CCLXXI.

Urbanus episcopus seruus seruorum dei D. patauiensi episcopo dilecto fratri suo salutem et apostolicam benedictionem. Cum super intrusione et ineubacione fratris tui, qua monasterium Chremise niti- tur detinere, licet in pluribus abbaeiis officium exerceat, aliis enormi- tatibus, quas pro obtinenda eiusdem monasterii abbacia circa dilectos filios nostros electum et fratres eiusdem ecclesie tam tu quam ipse non es veritus perpetrare, quas eciam in eodem monasterio moram faciens addidit, ad felicis memorie Lucium III. papam predecessorem nostrum fratrum ipsius ecclesie grauis quum conquestio peruenisset. dilectis filiis nostris de S. Cruce et de Gaersten abbatibus Saltzpur- geusi et Neunburgensi prepositis excessum ipsius auetoritate commisit apostolica corrigendum, dans eis pariter in mandatis, vt tibi nichilomi- nus, si constaret, eis de hiis, que de facto ipso aduersus te proposita fuerant, districtius iniungerent, vt ad festum S. luce proxime preteritum satis facturus de tanto excesso apostolico te conspectui presentares, alioquin te ab officio pontificali suspenderent et facerent manere suspensum, donec mandatum apostolicum adimpleres. Verum, sicut nobis iterata eorum fratrum et miserabilis conquestio patefecit, cum ipsi iudices fratrem tuum ad suam presenciam conuocassent, ipse iudicio consciencie iam dampnatus ad eorum presenciam non accessit; Tu uero licet citatus pluries semel tantum accesseris factum tuum corigere pariter neglexisti. Ideoque tibi per iterata scripta mandamus et districte precipimus, quatenus dominica, qua cantatur Oculi moi. responsurus super omnibus, que de facto ipso contra te proposita fuerint, nostro te conspectui representes; Eos veгo, qui ipsum di- euntur monasterium per violenciam detinere, qui eciam sacrarium confringentes calicem et alia plura alienasse dieuntur, per exeommu- nicacionis et interdicti sentenciam a monasterio ipso sine dilacione remoueas et fratres non permittas vlterius molestari. Data verone Idus Decembris.

Urkundenbuch von Kremsiuünster. pag. 56, Nro. 44.

39!)

CCLXX�?�?.

1186. 17. August. Auf dem St. Georgsberge bei Enns. — Otaker, Herzog von Steiermark, beurkundet den mit Herzog Leopold von Oesterreich abge schlossenen Vertrag wegen des Anfalles der Steiermark an Letzteren.

In nomine Sanete Trinitatis et Individue Unitatis. Otakarius Dux Stire omnibus fidelibus Inperpetuum. Divinis et humanis legibus docemui* ac proprie nature disciplina commonemur nostrorum Saluti consulere et eorum utilitati tam modo quam inposterum prouidere. Uita namque cujuslibet hominis diuitis siue pauperis incerta transit et instabilis ideoque quemlibet ante mortem deliberare decet, quid, cui, qualiter relinquat, quod post mortem retinere non ualei. Et quia deus sola dignatione sue misericordie primo parentibus nostris, deinde nobis magnam contulit in bominibus et rebus gloriam, Sollicitudinem habuimus non minimam, cum non haberemus beredem, cui omnia nostra cederent in hereditatem. Communicate igitur meliorum nostro rum prudenti consilio nobilissimum, Strennuissimum Fidelissimumque ducem austrie Leobaldum consanquineum nostrum, si sine herede decesseriiuus, Successorem nobis designavimus, Cuius prouinciu cum nostre sit contigua, sub unius pacis ac principis facilius valeat utraque moderan iusticia. Quem quia nobis amicissimum fore credimus, quam diu uixerit, nichil mali in nos et nostro eum moliri satis confidimus. Ueruntamen ne aliquis de successoribus suis paterni moris Simul et mutue familiaritatis obliuiscens in ministeriales et prouinciales nostros impie crudeliterve presumat agere, iura nostrorum secundum petitio- nem ipsorum scripto statuimus comprehendere ac priuilegio munire, Inprimis siquidem statuentes, ut, si idem dux et filius eius Fridericus, quibus nostra designavimus, nos superuixerint, qui ducatum tenuerit decst

t Austrie, ducatum quoque regat Styrie ceteris fratribus super hoc

decst nullo modo litigantibus. ' . ' Idem dux petitiones ecclesiarum, aduo-

catias monastericorum (sic) a parentibus nostris fundatorum sine Sub- aduocatis manv sua teneat, Dominicalia, munitiones, terram, ministe riales integraliter possideat, nisi forte petitione parentum ex multis filiis unum contingat transferri alias causa maioris emolumenti benigna

400

permissione domini. Quicunque de Stiria vel austria contraxerint matrimonia, eius prouincie ius habeant, in qua habitant. Si stirensi intestatus obierit, iure succedat heredis, qui proximus fuerit sanquinis. Lis exorta uel altercatio super quolibet negocio inter Stirenses non campione sed probabilium et certarum personarum credibili dirimatur testimonio. Quandocunque querimonia super prediis fuerit habita, eiusmodi questio coram iudicibus terminetur probatorum ac eredibi- lium testium fideli testimonio. In beneficiis nullam molestiam, que uulgo aneuelh uocatur, sustinere cogantur, Sed etiam qui iilios non habuerint, filiabus beneficium dimittere non prohibeantur. Beneficia ab aliis dominis aquisita, Si a duce austrie in proprietatem fuerint empta, ei non auferat, qui ivre beneficii possideat. De prediis, que duci austrie post obitum nostrum designavimus, interim, si ex his fidelibus ministerialibus ac propriis nostris dederimus, ratum esse de- cernimus. Ministerialis stirensis alii stirensi predia sua uendat uel etiam gratis tribuat. Similiter quicunque se convertere et de rediti- bus (sic) suis, quod conveniens fuerit, Deo conferre disposuerit, in claustris subternominatis cum licentia nostra facere poterit, Scilicet Trunchirchen, Garsten, Glunic, Admunt, Seccowe, Uitringe, Sancti pauli, Oziach, Rune, Uallis Sancti Johannis Siste, Vorowe, Hospi- talis incerwalt, Lambach, Uormbach, Sancti Lamberti, ex quibus quedam aui et parentes nostri fundauerunt, omnia autem in multis nobis ministrauerunt. Cuicunque de nostris super querimoniam suam iusta sententia coram nobis non fuerit tei minata, eam habeat optionem, quatenus coram duce Austrie suam renouet causam. Dapiferi, pincerne, Camerarii, marscalci, qui de nostris sunt, intranti partes Stirie duci austrie singuli cum suis subiectis per officia sua ministrent ea disciplina, qua no bis etparentibusnostris ministraverunt. Petendi (sic) curiam imperatoris aut in expeditionem eunti dicti officiarii paribus ebdomadibus, paribus diebus paribusque sumptibus seruiant sicut et hii, qui de austria ser- uiunt. Ab infestationibus et exactionibus, quas per precones austrie fieri cognouimus, terram nostre ditionis, sicut actenus extitit, exemptant esse decernimus. Quisquis ergo ille fuerit, qui rerum summam post nos habuerit, circa nostros uidelicet claustrales, ministeriales, con- prouinciales hanc formam petitione eorum conscriptam modeste con- seruabit, Quod si spreta equitate clementer gubernare despexerit, sed quasi tyrannus in nostros se erexerit, apellandi et adeundi imperatoris curiam et pretendenti (sic) per hoc priuilegium suam coram principibus

401

iustitiam irrefragabilem habeant licentiam. Acta sunt hec anno domi- nice incarnationis Millesimo Centesimo Octuagesimo Sexto, indictione quarto (sic) Concurrentium secundo, Sexto decimo Kalendarum Sep- tembrium Die dominica Luna XXVIII. In monte sancti Georgii Apud anesim forum, Ubi asciti in testimonium sunt presentesque fuerunt uidentes et audientes, qui nominatim subiunguntur :-С/шнга<й«�? comes de pilsteine, Sifridus comes de morlen, Heinricus et Sighardus comites de Scalah, Sifridus et Otto de Liuboowe, Liupoldus et Heinricus de plaien, Chunradus de dormberch, Albreht et Alram de chambe, Wernhardus de hagenowe, Wernhart de Scowemberch, Engilbertus de planchenberc, Hademar de chufarn. Wernhart de griezbach, Fridarich de perge, Eggebreht de pernegge. Otto comes de clamme, Otto de lengimbach, Heinrich pris, Albreht de Wihst- berch, Liutolt de gutemberc, Chunrat et Rudolf de chindeberc, Wichart de charlsperch, Rudolf de vlaece, Eberhart derlach. Pre- terea adicimus de nostris, ut, qui in fundo suo ecclesiam construere uelit, construat uel parocchie sue aliquid conferre, conferat; Capel lanos et clericos nostros sessionem proximam nobis in mensa, sicut a patre nostro habuerunt, habere uolumus et ne de hospiciis suis per marscalcum expellantur, interdicimus. Temporibus Friderici Impera-

hic est toris et Alberti Salzburgensis Archiepiscopi hec patrata sunt, -J- no stros in sua potestate habeant adeo, quodsi etiam regni gratiam amiserint, a nobis sibi collates amittere non ualeant. Postmodum qui-

cunque de suis nepotibus sibi succedentibus Si dux idem

sine filio decesserit, Ministeriales nostri ad quemcunque uelint, diuertant.

Original mit zwei Siegeln, im stand. Archive zu Grätz. Vielfach abgedruckt, z.B.: Preuenhuber, 399; — Schrötter, Staatsrecht, 1.89; — Lünig, Reichs archiv, VII. i40; — Mon. boie. XXVIII. II. 253; — Muchar, Gesch. von Steier mark, IV. mit Facsimile.