Universis presentes litteras inspecturis Florentius miseratione divina epi- scopus et capitulum Acconenses salutem in domino sempiternam. Noverit uni- versitas vestra, quod, cum inter nos pro nobis et ecclesia nostra Acconensi ex parte una et religiosos viros fratrem Annonem magistrum et conventum domus hospitalis sancte Marie Theutonicorum Ierosolimitani nunc commorantes in Accon pro se et domo sua ex altera super decimis et rebus aliis et peti- cionibus hinc inde questio verteretur, que petitiones tales erant: Petebamus nam- que nos episcopus prephatus pro nobis et ecclesia nostra a magistro et con- ventu dicte domus Theutonicorum marcham unam argenti pro ecclesia sua ratione cuiusdam compositionis dudum inter predecessores eorum et nostros facte et habite annuatim in festo purificationis Acconensi ecclesie persolvendam. Item petebamus manualem obediencium nobis exhiberi a capellano, qui ad servien- dum eidem ecclesie pro tempore assumeretur, et quod idem capellanus ad vo- cationem nostram veniret et nostra successorumque nostrorum interdicta ser- varet et ea exequeretur, in quorum possessionem vel quasi restitui petebamus. Item petebamus de terris, arboribus et vineis sitis in diocesi Acconensi, quas iidem magister et fratres propriis sumptibus et laboribus excolebant et exco- lunt, decimas integras nobis solvi, in quarum possessione1 vel quasi iuris per- cipiendi ipsas decimas dicebamus Acconensem ecclesiam extitisse. Item pete- bamus decimas integras de omnibus terre nascentibus quorundam casalium videlicet de Bassa et de Massob. Item de terris et proventibus casalium, que vocantur Cafriasim et Busenen et Saphet, integras decimas petebamus. Item petebamus restitui ad possessionem vel quasi iuris percipiendi decimas de ca- sali, quod vocatur Noye; a quo iure per dictos fratres dicebamus spoliatam fuisse Acconensem ecclesiam. Item petebamus, quod dicti magister et fratres compellerent suos villanos et rusticos, quibus possessiones et terras suas sitas in diocesi Acconensi excolendas committunt, solvere integras decimas nobis et successoribus nostris nomine ecclesie Acconensis de illa portione fructuum, quam habent et retinent dicti rustici et villani pro agricultura seu quacunque alia ratione. Item petebamus integram decimam de proventibus molendinorum suorum, appaltis et aliis redditibus nobis et ecclesie Acconensi persolvi. Item petebamus restitui ad possessionem vel quasi iuris percipiendi decimas in domo

episcopali, que est in Castro Regis, fructuum et proventuum ex omnibus per- tinenciis dicti Castri Regis sitis in diocesi Acconensi; item et fetuum et fru- ctuum, animalium et avium, que omnia dicebamus dictos magistrum et fratres solvere debere in domo predicta, ad quorum omnium vecturam usque ad locum predictum petebamus dictos magistrum et fratres condempnari debere. Item petebamus dictos magistrum et fratres condempnari ad solutionem quadraginta bisantiorum annuatim pro faciendo annuali Benencase, burgensis Castri Regis, qui legaverat in ultima voluntate sua eosdem bisantios recipiendos super pos- sessionibus suis, quas dicebamus eosdem magistrum et fratres postmodum acqui- sivisse. Item petebamus, ut magister et fratres predicti nullatenus molestarent nos aut successores nostros exigendo a nobis vel successoribus nostris aliquam dricturam, exactionem vel tributa pro rebus et victualibus emptis ad usum nostrum et familie nostre in terra eorum. Quas quidem decimas et marcham petebamus tam pro preterito tempore quam etiam pro futuro.

Ex adverso vero petebant magister et fratres predicti pro se et domo sua a nobis episcopo et capitulo Acconensibus pro nobis et ecclesia nostra sibi restitui et solvi viginti iiii°r milia bisantiorum sarracenatorum pro decimis, quas dicebant se solvisse ecclesie Acconensi indebite et ignoranter de terris et possessionibus, quas ipsi propriis laboribus et sumptibus excolebant, et de novalibus et nutrimentis animalium et virgultis tam in pecunia quam aliis rebus. Item petebant domos, vineas, ortos et agros sitos in Castro Regis cum pertinentiis eorum, quos tenemur ad eos et domum suam iure domiuii vel quasi pertinentes et nos ad restituendum sibi res ipsas condempnari et com- pelli cum fructibus inde perceptis et qui percipi potuerunt, quos extimabant trigiuta milia bisantiorum sarracenatorum. Item petebant nos condempnari sibi pro quadam contumacia in mille bisantiis sarracenatis.

Tandem mediantibus amicis communibyus super omnibus predictis et aliis quibuscunque peticionibus, que ex quacunque causa tam nobis episcopo et capitulo pro nobis et ecclesia nostra contra predictos magistrum et fratres et domum eorum, quam eis pro se et domo sua contra nos et ecclesiam no- stram inter nos vicissim competunt et competere possunt usque in hodiernum diem quantum ad ea, que ipsi perpetuo possident, pro bono pacis amicabilis compositio intervenit, prout inferius continetur, videlicet quod dicti magister et fratres et successores eorum dabunt et solvent nobis episcopo pro nobis et ecclesia nostra et successoribus nostris quintam decimam partem nomine de- cimarum de omnibus laboribus suis, sive. ipsimet laborent sive per alios fa- ciant laborari, de terris et de vineis et de omnibus illis rebus, quas ipsi re- cipiunt de suis villanis, scilicet de frumento, ordeo, ciceribus, lenticulis, fabis, avena, meliqua, coctono, milio, mais, pisaus, gerbains, et de omnibus, que plantantur et seminantur in terra, salvis dricturis, que sunt tales: portagium herbarum ad areas, scribanagium, mensuragium, gardagium, scenequie, que libere levabuntur, item et dricture Ysembardi et Lamberti in casalibus, in quibus recipi consueverunt tempore huius compositionis. Et hee res capientur

ex parte dicte domus, antequam dicta quinta decima re^cipiatur; et de toto residuo, quod ipsi recipient pro recta portione sive partison, solverit dictam quintam decimam nobis episcopo vel ecclesie Acconensi. Et debent solvere dictam quintam decimam de vino suarum vinearum et de charagiis et de oleo suorum villanorum de tanto quantum inde recipiunt et de suomet oleo, de computagio caprarum, de apibus et de exeniis villanorum suorum per tres anni terminos stabilitis, scilicet in natali, carnisprivio et pasca; de gallinis, ovis et de caseo, pro quibus denarii in aliquibus locis recipiuntur et in ali- quibus non recipiuntur, et de omnibus arboribus exceptis arboribus iardinorum exceptorum, et de arboribus villanorum suorum in tantum, quantum ipsi inde recipient, et de omnibus aliis rebus, que de terra nascuntur exceptis ne- moribus sue montane, quam modo tenent, reservato nobis, episcopo et succes- soribus nostris, usu in dictis nemoribus ad ardendum et paxillos faciendum. Et ipsi et successores sui debent facere portari dictam quintam decimam de omnibus suis casalibus, que sunt ultra caveam, suis sumptibus ad domum epi- scopalem in Castro Regis. Et nos episcopus, si placuerit nobis, dabimus unum panem cuilibet villano, qui dictam quintam decimam1 portabit. Etiam, si aliquo modo contingeret, quod dicti magister et fratres plantarent vel plantari face- rent canamellas vel salinas facerent aut fieri facerent in aliquo casalium suo- rum et pertinentiis eorundem, ipsi et successores sui de tanta terra, quantam dicte canamelle et saline tenuerint vel occupaverint, dictam quintam decimam11 solvent, medietatem videlicet in frumento et medietatem in ordeo iuxta extima- tionem virorum bonorum, acsi dicte terre essent frumento vel ordeo seminate. De omnibus vero molendinis suis, ubicunque sunt et erunt, de iardinis quoque, de molendinis et arboribus tocius cavee in tantum, quantum cavea protenditur in longum ab ortu magni fontis usque ad territorium Manuetti et in latitudine tantum, quantum unus homo, qui esset in fundo cavee, super ripam aque posset videre in altum ex utraque parte, nihil debent nobis et successoribus nostris solvere nomine decimarum. Et, si contingeret, quid intra fines predictos vinee plantarentur aut aliquid de seminibus superius nominatis seminaretur, ipsi et successores sui dictam quintam decimam de eis solvent nobis episcopo et ec- clesie Acconensibus. Et iidem magister et fratres et successores eorum nihil solvent de suis iardinis irriguis vel abeveraiz, que ipsi inpresentiarum habent vel etiam fecerint et habuerint in futurum in terra, quam nunc tenent, nec ipsi et successores eorum exigent vel petent aliquam dricturam nec consuetu- dinem vel exactionem de rebus, quas nos episcopus vel alius pro nobis ememus vel emi fecerimus in terra eorum pro victu nostro. Et ipsi et successores eo- rum tenentur nos et successores nostros super burgesiis et tenimentis et una pecia terre, quam tenemus ab eis perpetuo ad censum unius bisautii sarrace- nati pro quolibet anno, que nunc habemus et tenemus in Castro Regis, nulla- tenus molestare. Et de omnibus istis rebus, sicut superius describuntur, ipsi et successores sui tenentur solvere et reddere, sicut superius est expressum, vi- delicet de omnibus terris tam de novalibus quam de aliis conquestibus, que

nunc habent et habebunt perpetuo in tota diocesi Acconensi sive acquirantur per donum vel per emptionem vel per censum perpetuum seu per concambium aut per appaltum perpetuum, et specialiter de casalibus, que vocantur Labassa, Massob, Noye, Sapheth, Caffriasy et Busenen et de omnibus aliis casalibus et eorum pertinenciis ubicunque fuerint in episcopatu Acconensi, salvis rebus que superius eximuntur et excipiuntur. Insuper dicti magister et fratres et suc- cessores eorum tenentur solvere annuatim nobis, episcopo et capitulo, unam marcham argenti in die purificationis beate virginis in thesauro suo Acconensi, et renuntiant pro se et successoribus suis omnibus rationibus et exceptionibus, privilegiis obtentis et obtinendis, impetratis et impetrandis, concessis quocunque modo et concedendis et iuribus et aliis omnibus rebus, per quas predicte res et sepe dicta pax poterunt impediri vel turbari in toto vel in parte hoc salvo, quod ipsi et successores eorum suis privilegiis contra omnes alios possint uti, tamen contra nos et ecclesiam nostram, quantum ad dictam compositionem et pacem, privilegiis non utentur. Item ipsi magister et fratres pro se et suc- cessoribus suis et domo sua et nos episcopus et capitulum pro uobis et eccle- sia nostra et successoribus nostris omnibus litibus, querelis et controversiis motis et habitis inter nos quantum ad ea, que perpetuo possident, renuntiamus expresse. Dictam autem compositionem et omnia et singula supra scripta nos cpiscopus et capitulum Acconenses pro nobis et ecclesia nostra et successoribus nostris promittimus prephatis magistro et conventui pro se et domo sua et eorum successoribus per stipulationem sollempnem perpetuo bona fide invio- labiliter servare et non contravenire per nos vel per alium seu alios aliquo ingenio, machinatione vel arte sub pena trium milium marcharum argenti. Quam penam nos episcopus et capitulum pro nobis et ecclesia nostra et suc- cessoribus nostris, si contra predicta vel aliquid predictorum faceremus vel veniremus per nos vel per alium seu alios aliquo modo promittimus et tene- mur dictis magistro et conventui eorumque successoribus observantibus supra scripta persolvere, obligantes pro dicta pena omnia bona nostra et ecclesie nostre. Qua pena soluta vel non dicta compositio et singula contenta in ea nihilominus firma permaneant et in suo robore perseverent. Et nos episcopus sepe dictus pro nobis et capitulo nostro omnia et singula superius annotata promisimus firmiter observare et promittimus super hiis omnibus et singulis pro nobis et successoribus nostris a nobis corporali prestito iuramento in anima nostra et capituli antedicti. Quam compositionem placuit nobis episcopo et capitulo et dictis magistro et conventui etiam per summum pontificem con- firmari. In cuius et quorum omnium testimonium et munimen presentem car- tam plumbeis bullis nostris fecimus communiri. Actum fuit Accon anno domini millesimo ducentesimo quinquagesimo septimo mense septembri presentibus magi- stro Guillelmo, decano; dominis Adam, archidiacono; Bernardo, cantore; Iohanne, thesaurario; Gerardo, canonicis3; fratribus Evrardo, magno preceptore; Arnoldo, thesaurario; Ulrico,Winando etFrederico,fratribus domus Theutonicorum predicte.

III, 165 v. 1. possessionem B. 2. quintadecimam B. 3. canonibus.