DLXXXTI.

Notum sit, quod anno domini MCC^LXXXXI circa penthecosten Consules dederunt ducibus saxonie, dominis Alberto duci et fratruelibus Johanni, Alberto et Erico, pro exaltacione et dilatacione fluminis WTokenicze et stagni raceborch duo milia marcarum denariorum lubecensium et CXXVIII Marcas denariorum, ut per- petuis temporibus altitudo dictarum aquarum tangat litteras sculptas in ereis pilis seu palis illic pro signo positis, ut hec in privilegiis inde confectis lucidius conti- netur. Insuper propter premissa dedirnus tam in expensis quam in muneribus prompte pecunie ipsis ducibus et ambabus ducissis CC Marcas den. minus VIII sol. Eciam eis dedimus XL Marcas denariorum.

dltere Aufzciehnungcn zum Grunde liegen.

1291. 531

Aufzeichnung uber die verschiedenen Staumale der Wahenitz. O. J. (1291.J1

Notum sit, quod due eree pile seu pale infixe fundo aque apud Walke- molen in wokenicze, et duo magni ferrei claui infixi duobus gotensibus lapidibus contentis in muris, positis ex utraque parte valve, que est inferius in platea campa- narum, sunt equalis altitudinis et designant altitudinem aque wokencie, ut, si aliquo istorum signorum defecerit, reliqua signa ueram altitudinem ipsius aque represen- tent.

ISaeh dem zu A'o. DLXXXVI. bezeichneten Memorialbuche.

DLXXXIIH.

Burchard, Bischof zu Lubech, und Hermann, Bischof zu Ratzcburg, crhennen uls erwdhlte Schiedsrichter in der Slreitigheit zwischen den Canonicis zu Batzeburg und der Stadt Lubech. 1292. April 24.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Uniuersis christi fidelibus presentia visuris seu audituris, Borchar||dus Lubicensis, Hermanmis Raceburgensis dei gratia Ecclesiarum Episcopi salutem in domino sempiternam. INuper inter || illustrem prin- cipem Ducem Saxonie et suos, ex parte vna, Nobiles viros dominos slauie et ciues lubicenses, || ex parte altera, orto bellorum disturbio, occasione huiusmodi Werre inter viros religiosos Canonicos ecclesie raceburgensis, ex parte una, et ciues lubicenses, ex parte altera, Dissentionis questio super diuersis articulis est exorta. Conuenientibus igitur in nostra presentia preposito Raceburgensis ecclesie cum ali- quibus canonicis pro se et suo capitulo, ex parte una, Domino Henrico stenekone et Aluino de lapide et aliquibus Consulibus pro se et consulibus et cornmuni ciui- tatis lubicensis, ex parte altera, Conpromiserunt in nos Borchardum lubicensis et Hermannum raceburgensis dej gratia Ecclesiarum Episcopos Super iniectionibus manuum violentis, ut dicebatur, in personas ecclesiasticas, violationibus locorum sacrorum, Spoliationibus, Suspitionibus conspirationis et traditionis, Confortationibus inimicorum consilio et auxilio, Inciamationibus probrosis hinc inde et aliis iniuriis factorum uel uerborum; promittentes se et suos gratum et ratum habere quicquid per nos arbitratum, ordinatum, statutum et pronuntiatum fuerit inuiolabiliter ser-

1) Es lcidet kcinen Zwciftl, dass diese Anfzcichnung, die im Mcmorialbuclie nnmitlelbar an dic vorige Ro. DLXXXVI. sich anschliesst, auch in dasselbe Jahr gesetat werden muss.

67*

532 1292. April 24.

uaturos. Nos igitur deliberatione debita singula preposita ponderantes, deum habendo pre oculis, pro animarum salute et bono pacis, communicato discretorum et reli- giosorum virorum consilio, sic duximus ordinandum, ut suspitio de canonicis raceburgensis ecclesie, quod homines ciuitatis Lubicensis ea intentione in montem palmarum verbis protraxerint, ut hostes ciuium Lubicensium interim preparatj acrius in ipsos irruerent, nulla penitus habeatur, Cum et ratio, Leges diuine et humane, talia de viris religiosis, Sacerdotibus et clericis non consenciant huiusmodi aliquatenus opinarj; Et cum dicti canonicj se ultro optulerint expurgare, ipsos hac nostri arbitrij sententia arbitramur, decernimus et pronuntiamus ab huiusmodi, ut dicebatur, traditionis suspitione penitus innocentes. De iniectione violenta manumn in viros religiosos et violatione locorum sacrorum, ut dicebatur, cum persone ree huius sacrilegij certitudinaliter non sciantur, et Consules coram nobis se excusare optulerint, quod hec nec mandauerint, nec rata habuerint, sed potius sub pena debita prohibuerint, ipsos et commune Ciuitatis innocentes haberi decernimus, statuentes, ut si qui sacrilegi, ad conscientiam reuertentes, in foro penitentie ab excommunicationis sentencia se absolui petierint, a nullo quam a nobis, uel cui nos in speciali commiserimus, absoluantur, Cum hoc nobis concedatur auctoritate crucis et ordinaria potestate. Hec autem absolutio non fiat, nisi res canonicorum penitens, si que ad eum peruenerint, restituat, si est soluendo: et nichilominus pro transgressione sacrilega sibi penitentia debita inponatur. Si que etiam res ad canonicos uel ad ipsorum familiam pertinentes apud quoscumque inuente fuerint, restitui integre et fideliter per consules procurentur. De promissione uero mille marcarum, cum exactio huiusmodj promissionis nimis fuerit temeraria, tamquam omni iuri contraria, decernimus ad sohitionem mille marcarum raceburgensis eccle- sie Canonicos non tenerj. Dampna alia et iniurias uerborum uel factorum, occa- sione huiusmodj discordie exortas, et actiones competentes ex eis, utrimque relaxa- mus, et arbitramur, statuimus, pronunciamus et decernimus penitus relaxandas. Omnia autem et singula supradicta sententiamus, statuimus et arbitramur, eaque obseruarj volumus et mandamus, sub pena mille marcarum argenti examinatj, quas mille marcas secundum nostre voluntatis arbitrium Dispensandas nobis decernimus applicarj; In quam penam ipso facto incidere illos, qui verbo uel facto, per se uel per alios uel alium contra predicta omnia uel eorum aliquod pre- sumpserint facere uel venire, Ipsamque non seruauerint, uel inpediuerint obseruarj. In cuius nostri arbitrij plenam noticiam presens scriptum sigillorum nostrorum testimonio, vna cum sigillis Domini henrici, Raceburgensis Ecclesie prepositi, et sui Capituli, Nec non sigillo ciuium Lubicensium fecimus communiri. Actum

1292. April 24. 533

Lubeke in consistorio Consulum, presentibus Dominis iam dicto henricd preposito, hildebrando |dicte raceburgensis Ecclesie thesaurario et aliis quibusdam de Canoni- cis, ex parte vna, Nec non proconsulibus, henrico stenekone et Aluino de lapide cum reliquis consulibus ciuitatis Lubicensis, ex parte altera, et testibus specialiter ad hoc uocatis et rogatis: Dominis Ludolfo Thesaurario, magistro helemberto Cantore, et fratre suo magistro Segebando, Canonicis ecclesie Lubicensis, Nec non fratribus maioribus . . . priore et . . . Subpriore et fratribus minoribus . . . Gar- diano et fratre Gerardo de Brunswich, niilitibus quoque Olrico de bluchere et hartwico de ritzerowe, Nec non quampluribus aliis clericis et laicis fide dignis. Datum Anno Domini MCC Nonagesimo secundo, jn crastino beati Georgij martiris.

jVocA dem Originale, auf der Trese, mit angchdngten drei Siegeln; das Lubeckischc Siegcl fchlt.

DLXXXJDL

Olto, Marhgraf von Brandenburg, giebt dem Konige Adolph seine Einwilligung zur Vcrpfiindung der Stddte Lubeck oder Goslar. 1292. Mai 17.

Nos Otto Dei gratia inarchio de Brandenborch. Notum facimus presentium inspectoribus universis, quod cum serenissimus dominus noster Adolphus, inclitus Romanorum rex semper Augustus, promiserit magnifico principi domino Lodwico, illustri comiti Palatino Reni, duci Bawarie, tria milia marcaruin puri argenti, Colo- niensis ponderis, soluere pro expensis, quas in negotio electionis sue, veniendo in Franckenfurt, stando ibidem et redeundo ad propria, noscitur impendisse, cuinque apud illustrem principem dominum Ottonem, ducem de Brunswich et Lunenburg, generum ejusdem comitis Palatini, cui pro dote illustris Machthildis, filie sue. tenetur in quantitate pecunie ante dicte, quitare et absoluere spoponderit de eisdein in pignus sive ypothecationem, quam pro eisdem tribus milibus marcarum sepe fatus dominus noster rex prelibato duci de Lunenburch fecerit de altero opidorum imperii, videlicet Lubeke vel Goslaria cum pertinentiis suis, tam in bonis quam hominibus, et aliis juribus suis, usque ad redditus trecentarum marcarum puri argenti Coloniensis ponderis, et, si illa non sufficerent, in aliis bonis et possessioni- bus ejusdem imperii cum suis attinenciis, premissis bonis et dicto duci de Lunen- burch magis conterminis: ex nunc, prout ex tunc presentibus consentimus et nomine principatus nostri ad eam adhibemus consensum nostrum voluntarium et expressum, dantes eas in testimonium super eo, sigilli nostri robore communitas. Datum in

534 1292. Mai 17.

Franckenfurt, anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo secundo. indictioiie quinta, XVI kalend. Junii.

Nach dem Abdrucke in dcn Origg. Guc\ff. Tom. 111. praef. p. 78.