No. 78. 1210. 24. Jan.

Innocentius episcopus servus servorum dei venerabili fratri .. episcopo Misnensi et dilectis filiis .. de Porta et .. de Celia abbatibus Nuembergensis et Misnensis dioe- cesum salutem et apostolicam benedictionem. Dilecta in Christo tilia. Quidelemburgensis abbatissa transmissa nobis conquestione monstravit, quod cum Quidelemburgense monasterium ad Romanam ecclesiam cum sibi adiacentibus ecclesiis universis nullo per- tineat mediante, sicut evidenter apparet per privilegia pontiticum Romanorum, ac vene- rabilem fratrem nostrum Haluerstadensem episcopum in ramis palmarum pro divinae laudis offieiis sollempnius exequendis accedentem ibidem caritativa non debita exhibitione multotiens procurant. Idem episcopus reeeptionem ipsam gratuitam in iuris necessita- tem convertens et abutens sibi gratia collata in hac parte cum tanta illuc hominum multitudine accedebat, quod viginti et quinqué argenti marcis copia piscium com parata, exceptis aliis necessariis sumptuosis, insufficiens discumbentibus habebatur. Praeter liaec autem in festo beati protomartyris Stephani ob ipsius reverentiam testo auri et in purificatione beatae virginis candelae quaedam eonsueverunt offerri gratis Haluerstadensi ecclesiae a praefati monasterii abbatissis. Caeterum cum eadem abbatissa per venera- bilem fratrem nostrum .. episcopum Mersburgensem auetoritate sedis apostolicae munus benedictionis adepta haec conspiceret sibi et suo monasterio praeiudicium non modicum generare, praedieta fecit ipsis Haluerstadensibus denegari, praesertim cum idem mo nasterium privilegiis pontiticum Romanorum immunis ab omni onere dinoscatur, et dicti Haluerstadenses postularent de iure, quod ex familiaritate ac gratia eisdem exhibitum fuerat a praecedentibus abbatissis. Verum cum tant pro his, quam pro aliis vexationi- bus, quae ipsi ecclesiae asseruntur contra sedis apostolicae privilegia irrogata, venerabili fratri nostro .. Brandeburgefl fcscopo et dilectis filiis .. abbati Mersburgensi et .. praeposito saneti Petri de >■ Ikno ad ipsius ahbatissae conquestionem dederimus nostris litteris in mandatis.l щр1^?орит a praefatis desistere gravaminibus et

75 —

tie dampnis а? iniiiriis eidem illatis, prout tenebatur, satisfácete monitione praemissa, qua convenit districtione compellere procurarent: Haluerstadense capitulum interim post factam aramonitionem ad venerabilem fratrem nostrum .. Hildesemensem episcopum et coniudices suos quasdam litteras nulla de prioribus habita mentione super receptione in die palmarum, fertone auri et quibusdam candelis ac etiam super obedientia praelatorum quorumdam sibi, ut asserunt, facienda, qui ex tenore privilegiorum apostolicae sedis tenentur subiecti monasterio supradicto et ipsi abbatissae de speciali mandato nostro, prout in apostolicis litteris manifeste apparet, reverentiam et obedientiam exhibent tam debitam quam devotam, veritate tacita impetrarunt. Qui iudices cum apud Hildesemen sem civitatem abbatissam iam dictam responsuram primo edicto peremptorie citavissent, sicut eorum litterae in nostra perlectae pracsentia continebant, ex parte ipsius abbatissae non contestata lite allegatum extitit coram eis, quod impetratae taliter litterae carebant robore finnitatis, maxime cum priorum nullam facerent mentionem et decisio huiusmodi articuli saltern per arbitros deberet communiter terminari. Sed cum penes ipsos nihil horum posset aliquatenus obtinere, turn propter id et ob locum suspectum pariter et remotum, turn etiam quia facultas appellandi sibi ex eo erat relicta, quod Corbegcnsis al)bas absque appellationis remedio alii non potuit committere vices suas, et propter alia quaedam gravamina nostram audientiam appellavit ad prosequendam appellationem emissam, dilectum tilium magistrum Nicolaum subdiaconum nostrum Misnensem canoni cum ad apostolicam sedem transmittens. Quo in nostra pracsentia constitute iidem iudices de appellatione interposita cognoscentes et ipsam frivolam decernentes dictam abbatissam ad eorum praesentiam citare denuo praesumpserunt, et quia electum et canónicos Haliierstadenses auctoritate apostólica prohibitos a iudicibus delegatis, ne libertatem ipsius ecclesiae in praedictis vel in aliis praepedirent, ad agendum in ipsius praeiudicium admittebant, sedem appellavit apostolicam iterate, seipsam, conventum, ecclesias, clericos, ministeriales et omnia quae pertinebant ad monasterium memoratum sub protectione apostolicae sedis ponens. At ipsi appellationes vilipendentes ipsius totiens geminatas, in expensis reddendis Haliierstadenses condempnantes eandem, in possessionem ipsos omnium quae petebant in ipsius abbatissae praeiudicium decreverunt induci, et licet abbatissa iam dicta pro tanto gravamine memoratos iudices ad sedem apostolicam provocasset, eisdem terminum festum puriticationis beatae virginis proximo praeteritum praeligendo, nihilominus tarnen ipsi oppressiones gravamini aggregantes, spretis etiam a]>pellationibus, ipsam excommunicationis vinculo innodarunt facientes eandem excommunicataiu publice nuntiari, subiectis Quideleinburgensi ecclesiae suis litteris iniungentes, ut earn tanquam excommunicatam arctius evitarent. Sed ipsi ante receptionem litterarum ipsarum ad appellationis confugium convolarunt. Propter quod per eundem procura to rem nobis humiliter supplicavit, quatinus praedictis episcopo et capitulo Haluerstadensi in praeceptis dare nostris litteris dignaremur, ne contra privile gia pontiticum Romanorum tain idem monasterium, quam ipsius membra super bonis eorum sen rebus clericorum ac laicorum ad dictum monasterium pertinentibus praesumant de cetero molestare. Ad haec autem dilectus filius magister Alexander, praetaxati episcopi procurator, coram nobis proposuit ex adverso, quod cum praefati indices dictam abbatissam pro causa, quae inter ipsam ex parte una et eosdem episcopum et capitulum

10*

7G

ex altera super prociiratione in die palmanim et rebus aliis vertitur, legitime cita vissent et tandem secundo et tertio expectata contumax sit inventa, ipsi iudices pro contumacia in ipsam auctoritate nostra excommunicationis sententiam protulerunt. Unde a nobis cum instantia postulavit, ut eandem sententiam sicut rationabiliter est prolata usque ad satisfactionem idoneam observan nostris litteris mandaremus. Quia vero nobis non constitit de praemissis, discretioni vestrae per apostólica scripta mandamus, quatinus si res ita se babet, quemadmodum procurator abbatissae narra vit, sententiam latam in ipsam decernatis penitus nullam essej reducentes in statum pristinum, si quid attempta- tum est contra ipsam. Alioquin eadem sententia iuxta formam ecclesiae relaxata, causam eonvocatis partibus audiatis, et cam, si de partium volúntate processerit, sublato appella- tionis obstáculo fine canónico tenninetis, vel ipsam sufficienter instructam ad nostrum remittatis examen, praefigentes partibus terminum competentem, quo nostro se conspectui repraesentent sententiam dante domino recepturae. Quodsi non omnes his exequendis potueritis interesse, tu frater episcope cum eorum altero ea nibilominus exequaris. Da tum Laterani VIII. Kal. Februarii, pontificatus nostri anno tertio décimo.

Roff.

Nach dem Orig. im Prov.-Archiv zu Magdeburg; das Bleisiegel fehlt. Fehlerhaft Leuckfeld autiquitt. Quedlinb. p. '¿-¿1 und Innocentii opp. ed. Migne. IV. p. 195. Richtiger Eratli cod. dipl. Quedlinh. p. 129.

Nu. 79. Um 1211.

A. dei gratia sanetae Magdeburgensis ecclesiae arebiepiscopus universis Christi fidelibus in terra Lusiz eonstitutis salutem in domino. Ad nostram credimus notitiam pervenisse, qualiter bonae memoriae illustris vir С inarchio de Landesberch, eo quod terrae vestrae decimas detiiieret, a venerabili fratre nostro T. piae recordationis Misnensi episcopo excommunicationis vinculo meruit innodari, qui démuni absolutionis beneficium obtinens per dominum Hauenbergensem episcopnm, et per alios viros bonestos ac fidèles securam praebuit cautionem, quod super eisdem deeimis Misnensi ecclesiae satisfactionem omnimodam exhiberet. (Juni igitur iam diu nobis constiterit ipsas decimas ad Misnensem ecclesiam pertinere, universitati vestrae praeeipiendo mandamus, quatenus cas venerabili fratri nostro B. episcopo vestro exhibere et solvere nullatenus omittatis, quod utique pium censeinus et aeqiiiun, cum Misnensis ecclesia iam longo tempore contra iustitiam suis deeimis sit fraudata.

Nach dem Orig. im Stiftsarchiv zu Meissen mit dem nur in wenigen Fragmenten noch vorhandenen Siegel des Erzbischofs an einem Pergamentstreifen. — Nachdem Markgraf Conrad 1210 gestorben, hat B. Dietrichs (gest. 120b) Nachfolger Bruno höchst wahrscheinlich alsbald diese Weisung des Erzbischofs ausgewirkt.

77