CIX.

Barnim dei gracia Dux slauorum. Presentium inspectoribus duximus insinu- andum, quod nos Burgensibus de Lubeke quibuslibet cum mercationibus suis terram nostram dedimus licentiam transeundi, ut, si quis ex ipsis circa partes nostras naufragium fecerit, cum rebus suis, que sibi dominus aut sors obtinuerit, ipsum liberum dimittemus. Datum piriz, anno domini MCCXLV, in die assumptionis beate virginis.

\ach der Abschrift im Bardeu>ic'schen Copiarius fol. l&O.

cx.

Heidenreich, Bischqf von Culm; thut einen schiedsricltterlichen Spruch in der Streit- sache zwischen dem deutschen Orden und der Stadt Liibech, wegen Er- bauung einer Seestadt an der Miindung des Pregels und wegen einiger Gebiete in Samland und Ermland. 1246. Mdrz 10.

Uniuersis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis Frater H. de ordine predicatorum, Episcopus Cuhnensis, Salutem in nomine Jhesu Christi. Vestre notum esse cupimus uniuersitati, quod super causa, que vertebatur inter dilectos Magistrum summum et fratres domus Theutonice in Pruscia, ex vna parte, et Heinricum Stureman et Tanquardum, plenos procuratores Ciuium suorum, qui Lubecenses uocantur, nomine suo et ipsorum conciuium suorum, ex altera, de libera ciuitate ipsis ciuibus edificanda et de quibusdam terris, scilicet tertia parte Sambie

14»

108 1246. Marz 10.

et Widlandie et quadam parte Warmie et quibusdam aliis, que predicti ciues ex priuilegio eis collato a fratre H(emico) de Wida, tunc magistro pruscie, sibi deberi dicebant, predictis magistro et fratribus econtrario asserentibus, quod in eis nichil iuris habere deberent, quia, ut priuilegium dicere uidebatur, non exstante conditione de seruitio, ad quod se astrinxerant, in potestate magistri et fratrum fuit, totum pactum in irritum reuocare; vnanimiter partes in septem arbitros, videlicet nos et fratrem Popponem, magistrum Pruscie, Vlricum de Dorne, fratres dornus Theutonicorum et Hildebrandum Scultetum Thuronensem, fratrem Albertum ordinis minorum fratrum de domo Thuronensi, Arnoldum militem de Muchele, et Henricum Wstehvove, ciues Elbingenses, totam causam determinandi potestatem plenariam contulerunt, hac conditione adiecta, vt, si alii arbitri concordare non possent, nostram, qui ab utraque parte tanquam medius ac mediator fueramus electi, omnes sequi sententiam tene- rentur. Nos igitur, quamuis coarbitri nostri concordare non possent, tamen ipsorum instantiis preinstructi, viam, vt coram deo discernere potuimus meliorem, tenentes, inter supradictas partes in nomine patris et filii et spiritus sancti tahter arbitramur. Magister et fratres ciuitatem edificabunt in portu Lipce, que per omnia regetur iuribus et statutis, que sunt modo in Culmine ciuitate, exceptis si qua sunt contra Deum. Ad hanc autem Ciuitatem edificandam supradicti ciues iuuabunt omnes cum equis faleratis et in nauibus et in aliis, quantum possunt, et quilibet eorum ibi aream accipiet, que contigerit ipsum sorte. Magister vero et fratres Castrum in eadem construent ciuitate in loco, quem ad hoc viderint competentem; habebunt etiam ciues sepedicti medietatem unius tertie partis Sambie, que fratres contingit, quam, fratribus diuidentibus, elegerint ipsi ciues, et in Warmia mansos duo milia et quingentos, a Lemptenburc contra Lipzam mensurandos in litore, in vna parte, et in altera contra Natangiam, donec in ipsa Warmia contigue ipsorum mansorum numerus impleatur. Predicta bona habebunt cum omni vtilitate, quam fratres in terris adiacentibus obtinebunt, et antedictos Warmie' mansos fratres Episcopo, si ei cesserint et necesse fuerit, recompensare debebunt. Hec etiam ornnia secundum iura statuta terre Culmensis, nisi sint aliqua, que iudicio bonorum et sapientum virorum sine peccato seruari non possint, excepto quod ad minus decem mansos et decimas, septem marcas annuatim valentes, quia ibi liberos agros non haberit, fratres dare tenebuntur. Parrochiali ecclesie in villis ad minus centum mansorum, vbi communes arbitri elegerint construende, fratribus vero unam rnensuram tritici et aliam siliginis de quolibet aratro, et vnam mensuram tritici de vnco dabunt, qualis nunc datur Episcopo per terram Culmensem in bonis suis omnibus antedictis. Ipsis etiam ciuibus usque Widlandesort piscari licebit. Preterea Castrum Lemplen

12*6. Miirz 10. 109

burc, quod in sorte fratrum manebit, ipsis ciuibus edificare permittent fratres, quando et quali modo communes arbitri viderint expedire, quod ipsis fratribus restituetur, ante quam ciuitatis edificatio inchoetur. Interiora tamen edificia deducere ipsis ciuibus erit saluum; nec in Castrum, nec in ciuitatem, nec in aliqua bona sua ullum inducent magistro pruscie secundum iudicium bonorum virorum rationa- biliter suspectum, quod nociuus terre et fratribus sit futurus. Preterea isti nouem subscripti: Wernerus de Quedelingenburch, Arnoldus de Calue, Burchardus, Johan- nes Flemingus, Eilemannus de Lunenburch, Siueco de Lunenburch, Hartwicus, Henricus de Beckenheim et Henricus de Louenburch, qui fratrum se gratie com- miserunt, optionem habebunt, an de predictis suam velint accipere portionem. Si- quis eorum non acceperit, fratribus ipsius portio vacabit in continenti. Alios, qui accesserunt in locum istorum, fratres infeodent, sicut ipsi iudicio bonorum uirorum deseruiuerunt, et in futuro poterunt deseruire. Quilibet autem horum ciuium sic infeodutorum semper paratus erit ad seruiendum domui per omnes terras Pruscie in dextrario falerato, taxando bonorum hominum iudicio, et in plenis armis, excepto quid ex nunc usque ad edificandam ciuitatem sepius antedictam, vel si edificatio protrahetur, medietas eorum cum leuibus armis, que platgescerre dicuntur, seruiet ad tres annos: quod inter se alternando disponant, dummodo ante primum pente- costen fratribus se exhibeant omnes modo debito expeditos; et etiam si postea alternabunt has uices de armis plenis et leuibus, hoc faciant coram fratribus, vt sciant, a quibus qnalia debeant seruitia exspectare; quia quicunque neglexerit se ad debitum seruitium presentare paratum, cum a fratribus fuerit requisitus, ex tnnc semper post mensem soluet tres marcas, et si idem infra annum predictam penam soluturus se non presentauerit et deinceps modo debito seruiturus, portio omnium bonorum ipsi de immobilibus domui tota uacet, preter curiam, quam habebit in Ciuitate. Quando autem et qualiter debeant ad bellum procedere, fratrum discretioni relinquent. Ceterum huius arbitrii transgressores ex toto in duobus milibus mar- carum parti alteri condempnantes, illud precipimus auctoritate nobis a partibus collata inuiolabiliter obseruari. Nos itaque Henricus Stureman et Tanquardus, pleni procuratores conciuium nostrorum, nomine nostro et ipsorum hoc arbitrium grato recipientes assensu, ipsum nos ratum ac firmum in perpetuum seruaturos, presenti subscriptione et, quia sigillum propriurn non habuimus, sigilli ciuitatis Thuronensis appensione spondemus et protestamur. Testes horum sunt hii: Poppo Magister Pruscie, Vlricus de Durne, Gunterus de Winricsleue, Arnoldus pica, fratres de domo theutonica; Godefridus scultetus Elbingensis, Hildebrandus scultetus Thuro- nensis, Reineco scultetus Culmensis, Walterus magistri notarius et quam plures

110 J246. Marz 10.

alii fide digni. Datum Thorun, Anno domini MCCXLVI, VI Idus Martii, pontificatus domini Innocentii pape quarti anno Tercio.

Abgedruckt nach der im geheimen Archive zu Konigsberg aufbcwahrten Urtchrift in Voxgt Codex diplomaticus

Prussicus Th. I. j\o. LXVI.