Wir Luther lierre von Isinhurg dûn kûnt allen den, dy disin brif||sehin, oder horint lesin, daz wir globen vur vns vnd vnse erbin: Alsolich || gut, als wir gekauft han vmme Conradin herrín von Trimperg, daz do was Grebin Heinriches von Wylnawe an der bürg zu Birsenslein, mit burgmannen, mit allen den gudin, die darzû horint mit gerithen, mit weidin, mit wa3ern, mit weydin, mit aller herschaft, wie sie genant sint, oder wa sie gelegen sint, wirsucht vnd vnwirsucht, mit allen den rethin, die darzu horint, vnd mit namen: daz gerithe zu V dinhun, daz wir daz selbe gut, oder vnser erbin sullin wider gebin zu losene dem vorgenanten greben Henrichen von Wylnawe oder sinen erbin, oder Reynharte von Wilnawe, sime bruder, oder sinen erbin ane alle Widerrede, wanne sie quemen mit tusint punth hallern genger vnd geber. Mit alsolicher vorrede, daz Conrade herrín von Trimperg oder sinen erbin dieselben gude Henrich oder Reiriharth odir ir erbin bevor habin bezalt zwei hundert phûnt haller, e daz keyn kauf oder wirsatzunge oder losunge geschehe, als do wor geschribin sted.

Auch der worgenante herre Henrch oder Reynhart oder ir erbin sullen denselben kouf mit irme gelde wider kaufin vnd anders nyman.

Me globiu wir wr vns vnd vnse erbin, losten wir oder vnse erbin di gut zu Fohinhusin vnd zu Hirzinhan, daz wil dem worgenanten herrín, hern Henriche oder sinen erbin, oder Reynharte oder sinen erbin sullen wider gebin zu losene yclich stucke, als wir iz gelosit han, vnd han vnse Ingesigele an disin brif gehangin zu vrkunde dirre dinge, der do worth gegebin, do man zalte von Godis geburte druzenhundert jar in dem

— 117 —

fünf vnd drizegistin Jare, an dem donrstage wor sente Markis tage.

25ов Siegel ift abgefallen.

SluS bem Originale im 2lr<f)i»e 511 Söirftcm.

cxx.

1335, 15. Sinti, — SerljanMimgen über ba« 45atronatred)t ber Ätrdje jn S3ü- biiigen oor bem Officiai be« ipropfte« ber (Stiftêtirdje @t. SDÎarta ju ben (Sieben in 2Кат$, betreffeub bie Stnfprüdje Äonrabe §errn Don Erimberg an baäfelbc.

Officialis Domini prepositi Ecclesie sánete Marie ad gra due Moguntinensis. Datum p,er copiam coram vobis honora- bili viro, Domino officiali prepositure Ecclesie sánete Marie ad gradua Moguntie in causa beneficiali, que inter Gumbertum, Sacerdotem de Fritslaria, tanquam petitorum ex vna et nobi- lem virum Dominum Conradum de Trimperg parte ex altera, tanquam oppositorem super Ecclesia parochiali ville Bndingen, nunc vacante, vertitur in iudicio coram vobis.

Ponit idem Gumpertus per iuramentum suum et, si nege- tur probare, intendit in primis, quod eadem Ecclesia olim va care cepit ex obitu quondam Flrici, plebani ibidem. Item quod ad eandem Ecclesiam sic vacantem quondam Dominus Lude wicus de Isinburg, pater nunc Dominj Lutheri, solus présen tait Wortwinnm de Steyna, loci Archidiácono, qui tempore fuit, seu Officiali eius vices gerenti in dicta Ecclesia ad gra- dus Moguntie, racione Dominij castri Büdingen et iurisdictio- nis ville ibidem, tanquam verus patronus Ecclesie memórate. Item quod idem Wortwicus ad eandem presentacionem fuit in- uestitus per Dominum prepositum seu loci Archidiaconum vel eius vices gerentem de Ecclesia memorata. Item quod in pos sessionem vel quasi corporalem eiusdem Ecclesie fuit missus, tanquam a dicto vero patrono legitime presentatus. ítem quod ex eiusdem inuestitura et missione in possesionem idem quondam Wortwicus predictam Ecclesiam possedit seu tenuit usque ad obitum suum pacifice es quiete. Item quod idem quondam Wortwicus habebatur et reputabatur, haberi et reputan con- eueuit Ecclesie predicte, dum vivebat, pro vero pastore.

Item quod post obitum predictj quondam Wortwici, eadem Ecclesia vacante eius morte, predictus quondam Ludewicus de hinbnrg solus tamquam verus patronus dicte Ecclesie, racione Dominij et iurisdiccionis predictorum, similiter presentauit dicti loci Archidiácono, seu eius vices gerenti olim Dominum Lude- wicum, prepositum. Ecclesie Wetflarij, filinm suum Ecclesiam ad eandem. Item quod idem qiiondam Dominus Ludewicus pre- positus ex presentatione hums fuit investitus in possessionem

— 118 —

corporalem vel quasi missus sepedicte Ecclesie, ac ipsam pos- sedit seu tenuit, necnon ab omnibus habebatur et reputabatur pro vero pastore eiusdem Ecclesie prout supra usque ad obi- tum suum.

Item quod dcinde sepedieta Ecclesia vacante, prefatus quondam Dominus Ludwicus tamquam verus patronus solus, racione qua supra presentauit, nunc Dominum Luthemm tunc clericum, suum /ilium loci Archidiácono predicto Ecclesiam ad predictam. Item quod idem nunc Dominus Lutherus ex pre- sentacione huiusmodi fuit investitus et in possessionem corpo ralem vel quasi missus sepedicte Ecelesie, ac ipsam possedit seu tenuit, necnon ab omnibus reputabatur et tenebatur pro vero pastore eiusdem Ecclesie, quousque habitum et statum Laycalem assumpsit, vxorem legitimam ducendo. Item quod sepedictus quondam Dominus Ludwicus fuit pater nunc Domini Lutheri. Item quod tempore dictarum presentationum per quondam Dominum Ludwicum factarum vt premittitur successui et idem quondam Dominus Ludwicus tenuit et possedit bona et jura, qtiibus jus patronntus Ecclesie Büdingen fuit et est annexion vsque ad mortem suam. Item quod idem quondam Dominus Ludwicus fuit in possession? vel quasi juris presentandj ad dic- tam Ecclesiam, dum vacabat, solus usque ad témpora sue mor tis, exclusis Domiuis de Brubrrg, Braneckin et Trimperg. Item quod pro tali tunc habebatur et reputabatur haberi et re putan consveuit a pluribus fide dignis.

Item quod mortuo sepedicto quondam Domino Lndwico successerant ei quondam Dominus Wilhelmus et nunc Dominus Lutherus, filii eius tamquam heredes proximiores et legitimi ab intestato, quo ad dominium et iura omnia prenotata et per consequens in iure patronatus Ecclesie sepedicte. Item quod, mortuo quondam domino Wilhehno predicto absque liberis legi- timis, nunc Dominus Lutherus predictus solus successit in vniuersis bonis et iuribus, per ipsum Wilhehnvm et quondam Dominum Ludwicum patrem suum prefatum relictis, tamquam legitimus et proximior heres ab intestato.

Item quod idem Dominus Lutherus nactus est posessionem, tenet et possidet omnia bona et iura, que olim Dominus Lud wicus pater et Dominus Wilhelmus frater ipsius quoque pre- dicti ad obitum smim tenucrunt et possiderunt. Idem quod ipse Dominus Lutherus nunc pro posessore talium bonorum habetur et reputatur, communiter habitus est et reputatus. Item quod in illis bonis, et iuribus sunt bona et iura, scilicet castrum Butingen, iurisdictio ville ibidem ac alia bona, ad dominium in Büdingen pertinencia, quibus jus patronatus Ec clesie in Büdingen est annexum et ipsum jus patronatus. Item quod hec sunt bona et jura in Castro et villa predictis ac ipsorum terminis constituía. Item quod ex eo et ex pre- missis causis prefatus Dominus Lutherus solus est verus pa

— 119 —

tronus Ecclesie memórate. Item quod eciam ex eo idem Dns Lutherus solus habetur pro patrono, haberi et repntari com- muniter consveuit Ecclesie antedicte. Item quod adhuc tenet et possidet libere et quiete ea bona solus, a quibus ius patro- natus dependet Ecclesie sepedicte. Item quod ex eo semper fuit solus verus patronus prefate Ecclesie post obitum quon dam Dominj Ludwici, sui patrie et Wilhelmi sui fratris predic- torum. Item quod idem Dns Lutherus fuit et est solus in possesione vel quasi iuris presentandi ad dictam Ecclesiam, quocies vacabat, Item quod ipse Dns Lutherus vna cum pre- dictis quowdam pâtre et fratre pro tali habitus est a tempore, cuius memoria non existit. Item quod contrarium non est visum a tempore antedicto.

Item quod olim vacante predicta Ecclesia ex translatione predicti Dni Lutheri de statu clericali in statum Laycalem ipse Dns Lutherus tamquam verus patronus solus, racione dominij, iurisdictionis et bonorum predictorum similiter presentauit dicti loci Archidiácono seu eius vices gerenti, olim Domicellum Lrtd- wicmn Clericum, dictum de Clebcrg suum fratruelem. Item quod idem quondam Domicellus Ludwicus ex presentatione huiusmodi fuit investitus et incorporalem posessionem vel quasi missus sepedicte Ecclesie ac ipsam possedit seu tenuit usque ad obi tum suum necnon ab omnibus habebatur et reputabatur pro vero pastore eiusdem Ecclesie pacifiée et quiete.

Item quod deinde sepedicta Ecclesia vacante ex moi'te quondam Domicelli Ludwici, idem Dns Lutherus tamquam ve rus patronus solus, ratione qua supra, presentauit loci Archi diácono olim Wemherum tunc clericum, suum Notarium, na tura Conradi dicti Barbe de Orthinberg, militis, quoque ad Ec clesiam sepedictam. Item quod idem quondam Wernherus ex presentacione huiusmodi fuit inuestitus et in corporalem poses sionem vel quasi missus per loci (Archidiac.) vel eius vices gerentem. Item quod idem olim Wernherus ex presentatione inuestita et immissione predictis ipsam Ecclesiam tamquam verus pastor possedit seu tenuit usque ad obitum suum paci fiée et quiete. Item quod idem olim Wernherus vltimus ipsius Ecclesie pastor pro tali habebatur et ab omnibus communiter reputabatur. Item quod ex premissis ius patronatus prenótate Ecclesie Büdingen in persona predicti quowdam Dni Ludewici et persona nunc Dnj Lutheri spacio sexaginta annorum contra (dios Dominos Büdingen prenotatos legitime est prescriptum.

Item quod vacante predicta Ecclesia ex morte Wernheri predicti vltimi rectoris eiusdem sub anno Domini CCC°. XXIIII'. in crastino beati Marci Ewangeliste sepefatus Dns Lutherus primo presentauit Philippum /ilium suum Clericum loci Archi diácono seu eius vices gerenti ad Ecclesiam memoratam. Item quod eodem, Philippi post proclamacionis edictum, cedente, seu su o íuri renuncianti, infra iuris terminum variando secunda

— 120 —

vice loci Archidiácono seu eius vices gerentj Gumpertum, sa- cerdotem de Fritschlaria presentauit idem Dns Lutherus Eccle- siam ad eandem. Item quod idem Dns Lutherus tanquam veris et vnicus patronus dicte Ecclesie ex causis premissis presen tauit ipsum Gumpertum predictum ad eandem Ecclesiam sic vacantem, infra quadrimestre tempus, a iure patrono Layco competens seu conceseum. Item quod idem Dns Lutherus ipsum Gumpertum sacerdotem presentauit legitime, vt premittitur, presentacioni de se facte consensum voluntarie adhihentem. Item quod sepedictam Gumpertus ad ipsam Ecclesiam, in Bü dingen sic vacantem presentatus est loci Archidiácono, seu vobis Domino Officiali, eius vices gerenti, a prefato Dno Lu- thero, tamquam vero et vnico patrono memórate Ecclesie, qui est et fuit et cuius progenitor solus fuit in possesione vel quasi iuris presentandi ad eandem ex causis premissis et tem pore, cuius in contrarium memoria non existit. Item quod idem Gumpertus tamquam de vero patrono predicto, vt premit titur, legitime presentatus, pretextu eiusdem presentacionis a «vobis, honorabili viro Dno Officiali Dnj prepositi Ecclesie sánete Marie ad gradus Moguntie tamquam loci Archidiácono infra iuris terminum peeijt inuestituram.

Item quod super eius presentatione emisso proclamations edicto per vos Dominum Officialem Dns Conradus de Trimperg falso gerens se pro patrono eiusdem Ecclesie presentacioni ipsius Gumperti facte vt premittitur se opposuit minus iuste. Item quod sepedictus Gumpertus legitime présentâtes, vc pre mittitur, per vos Dnm Officialem ad supradietam Ecclesiam est mérito inuestiendus, non obstante prefati Dni Conradi in- debita opposicione. Item quod idem Dns Conradus occasione sue indebite oppositionis per vos Dnm Officialem ipsi Gum- perto actori est finaliter condempnandus litis legitimis in es- pensis. Item quod de premissis et vox et fama publica laborat Büdingen, Geilnhusen et locis vicinis apud bonos et graves. Hos ponit et offert ad presens prefatus Gumpertus presentatus, saluis sibi alijs suo loco et tempore offerendis ad protestacionem, quod eisdem posicionibus vti mtendit, vt vult loco intencionum seu articulorum et quod tan tum astringit, se sub alternacione est probandum ea de premissis tarn per instrumenta, testes quam per acta cause, que pro sua intencione fundanda suffi- cere videbuntur.

©3 folgt nunmebr bie auefübrltcbe uttb mit Obigem im ©ащеп überanftimmenbe Shrêfage »ort 16 З^деи.

Der 1. Зеиде $obanne§ &wap, armiger, fagt ttnter Slnberm au», bafj fett bem Sobe be§ ^ropfteê ßubroig »on Nienburg oljngefäijr 40 ^abre oerfioffen feien.

©er 2. ^euge, ^obanneg ® rae od) fe, ein ©obn beê ¿p. ©rtá= ocbje, ber ein Beamter roeilanb SubmigS I. »on Nienburg roar, beftätigt bie 2luê[agen in allen fünften.

— 121 —

Фег 3. geuge, ^anneS an ber ©trafjen ton $a£en= b t ер ad) bejjgleidjen.

Фег 4. 3euge, Sutler Sarbe, ein Sruber be§ qSaftorS SBemljer Sarbe, fagt unter 2lnberm, bafe фегг Sutíjet von Nienburg öfter bem ëenb (synodo) präfibirt unb atte ©enb unb $ßfarrgefd)äfte »errietet.

Фет 5. 3euge, 2öaltb>r ЭДепЬеп, miles, foroie ber 6. £ein* rid) 2llfpad), ber 7. ßberfjarb von Storbad), armiger, von benen ber teuere jagt, eê gebeníe itjn feit 50 ^afjren unb ton ber 3eit an, ba er ein ЩетЬ babe befteigen Eönnen, fei er immer bei bem <ç>errn oon Nienburg geroefen, beftátigen ebenfalls bie obigen 2lu3= fagen.

Serfelbe fagt nur, bafg er tjabe fagen fiören, baf$ meitanb igerr @berf)arb ton Breuberg, ÄanomfuS ju Éíainj, ben Drtroin ton ©tenna als feinen SBtcar eingefefct ijabe; ton roem jebod) (Sber= b>rb ton Breuberg präferttiert roorben, roiffe er nid)t. Seit bem £obe beêfelben feien jebod) alle Pfarrer ju ^Bübingen ton ben Herren non 3fenburg, oijne ffiiberfprud) ber anbern Herren beê Sübinger 2öalbe§, präfentiert.

2>er 8. $еще, Sibolb gleifd) »on ßleberg, miles, bem e§ feit 60 Saljren unb meljr gebenit, ftimmt in aEen fünften mit bem t>orí)ergeí)enben überein.

SJer 9. 3euge, 3lorid) ton Bübingen, Bürger ju ©eln= Raufen, bem e$ ebenfalls über 60 ^ai>re gebenft, beftätigt be§ S3or= bergeí)enben 2tu§fage, unb fügt ínnju, er erinnere fid) nod) eines SßaftorS Seo (Seme) ju Bübingen; berfelbe fei aber nur SSicartuS geroefen, roäijrenb bie faenen ton Nienburg ©infünfte unb geinten ber Pfarrei erhoben Ratten. Die Herren ton Sruned unb £rimperg aber Ratten nie ein SRecrjt an Sielern, ©rjen ober am ©eridjte ju Bübingen gehabt.

®er 10. 3euge, Heitmann gifd)er (pistor) ton Bübingen erläutert baS $ort)ergei)enbe roegeu beS ^aftorê Seo baíjin, baja £err Sutler ton ^fenburg benfelben als feineu Зй�?аг gehalten, aber bie (Siniünfte ber Pfarrei belogen, bis er fid) oerfjeiratete, tto er bann ben Seo feines ^oftenS enthoben unb ben Söernijer Sarbe alé Sector eingefefct Ijabe.

SDer 11. 3euge ift Äonrab ©djolle, armiger, ber 12. $on= rab ©alcifer ton Bübingen, ber 13. ßulmann oon 3Saben= Raufen, ber 14. tourab Síont^faman oon Bübingen, ber 15. ßonrab ©teinader ton ba unb ber 16. ^otjanneS Samifer. ton ba. Sie ftimmen fämmtlidj barin überein, bafj ben §erren ton Nienburg allein bas ^atrouatredjt über bie üixdje ju Bübingen ju* fiebre. SDer lefcte erinnert fid) nur nod) eines ißlebanen 3°í)anne3 fe aro „in bem ^ertpofe", nad) roetd)em faen Seo geíommen.

Habitis hijs itacjue attestacionibus premissis, pro publicatis in penam contumacie ipsius Dnj Conradi de Trimperg per pre- fatum Dnm Grnmpertum reportatis, preclusaque via ipsi Dno Conrado de Trimperg, de cetero impugnandi instrumenta per

— 122 —

ipsum Gumpertum in modum probacionis coram nobis alias exhibita, Nos ad excipiendum contradicta et personas testium huius feriam terciam proximam ante Natiuitatem beati Johannis Baptiste partibus pro termino presentibus assignamus.

Actum Anno Dominj M. CCC\ XXXV. ХУШ. Kai. Julij.

Slue bem votljen SBuäft.