wesende, disse artikele hirna folgende.

    1. Item int erste 3) vnune des koepmans fryheit, pryfyleyen vnd recht de beter tho bewarende vnd tho entholdende, so schal men alle iaer vp den soluen dach, als men den oldermenue plecht to kesende, tho ehm kesen twe bysitters vnd negen manne uth den dren dordendelen, so verne also me darin hebben mach; vnd mach men se darinne nicht hebben, so schal men kesen nth den anderen, de men bifellich vnd ntitte dartho kent. Vnd de gekaren syn, scholen sweren sulckcn edt als hirna folget:

    Dat wy lauen vnd sweren, dat wy sulke fryheit vnd recht, darmede de koepman van der duschen Hense yn dem ryke van Engeland gepriuilegeret vnd des koepmans recht vnd ordinansien, de by ern vnd den steden van der Hense synt gesellet vnde geordenert, willen vorwareu vnd holden vnd

    ') Lies: souen unde dortich. Im Jahre 1437, März 23, schlössen die drei obengenannten Bürgermeister zu London mit den Bevollmächtigten des Königes Henry VI. den von diesem am 7. Juni d. J. bestätigten Vergleich ab. Siehe Bymer Foedera. T. V. P. I. p. 39. Denselben Irrtbum siehe bei Köhler b. a. 2) So für: Klinginberch-

    ') Das Folgende unter dem Datum eines hansischen Recesses vom Jahre 1447, Mai 29, bei Marquard de Jure Merca- torum. p. 407.

    1320—1460.

    don holden also wy vormogen na vnsen besten vif synnen, vnd elken man, he sy arm efte rick, rechtfardich tho richtende in allen saken sunder arger list. Dalh ray God so hclpe vnd alle sjne hilligen 1

    Item disse suluen XII mannen Scholen alle weken cynea dach Ihogader kamen, dat is tho seggende des mytwekens, in des koepraans halle, vrame tho sprekende van saken, de dem koepman angan ofte anroren. Vnde ofte ienige partien syn, de schehngen vnder inankander hebben, de sullen se daruan entrichten. Vnd vvat se by eren (eden) vthspreken, dat sullen beide partien holden by sulker pene, also se darup setten vnd ordenerende werden.

    2. Item hirna folgen de dre dordendel, dar men den olderman, twe bysytleren vnd dt negen mannen vth kesen schal, gelick also dat de siede vnd de koepman geordeneret vndeam- eyn gedragen hebben. Item Köllen, Dygenant') vnd dat landt Gellern vnd wat vp disser sit .des Rynes is, dat is dat eyne dordendel.

    Item Westfalen, Sassen vnd de Wendeschen stede, dat lant van dem Barge vnd wat by gene sit des Rynes is, dat is dat ander del.

    Item Prussen, Lyfland vnd Gotland is dat dorde dordendel.

    Item dysse dre dordendel schollen vp neigeiarsauent, wenn men den olderman pleget to kesende, elk in sin dordendel gan stan, vnd schulten eyndrachtlyken kesen vth elkem dordendel NU mannen vnd de koer darvan schal scheyn in manner 2) hirna folgende.

    Item dat Kolensche dordendel schal kesen ver man vth dem Weslfelschen dordendele, dat Westfelsche dordendel schal kesen ver man vth dem Prusken dordendele. Dat Pruske dordendel sal kesen ver man vth dem Kolenscheu dordendele.

    3. Item ofte also gefelle, dat dar inenich van dissem dordendele gebreck van personen were vnd men in den anderen dordendele de hebben mochte, so schal de olderman gan vt sinem dordendel vnd ropen tho sick vt elkem van den anderen twen dordendelen eynen man, vnd de dre sullen dal gebreck des tales vorfallen vnd kesen sulke personen, also dar nulle tho syn.

    4. Item wanner de XII. personen gekaren 3) syn, so Scholen se kamen vor dat kuntor *) vnd laten ere namen inteken, vnd wen se ingetekenet syn, so schal men se auerlut vtspreken vnd deu- suluen van stunden angan tho dem kore des olderraans, also dat gewontlick is, beliolden, des dat de olderman schal gekaren werden vth den XII mannen vorgeschreuen vnd anders nicht.

    5. Den olderman tho kesende. Item so schal de olde 5) olderman gan sitten in siner siede vnd vorsehen elkerlik6) by synem ede, den he dem koepman gedan lieft, dat he schal kesen eynen vth den twolf mannen, dewelke em7) alder prof)dickest8) duncket wesen, sunder ienygeiie,ve pralikc darinnen tho sokende. Vnd so we dath eme dar profytlichkest darlho dunket syn, des schal he synen namen hemylicken tekeu in eyner byllen. Vnd wen elkerlik gekaren heft, so schal de olderman des

    ') Dygenant fehlt Marq. !) Mathe. Marq. ») Bekaren. MS. *) So auch: 1554

    vor dat boek. M. s) Olde fehlt Marq. 6) Vorsehen van geliken. Marq. SerseD elckerlick. MS.

    ') Eyn. MS. ") Welke em am alter probeerlichsten.

    1320—1460. 105

    kopmans klerk laten vmmegan vnd entfangen de byllen van elkerlik, vnd wen de klerk de entfangen heft, so schal he se bryngen vp dat kuntor vor den olderman, vnd dar schal men lesen we de meysten stemmen heft: de schal dat thokamende iaer olderman syn vp sodane broke, als dartho geordeneret syn by der stede conflrmalien.

    6. Den bisitter tho kesende. Item wanner dat de olderman also gekaren ys, so schal syn dordendel bliuen sitten vnd de anderen twe dordendele») vpstan, vnd elk schal kesen yn des anderen dordendel eynen bysitter, vnd wan de gekaren syn, so schal men den olderman vnd de twe bysytters intekenen vnd den se aueriut vthspreken. Vnd de twe bysytters scholen ock gekaren syn vlh den twolf mannen vorschreuen.

    7. Item also de olderman vnd de twe bysitters also gekaren syn, so schal de olde2) older man se laten kamen vor de kratzen 3) vnd gweren en den ed also vorgeschreuen steit in presencien van dem gemenen kopman; vnd wen se den ed gedan hebben, so schal de olde olderman dem nien olderman *) de slotel auertholeueren vnd laten en gan Sitten in syne stede.

    8. Item wan dat gescheen is, so schal de nye olderman myt den twen bysitters van standen an den negen mannen vortan oren ed don sweren ok in presencien des kopmans. Vnd wen dat gedan is, so schal men se laten sitten gan.

    9. Item densulven dach schal men5) kesen IUI schotmesters vnd ock van dem dach tho rekende.

    10. Item we olderman gewest heft eyn iar lank, de schal stille sytten II iar lank frey darna, sunder he schal euentur stan ofte he bynnen den iaren G) siedeholder, bysitter ofte negenman gekaren werd.

    11. Item so schal men bynnen X11II dagen darna den gemenen kopman wedder doen 7) vor- gadderen, vnd lesen des kopmans boek, vp dat malck mach weihen, wat frygdom de kopman heft vnd wormede me in broke fallen mach.

    12. Item de twolf personen vorgeschreuen schullen alle mydtwekens thogadder kamen in de halle vnd bespreken syck vnder syck, 8) wes de kopman tho donde heft. Vnd des sommers scholen se thogadder syn tho VII. an de docke, und des wynlers tho negen, vnd we dar nicht eyn is, de schal geuen Uli. pennynge, vnd de broke schollen hebben de bysitters.

    13. Item oft de olderman bynnen synem iare gebreklik ») worde, so schal he don vorgadern degenen, de geswaren syn, vnd by fulbort van en kesen enen wedder in syne stede, vnd deme schal he des kopmans sake befeien tho bewarende vp den ed, den he gedan heft.

    14. Item ofte de olderman vth der stede van Lunden int lant treckende worde vme synes sulues ofte des kopmans werue willen, so schal he den twen bysytters beuelen des kopmans recht vnd alle sake, de eme beualen syn, tho warende, tho richtende vnd tho schedende, doch dat dartho dem meysten by rade eynes van den bysittern vnd IUI. van den negen mannen schal gedan sy van den de gekaren syn.10)

    ') Bliven — dordendele fehlt MS. ■ ») Olde fehlt Marq. 3) Vor de krutzen fehlt Marq.

    Vor de kracken. MS. 4) Den nien olderman fehlt Marq. "•) Densulven ock desgelyken. MS.

    Den sal men. Marq. 6) Ofte he bauen de jar. Marq. ') Den. MS. 8) Vnd sein. MS.

    ') Synen iaren auer se treckende. MS. ") Doch — sfn fehlt Marq. .

    Abtheilung II. 14

    106 1320—1460.

    15. Item noch eyn ander. Oft de olderman bynnen synen iaren auer sehe treckende worde, so schal Iie den gemenen koeproan don vorgaddern, vnd selten des kopmaus eynen anderen yn syne stede. Vnd de stedeholder schal vulmechlig olderman syn, so lange dat de prynsepael olderman van auer sehe wedder kumpt. Mer weret sake, dat de olderman int lant ryden ') vvolde, so mach he by eine suluest eynen anderen in syne siede kesen sunder vorgaddering des kopraans. Vnd dar enbauen en schal men den olderman nicht besweren eme ienigerleyen lerynge 4) tho donde.

    16. Item oft ienich van den bysitters oft negen mannen auer sehe theyn wolden, so Scholen de anderen, de dir bliuen, mechtich syn to kesende so vele van den koepluden in ere stede, vnd desulueo Scholen sweren also vorgeschreuen is, den ed dem koepraanne.

    17. Item weret sake, dat iemand van den koepluden to dysser vorgeschreuen dinge gekaren worde vnd syck des vverede vnd nicht egen 3) wolde, de man schal jiedderlegen sunder wedderseggent XL.s. sterl. vnd schal nochenlh4) syne euentur slan, wer he dar wedder to karen werd edder nicht. Vnd wurde he dar wedder to karen vnd des noch nicht don en wolde, schal he des kopraans recht vorboret hebben.

     
    x
    There are no annotations available for this image!
    The annotation you selected is not linked to a markup element!
    Related to:
    Content:
    Additional Description:
    A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.