useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
Charter: Meklenburgisches Urkundenbuch, 1863 (Google data) 294
Signature: 294

The transcription and metadata of this charter are scanned by a OCR tool and thus may have low quality.

Zoom image:
Add bookmark
Edit charter (old editor)
, Nordhausen
Heinrich, Graf von Schwerin, schliesst einen Vertrag mit dem Kaiser Friedrich und dessen Sohne, dem deutschen Könige Heinrich, über die Bedingungen, unter welchen er den König Waldemar von Dänemark und dessen Sohn, welche er gefangen hält, jenen ausliefern will.
Source Regest: Meklenburgisches Urkundenbuch - Band I -, Nr. 294, S. 347
 







    ed.
    Current repository
    Meklenburgisches Urkundenbuch - Band I -, Nr. 294, S. 347




      Graphics: 

      ed.
      Current repository
      Meklenburgisches Urkundenbuch - Band I -, Nr. 294, S. 347

        x

        JLlec est forma corapositionis seu conuentionis facte inter dominum impe- ralorem et dominum regem filium siiuin. ex parte um«, et comitem Heinricum de Zwerin et araicos suos, ex altera parte, super captiuitate regum Datie et repre- sentatione eorundem domino imperalori et domino regi lilio suo facienda. Do- rainus Imperator et dominus rex dabunt comiti Heinrico de Zwerin boni argenti quinquaginta milia marcarum et amicis suis, quibus ipse uoluerit, duo milia mar- carum. Jnsuper conferent eidem in feudo castrvm unum cum redditibus ducen- tarum marcarum ante festum beati Johannis baptiste primo uenturum, et si in redditibus eisdem aliquis fuerit defectus, supplebunt aliunde, cum primum redditus aliqui imperio uacabunt. Jtem castrvm unum in terra, que Boizenburc uocatur, edificari debet comiti Heinrico de Zwerin de expensis imperii cum fossato et blancis. Jtem matri uxoris comitis H. de Zwerin, domine de Zlawin, dominus imperator et dominus rex bona et hereditatem suam ad ipsani de iure spectantia, que rex Datie hactenus per uiolentiam occupata detinuit, restitui facient aut pro ipsa hereditate in restaurum ei duo milia marcarum persoluent. Predicta autem pecunia comiti H. de Zwerin promissa soluetur in terminis istis et in hunc modum: quingente marce quindecim diebus ante Festum sancti Martini proximum sine in- troitu alicuius ciuitatis; post festum sancli Mariini ad quindecim dies iterum quin gente marce soluentur eidem et sine introitu fideiussorum; item in epiphania doraini extunc primo subsequente mille marce ei persoluentur et sine introitu; posl epiphaniam eandem ad sex septimanas iterum mille marce soluentur ei, que si solute non fuerint, fideiussores subnotati in fine sex septimanarum earundem Nvrenberc intrabunt, abinde non exituri, nisi persoluantur mille marce; et alie mille marce infra sex septimanas subsequentes, ita quod duo milia marcarum infra

        StUnkirgliebes Orkuira-Biick I. 35

        274 1223.

        XII septimanas procul dubio et sine protractione aliqua persoluantur; deinde ad sex alias septimanas Herum mille marce soluentur eidem, uel lideiussores in iine sex septimanarum Nvrenberc intrabunt, inde non recessuri, nisi persoluantur; de inde in festo *Michahelis extunc primo subsequente soluentur duo milia marcarum et quingente marce, que si Herum tunc solute non fuerint, fideiussores Nvren berc intrabunt, inde non recessuri, nisi fuerint persolute; iterum alia duo milia marcarum et quingente marce debent esse persolute in octauis pasche primo extunc subsecuturis, quod si factum non fuerit, comes H. de Zwerin et amici sui de bona gratia et uoluntate domini imperatoris et domini regis filii sui ab solut! erunt a promisso istius negocii facto, perditis decem milibus marcarum predictis, nisi de bona uoluntate comitis H. de Zwerin et amicorum suorum aliud ordinatum fuerit et obtentum. Veruntamen si aliquo casu, quod deus auertat, pecunia uel pars pecunie predicte ad terminum uel ad terminos supradictos solula non fuerit, propter hoc principalis contractus et principale laudamentum rescindi non debent, nisi forte fideiussores, commoniti per dominum H. Romanum regem uel Erbipolensem episcopum uel comitem G. de Dieths uel E. dapiferum de Wal- pure, infra sex septimanas a tempore commonitionis soluere et satisfacere noluerint. Est autem predicta pecunia presentanda et persoluenda apud Northusam in ter- minis constitutis et in conductu et periculo domini imperatoris et domini regis transportanda Harttispurc aut Werningerode uel Blankinburc uel Reginsteine uel Asseburc. Si contingat, quod rex üatie pro captiuitate sua et filii sui componat et pecuniam dare promittat, uel aliquid pro honesta et commoda custodia eroga- uerit, primum argentum cedet in solutionem decem milium marcarum, pro quibus fideiussores dati sunt, residuum in solutionem superstiti debiti comitis II. de Zwerin cedere debet, deductis tarnen expensis regum Datie et custodum. Jtem quocun- que tempore dominus imperator et dominus rex iilius suus totam summam pecunie supradicte, uidelicet quinquaginta duo milia marcarum, persoluerint, siue de pe cunia, que extorta fuerit a regibus Datie, siue per propriam pecuniam domini imperatoris et domini regis, seu per obsides, seu quocunque alio modo comiti H. de Zwerin fuerit satisfactum, tunc presentabit reges Datie domino imperatori et domino regi libere et absolute et sine malo ingenio ad faciendum et dispo- nendum, quicquid eis placuerit, Ha tarnen quod cautio fiat comiti H. de Zwerin et amicis suis ad arbitrium venerabilis Coloniensis archicpiscopi et comitum de Harttispurc et comitis C. de Regensteine et comitis Volradi de Tannenberc, Bern hard! de Horstmaria et Gvnzelini dapiferi, ul. priusquam reges Datie a captiuitate imperii dimittantur, fiat securitas, que verpheide uocatur, comiti H. de Zwerin el amicis suis, et quod prius rex Datie dimittat et resignel terram, que est citra flumen, quod Eidra nominatur. Jtem iunior rex Datie datus est in potestatem imperii detinendus in Castro Harttispurc sub custodia et fidelitate comitis Hermann! de Harttispurc et comitis Heinrici fratris sui, comitis Adolfi de Schowenburc et

        290 1223. 275

        domini Livthardi de Meinhersheim et aliorum castrensium ministerialium imperii ibidem commorantium. Jtem senior rex Datie remanebit in potestate imperii et in manibus et in custodia cumilis H. de Zwrrin. quousque dominus Coloniensis archiepiscopus et sepedictus comes de Zwerin intelligant et exper(g)iantur, si possint, reges üatie inducere ad domini imperatoris et domini regis gratiam, ac- quirendam turn per pecuniam, turn per restitutionem terrarum, quas imperio abstulerunt, et aliis quibuscunque modis. Quod si etficere non possunl. tunc relictum esl arbitrio et fidei domini Coloniensis archiepiscopi et comitis H. de Zwerin et comitis Volradi de Tannenberc, utruin et quando expediat domino im- peratori et domino regi ac etiam comiti H. de Zwerin, quod senior rex Datie ducatur Harttispurc sub custodiam predictorum et ad mandatum imperatoris et regis, ul predictum est, et filius reducatur sub custodiam comitis H. de Zwerin; super, quo si concordare non possunt archiepiscopus Coloniensis et comes de Zwerin, tunc cum ipsis duobus deputati sunl Bcrnhardus de Horstmaria, comes Hermannus de Harttispurc, comes Volradus de Tannenberc, comes Cvnradus de Regenstein et Gvnzelinus dapifer, et quicquid illi septem decreuerint uel sex ex illis domino imperatori et domino regi et etiam comiti H. de Zwerin magis ex- pedire super illa translatione et locatione regum Datie, hoc seruari debet. Jtem de auxilio conquirendo domino imperatori et domino regi et etiam comiti H. de Zwerin et amicis suis super predicto negocio contra reges Datie sie est con- uenlum, quod dominus Coloniensis archiepiscopus et comes H. de Zwerin et comes V. de Tannenberc et comes C. de Regenstein, dominus B. de Horstmaria et Dietho de Rauinspurc acquirent auxiliatores et fautores ad hoc negocium ex- pedientes, siue sint illi de Brvnswic, siue puer de Lvneburc, siue pueri de Bran- denburc, siue quicunque alii, qui expediant ad hoc factum; si autem illi, qui acquirendi sunt auxiliatores et fautores ad hoc negocium secundum consilium pre dictorum, ut predictum est, nimis se reddant difliciles et caros, tunc arbilrio eorundem sepiein relictum est, in quem niodum loco eiusdem auxilii comiti H. de Zwerin aliter satisfiat. Demum si dominus imperator et dominus rex terras imperii recuperauerint a regibus Datie per gwerram uel per pactum siue quo- cunque alio modo, tunc precipue ipsi comiti de Zwerin, pueris de Brandenburg comiti Adolfo de Dasle, comiti Adolfo de Schowenburc et aliis. consanguineis comitis H. de Zwerin et eorum heredibus ea, que antecessores eorum habuerunt et in quibus ipsi ius habent, restituentur ad consilium sepedicti comitis H. de Zwerin, ea condicione, ut econuerso ipsi, quibus terre eorum recuperabuntur et restituentur, imperio subseruiant ad ipsam terram recuperandam, sicut proprium diligant commodum et profectum. Si hec, que predicta sunt, seruata non fuerint et soluta comiti H. de Zwerin ex parte domini imperatoris et iilii sui domini regis, custodes, quorum fidei rex uel reges Datie sunt commissi, regem uel reges Datie, qui pro tempore sub eorum custodia fuerint, comiti H. de Zwerin restituere

        35"

        276 1223. 290

        tenebuntur; et econuerso, si ea, que promissa sunt domino imperatori et filio suo ex parte comitis H. de Zwerin et amicorum suorum, seruata nun fuerint et soluta., tunc iIIi. sub quorum custodia rex uel reges Datie tenebuntur, domino imperatori et regi assignabunt, ita quod ex utraque parte dolus malus et malum ingenium excludatur, secundum quod continetur in illo articulo: „Veruntamen si aliquo c.u et cetera, superius prenotato. Si autem comes H. de Zwerin raedio tempore decesserit, uxori sue et filiis suis et heredibus suis et aliis consanguineis et amicis suis, quibus ipse uoluerit, hec omnia persoluantur, et econtrario uxor et filii et heredes et consanguinei et amici sui et nominatim comes Volradus de Tannenberc domino imperatori et domino regi et imperio hec omnia obseruare tenebuntur sine malo ingenio. Hec omnia, que predicta sunt, debent esse cora- pleta et soluta a festo pasche proximo uenturo ad annum et octo dies; quod si factum non fuerit, comes H. de Zwerin et amici sui debent esse absolut! cum bona gratia et uoluntate domini imperatoris et regis et imperii ab omni pacto et promisso in hac litera comprehenso, nisi aliter de comitis uoluntate fuerit ordi- natum. Jtem si super predictis articulis inter dominum imperatorem et dominum regem et comitem H. de Zwerin et suos amicos aliqua oriatur disceptatio, ita ut una partium asserat aliquod pactum uel premissum sibi non esse obseruatum uel solutum, islius dissensionis determinatio domini Bernhard! de Horstmaria, Her- manni et Heinrici de Harttispurc, Adolfi de Schowenburc comilum et Livthardi de Meinhersheim arbilrio est commissa. Hü sunt, qui ex parte domini impera toris et domini regis filii sui iurauerunt et data fide promiserunt: dominus H. Romanorum rex lanliim data fide promisit sine introitu, dominus Herbipolensis episcopus, comes Gerhardus de Dieths, Diepoldus marchio de Hohinburc, Ebir- hardus dapifer de Walpurc, Cvnradus pincerna de Clingenburc, Cvnradus pincerna de Winterstetin, Eberhardus frater suus, Anshelmus marscalcus de Justingen, Dietho de Rauinspurc, Hermannus prepositus de Werda, Thegenhardus maior scolasticus Herbipolensis, magister Marquardus notarius, Fridericus camerarius de Bienburc, Cvnradus de Werda, Heinricus magister coquine de Rotemburc, Gote- fridus, Haemeradus, Heinricus Quaenzelin de Boeminburc, Dietricus camerarius, Cvnradus Schiuerstein de Mvlhusen, Cvnradus de Widense. Hü sunt, qui ex parte comitis Heinrici de Zwerin iurauerunt et data lide promiserunt: ipse comes Heinricus de Zwerin, dominus Fridericus frater suus, Bornhardus de Horstmaria, Waltherus de Baldensel, comes Volradus de Tannenberc, comes Cvnradus de Regenstein, Hermannus et Heinricus comiles de Harttispurc, comes Lvdegerus de Jnsula, comes Adolfus de Schowenburc, comes Cvnradus de Werningrode, Livthardus de Meinhersheim, Livdolfus et Adolfus de Dasle, Eigebertus filius Gvnzelini dapiferi, Burchardus de Lvchowe, Diethardus de W°strowe. Fideiussores comitis Heinrici de Zwerin, qui prenominati sunt, Goslariam intrabunt, si hec termino condicto seruata non fuerint et soluta, abinde non exituri, nisi de gratia

        290 1223. 277

        domini regis Romanorum fuerit et uoluntate; fideiussores domini imperatoris et domini regis quidam Nvrenberc intrabunt, quidam Mvlh usain. quid am North usam et quidam Hallis, abinde non exituri nisi de uoluntate comitis H. de Zworin et suorum amicorum. Actum apud Northusam, anno incarnationis domini MmoCCmo XXIH°, VIII. kal. Octobris, indictione XII.

        Nach dem im Haupt-Archire zu Schwerin befindlichen Originale, auf einem sehr grossen, über 2 Fuss laugen und 1 "< Fuss breiten Pergament, in einer schönen, festen, ziemlich weiten Schrift, welche das Pergament bis zum Rande füllt. Eingehängt sind 7 Siegelschnüre, die erste von rother und gelber Seide, die andern 6 von rother Seide, welche auf den ganzen untern breiten Rand vertheilt sind; Löcher zu mehr Siegelschnüren sind nicht eingeschnitten. Die 7 angehängten Siegel aus weissem Wachs sind so geordnet, dass das königliche Siegel in der Mitte hängt und die übrigen immer der Reihe nach rechts und links von der Mitte aus folgen.

        1) In der Mitte das Siegel des deutschen Königs Heinrich (VII.), mit dem Bilde des Königs auf dem Throne, mit Scepter und Reichsapfel; das Siegelfeld ist leer. Von der Umschrift ist noch zu erkennen:

        HaN(RI)öV K«(X)

        Dies ist also das ältere Siegel des Königs Heinrich, da die Jüngern Siegel desselben im Siegelfelde zu beiden Seiten des Thrones noch die Umschrift 2 DVX S|VflVIä haben, welche unserm Siegel fehlt; vgl. Römer-Büchner, Siegel der deutschen Kaiser, S. 35, Nr. 42.

        2) Heraldisch rechts von Nr. 1 das Siegel des Bischofs von Würzburg, mit dem sitzenden Bischöfe auf einem Faltstuhl, mit dem Bischofsstabe in der rechten Hand; die linke Seite ist abgebrochen. Von der Umschrift ist noch zu lesen:

        VReansis .. a.. sia eps

        3) Links von Nr. 1 ein rundes Siegel mit einem rechts hin sprengenden geharnischten Reiter, welcher am linken Arme einen Schild mit einem Queerbalken trägt und mit der Rechten hinter sich ein Schwert schwingt. Von der Umschrift ist noch zu lesen:

        * SI61L...(DI) Ä RO

        Dieses Siegel wird also das Siegel des Markgrafen Diepold von Hohenburg sein.

        4) Rechts von Nr. 2 ein schildförmiges Siegel mit drei laufenden, rechts gekehrten Leoparden oder Löwen über einander, mit der Umschrift:

        * SI0IL..M «BflRHÄ ÖRI Da WHLPVROrl

        Dieses Siegel ist also das Siegel des Truchsessen Eberhard von Waldburg. — Im Besitze des Fürsten von Hohenlohe-Waidenburg ist ein anderes Siegel Eberhards von Waldburg von 1228; dieses Siegel ist rund und hat einen dreieckigen Schild mit ganz geraden Linien, auch über den Umschriftrand gelegt; auf dem Schilde stehen drei rechts gekehrte Leoparden über einander; die Umschrift lautet:

        4. S aBaRHÄRDI DHPIFaRI Da WHLPVRC

        5) Links von Nr. 3 ein schildförmiges Siegel mit zwei schreitenden Leoparden über einander, mit der Umschrift:

        * SIGILLVO) . CttKhH... COMITIS . Da . DiaTZa

        Dieses Siegel ist also das Siegel des Grafen Gerhard von Dietz.

        6) Rechts von Nr. 4, also rechts im Anfange, an einer Schnur von rother und gelber Seide, ein schildförmiges Siegel mit einem rechts hin springenden Wolfe über zwei Garben, über dem Wolfe mit einer Hand (?). Umschrift:

        * SieiLL' GVNöaL HL' ÄVLa DHPIFaRI

        (Sigillum GuDcelini imperialis aule dapiferi).

        Dieses Siegel ist also das Siegel des bekannten Reichs-Truchsessen Gunzelin von Wolfenbüttel. Dasselbe Siegel hängt auch an der Urkunde vom 4. Juli 1224, und an einer Urkunde vom J. 1234 nach Koch, Geschichte von Peina, S. 80. Vgl. v. Ledebur, Märkische Forschungen HI, S. 325 flgd.

        279 1223.

        7) Links TOD Nr. 5, also links am Ende, ein rundes Siegel mit einem links gekehrten Reiter, welcher mit der rechten Hand ein Schwert auf der Schulter trägt, auf einem schreitenden Rosse. Umschrift:

        * SK3IL' . ÄNSH(a)... ...SCBLCI

        Dieses Siegel ist also das Siegel des Marschalls Anshelm ron Justingen. Im Besitze des Fürsten von Hohenlohe-Waldenburg befindet sich ein anderes Siegel mit derselben Darstellung, nur dass der Reiter heraldisch rechts gekehrt ist; dieses Siegel hat die Umschrift: «f< S . TUl-SOI/lli . D' IVSTIIK <A . ICD-PIÄL' . HVLO . (DÄRaSCHLCI.

        Die Stelle gegen das Ende, S. 276, Z. 5: in illo articulo: „Veruntamen si aliquo c." et cetera, ist eine Citirung des Anfanges eines Artikels im Anfange der Urkunde (S. 274, Z. 12). Die Namen Haemeradus und Quaenzelin sind mit einem .r geschrieben.

        Gedruckt ist diese Urkunde in Rudioffs Urkunden-Sammlung, Nr. III, S. 11, jedoch nicht nach dem Originale, sondern merkwürdiger Weise in einer deutschen Uebersetzung nach Chemnitz handschriftlicher Mecklenburgischer Chronik.

        Places
        • Nordhausen
           
          x
          There are no annotations available for this image!
          The annotation you selected is not linked to a markup element!
          Related to:
          Content:
          Additional Description:
          A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.