CVI.

Jioraviae exordio nascentis ecclesiae christianae a doctoribus Laureacensi-

bus fidei rudimenta percepisse rcscribit; ipsumque ad archiepiscopum evehit,

et archiepiscopatus Satisburgensem et Laureacensem terminat. 946.

Agapitus episcopus, seruus seruorum Dei, fratri dilectissimo et reue- rendissimo Gerardo, sanctae Laureacensis ecclesiae archiepiscopo in Christo salutem. Petitiones tuas pro renouand is siue approbandis ecclesiae tuae pri- uilegiis venerabilis Fuldensis monasterii abbas Hademarus, hunc causa orationis venieiLs, cum magna beneuolentia nostrae experientiae suggessit, pariterque iurgia et disceptationes grauissimas inter te, et Heroldum archi episcopum, pro vtrinque suscepta iu una prouincia pallii auctoritate, exor- tas, flebiliter nunciauit, quod et ipse ex debita pastorali cura nimio cordis moerore dolemus, detestabiliterque profanamus. Quippe sancta et vniuer- salis ecclesia, cui auctore Deo praesidemus, e religiosis atque pacatis sa- cerdotibus suis et in chantate non ficta soliditatis, quasi totidem column» innisa fulcitur, discordantibus autem, et aduersum se hostiliter inflante superbia animum tollentibus, praesertim tantis pontificibus, velut euulsis sustentaculis casura non sine maguo pénenlo, et vigoris sui detrimento a

li*

84

proprio statu concutitur. Insuper etiam dum deforis inter vos pro pallii honore pertinaciter huiusmodi contentio exercetur, agitur, vt in fraterna aemulatione decor sacerdotii intus euacuetur. Inde ergo frater officium nostrum illud esse perpendentes, ne inimicitiarum fomite in vobis succrescente dissidium s. Dei ecclesiae scandalumque sine consilii ac vtilitatis vestrae respectu diutius nut lia tur, ad sequestrandum litem vest ram accedimus nos arbitres tam ex sollicitudine a Domino regiminis iniuncti, quam amborum vest ruin amore ad hoc permoti; ita videlicet, vt et de perhibita conflictus vestri querimonia, rationalibus iudiciis rite iustitiae satisfaciamus, et vos, omni ex plosa controuersia, in fraternam concordiam Christo moderante reuocemus. Notum est igitur, litterisque penes nos commendatum, quibus ecclesiarum locis dignitas pallii ab hac apostolica sede debeatur. Laureacensem autem vrbem antiquitus metropolitanam fore et archiepiscopi sedem, cui sanctitas tua praeesse dignoscitur, sicut in priuilegiis authenticis ad nos vsque a te directis legimus, ita quoque inuentis quibusdam exemplaribus chartae vetustae, admodum attritis, inarchiuo s. Petri reperimus. lianc etiam in exordio nascen- tis ecclesiae, et immanissima christianorum persecutione, a doctoribus istius sedis catholicae fidei nouimus rudimenta percepisse, et exinde a succedenti- bus praedicatoribus in superioris atque inferioris Pannoniae prouinciis eiusdem fidei emanasse gratiam. Quibus etiam duobus prouinciis illarumque pontifi- cibus vsque ad tempora Hunnorum non alius, quam sanctae Laureacensis praefuit archiepiscopus; quorum barbarica lentas non solum praedictam Lauriacensem ciuitatem, verum etiam in circuitu adiacentes regiones depo- pulauit atque funditus desolauit. Inde quidem contigit, vt episcopi hac ne cessitate compulsi, sede illa deserta atque alio translata, simul etiam archi- episcopalem ipsius sedis desererent honorem. Modernis autem, nec multum retro elapsis temporibus, vacante ab apostolico vicario Bauariorum regno, Arno primus sanctae Salzburgensis ecclesiae subrogatur archiepiscopus. Haec testatur annosa sacri scrini i historia. Modo autem mortalibus, propi nante Christo, ab hostibus sanctae Lauriacensis ecclesiae quiete et habitandi securitate concessa, non alibi, quam ibidem, fraternitatis tuae cathedra opor tet haberi. Quapropter reinthronizamus eidem ecclesiae sanctorum patrum, videlicet praedecessorum nostrorum, sed et beatae memoriae domini Leonis

85

papae, a quo excellentia tua pallio et priuilegio donata est, sanctiones atque statuta exequentes, ac saepedictamLauriacensem sanctam ecclesiam potestate, ac vice beati Petri apostolorum principis absoluiinus, et archiepiscopamus, et in culmen metropolitanum sublimamus. et priuilegia nobis transmissa manu propria munimus et corroboramus, ac rata esse firmamus, denuoque tibi pal lium cum praesenti praecepto secundum vsum prius concessum, successori- busque tuis perpetim tenendum tradimus. Hisque ex amussi ita ad iustitiam reintegratis, decreuimus rixas vestras et dissensiones praefata ex causa de- riuatas dirimere, atque in fraternum amorem vos reconciliare, sic, vt vtrique vestnim modo susceptus seruetur pallii honor illaesus; hortantes, quatenus apostolice instituti, amodo non in contentione et aemulatione maneatis. Con stat quidem, quod canonice singulis prouinciis singuli ordinantur metropoli- tani; proinde distribuere, atque determinare ita vobis parrochias, boiium et paciñcum aestimamus, et diuisio duabus Noricae regionis prouinciis, Heroldo archiepiscopo occidentalls Pannoniae cura committatur et custodiaj tibi autem et successoribus tuis propter emeritam antiquitatem sanctae Lauriacensis ecclesiae, cui iure iuniorum reuerentia assurgit, in benedictionis et sedis ordine praelatis atque praepositis, prouidentiam orientalis Pannoniae, regio- nemque Auarorum atque Marahorum, sed et Schlauorum, qui modo christiani, vel adhuc per baptisma Christo lucrandi sunt, circumquaque manentium cre- dimus, nostramque apostolicam vicem in Ulis partibus praedicandi, et pro arbitrio vestro, vbi opus est, episcopos constituendi, omniaque disponere ac ordinare tali auctoritate atque potestate delegamus, ac si ipsi praesentes afluissemus. Quod si iam dictus Heroldus archiepiscopus deinceps suorum- que quispiam successorum minime dilTínito limite contentus, sed interdictan^ atque a sua potestate superatam dioecesim repetere peruicaciter conatur, nec a prohibitae contentionis schismate per istas nostras apostolicas traditio- nes atque determmationes compescitur; ipse etiam pie concessa dignitatis munificentia penitus priuetur, atque secundum ius pristiuum superior Pannonia continuetur inferiori, atque tuae tuorumque successorum ambae perpetualiter subiaceant ditioui. Allubescentes autem, assensum praebentes istis nostris saluberrimis decretis, benedicimus, et catholicos approbamus; resistentes vero atque infirmare vel omni no peruertere contendentes anathemate maranathanae

86

s. Trinitatis districte percutimus, et apostolica sententia, qua mulctati Anania et Saphira exspirauenmt, damnamus, et cum blasphematoribus s. Spiritus serapiternis cruciatibus puuiendos destinamus.

Ludewig I. �?. — II к !l a i x 197. — G o I d a s t in append. p. il.