XCIX.

Innocencius episcopus seruus seruorum dei venerabili fratri archiepiscopo Pragensi salutem et apostolicam benedictionem. Con- stitutus in presencia nostra dilectus filius Mauricius natus quondam Petri de Malenicz pauper presbyter tue dyocesis nobis humiliter supplicauit, ut cum ipse, sicut asserit, beneficium aliquod ecclesia- stieum non obtineat, prouideri sibi de benignitate apostolica manda- remus. Quia igitur illi sunt ad ecclesiastica beneficia promouendi, quibus mores et sciencia suffragantur; cum idem presbyter, quem per certos examinatores super hoc deputatos a nobis de litteratura examinari fecimus diligenter, inuentus sit in illa conuenienter ydoneus ad ecclesiasticum beneficium obtinendum, nos de uita et conuersa- cione ipsius presbyteri noticiam non habenies fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatinus de hiis solerter inquirens, si enim vite laudabilis et honeste conuersacionis esse reperies, et aliud ecclesiasticum beneficium non obtineat, aliudque canonicum non ob- sistat, et de aliquo ecclesiastico beneficio secundum sue probitatis merita competenti cum cura uel sine cura consueto ab olim clericis secularibus assignari spectante communiter uel diuisim ad collacio- nem uel presentacionem dilectorum filiorum abbatis et conuentus monasterii in Altouado Cisterciensis ordinis dicte dyocesis, si quod in ciuitate uel dyocesi Pragensi uacat ad presens, uel quam primum ad id obtulerit se facultas, per te uel alium seu alios prouidere pro cures, induceos eum in corporalem ppssessionem eiusdem benefici i et defendons inductum ac faciens ipsum ad illud, si in ecclesia col- legiata secundum disticcionem (sic) nostram inferius annotatam ex- titerit, postquam de ipso uacante sibi prouisum fuerit, ¡n canonicum recipi et in fratrem. Non obstante si aliqui nostra uel predecessorum nostrorum Romanorum pontificum auctoritate huiusmodi beneficia ad dictorum abbatis et conuentus collacionëm uel presentacionem spec- tancia tam in huiusmodi pauperum quam alia quacumque forma proui- sionis expectent, quibus omnibus preterquam auctoritate nostra huius modi beneficia expectantibus dictum presbyterum in assecucione

huiusmodi beneficii uolumus anteferri, sed nullum per hoc eis quo ad assecucionem aliorum beneficiorum preiudicium generari; aut si ali- quibus de beneficiis ecclesiasticis ad dictos abbatem et conuentum spectantibus per nostras litteras sit prouisum, seu si eisdem abbati et conuentui uel personis ipsius ecclesie, in qua sibi prouideri con- tigerit, a sede apostolica sit indultum, quod ad recepcionem uel prouisionem aJicuius minime teneantur, quodque ad id compelli aut quod interdici suspendi uel excommunicari non possint, uel quod de beneficiis ad eorum collacionem uel presentacionem spectantibus non possit aliquibus prouideri, per lilteras apostolicas non facientes ple num et expressam de indulto huismodi mencionem sine qualibet alia prefate sedis indulgencia, cuiuscumque- tenoris existat, per quam effectus presencium impediri valeat uel differi, et de qua in nostris litteris mencionem fieri oporteat specialem, contradictores per cen- suram ecclesiasticam appellacione posposita compescendo. Ita tamen quod idem presbyter, prout requiret onus benefieii, de quo ei proui sum fuerit, personaliter resideat in eodem, mandatum nostrum in hac parte ¡mpleturus, quod in eo impendisse lauderis misericordiam pau- peri et obedienciam mandatori. Volumus autem, quod omnes alie littere a sede predicta uel eius legatis seu quibuslibet aliis obtente necnon promissiones et obligaciones a quibuscumque personis facte super ipsius presbyteri prouisione sint inualide omnique careat (sic) firmitate. Ceterum districcius inhibemus, ne prefato presbytero auc- toritate presencium in cathedrali aliquatenus prouideatur ecclesia uel de cuiuslibet ecclesie collegiate prebenda uel alio ecclesiastico bene ficio sine cura, cuius redditus et prouentus annui quindecim marcha- rum argenti summam siue de aliqua parrochiali ecclesia uel aliquo ecclesiastico beneficio curam animarum habente, cuius redditus et prouentus viginti marcharum argenti annuam quantitatem excedant, valorem autem annuum buiusmodi reddituum et prouentuum declara- mus et haberi volumus extimatum (sic), prout de illis secundum ta- xacionem uel alias pro decima est amplius persolutum. Nostre tamen intencionis existit, quod de huiusmodi beneficio eeiam, si minoris. quam predicitur, valoris extiterit, possit eidem presbytero, si illud infra vnius mensis spacium, postquam sibi de ipsius beneficii uaca- cione constiterit, acceptare uoluerit, prouideri. Prefatis enim abbati et conuentui, ne post insinuacionem presencium et processuum per eas habitorum eis factam de ipso beneficio interim eciam ante accep

102

tacionem huiusmodi disponere quoquo modo presumant, districcius inhibemus, decernentes irritum et inane, si secus super premissis a quoquam quauis anctoritate contigerit attemptari. Datum Auinione II. Idus Februarii pontificatus nostri anno primo.

Inserirt ¡n die Urkunde N. C.

С.

1353. 14. Juni. Prag. — liartholomäus und Stephan, Domherren der Prager Kirche und vicarii in spiritualibus des Erzbischofes Arnest von Prag, beauftra gen den Dedrant von Teindles und die Pfarrer von Priethal und Rosenberg mit der Vollziehung vorstehender Dulle des Papstes Innocenz VI.

Bartholomeus, decanus ecclesie sancti Egidii maioris ciuilatis Pragensis, et Stephanus canonici Pragensis ecclesie, reuerendissimi in Christo patris et domini domini Arnesti dei et epostolice sedis gratia sanete ecclesie Pragensis archiepiscopi executons principalis ad infrascripta a sede .apostolica deputati vicarii in spiritualibus ge nerales, venerabilibus ac religiosis viris abbati et conuentui mona- sterii in Altouado ordinis Cisterciensis Pragensis diocesis ac omnibus et singulis, ad quos presentes littero peruenerint et quos infrascripta contingunt seu contingere poterunt, quoquo modo quocumque no mine censeantur. salutem in domino et inandatis nostris ymo verius apostolicis humiliter obedire. Lilteras sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Innocencii diuina prouidencia pape VI'1 eius vera bulla plumbea cum cordula canapis bullatas sanas et integras omnique suspicione carentes presentatas nobis per discretum virum, Mauricium de Malenicz presbiterum eiusdem dyocesis nos cum ea, qua decuit, reuerencia recepisse noueritis sub hac forma: [Folgt die Bulle des Papstes Innocens VI., ausgestellt zu Auinione 1353. 12. Februar. (N. XCIX.)]. Post quarum litter'arum apostolicarum presentacionem et lecturam predictus Mauricius presbyter nobis humiliter supplicauit, ut dictum mandatum apostolicum predicto domino nostro archiepis- copo Pragensi in hac parte commissum vice et nomine ipsius execu- toris nobis in hac parte commissum exsecucioni debite mandaremus. Nos igitur vicarii prefati tamquam obediencie filii volentes mandatum apostolicum predictum exsequi reuerenter auctoritate apostolica, qua fungimur in hac parte, de vita et eonuersacione ipsius presbyteri et aliis circumstanciis in ipsis litteris apostolicis contenus iuxta traditam nobis formam in quisiuimus diligenter, et quia ipsum ex fide digno

103

rum testimonio vite laudabilis et honeste conuersacionis esse repe- rrmus nee inuenimus aliquod canonicum, quod obstet eidem, propter quod dicta prouisio retardan uel impediri deberet, ipsum pronunc- ciamus abilem et idoneum ad ecclesiastieum beneficium obtinendum vsque ad ualorem et summam in eisdem litteris apostolicis compre- hensam. Ideoque ecclesiastieum beneficium nulli alii de iure debitum cum cura uel sine cura eidem presbytero sibi tamen competens se- cundum sue probitatis merita spectans ad collacionem uel presenta- cionem vestram, si quod in ciuitate uel dyocesi Pragensi vacat, ad presens consuetum ab olim clericis secularibus assignari, cuius redditus annui summam viginti marcarum cum cura uel sine cura quindecim secundum taxacionem in prefatis litteris apostolicis con- tentam non excedant, quod idem presbyter per se uel procuratorem suum ad hoc legittime constitutum infra vnius mensis spacium a noti cia vacacionis ipsius duxerit acceptandum, cum omnibus iuribus et pertinenciis suis auctoritate apostolica conferimus et eidem de ipso prouidemus, ipsumpue per birretum nostrum inuestimus de eodem. Vosque abbatem et conuentum necnon omnes et singulos alios, quo rum interest uel interesse poterit, primo secundo tercio et peremp- torie requirimus et monemus communiter et diuisim vobis nichilomi- nus in virtute sanete obediencie precipiendo mandantes, quatinus infra sex dies a presentacione seu notificacione presencium vobis facta, quorum duos pro primo pro secundo et reliquos duos vobis et aliis, quorum interest uel interesse poterit, pro tercio et peremptorie termino ac monicione canonica assignamus eundem presbyterum uel suum procuratorem eius nomine ad dictum beneficium, de quo sibi prouidimus, sine difficultate qualibet recipiatis et eciam ad- mittatis, permitientes ipsum pacifica ipsius beneficii possessione gaudere, amouentes ab eo quemlibet illicitum et iniustum detentorem, quem et nos exnunc prout extunc amouemus, sibique uel eius procu ratori pro eo de ipsius beneficii fructibus redditibus prouentibus e obuencionibus vniuersis, prout ad uos pertinet, faciatis integre res- ponderi. Quod si dictum beneficium, de quo sibi prouidimus, in ecclesia collegiata existat, eundem presbyterum uel procuratorem suum eius nomine infra predictum terminum, prout ipsius beneficii qualitas exigit, in canonicum et in fratrem ipsius ecclesie recipiatis et recipi ab aliis faciatis, stallum in choro et locum in capitulo ipsius ecclesie, ut moris est, cum omni plenitudine iuris canonici sibi uel

104

procuratori suo pro eo assignando. Si uero tempore date (sic) pre- scncium nullum beneficium tale cum cura uel sine cura ad vestram, domine abba et conuentus, collacionem seu prouisionem pertinens in ciuitate uel dyocesi predictis vaeabat (sic), nos beneficium simile ac eciam beneficium minoris valoris, si dictus presbyter huiusmodi beneficium infra vnius mensis spacium, postquam sibi de ipsius be nefici i vacacione constiterit, acceptare voluerit, in ciuitate uel dyo cesi supradictis proximo uacaturum conferendum eidem presbytèro cum omnibus iuribus et pertinenciis suis collacioni nostre et cuilibet subdelegatorum nostrorum infrascriptorum ymo pocius apostolice reseruamus, districcius inbibentes vobis abbati et couuentui predicto ac omnibus aliis, quorum interest uel intererit, ne huiusmodi bene ficium per nos dicto presbytero collatum uel conferendum, ut pre- mittitur, reseruatum alicui alii conferatis, seu ad ipsum quemquam alium presentetis, aut de ¡По uel aliquo iure ad ipsum beneficium quomodolibet pertinente in preiudicium dicti presbyteri quomodolibet disponatis, ac decernentes exnunc irritum et inane, si secus super hiis a quoquam quauis auctoritate scienter uel ignoranter contigerit attemptari prefatas quoque litteras et hune nostrum processum ac omnia et singula instrumenta et litteras dicti presbyteri negocium huiusmodi contingencia; si et quando ad nos peruenerint, retenta ipsorum copia, si eam habere voluentis, quam vobis fieri decernimus vestris tamen sumptibus et expensis, eidem presbytero uel procura tori suo pro eo, cum super hoc ab eis uel eorum altero requisiti fueritis, sine difficultate qualibet resjjtuatis integra et illesa sub pena supertus expressa ac aliis predictis et infrascriptis nostris monicioni- bus et mandatis plenarie obedire studeatis. Quod si forte, quod ab- sit, premissa omnia et singula, prout ad uos et singulos vestrum per tinent, non adimpleueritis aut aliquid in contrarium feceritis uel monicionibus et mandatis nostris huiusmodi ymo verius apostolicis in hac parte non parueritis cum effectu, in vos dominum abbatem et conuentum predictum et contradictores quoslibet et rebelles ac dictum presbyterum quomodolibet impedientes super premissis aut in aliquo impedientibus ipsum dantes consilium auxilium uel fauorem publice uel occulte directe uel indirecte, cuiuscumque status ordinis gradus preeminencie dignitatis auctoritatis seu condicionis existant, exnunc singulariter et in singulis predicta monicione canonica premissa ex- communicacionis sententiam ferimus in biis scriptis absolucione om

105

nium et singulorum, qui predictas et infrascriptas nostras ymo pocius apostolicas sentencias uel earum aliquam iucurrerint, quoquomodo nobis uel superiori nosíro preterquam in mortis articulo tantummodo reseruantes. Ceterum cum ad exsecucionem huiusmodi vlterius f;ici- endum non possumus quo ad presens personaliter interesse, venera- bilihus et discretis viris decano Dudlebensi plebano ecclesie in Rosenberch et plebano ecclesie in Pryedal, quibus et eorum cuilibet in solidum super exsecucione predicti mandati apostolici atque nostri tenore presencium committimus vices nostras, donec eas ad nos du- xerimus reuocandas, quos et quemlibet ipsorum monemus primo secundo et tercio et peremptorie in virtute sanete obediencie et sub excommunicacionis pena, quam predicta canonica municione premissa ¡n eos et eorum quemlibet ferimus in biis scriptis, si ea que ipsis et eorum cuilibet in hac parte committimus, neglexerint seu coniemp- serint contumaciter, adimplere districte precipiendo mandamus, qua- tenus ipsi et eorum quilibet vnus alium non expectans, qui predietum presbyterum uel eius procuratorem super hoc requisiti fuerint, infra sex dies a requisicione huiusmodi inmediate sequentes, quos eis pro omnibus dilacionibus ac monicione canonica assignamus ad vos do- minum abbatem et conuentum predictum necnon ad omnes et singulos, quorum interest uel interesse poterit, quoquomodo personaliter acce dant et predictas litteras apostolicas et hunc nostrum processum ac omnia et singula in eis contenta vobis et aliis, quorum interest uel intererit, in predicto monasterio et extra et alios, vbi quando et quoeiens expediens fuerit, denunccient legant et publicare procurent et prefatum presbyterum uel procuratorem suum eius nomine corpo- ralem possessionem beneficii per nos, ut premittitur, sibi collati ju- rium et pertinenciarum eius. Si quod tempore collacionis huiusmodi per nos sibi facte vacabat, inducant et defendent inductum amoto abinde quolibet illicita detentore alioquin beneficium per nos, ut permittitur, reseruatum, cum illud vacare contigerit, eidem presby- tero cum omnibus iuribus et pertinenciis suis conferant et assignent ipsumque facian t pacifica illorum possessione gaudere. Et si illud beneficium in ecclesia collegiata fuerit, eundem presbyterum uel procuratorem suum pro eo in eadem ecclesia recipi faciant in cano- nicum et in fratrem, stallo sibi in choro et loco in capitulo ipsius ecclesie cum plenitudine iuris canonici assignatis, sibique uel dicto procuratori suo pro eo de ipsius beneficii fructibus redditibus prouen

106

(¡bus iuribus et obuencionibus vniuersis integre responderi, ac alias in omnibus et singulis pertinentibus ad exsecucionem huismodi gracie procedant libere vice nostra. Ita tamen, quod in preiudicium dicti presbyteri nichil valeant attemptare nee in processibus nee in sen- tenciis per nos habitis atque latis absoluendo uel suspendendo ali- quatinus immutare volumus; insuper vt, quod per aliquem dictorum subdelegatorum nostrorum ceptum fuerit, per alium seu alios possit terminari. Et si contingat, nos vlterius super premissis procedere non intendimus commissionem buiusmodi in aliquo reuocare, nisi de reuocacione ipsius plena et expressa in litteris reuocatoriis mencio habeatur. In quorum omnium testimonium et pleniorem roboris fir- mitatem presentes litteras siue hunc nostrum processum fieri et sigilio nostri vicariatus fecimus appensione muniri. Datum Prage anno domini millesimo Irecentesimo quinquagesimo tercio die xnu* mensis Junii.

In der linken Oberecke der Urkunde von anderer als des Urkunden- Schreibers Hand: 0 Jur. Beschädigtes, ziemlich grosses, an Pergamentstreifen hängendes Siegel in weissem Wachs. — St. Wenzel, zu dessen Rechten ein Schild mit einem Querbalken, zur Linken aber ein Schild mit dem Vordertheil eines Pferdes; zu den Füssen des Heiligen zwei auf den Knieen liegende Priester. — •j- S. Uicariatvs iepiscopa . . s . Pragensis.

• CI.

1353. 14. Juni. 0. �?0. — ¡wein von Klosterneuburg mit mehreren seiner Ver wandten kauft вон dem Abte Heinrich von Hohenfurt und dem dortigen Convente fünf Viertheile Weingärten, gelegen am Puchberg, um acht Pfund Wiener

Pfenninge.

Ich Ybein ze Neunburch chlosterhalb vnd ich Elzpet sein haus- vraw vnd ich Jacob sein bruder vnd ich Elzpet sein hausvraw vnd ich Hainrich der vargenanten paiden brueder vnd ich Katrey sein hausvraw vnd ich Weygand zden czeiten Ybeins hofherre vnd ich Tristram vnd all vnser eriben vergehen vnd tun chunt mit disem brief offenleichen, daz wir all vnuerschaidenleichen gelten sullen dem erbirdigen gestleichem herren hern Hainreichen zden czeiten apt vnd dem conuent gemayn ze Hohenfuert acht phunt Wienner phen- ninge, do sy vns mit verayntem willen fumf virtayl weingarten ze chauffen vmb gegeben habent vnd liegent in dem Puchperige ze- nachst Lyenharten von Eybesprunne, do man von dient drey emmer

107

weins vnd drey stauff ze perchrecht vnd dritdhalb phenninge ze voitrecht vnd nicht mer. Wir sullen auch in von den egenanten acht phunten dienn alle iar ayu phunt an sand Merteins tage in irn hofe ge Nusdorf, wer do ir verweser ist, mit alle den nuczen vnd rechten alz man ander purchrecht dient in Osterrich. Tun wir des nicht, so sol sich der selb dienst ye vber virczehen tage dar nach zwispilden, alz ander versezzen dienst recht ist. Wir seczen in auch payde fur di acht phunt vnd dienst vnd zwispild ze phant di egenanten fumf virtayl Weingarten mit vnser aller gutleichem willen vnd mit vnsers perigmaister hant hern Wysenten auf dem Anger zden czeiten ampt- man hern Rudolfotten von Lychtenstayn vnd sein auch wir alle des gelben phunt geltes auf den egenanten fumf virtayl weingarten recht gewern vnd scherm, alz landes recht ist vnd perchrechtes recht in Osterrich, vnd waz dem conuent gemayn dar an abget, daz sullen sy haben auf vns vargenanten allen vnuerschaidlichen ab aynem auf dem andern vnd auf alle dem, daz wir haben, wir sein lebentig oder tode. Wir haben auch recht vnd vreywal, swann wir mugen oder wellen im iar, swelher der ist vnder vns, der do geit sein tayl awz den acht phunten, waz in anpuert vnd den dienst darauf, so ist er ledich vnd vrey awz disem brief an all Widerrede, vnd sullen im des di herren oder ir anwalt stat tun. Vnd geben darvber dem egenantem hern Hainreichen dem apt vnd dem conuent gemain ze Hohenfuert disen brief versigilten mit vnsers egenanten perigmaister insigil hern Wysenten auf dem Anger vnd mit des erbern mannes insigil hern Jacobs seines bruder czdeu czeiten statrichter, den wir zu diser sache ze geczeugen peten haben. Der brief ist geben nach Christ purd dreuczehen hundert iar vnd im dreu vnd fumfzgisten iar an sand Veytes abent.

Zwei kleine, an Pergamentstreifen hängende Siegel in weissem Wachs, beide beschädigt. a) Ein Schild mi't zwei kreuzweis übereinander liegenden Fischen. — . . Wisentonis . Filii . Clavigi . . b) Ein Schild mit demselben Abzeichen. — f S . Jac . . . Filii . Cla . . .

108

CIL

1353. 15. August. 0. A0. — Abt Albert von Hohenfurt bestimmt zur Sicherslel- lung einer seinem Convente schuldigen Summe die Einkünfte von seinen Gütern

in Luppetschnig.

Ne gesta causarum ac rerum annositas annorum dierumve diu- turnitas prolixa ab htbili memoria hominum euanescant et pereant, prvdencia solet ea virorum discretorum per litteras eternare. Nos igitur frater Albertus dictus abbas in Altovado ad perpetue rei me- moriam presentibus publicamus et declaramus, quod noster gratiosus olim fundator commemoracionis felicis dominus Petrus de Rosenberch inter cetera caritatis pietatisque opera multa et bona, que nobis atque monasterio nostro inpendit et ostendit, eciam nobis et conuen- tui nostro donauit ac dedit ob remedium anime dilecti amici sui Johannis de Dobruscha pie memorie centum sexagenas grossorum promptorum monete Pragensis specifice tamen et condicionaliter, vt videlicet de quinquaginta sexagenis denariorum perhenniter singulis annis agatur in nostro conuentu sui anniuersarius dies cum missis orationibus specialibus iuxta commendabilem nostri ordinis morem, et die eodem conuentui in refectorium etiam de predicta pecunia debet prandium dari ex prouidencia caritateque domini abbatis, qui est vel futurus est, de reliquis vero quinquaginta sexagenis a came rario nostre dormis, qui est vel pro tempore fuerit, omnibus perpetue annis toti conuentui fratribus et monachis vniuersis noue tunice de- bent dari, vnicuique fratri tunicam vnam, melius prout vestiarius ex prouisone comparare poterit. Hanc autem summum pecunie supra- dictam recepit in sua, qui protunc abbatizauit, deuote recordacionis dominus Thomas abbas buius loci, et in necessarios vsus monasterii impendit et congregacioni pro eadem pecunia inpensa et consumpta, ne in posterum suo vestitu atque solacio per aliquem successorul!i suorum priuaretur, deputauit et obligauit paterna ex caritate vnam decimam in Pryedal, donec satisfaceret conuentui in prelocutapecunia refundenda, videlicet in quinquaginta sexagenis denariorum grosso rum Prageusium, de quibus quinquaginta sexagenis denariorum ex- soluit et satisfecit, dum adhuc viueret, camere xx" libras denariorum Patauiensium. Pro ceteris vero denariis nos ad preces et instanciam consilium atque communem voluntatem tocius nostri conuentus pro supradicta decima damus ac perpctuamus imperpetuum domus nostre

109

camere certos annuos redditus in bonis nostris in Lvppulsching quin que talenta denariorum Wyennensis Patauiensisve monete et xxli denarios, quos vestiarius ipse domus nostre, qui est vel fuerit, colli- gere et recipere debet per singulos annos et conuentui prouidere de vestitu suo absque hominis cuiuslibet obstaculo contradiccione vel impedimento, sicuti est superius diffinitum. In cuius rei cautelam memoriamque perpetuam ac euidens testimonium sigillari iussimus paginas presentes nostri videlicet ac conuentus nostri sigillo necnon reuerendi domini ;ic patris abbatis atque visitatoris nostri sigillo de Hylaria et nostri eciam generosi ac gratiosi fvndatoris nostri sigillo domini Petri de Rosenberch. Datum actumque anno verbi incarnati millesimo trecentesimo quinquagesimo tercio in die assumpeionis beate Marie virginis.

Drei an Pergamentstreifcn hängende Siegel. a) Beschädigt, nicht gar gross, in rothem Wachs. — Abt mit Krummstab und Buch . — . . Alberti . Abba . . . D . Altova . . b) Dos Siegel des Hohenfurter Conventes in weis- sem Wachs, beschädigt, dessen nähere Beschreibung bei CXL. c) Ziemlich gross, in weissem Wachs. — Abt mit Krummstab und Buch. — -j- S . Wern- hardi . Abbatis . In . Wilhering. Das Siegel Peters von Rosenberg ist nicht mehr vorhanden.