In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Nycolaus de Werle et dominus in Guztrowe omni generationi, que Ventura est, imperpetuum. Cum de raulta beneficenlia principum progenitorum noslrorura diuina fauente clementia in terra Sclauie plurimarum dilatate sint possessiones ecclesiarum, notum facimus vniuersis sancte raatris ecclesie filiis, tarn presentibus, quam futuris, quod pie memorie pater noster Heinricus de Werle cum patre suo Heinrico Bvrewino de vnanimi consensu et pia devotione et bona voluntate pro remissione suorum peccaminvra contulerunt venerabili ecclesie Amelungsbornensi, que est Cysterciensis ordinis, Hildensemensis dyocesis, quedam bona Sathowe nuncupala cum omnibus pertinentiis et vtilitatibus suis in siluis, pratis, pascuis, agris, campis, cultis et incultis, in bvsco et piano, in slagnis, molendinis, aquis aquarumque decursibus, piscariis, vsuagiis, nemoribus, in viis et semitis, communibus et priuatis, et omnibus aliis libertatibus et immunitatibus suis, exempta ab omni inquietudine comitum, aduocatorum, iudicum, ab vrbium, pontium, aggerum exstructione, necnon et ab exstorsione vectigalium et theloneorum, seu etiam qualibet secularis iuris exactione et ab omni expeditione, ita vt nemini quicquam ex debito seruire teneantur in eisdem bonis commorantes nisi soli deo et Amelungesbornensi monasterio. Predicti uero nobiles progenitores nostri cum ducerentur bono et pio aflectu circa ecclesiam supradictam, pro eo quod fralres eiusdem ecclesie se primos exstirpatores ydolorum in Sclauia fecerunt, vt ad plenum deuotionis eorum con- summaretur aÜTeclus, decimam Satowie a pie memorie domno Brvnwardo, Zweri- nensi episcopo, per concambium villule Wokerente prenominate ecclesie similiter optinuerunt, recipientes ipsam villulam ab episcopo eo iure, quo privs tenuerant decimam. Et quia dissensio uerlebatur de lerminis Satowie longo tempore inter abbatem G. de Amelungesborne et conversos ipsius in Satowia, ex una parte, et Jordanem de Sauene et Hermannum de Wokerente et Juditam de Nienkerken, ex altera, per nostrum dapiferum Heinricum videlicet Gammen in hunc modum distinximus: Jnter Hermannum de Wokerente et Satowiam usque ad proximum lacum, ubi Heinrici opilionis agri finiuntur, primum terminum ordinauimus; deinde inter Satowiam et dominam Jvditam et villam Radegorst ila distinximus, quod

634 1244.

totam siluam inter longum lacum cura eodem lacu eurie Satowie qui lacus usque ad magnam paludem se extendit De nouali uero snpn eccfc- siam curie Satowie sine termino dedimus. Pater uero noster pie memorie oter Satowiam et Hermannum de Wokerente ita distinxit, quod, ubi magna patas ttr- minatur, ibi de cetero nouellare conuersi de curia non possunt. Contnlit ettan Curie idem pater noster siluam usque ad riuuliim. qui Puzecowe dicihr. »4 nouellandum, et hollmarke communiter et paciflce possidendam inter curiam ei villam Rvlchowe1. Jtera inter curiara et villam Bvlchowe siluam habebuat commu- niter et ad nouellandum usque ad riuulmn; item inter curiam et villam. que Puzecowe dicitur, tot um spatium nouellauerunt fratres iuxta viam, et temmas dilatatur usque ad locum, qui vulgo dicitur Honhorst, qui locus ex integre onie assignatus est; item inter curiam et villam, que Rederanke dicitur, agri curie «t silua usqoe ad collem se extendunt, et siluam inter curiam et villam Curio am illis in pascuis et in omni vtilitate fratres Satowie communiter possidebunl. De nouali uero curie supra ecclesiam siluam sine termino Satowie dedimus. Fada est hec distinctio lerminorum presentibus et annitentibus de parte nostn. qoi huius actionis testes sunt: Heinrico Gammen dapifero nostro, de parte abbatis: Heinrico bospitali, Stephano, sacerdotibus, Hermanno magistro curie, Hemanno Sapiente, Engelberto, conuersis; de altera parle: Jordano de Sauene. Hermanno de Wokerente, Judita de Nyenkerken et filio eiusdem cum aliis quam pluribus. Verum quia conueniens esse dinoscilur, bonos filios pia facta patmn suoniiH imitari, nos facta progenitorum nostrorum habere rata volumus et inconvulsa et libertatem condonatam super bona prefata firmius a nostris executoribus volumus obseruari, in Christo roganles, ne quisquam heredum nostrorum vel aliquis iuris eorum executor sepedictam ecclesiam Amelun[ges]bornensem in prefatis boois et Übertäte concessa temere perturbare presumat, quia nichil penitus iuris sen cuius- libet rationis progenitores nostri sibi suorumque successoribus in supradictis bonis decreuerunt retinendum, nisi forte a prefate ecclesie abbate vel eivs dis- pensatoribus inlerpellarentur pro iniquorum violentia depellenda. Omnes ergo donationes et libertates superius conscriplas et a progenitoribus nostris sepedicte ecclesie indultas confirmamus, ratum habentes, quod nee aduocatum quemquam de nostris habeant super se vel iudicem in eisdem bonis commorantes BIS abbatem solum predicti cenobii vel cui abbas vicem pro se commiserit iudicandi. Ne qua ergo inposterum possit oriri dubietas vel calumpnia, que conflrmationem, quam fecimus, audeal infirmare, presentem paginam inde conscriptam sigilli nostri appensione ac testium inscriptione sanum duximus roborandam. Testes hü sunt: Heinricus et Johannes filii nostri; milites: Vnizlaus, Gerozlavs, Johannes de Hauelberch, Heinricus Dargaz, Heinricus Grubo, Robertus de Breiin, Geroldns aduocatus, Olto Bersere, Otto Bavvarus, Arnoldus de Nova Ecclesia, Swiderus sacerdos de Siwan et alii quam plures. Datum in Robole, anno ab incarnacione

5BS 1244. 535

verbi M° CC° XL01111°, indictione 11% presidente calhedre Romane sedis pio papa Jnnocentio, huius nominis IIIIto, anno ponlificatus eius primo.

Nach dem Originale im Haupt-Archive zu Schwerin. An einer Schnur von rother Seide hängt noch des Fürsten Nicolaus I. von Werle erstes, oben zu Nr. 435 abgebildetes Siegel, mit der Umschrift: * SieiLLVOO : DOMINI . NIOOLHl . D« ROZT.. K

1 In der Begrenzung des Radelandes ist zwei Mal hinter einander das Dorf Bulchowe (Bölkow) genannfj, •während in der Urkunde Nr. 556 aus dem Amelungsborner Diplomatarium das erste Mal (wohl richtiger) L,ucowe, das zweite Mal Bulcowe steht. — Des Papstes Innocentius Wahltag war der 25. Juni 1243, geweiht wurde er am 28. oder 29. Juni; sein erstes Jahr schloss also Ende Juni 1244, und die Urkunde ist in der ersten Hälfte des Jahres 1244 gegeben.

Auf den hier genannten Jordanus de Savene bezieht Lisch, Jahrb. XIII, S. 129, folgende An zeichnung in den „Anniversar, fratrum et benefactorum" des Klosters Amelungsborn im Haupt-Archiv zu Wolf enbüttel:

XII. kal. Octob. Eodem die pro Jordano milite et uxore sua de Slauia, qui cenobio nostro multa beneficia inpenderunt, in piscibus tantum seruitur.

Vgl. Jahrb. III A, S. 36. — Die obige Urkunde ist gedruckt bei: Schröder, P. M. I, S. 617; Gründliche Vorstellung der rechtl. Befugniss v. J. 1739, p. 22; v. Westphalen III, p. 1486; Franck IV, p. 176; Jahrb. XIII, S. 273.