que in veteri testamento statuerat, mutavit in novo. Sic serpentem eneum, quem Moyses iussu dei fecerat, ne serpentina morte populus interiret, Ezechias racionabiliter confregit, cum populus illum eolere et venerari cepisset. Ex quo magna trahitur auctoritas, vt si quando facta sunt aliqua, que illo tempore potuerunt esse sine culpa, et postea vertuntur in errorem et supersticionem, sine tarditate aliqua destrui debeant et confringi, ea quoque, que per importunitatem obtinentur, vel pocius extorquentur, data opportunitate convenit revocari. Sane litteras Reverendi patris et domini mei, domini Alberti Episcopi Pataviensis omni vicio et suspicione carentes recepi per omnia in hec verba:

Albertus, dei gracia Pataviensis Episcopus Honorabili viro, Magistro friderico, decretorum doctori, eiusdem ecclesie nostre Canonico devoto suo dilecto Salutem in Domino. Conquestus est nobis Stephames, prepositus Monasterii Neunburgensis ord. s. Aug. nostre dyocesis, quod quedam difliniciones, ordinaciones et statuta, que sub anno domini M° CCC° vicesimo seeundo nobis visitacionis officium in predicto suo monasterio personaliter agentibus pro bono pacis et concor- die statuimus, docente magistra rerum experiencia evidenter tendant ad noxam, et fratribus ac Sanctimonialibus dicti conventus dissolucionis et inobediencie materiam prebere aliqualiter videantur. Quocirca dilec- cioni tue tenore presencium committimusetmandamus,quatenus eisdem diffinicionibus, ordinacionibus et statutis, que sub sigillo nostro tibi duxi- mus transmittenda, diligenter inspectis, si qua ex eis in dicti Stephani debite prelacionis officium, aut status ipsius Monasterii, vel regularis diseipline aut iuris communis, preiudicium aut elusionem videris redun- dare, et que nos de iure vel de gracia comode revocari valerent, auc- toritate nostra non differas revocare, Decerneus memoratum Stepha- num auetoritate predieta ad observanciam earundem diffinicionum de cetero non teneri. Datum in saneto Ypolito Anno dni M° CCC° vicesimo quarto, XI. Kai. Februarii. —Volens igitur mandatum huiusmodi debita exequi reverencia, feci citacionem generalem et peremptoriam, vt omnes et singuli, quorum interesset, aut sua crederent interesse, com- parerent coram nie in Ecclesia Collegiata sub Castro eiusdem domini Episcopi in Matse II. Idus JVIaii, hoc est die XII. mensis eiusdem, ean- demque citacionem, mandatum, iterari et publicari in eodem Monaste rio Neunburgensi. Dictis quoque loco et termino comparuit coram me discretus vir, Dominus Nicolaus de Kempnitz, Clericus Misnensis

199

Dyocesis, procurator domini Stephani, prepositi Monasterii Neun-

burgensis, factaque mihi fidedepublicacionc sollempnicitacionis supra-

dicte postulavit instanter, vt mandatuni michi iniunctum adimplerem

iuxta traditam michi formam. Nemine vero comparente, qui in contra-

i'ium aliquid allegaret, ex habundanti duxi usque in diem sequentem ad

horam terciam expectandum. Quibus, die et hora, venientibus, nulloque

oppositore aut contradictore comparente, presidendo in Ecelesia pre-

fata mandatum antedictum adimpleri curavi. Verum cum diligenti

exainine et matura deliberacione discuciuntur diffiniciones, ordina-

ciones seu statuta, quarum et quorum michi revocacio est commissa,

licet quo ad ipsum Dominum Episcopum sancto quidem zelo et pro

bono pacis, que illo tempore non credebatur posse commodius refor-

mari, vrgenti nichilominus importunitate non modica emanarüit, plura

tamen inveniuntur in eis, que uel iuri communi refragantur, vel Regule

sancti Augustini, quam profitentur Canonici eiusdem Monasterii,

expresse repugnant, vel debitam et consuetam corrigendi facultatem

superiori adimunt et coartant, Ex quibus obediencie nervus dissol-

vitur, gubernaculum discipline contempnitur et religio naufragatur,

ac alias status Monasterii multipliciter deformatur. Que omnia ipsius

(liflinientis, ordinantis seu statuentis intencioni et proposito non est

dubium contraria extitissc, Ideoque venia petita aliquas de huius-

modi diffinicionibus in totum, aliquas in parte, auctoritate, vt supra

premittitur, michi commissa, revocare decrevi, prout subsequencia

demonstrabunt. Porro prima diffinicio sie dicit: Prepositus omnia

maiora ac magis ardua negocia Monasterii, videlicet bonorum immo-

bilium alienaciones perpetuas, aut ad vitas donaciones prebendarum,

recepeiones fratrum, et similia, que sine consilio aut consensu Capituli

fifi-i non consueverunt, aut possunt, nequaquam sine capituli sui, aut

saltem sex, vel ad minus Quatuor meliorum et saniorum consilio ordi-

net et disponat. Super hiis, que in hac diffinicione continentur, ple-

nius et satis vberius provisum est a iure communi immo deside-

ratur non tantum consilium, sed eciam consensus tocius, vel maioris partis Capituli. — Hanc igitur diffinicionem tamquam iuri communi derogantem, inutilem et racione carentem revoco atque tollo. Secunda vero diffinicio dicit: Volumus, vt Johannes de Sierndorf, frater pre positi, circa omnes officinas et Monasterii negocia ab intus et ab extra nichil permittatur habere de cetero potestatis. — Nee idem Johannes et vxor sua cum ipso preposito sub expensis suis morentur contiaue,

200

prout hactenus consueverunt. Quod hec diffinicio prohibet, ne Johanni, fratri prepositi administraciones et offieia committantur, equum reputo. Nam iura prcsumunt, res ecclesie ledi per cognatos et proximos prela- torum. Item quod prohibet eundem Johannem et vxorem suam cum preposito sub expensis prepositi continue commorari, similiter equum reputo, quia id esset Monasterio onerosum, maxime cum idem Johan nes miles dives et honestus de propriis facultatibus sibi et suis suffi- cere dinoscatur. Quod autem idem Johannes ab omnibus negociis Monasterii ab intus et ab extra totaliter exeludatur, iniquum reputo, et hanc partem diffinicionis predicte revoco atque tollo. Nam iura pre- sumunt, res, fedus et sanguinis connexitas inter fratres operantur, vt fidelius ceteris mutuo se adiuvent ac sibi confidencius se et sua com- mittant. Potest igitur prepositus consilio, auxilio, favore et opera dicti sui fratris in negociis suis et ecclesie sue vti, cum viderit opportunum, et maxime in secularibus negociis, iudieiis et traetatibus, in quibus laici clericos et religiosos sagacitate, industria et experiencia precel- lere consueverunt. Nec est absonum, si pro laboribus et meritis suis congruum reportet Stipendium, cum is, qui ad onus eligitur, repelli non debeat a mercede. Tercia diffinicio dicit: Delinquentium fratrum et sororum excessus in capitulo iuxta fratrum consilium condigna penitencia debere puniri — pars huius diffinicionis satis equa est, congruum siquidem est, fratrum consilium requirere et habere et sequi. Quarta diffinicio dicit, quod Prepositus fratres ipsos aut Capi- tulum in oblagia sua, quam dominus Episcopus approbat et confirmat, nulla racione possit aut debeat impedire. Ex hac diffinicione proprie- tatis abdicacio enervatur, Regule s. Aug. detrahitur, et multis abusi- onibus datur materia et fomentum. Ne igitur Prepositus impediatur, quominus videat, quid de bonis illis agatur et an debite et honeste expendantur, raciones audiat, officialem super illa, sicut et super cetera bona monasterii constituat, et residuum in necessarios aut vtiles vsus expendat, diffinicionem tollo et revoco prenotatam. Verum quia dominus Episcopus ad observanciam predietarum Quatuor diffinicionum ordinacionum seu statutorum constrinxit sepedictum prepositum, sub pena multum gravi, videlicet privacionis prepositure, ne illi per huius- modi penam libera regendi subtrahatur potestas et subditis remaneat recalcitrandi et rebellandi occasio, eandem penam ex potestate et gracia domini Episcopi tollo et revoco. — Insuper illam diffinicionem, qua conceditur Monialibus exitus Monasterii ad parentes vel consan-

201

guineos aut in civitatem vicinam, in quantum exorbitat a constitucione Bonifaci i Pape VIII tollo et revoco, cum isti post illam non potuerit in aliquando derogari. Preterea diffinicionem, qua conceditur Monialibus, ut libros, cyphos et vasa alia et iocalia, que suis manibus suunt, in vita et in morte fratribus et sororibus et aliis quibuscumque non sus- pectis personis pro animarum suarum remedio et alias pro suis necessi- tatibus Labere, donare, legare valeant libere vel testari pro libitu voluntatis, iuri communi constat esse contrarium, et Regule s. Augu stini repugnantem, que Regula dicit: Nullus sibi aliquid operetur, sed omnia uestra in commune fiant maiori studio et frequenciori ala- critate, quam si vobis singuli propria faceretis. Vnde revoco et tota- liter eam tollo. Ad observanciam igitur omnium et singulorum, que in premissis revocavi et sustuli, decerno, denuncio et sentencialiter diffi- nio in hiis scriptis, sepefatum prepositum amplius non teneri, et veni- endo contra revocata vel non revocata penam minime incidere preno- tatam. In quorum testimonium et certitudinem pleniorem presentes mandavi confici litteras, et in publicam formam redigi per Chvnradum notarium infra scriptum, meoque sigillo pendente consignari. Actum et Datum in prefata Ecclesia Collegiata anno et die, quibus supra.

Et ego Chunradus, quondam Jacobi de Schennano Tridentine dyocesis Apostolica et Imperiali auctoritate Notarius publicus etc.

Orig. Perg. (Rep. Vet. Nr. 10. fol. 88.) An einer veilehenblauen Seidenschnur hängt das kleine rnnde Siegel in rothem Wachs. Der Domberr sitxt mit dem Talare bekleidet und das Barett auf dem Haupte an einem Tische nder Pulte, in einem aufgeschlagenen Buche blätternd. Umschrift: + S . FRIDEMCI . DOCT0RIS . DECRETORUH . CAN . PAT.

Dies ist die erste stiftliche Urkunde, auf welcher ein Notariatszeichen (und zwar die Anfangsbuchstaben des Namens CH.) vorkommt.