Prutenorum salutem et apostolicam benediccionem. Suavis dominus universis, qui nihil odivit eorum, que fecit1, sed omnes salvos fieri et neminem vult perire, exurgens propter miseriam inopum et gemitum pauperum, per fidem in sanguine ipsius propiciatorem proposuit Iesum Christum ad ostensionem iusticie sue propter remissionem precedencium delictorum, ut iustificati gracia ipsius secundum spem vite eterne efficeremur heredes. Sed princeps mtfndi huius quorundam infidelium mentes adeo excecavit, ut non agnoscerent verum lumen nec in eos claritas evangelii radiaret, quin potius infidelitatis tenebris obvoluti non invocarent dominum, qui prope est omnibus invocantibus3 eum in veritate, quia omnis, quicunque invocaverit nomen domini, salvus erit . Igitur, quum Prutenorum impietas visibilia deo et celorum virtutibus preferencium aereas3 potestates, quorum plurimi perceptam baptismatis graciam reliquerunt, illa fidelibus in Pruscie confinio constitutis inferret iacula tormentorum, que stupori audientibus et referentibus sunt horrori, providit pietas redemptoris, quod contra ipsos, qui et divini sermonis dulcedinem efficaciter non admittunt et exquisitis fraudibus sepe fallunt et perimunt tam precones domini quam alios sui nominis laudibus deputatos; dilecti filii .. magister et fratres ho- spitalis sancte Marie Theutonicorum Ierosolimitani pro reverencia omnium con- ditoris, cuius se obsequio devoverunt, in predictis partibus fidei negocium assumpserunt ex animo prosequendum, laboribus et expensis ac proprii effu- sioni sanguinis non parcentes, cum quibus deus, sicut relatu fide dignorum exultantes accepimus, misericorditer operatur, reprimendo per eos impetum barbare feritatis. Set tamen, quia ad tam arduum negocium sufficere per se nequeunt et egent fidelium subsidiis adiuvari, presertim quum civitates et castra, que in eisdem partibus fundaverunt, nequeant absque festino et grandi subsidio retineri, devocionem vestram monemus et obsecramus in domino in remissionem vobis peccaminum iniungentes, quatinus commisse vobis super huiusmodi negocio ab apostolica sede sancte predicacionis officium eo prompcius et efficacius prosequentes, quo prefatis fratribus peregrinorum presencia desti- tutis hoc in presenti potissime fore dinoscitur opportunum et spes quasi certa tribuitur, quod per desiderati iuvaminis interventum illic infra breve temporis spacium gloria christiane fidei plurimum auctore domino amplietur pauperum cruce signatorum in Polonia, cum quibus duximus dispensandum, vota peregri- nacionis in succursum predictorum fidelium commutetis, et tam eos quam alios fideles in ipsa Polonia constitutos ad nimiam caritatem, qua Christus nos dilexit et diligit, respectum habere et ei retribuere aliquid pro omnibus, que retribuit ipse illis, monitis et exhortacionibus vestris secundum datam vobis a deo prudenciam informetis, diligenter et sollicite postulantes, ut ipsi redempti precio glorioso, in quos tanquam viros christianos et catholicos cadere obprobria exprobrancium Christo debent, se viriliter et potenter accingant tanquam zelum dei habentes ad ampliandam gloriam crucifixi et liberandum proximos de ma- nibus paganornm, profecturi et acturi secundum fratrum consilia predictorum, ita quod et ipsis premium debeatur eternum et infideles non possint, quod

impune Christi nomen impugnaverint, gloriari. Quum autem multa necessitas exigat, ut illuc fidelium subsidium transmittatur, et dignum sit, ut in tanto negocio laborantes debita pro labore stipendia consequantur, quatenus libencius, securi de retribucione, procedant; nos, de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi tam eis quam aliis eiusdem Polonie, qui laborem istum in propriis personis subierunt vel expensis, et eis, qui in alienis expensis illuc accesserunt ibidem ad minus per unius anni spacium servituri, seu illis, qui ad subvencionem fidelium de propriis facultatibus ministrabunt, iuxta quantitatem subsidii et devocionis affectum peccatorum snorum veniam sicut euntibus Ierosolimam indulgemus. Datum Viterbii viii kalendas martii pontificatus nostri anno nono.

Originale cum bulla plumbea possidet v. cl. praepositus Gnesnensis dr. Zienkiewicz; me- cum communicavit v. cl. Grilnhagen praefectus archivo regio quod est Wratislaviae. Bullam cius- dem tenoris codem die ad priorem et fratres ordinis praedicatorum in Bohemia constitutos exhibet Bullarium Dominicanum I, 83 CXLV ex apographo in archivo ordinis asservato; ubi etiam le- .gitur originale Brunnae in Moravia esse. 1. Sap. 11, 25. 2. Ps. 144 (145), 18. 3. ereas.