25. Adelbertus I archiepiscopus Afoguntinus Calixto II papae de pacto Wormatiensi refert. Petit, ut Rokkerum episcopum Wirzeburgensem tueatur. Excusat, valetudinem causam esse, cur ad concilium Romanum non accedatb. 1122 Calixto beatissimo domino suo et patri universalis eclesie

postSept'23pontifici A(delbertus), Dei gratia et sui misericordia quicquid est, debitam cum omni devocione obedientiam.

In multis et magnis persecutionibus et angustiis hactenus positi, quotiens de persona domni inperatoris scripserimus vestre maiestati, quid nobis" placeret, quid principes nostri inde sen- tirent, in qua demum sentencia convenissent, non dubitamus recordari vestre discretionis beatitudinem. Et in his omnibus per litteras et nuncios vestros cognovimus, circa hoc maxime semper versari vestre pietatis desiderium: ut apostolica dispen- • satione, vestris potissimum diebus, pax et concordia descenderent

in universum mundum; si tamen ita eam pacem inperator et daret et susciperet, quod honorem Dei et matris eclesie non obfuscaret. *

Acceptisd itaque dominis et patribus nostris cardinalibus1,

a. itendt c. b. Descripsi ex Annalistae Saxonis cod. bibl. imp. Paris.

11851 (quondam S. Germani 440) fol. 224v, ubi haec epistola rebus anni 1122 ad- dita est. lididerunt Jfartcne et Durand Cotl. 1 671. c. volis cod. d. ac-

cep cod.

1. Lamberto episcopo Ostiensi, Saxone presb. card. S. Stephani in monte Coelio, Gregorio diac. card.

EPISTOLAE BAMBERGENSES. 25 519

qui in id ipsum de latere vestro ad nos missi sunt, tocius con- 1122 silii et ingenii nostri vires in hoc contraximus, ut tam generalepostSept'23 bonum ad communem eclesie et regni utilitatem non differretur ulterius.

Sed quia tam inperium quam inperator tamquam heredi- tario quodam iure baculum et anulum possidere volebant — pro quibus universa laicorum multitudo inperii nos destructores in- clamabat — nullo modo potuimus his inperatorem exuere. Donec communicato consilio cum his, qui aderant, fratribus et dominis Sept. 23 cardinalibus — hinc periculo nostro compacientibus, inde eclesie censuram verentibus et ob hoc vix nobis assentientibus — omnes pariter sustinuimus: quod in ipsius presentia eclesia debeat elec- tionem facere1; nil in hoc statuentes nec per hoc in aliquo, quod absit, apostolicis institutis et canonicis tradicionibus pre- iudicantes, sed totum vestre presentie et" vestre deliberationi reservantes. Inmobilia enim per omnem modum et fixa esse precepta non dubitamus, que ad tuendam et corroborandam liber- tatem Christi et eclesie eterna lege sanccita sunt.

Ipse tamen inperator, parum attendens, quem periculi la- queum per vestram misericordiam evaserit et quod utcumque concessa sibi potestas adhuc (etiam pen)deat sub iudicio vestre discussionis, in legatorum vestrorum presentia quantum ea ab- usus sit, ex eis expedicius cognoscere poteritis.

Quocirca, si per huius (pactionis) occasionem eandem quampostSept.23 prius sive graviorem eclesia Dei debet sustinere servitutem, so- lum hoc restat, ut pro palma victorie de cetero subiecta sit ad (iniuri)as (contumeli)as et omnes despectiones ignominie. Hec non ideo dixerimus, quod per nos vestra excellentia, circum- specta in omnibus, premuniri possit; sed quia, sive vivimus sive morimur2, sub vestra auctoritate libertatem eclesie desideramus.

Itaque, maiestatis vestre genibus provoluti, tam suppliciterb quam iuste deposcimus: ut in fratre nostro Wirzeburgensi epi- scopo Rokkero opus eclesie cognoscere dignemini; et, quem ipsa

a. et et c. b. supplicr c

1. V. Udalrici cod. n. 214 supra p. 388. 2. Rom. 14, 8.

520 EPISTOLAE BAMBERGENSES. 25. 26

1122 libere et canonice ad hunc apicem promovit, misericordia ve- postSopt'23 stra confirmet et prohibeat a persequencium iniuriis. Nam" eius expulsione ita suffocatur libertas eclesie, quod laicus quidam1 adhuc occupat ipsius sedem et, dissipando episcopatum, per- sequitur et destruit, qui fideles sunt illius eclesie; et iste est, qui ultimus omnium anulo et baculo investiri non abhorruit sub ipso articulo exterminande excommunicationis

Preterea memorem esse decet clementiam vestram omnium, qui pro servicio et fidelitate sancte Romane eclesie patrimoniis et beneficiis suis adhuc proscribuntur.

Que cartule perferenda commisimus et alia complura, verus Deus novit, quam desideranter in hoc sancto concilio3 ad vos ipsi pertulissemus, nisi egritudine, ut noverunt cardinales, pre-> pediremur et nisi Alpium asperitas et tot locorum angustie vite periculum, et his precipue diebus malis, nobis incussissent. De- siderio enim faciemb vestram videre desideramus, antequam ab alterutrum viam universe carnis ingrediamur.