CCIV.

besorgen zu lassen-

Eberhardus dei gratia ecelesie juvauensis archiepiscopus. Di- lectis in domino filiis Gerhoho ñicherspergensi preposito et eius fratribus salutem et sinceram in christo dilectionem. Quia nostri est officii, ut in dispensatione nobis credita religiosas et in dei seruitio deuotas personas manu teneamus et confoueamus, uobis in hoc tanto deuotiores existimus, quanto uos attentius in dei seruitio et religionis obseruantia studere cognoseimus. Unde concessionem im Bramber- gensi ecclesia uobis uerbo nostro faetam scripto quoque nostro firma- tam decernimus uobis uestrisque successoribus inuiolabilem permanece, ut uidelicet unus de uestris curam plebis administret salua in omnibus iusticia nostra nostrorumque successorum. Adicimus etiam, ut, si, quod absit, persona de uestra congregatione in hoc ministerium assumpta ucl in religionis disciplina uel in conmissi gregis prouiden- tia uel in dilectione ac fidelitate erga claustrum suum custodienda minus, quam oportet, cauta inuenitur et secundo ac tertio coram archiepiscopo uel eius archidiacono conmonita non resipuerit uiciaque notata non emendauerit, liberum sit preposito consulto primum salz- burgensi archiepiscopo cum eius consensu personam illam retrahere ad claustralem districtionem atque in eius locum subrogare alium de manu archiepiscopi regulariter inuestiendum, nec tamen a regulis claustri, quantum possibilitas admittit, seruandis ullomodo eximendvm. Ui autem hec nostra concessio firma et inuiolata in posterum per- maneat, cartam banc inde conscriptam sigillo nostro conmuniri fecimus.

303

-j- Ego Eberhárdus Salzburg: archiepiscopus S. S. (Mono- gramma.)

f Ego Hartmannn s Brixinensis episcopus S. S.

-J- Ego Odalricus chimensis prepositus S.S.

.J- Ego Romanus Gurcensis episcopus S. S.

-j- Ego Heinricus berhtescadmensis prepositus S. S.

-J- Ego Hugo salzburgensis prepositus et archidiaconus S. S.

f Ego Heinricus decanus maioris ecclesiç S. S.

f Ego Heinricus abbas s. Petri S. S.

-J- Ego Ditmarus hallensis prepositus S. S.

Data Salzburg. VI Idus Junii, Anno dominiee incarnationis M?C?LX. Indictione VIII, Anno pontificatus nostri XIII feliciter Amen, Amen, Amen.

Original auf Pergament, im Archive des Kl. Reichersberg. Das an einem durchgezogenen Riemen rückwärts angehängte Siegel zerbröckelt, — Chron. Reichersb. 199. — Mon. boie. III. 439.

ccv.

1160. 19. August. Salzburg. — Eberhart /., Erzbischof von Salzburg, be stimmt, dass der jeweilige Vogt des Erzbisthums das Kloster Reichersberg ohne Entgelt schützen und keine Untervögte mit bestimmten Bezügen

einsetzen solle.

Eberhardus dei gratia salzburgensis ecclesie archiepiscopus. Pastoralis est officii murum se ponere pro domo israelis maxime ad deo famulantivm personarum protectionem contra ineursus malorum. Qua consideratione pre oculis habita, cum fratres cenobii Richer- spergensis paterentur graues infestaciones a qvodam subaduocato contra fas et jus introducto, nos eiusdem cenobii priuilegia conside- rauimus, in quibus hoc patenter animaduertimus, quod predictus locus a beate memorie Werhhero et nobili eius uxore Diepirga sie est fundatus atque a sanete recordationis Gebehardo archiepiscopo ante cessor nostro ea conditione in ius et patrocinivm salzburgensis ecclesie susecptus, ut nullus eiusdem loci sit aduocatus, nisi princi palis ipsivs metropolis salzburgensis aduocatus, qui uidelicet de bene ficio principalis aduoeatiç sibi rollato predictum cenobium sine omni grauamine defendat contentus nimirum iusticia bannorum, quorum duo in vsum prepositi et fratrum, tercius in vsum ipsius aduocati cedat (sic) non quod ipsum tereivm bannum cuiquam inbeneficiandi potestatem habeat, quamquam illvm, postqvam aeecpit, cui uoluerit possit dare.

304

Sed nec subaduocatvm iure beneficialt constituat illic. Vt ergo liber- tas loco illi a fundatoribus destinata et priuilegiis apostolicis firma ta inconcussa permaneat, nos quoque presenti pagina siguio nostra con- munita omnino interdicimus, ne loco illi vllus deinceps a principal] aduocato per ius beneficiale subaduocatus ponatur, quum subaduocatiç tales tam sinodalibus quam et imperialibus iudiciis abiudicate sunt. Sane hoc annuimus, ut, si prepositus civsdem loci expecierit aliquem sibi destinan a principali aduocato, qui eius inibi uicem agat, conmit- tatur ei talis procuratio absque iure beneficiali, quamdiu placet pre posito et congregationi, cui si fuerit grauis aut inutilis, remoueatur et utilior in eius locum simili tenore statuatur ea libertate permanente, ut colonis eivsdem loci nulla censualis exactio inponatur neque in auena neque in tritico neque in denariis aut alio quolibet grauamine, quoniam a talibus grauaminibus hucusque locus ille fuit inmunis excepto solo tempore scismatis, quo scismaticus perhtoldus Tiemoni archiepiscopo superpositvs evndem locvm laicis inbeneficiando et canonicos regulares inde fugando quedam grauamina illic suscitauit, que beatç memoriç Chvnradus archiepiscopus proximus antecessor noster forti manu submouit et pristinam libertatem atque regularem uitam loco illi renouauit, in qua per annos circiter XXX. quiete bona fruens permansit eivsdem loci congregatio propulsante iniquorum uiolentias iam dicto Chvnrodo archiepiscopo, qva ipsivs loci libertate prouocati nobiles quidam christi fideles bona et predia sua eidem cenobio contulerunt, qui etiam eorundem prediorum aduocatias a prin cipaI i aduocatia segregauerunt et talibus aduocatis destinauerunt, quos pro sui uicinitate utiles estimauerunt ad respondendum in colloquiis iuditialibus, in quibus non auditur subaduocatvs et res periclitar i po tent, si legitimus aduocatvs defuerit. Igitur aduoeatiç hue usque a principali aduocatia segregate sic maneant in posterum, sicut hactenus manserunt absque insolito et iniusto aduocatorum grauamine. Quod si et illi attemptauerint contra uoluntatem prepositi suscitare, sciant se ivdicio diuino puniendos et humano quoque, in quantum possibile ac iustum fuerit, arcendos. Cause uero huivs questionem et ueritatis inuestigationem, quo firmior esset nostra institutio, in celebri collo- quio halle habito querimoniam preposito Gerhoho mouente pertra- ctauimus assentientibus illic nostris fidelibus, quorum plurimi aderant, nullo iure beneficiali posse aut debere subaduocatum loco predicto institui, concordante in hoc ipsum indicio sinodalis auctoritatis et

305

imperialis maiestatis. Si quis igitur huius nostrç paginç tenorem temere uiolare aut infringere presumpserit, si non secundo aut tercio conmonitus emendauerit, sciat se deo et iudicibus ecclesiç rationem redditurum et peu¡ii o condignam subiturum ac nisi ante finem uitç sue resipiscendo satis fecerit, christiana sepultura cariturum, sicut in Remensi concilio statutum est presidente papa Evgenio, cuius de- cretum illic vniuerso concilio approbante promulgatum sic se habet : auctoritate apostolica prohibemus, ut nullus aduocatus preter benefi- cium antiquitus constitutum aliqua sibi accipere uel usurpare presu mat, subaduocatos uero et exactores eorum modis omnibus ab eccle- siarum infestationibvs remoueri precipimus. Quod si quis contra hanc nostram prohibitionem attemptare presumpserit, christiana careat sepultura. Huic apostolico decreto etiam imperiale concordat edietvm ab imperatore Friderico vniversis imperii sui principalibvs indictvm et scripto conprehensum, quod ita se habet: Illicitas etiam exactiones maxime ab ecclesiis, quarum abUsus iam per longa tem pora inolevit per ciuitates et castella, omnimodo damnamus et prohi- bemus et si facte fuerint in duplum reddantur. His fulti auctoritatibvs etiam hoc nostre huic salubri constitutioni annectimus, ut nec ipse principalis aduocatus nec aliquis ab eo missus predictum cenobivm grauare presumat seruicia inmoderata illic exigendo aut placita nimia illic statuendo, sed quociens necesse fuerit, ipse aduocatus uel eivs missus non nisi preposito aduocante ac seruicium decens preparante adueniat et placitum suum iuxta beneplacitum prepositi et congrega tion^ illic habeat causa idonea exigente, quod exinde rarissime con- tinget, quia principalis illic aduocatia sic est angusta, nt uix contineat mansos XII cultilis- terre aut paulo plvs, quia reliqua ipsivs cenobii predia in segregatis, ut est prenotatum, aduocatiis conprehensa sunt, quoniam aliter ab inpugnantibus defendi non potuerunt. Vnde etiam uolumus et .statu»nus, ut propter futuras cautelas predia, que deo miserante in posterum loco accesserint, assignentur aduocatis talibus, a quibus in placitis iudicialibus proloquii defensionem possint e uicino habere, ne longinquos aduocatus aduocandi uel impossibilitas uel difficultas in detrimentum ueniat et absente legitimo prolocutore pre-> dia, que inpugnantur, ecclesia perdat, quod frequenter accidisse con- perimus. Predicto autem colloquio nostro super ista questione habita in loco, qui dicitur halle, idonei approbatores interfuerunt, quorum ista sunt nomina, Hvgo prepositus mai oris ecclesie Salzburgensis,

Urkunílenbilch íles Landen ob Л. Enns. '-'"

306

о

Heinricus abbas sancti Petri, Wdalricus Chimensis prepositvs, Dietmarus hallensis prepositus, Heinricus Garzensis prepositvs. Laici nobiles Chvnradus comes de Pilstein iunior, Erchenbertus de Mospach, Purchardus de staine, Karolus, Ministeriales ecclesie sakburgensis Hartwidus castellanvs, Marquardus frater eivs, Otto et Wisint de Pongowe, Ekkehardus de Tanne, Liupolt de Walde, Willehelmvs, Chvnradus de Chalheim, Pabo, Rvdegerus castellanus hallensis, Otto de schibis, Ciues Hallenses Otto, Hainricus albus. Hainricus lovbez, Hugo Otto, (Monogramma.)

Data Salzburch XIIII. kalendas Septembris anno dominice in- carnationis M'.' C? LX° Indictione octaua anno episcopatus sui XIIII Regnante Friderico Imperatore.

Original auf Pergament, im Archive des Kl. Reichersberg. Das Siegel ist mittelst eines durchgezogenen Pergament-Riemens rückwärts befestiget. — Hund—Gewold, III. 165. — Chron. Reichersberg. 200. - Mon. boic. III. 465.