In nomine sanete et individue Trinitatis.

Zuentebolebus gratia Dei rex. Noveril omnium sanete Dei ecclesie nos- trorumque fidelium presentium scibcet et futurorum solercia, qusliter dilecta propinqus nostra nomine Kisza, gloriosissimi regis Luitbaiii Glia, nostram accessit excellentiam supplicans ut qussdam res nostre pro prietés de fisco nostro. Aquisgrani palatii ei in proprium concederemus, nos autem ob maximam dilectionem ejus dedimus prefate abbatisse ipsam proprietatem quod {sic} petivit in loco qui dicitur Septem fontes curtem indomininatam cunt ecclesia cunctis que ad ilia per,inentibus loca justé legaliter que in mansis, mancipiis, utriusque sexus id est terris, pratis, pascuis.... nec non et mansum LuilЬrandi de cirsoli ipaum cum omnibus

( 89 )

posaessionibus suis. Qus propter presena edicionis constitutionisqus pre- ceptum conseribi precepimus, per quod volumus firmiterque jubemus qustenus jam dicta venerabilissima abatisss modo perpresentia pagine edicionem potestativa manu prefatas res lenest alque possidest, nec non et de ipsia rebus potestolem babest donandi, possidendi, vendendi, com- mutaudi, aeu quicquid ei libuerit faciendi, libero, aecuroque in omnibus nullo ulterius contradicente fruetur arbitrio, et nullus unqusm poste- ritatia nostre veniat qui boc infringere possit et ut bec auctoritas nostra in Dei nomine firma et atabilia peraeveret intess, manu propria aubter roborantes firmavimus, anulique nostri impressione juesimus insigniri.

Signum domini Zuintebolebi piiasimi regis. Hunger notarius ad vicem, Ratpoti arcbiepiacopi aummique cancellarii recognovi. Data III kal. au- gusti anno incarnationia Domini DCCC ( adde XCVII J, indict. II regnante domino Zuentebolebo aereniasimo rege anno II. Actum Aquiagrani.

Ex ckartuluria rtgalis ecclesiac Aguisgran, fol. 49 sejq.

VI

LOUIS 17, ROI DE GERMANIE ET DE LORRAINE, DONNE A l'ÉGLISE ROYALE D'AIX-LA-CHAPELLE, CERTAINS BIENS SITUÉS A WAN- DRE, (i) TERRE DE BRABANT, DANS l'ANCIENNE PROVINCE DE LIMBOUHG, LE 9 OCTOBRE 902.

In nomine Dei omnipotentia et salvatoria nostri Jbesn-Cbriati, Hlodewicus divina favente gratia ret.

Si juxta morem antecessorum nostrorum imperatorum acilicet regumque religiossorum loca sserosancta ditamus, famulisque ibidem Deo aervien- tibus ex rebus nostri juris aliquid distribuerimus, per sanctorum patrocinia premium nobia ex boc pio remuneratore Jbesu-Cbriato incunetanter re- compenssri eredimus. Quo circa omnium sanete Dei ecclesio nostrorumque 6delium presentium etfaturorum noverit industris, quia Grhehardrs comes

(,) Wtndre est un vdlage ai,ci considerable situe sur la rive droiti de la Meuse ta bet de Herstal, il eat compris aujourd'bui dans le resaaft de la province de Liège.

VOL. VI. s2

í 90 )

illustris nostram adiit clementiam auggerendo ut pro amore Dei аc reverenda beste Mario genetricis ipsius fratribus ex monasterio Capremons rocato cidem Dei genetrici ibidem deservientibus aliquid ex rebus nostre proprietatis in proprium concederemus. Cujus suggestioni bumillimequc peticioni libentissime adquicacentes concessimus prenominatis fratribus ad mensam ipsorum in pago LxocBU t';, comitatu Sigarbardi in villa vocata Wà!vB1U mansos. П. Quos actenus Robingus jure beneficiario posaedit etin alio loco Hasmd, vocato quidquid idem Robingus inibi visus fuit babere sus sporne consentiente, tam maneie, campis, pratis , paseni s , sylvis ■ mancipin utriusque sexùs, viis et inviis, exitibus et reditibus, totum et integrum prenominatis fratribus per boc nostre auetboritatis preeeptum condonamus boc sanetientes ut genitoris nostri memores ac celsitudinis nostre cunetas rcs supradictas ab bodierno diedeineepa babesnt, tenesnt atque possidesnt. Et ut bec nostre largitionis muoifinentia per succedentia lempora melius eredatur manu propria aubier cam firmavimus anulique nostri impressione rigillari jussimus. Signum Lodewici serenissimi regis. Tbeodulpbus notarios advicem. Racbpodi arcbiepiacopi aummique can- cellarii recognovi. Data VII idus octobris anno dominice incarnationis DCCCCII, indictionc V. anno vero Domini Lodewici piiasimi regia IIL Actum Aquisgrani palatii, in Dei nomine feliciter, Amen.

Ex cbartulario regalis vcclesiae beatas Marias Aquisgrani. fol. 96 seqq.

vn.

Louis iv , roi de germanie et de lorraine , accorde a l'église de liège l'abbaye be fosses que gisla, sa cousine, avait cédée a cette église en s'en réservant l'usufruit. 26 octobre 907.

In nomine Sanete et Individue Trinitatis, Hludouuicus divina favente clementia rex.

Oportet etiam ut omnium fidelium nostrorum justis petitionibus pares- mus presertim tamen bis qui pro utilitate ecclesiarum sibimet commis- sarum aliquid nobis auggesaeriut. Unde ad notitiam omnium fidelium nos trorum presentium acilicet et futurorum pervenire cupimus qnaliter bone

( 91 )

œemorie K,sau illustr1s femina abbatiam Fossxs nominatam in payo Lomiass in comttatu Bercngarii, quia nos ipsi (esm) cum nostre auctoritatis precepto in proprium donavimus ad monasterium Sanctae Mariaeet Sanctt Lantberli, ubi illius episcopii domus est principalis, et ubi presentl tempore v,r venerabilia Stetbincs nomine episcopus esse dinoscitur, cum nostro con sensu et £delium nostrorum coutradidit, et per cariam precariam alias res epiacopii ipsius ad dies vitae suse sibi inde aeeepit es ratione, ut post obitum suum utreque res ex integro illuc reverterentur. Finito autem tem pore vite sue memoratus egregius pontifex Stepbanus per supplicationem fidelium nostrorum ßatbonis videlicet venerabilis arebiepiscopi et Kepe- barü illustris comitis, caeteris prineipibus illius regni in bac supplicatione conaentientibus, precatus est clementiam nostram, ut esndem traditionem nostram nostre auetoritatis seripto roboraremus. Quorum rationabili peti tion i libenter annuimus, et boc auetoritatia nostrae preeeptum indecon- seribi jussimus, per quod volumus firmiterque jubemus qustenus su- pradicta abbatia Fosses cum omnibus rebus magnis et parvis nomen babentibus et ad esndem justé pertinentibus, pro remedio animae nostrae parentumque nostrorum ad predictum monasterium (lege episcopatum ) perpetusliter possidenda consistat, et ut boc conf,rmation is nostrae pre eeptum firmuro stabile permanest manu nostra illud firmavimus et sigillo nostro consignari jussimus.

Signum Domini Hludouuici serenisstmi regis, Ernuldus cancellarius ad vicem , Raboli arcbicapellani recognovi. bata Uli kal. nov. anno incar- nationis domini DCCCCCIJ, indictione XI*. Anno autem regni domin i flludouuici V1IJ. Actum Francbonofurt feliciter in Dei nomine, Amen-

Ex autograpbe quod nunc in tabulario p ublico Leodii as serva tur.

¥111.

Charte intéressante d'une donation de différents biens, paite , a l'église des saintes vierges a cologne , par

UN NOMMÉ ALFUR1N ET PAR SA FEMME. 12 MARS 927.

11 le caducis rebus presentis seculi feliciter utitur, qui sibi ex bia aeterna comparat praemio. Ideo ego in Dei nomine Alfwinus ac dilecta conjunx mes Ada ad ecclestam Sanctarum Virginum quse est extra muros

( 92 )

Coloniae civitatis publice constrncts. ГM vir venerabilis Wicbfridus gratia Dei arcbiepiacopus praeesse videtur pro animae nostrae remedio; et pro aeternae mercedis intuitu. Heenon et propriae nostrae recordalionis

debito. Donemus nostrum proprietatem et in proprium tradimus boc

est curtem I sitam in Kuningessunderc in comitatu Werbardi comitis. In villa Birgidesstatt dicts, cum casia diversis , cum terra salaricis, pratis,

campia omnibusque rebus ad esndem curiem juste legitimeque per-

tinentibus; cum mensis XXX totidemque mancipiis utriusque sexùs es

inbabitantibus quorum baec nomina sunt et cum dusbus partibus

ecclesiae imbi construetae et census esinde proveniendi, ac Ierra salaricis, pralis,vincs, et maneipiis ad esm pertinentibns uominibus I,is Heм, Alfgart cum filiis suis. Jacent autem ipsae XXX munsac in subter signatis Incis in praefata villa Birgidesstatt, VIII praeter terram salariciam, et ecelesiam quse ibi eonstrueta est. De qus annis singulis ad censum solvendi sunt sol. XV in eago AcnonwE appellato; in comitatu Kuonrndi Comitis, in villa Blitgeres-Wilere, VIII praeter terram salariciam. Haec itaque omnia proe- libata ego supra memoratus Alfwinus et dilecta conjunx mes ad ante dictam ecclesiam Sanctarum V,rginum nt jam dictum est tradentes. Fuit nostra post petitio ut sanctimnniales ibi construetae ( L. Consiitntac ) nobis es in benef,cium praestarent cunetia diebus vitae nostrae quod et feeerunt es videlicet ratione. Ut ipsa tantum ususliter possideremus, et ne baberemus potestatcm alicubi vendere nec condonarei nec per ullum ingenium de parte soepe memorutae ecclesiae abstrabere, et ad censum exinde annis singulis ad missam Saudi Itlartini sol. V de argente per- solveramue, et post nostrum qusndoque de bac luce discessum cum omni melioratu et super augmentatione illuc iterum reverterentur; et ut baec quidem praestaria firmior stabiliorque mauere possit. Rogavimus banc cartam inde conseribi, manuque nostra subtus illam fírmavimus. Mani- busque bonorum et probabilium testium subter nominatorum firmari feeimus. Signum Alfwini et Ad;te dilectae ejus conjugis qui banc cartam donationis et praestariac f,eri rogaverunt.

Signum Wicbfridi, arcbiepiscopi; signum Werbardi comitis j signum

Adalbardi com Scripta IIli idib. marti i ab Heriberte presbytere atque

cancellario et anno dominicae incarnationis DCCCCXXVII, anno vero rlein- rici gloriosi regis Villi. Actum publice in civitate Wormatiae in Dei nomine feliciter, Amen.

Ex origina/i.

( 93 )