Gregorio sanctissimo et reverendo in Christo patri et do- mino ac benefactori suo sacrosancte Romane ecclesie summo pontifice, frater Hermannus hospitalis sancte Marie domus Theu- tonicorum in Ierusalem minister humilis , cum debita reverentia et devotione oscula pedum beatorum. Rumores et status terre sancte et exercitus christiani in passagio autunni preteriti secun- dum quod tunc erat, vestre satis innotuit sanctitati, sed gratiam quam dominus exercituum deus circa terram sanctam non nos- tris meritis sed sola miseratione divina post hec operari digna- tus est, dignationi vestre in presentibus significare dignum du- ximus et utile. Noveritis igitur, quod quintodecimo die mensis novembris dominus imperator cum omni exercitu christianorum venit Ioppen , ad reedificationem castri illius, ut facilior fieret processus in Ierusalem tempore suo. Et cum exercitus Christi necessaria in someriis per terram per aliquod tempus sufficientia ferre nequivisset, quisque secundum suam possibilitatem barchas cum necessariis in portu Accon oneraverat; sed mutato aere et turbato mari tanta tempestas inhorruit, ut vassella cum victua- libus nequaquam exercitui venire possent. Et dum exercitus Christi in multa sic esset anxietate, fere omne consilium totius exercitus iam desperare cepit, murmurantes nil aliud superesse quam in Accon redeundum. Et dum in tali essemus discrimine, miserator et misericors dominus qui sanat contritos corde, ad- iutor in oportunitatibus, serenato aere pacavit mare, et statim tanta navium et barcarum multitudo venit Ioppen cum victua- libus, ut omnis defectus prius habitus mutaretur in habundantiam et plenitudinem omnium necessariorum. Et ab illo tempore sem- per ulterius tantam fecit misericordiam Deus in aeris temperie, ut indifferenter venirent vassella per mare et abirent, ita quod omnis copia omnium necessariorum habita est semper ulterius. Interea sine mora de communi consilio incepta sunt edificia Ioppen, in fossato, et muris, et turribus erigendis, quod opus memoriale erit in evum omni populo christiano, quia per dei gratiam ex nimia dilectione et affectu quo dominus imperator et omnis populus circa ipsum fervebat et laborabat, ante do

83

minicam sexagesime usque adeo fuit promotum, quod a prin cipio sue prime inchoationis numquam extitit tam forte et bene- factum. Interea vero dum hec sollicite agerentur, nuntii soldani et domini imperatoris indifferenter ibant hinc inde et reverte- bantur, tractantes de bono pacis et concordie. Idem vero sol- danus Babilonie et frater suus soldanus qui dicitur Sceraph cum innumerabili exercitu apud Gazaram erant in castris per unam dietam modicam a nobis, et soldanus Damasci cum ingenti ex- ercitu apud Neapolim erat per unam similiter dietam a nobis. Et dum de restitutione terre sancte tractaretur, dominus Iesus Christus sua solita providentia ita ordinavit, quod soldanus re- stituit domino imperatori et christianis civitatem sanctam Ieru- salem cum suis tenimentis, excepto illo quod monasterium illud quod dicitur templum domini debet esse in custodia sarraceno- rum, quia orare diu consueverunt ibidem, ut liberum habeant introitum et exitum illic orationis causa, et christianis similiter ibi orare volentibus sit expositum. Villam etiam que dicitur ad sanctum Georgium, et casalia que sunt ex utraque parte vie usque in Jerusalem, reddiderunt; et Jerusalem cum suis tene- meutis et casalibus que sunt inter Ierusalem et Bethleem re- stituit; etiam Nazareth cum suis tenimentis et casalia que sunt inter Accon et Nazaret. Reddidit etiam castrum Tyronis cum omnibus pertinentes et villis et terris. Civitatem etiam Sydonis cum omni planitie que attinet, similiter reddidit, et omnes ter ras quas christiani tempore pacis habebant et in pace tenebant. Licet etiam nobis per pactum reedificare Ierusalem in mûris et turribus iuxta voluntatem christianorum, et Castrum Ioppen, et castrum Cesaree, et Montfort, castrum novum nostrum quod in montanis hoc anno firmare cepimus. Verisimile enim vide- tur, quod si domus imperator in gratia et concordia ecclesie Romane transivisset, longe efficacius et utilius prosperatum fuis- set negotium terre sancte. Predictus vero soldanus Babilonie usque ad finem treuguarum, que inter dominum imperatorem et eum per decennium statute sunt, aliqua castra aut edificia facere de novo aut edificare non debet nec aliquis suorum. Omnes captivi etiam qui in perditione Damiate remanserunt, et qui capti sunt in guerra novissima, totaliter redderentur ex utraque parte. Proponit etiam imperator cum omni populo ascendere Ierosolimam, et ibi in honore regis regum omnium ferre coro- nam, sic enim consultum est ei a pluribus, et cum omni dili

6 *

84

gentia intendere ad reedificationem civitatis lerusalem. Qualis etiam fuerit exultatio omnis populi in restitutione predicta, vix potest enarrari. Frater etiam Leonardus venit ad nos Ioppen vii. die martis, referens nobis rumores de partibus cismarinis; quos libenter vellemus esse meliores et de alia maneria quam sint. Ceterum dominus archiepiscopus Reginus qui ad pedes vestre dignationis missus est, discretionem vestram plene novit expedire, qualiter et in quem modum circa dominum imperato- rem remanserimus; et dum per eum fueritis expeditus, qua in- tentione fecerimus et quis fuerit profectus, quicquid super hiis vestra nobis preceperit dignatio, et de futuris et de ceteris pa- rati sumus obedire.