useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
Charter: Lübeckisches Urkundenbuch, ed. Verein für Lübeckische Geschichte und Alterthumskunde, 1843 (Google data)  DXXX.
Signature:  DXXX.

The transcription and metadata of this charter are scanned by a OCR tool and thus may have low quality.

Zoom image:
Add bookmark
Edit charter (old editor)
99999999
Te8tament des Lubeckischen Burgers Godeke de Swineborch. O. J. (For 1289.)l Aach dem auf der Regiatratur befindlichen Originalc. Testament des Liibeckischen Biirgers Hcnnann von Bucken. O.J. (1288 oder i289.)1 Xach dem auf der RcgUtratur befindlichen Originale.
Source Regest: Codex Diplomaticus Lubecensis - Lübeckisches Urkundenbuch, Nr. DXXX. , S. 501
 

ed.
Current repository
Codex Diplomaticus Lubecensis - Lübeckisches Urkundenbuch, Nr. DXXX. , S. 501

    Graphics: 
    x

    DXXX.

    In nomine domini, amen. Ego Godeke dictus de swineborch, compos mentis et corporis, sic meum facio testamentum. || Si morte preuentus fuero, sciendum quod filie sororis mee Gese do domum, in qua maneo, et adhuc L marcas denario- rum et totam sub|]pellectilem et vtensilia domus mee. ltem grete, filie dicte Gese, do CC marcas denariorum. Item duas partes domus adiacentis et duas || partes de XIIII sol. Wicbeldes ibidem do ad sanctum Jacobum, et terciam partem do ad sanctum Clementem. Item XVIII sol. Wicbeldes, in quibus sedet bernardus textor, do ad sanctum egidium. Item do ad dominam nostram et ad sanctum spiritum et ad sanctum georgium cuilibet loco XXX marcas denariorum. Item ad sanctum petrum X marcas denariorum. Ad sanctum Johannem in arena VII marcas dena- riorum. Ad sanctum nicolaum X marcas denariorum. Item Claustris lubeke ad sanctum Johannein XX marcas denariorum. Item claustro sanctimonialium roztok et reinebeke et rune et rene et zernetin et nouo claustro et Itzeho et poreze et vtersen et ziscemere et reineuelde et doberan et dobertin et Herwardeshuden et Claustris dominarum in kolberghe et stetin et Celi porte et dargun et garz et staregarden et Claustro dominarum prope dannenberghe et Eldena et minoribus in Grifenberghe, cuilibet loco X marcas denariorum. Item Hospitalibus zwartowe, Gronowe et trauenemunde et dartzowe et molne et raceborch et Odeslo et Wis- marie et Greuesmolen et zwerin et ibidem sancto spiritui, cuilibet loco V marcas

    1) Ueber das Altcr dieses, auf einem unregelmassig gcschnittencn Pergamentblatte gescliriebenen, Testamcntes haben wir ein bestimmtcs Datum. Im Ober-Stadtbuche licisst es namlich unter dem Jahre 1297: „Notum sit, qnod Rcinboldus SprutiUe emit a domina sua (d. h. seiner Scliwiegermutter) Gcsa domum, quc fuerat Gorlekonis de Swinenborch." Mithin war der Testirer 1297 schon gestorbcn. Die 7.11 No. DXXIX angefiihrtcn Grunde sprcchen jedoch dafiir, dass auch diescs Tcstament vor 1288 errichtct sei, obgleieh vielleicht nicht langc, da 1285 im Ober-Stadtbuche nocli Godeko jnnior de Swinenborch vorhommt, also wahrsclieinlich auch Godeko scnior damals noch Icbte; wogegcn sicli daraus, dass das alteste, Ende 1284 bcginnende Obcr-Stadtbuch licinc Inscrlption iiber die Verlassungen der im Tcstamcnte vcrmachtcn Grnnd- stiiche an die Bedachten enthalt, bei dem Luclrenliaften der altestcn Ober-Sladtbuchcr liein sirheres Argument hernehmen lasst. — Die als '/.cugen aiifgefiihrten Rathmanner hommcn als solche nur in Urhundcn von 1277 bis 1289 vor.

    Bd. I. 61

    482 Vor 1289.

    denariorum. Sancto spiritui Odeslo X marcas denariorum. Molne et raceborch domi- bus sancti spiritus cuilibet loco V marcas denariorum. Sancto spiritui Wismarie X marcas denariorum. Elizabet nepti mee ibidem VI marcas denariorum. Item cuilibet beghinne Ciuitatis do I soiiduin et cuilibet pauperi Ciuitatis I denarium. Item Gese bolbrucgen VI marcas denariorum, Hennekoni kolberch V marcas dena- riorum, frisoni seruo meo do II marcas denariorum et meas veteres vestes. Wendelen filie gesen do XX marcas denariorum. Item lego XX marcas argenti peregrino ultra mare et X marcas argenti peregrino versus rigam. Item volo quod cum C marcis denariorum per X annos celebretur omni die vna missa ad sanctum Jacobum. Domesticis pauperibus do C marcas denariorum. Item II marcas dena- riorum vni peregrino versus marborch ad sanctam elizabet. Elizabet Sweimen in rune do II marcas denariorum. Quicquid postmodum de bonis habeo, illud dabunt mei procuratores propter deum vbicunque melius sit locatum. Procuratores constituo dominum Gerardum de bocholte et Johannem sweimen et renboldum spruteken. Hec omnia stabilia tenebo, quin eis notorie contradicam. Thidero famulo meo do arma mea, monachis raceborch do X marcas denariorum. Testes sunt domini con- sules rodolfus de fagho et Johannes runese.

    Aach dem auf der Regiatratur befindlichen Originalc.

    DXXXI

    Testament des Liibeckischen Biirgers Hcnnann von Bucken. O.J. (1288 oder i289.)1

    In nomine dominiy Amen. Ego hermannus de bucken, compos mentis, ]| racionis et corporis, sic meum facio testamentum. Si morte [| preventus fuero, sciendum quod ego et uxor mea communi manu valorem |[ domus nostre damus ad perpetuam vicariam in ecclesia sancti Jacobi faciendam. Volo tameu quod in ipsam domum de bonis meis convertantur, ut plenarie construatur, XXVI marce

    1) Diescs Testamcnt war urspriinglich vor ilcn Ralhmannern Rothcrus dc Robergh nnd Hildcbran- dus dc Molne crrichtet. Spatcr ward cs abgciindert, und 7,u dicscm Rchufe statt des Lelzleren der Rathmann Godcko dc Rrilo als Zeugc zuger.ogen. Wahrscheinlich war also mittlerweile Ilildc- brandus de Molnc verstorbcn. Dicser kommt abcr im Ober-Sladlbuche noch unter dcm Jahre 1285 als lcbend vor, wahrend 1288 schon seinc Witlwe erwahnt wird. Um 1289 starb aber auch der Rathmann Godeco dc Brilo. Dadurch sind der Zcit der Errichtung des Testamcntes, so wio cs jelzt vor uns liegt, dic Grcnzcn gezogen. Ilaltc aber auch das Wegfallen des Ilildebrandus de Molne als /.etige in andcren Umstanden, als in dcsscn Tode, scincn Grund gehabt, so wurdc doch die Errichtung dcs Testamcntes viel friihcr als 1288 nicht wohl zu setzcn sein, da laut dcs Ober-Stadtbuches dic Wiltwe des Tcstators noch bis 1321 gclebt hat.

    1288 oder 1289. 483

    argenti, tali modo, quod ipsa uxor mea habitet in ea temporibus vite sue; sed ea defuncta, si ei ipsa domus superesse poterit ultra necessaria vite sue, tunc in dictam vicariam convertetur. Do eciam eidem uxori mee meam partem aree, in anglica fossa site, et LXXXIIII marcas argenti et totam supellectilem domus mee. [Nam ipsa et ego fecimus ad invicem hanc obligacionem et arbitrium, quod, uno nostrum defuncto, reliquus ita manebit, ego sine uxore et ipsa sine marito. Fratri meo, domino Cunrado, do XVI marcas argenti, et arnoldo, fratri meo, do XX marcas argenti, pueris fratris mei godefridi XX marcas argenti et ipsimet gode- frido fratri meo do XXX marcas argenti. Item do viginti XX marcas argenti ad peregrinum ultra mare. Item X marcas argenti peregrino in riga. Dunemunde do V marcas argenti. Item V marcas argenti in riga, que inter ecclesias dividuntur. Item do X marcas argenti peregrino in prucia. Missalia preparamenta, pro VI marcis emenda, dabuntur bucken ad ecclesiam maiorem. Ad sanctum nicolaum in list do II marcas argenti. Item ad sanctum nicolaum in Sli do II marcas argenti. Hudha claustro do V marcas den. Item Lubeke structure sancti nicolai do V marcas argenti. Hospitali et domui sancti spiritus cuilibet loco V marcas argenti. Ad sanctum Petrum III marcas argenti. Ad dominam nostram et ad sanctum Jacobum cuilibet loco V marcas argenti. Ad sanctum Johannem monialium V marcas den. Ad sanctum egidium III marcas den. Beginis do XX marcas den. Reinevelde do III marcas den. Ad sanctum clementem III marcas den. Zwartowe, Gronowe et travenemunde hospitalibus cuilibet loco II marcas den. Ecclesiis in gripeswolde do X marcas den. Ecclesiis in roztok XX marcas den. utrobique Slavicalium. Ermgardi cum eo, quod ei teneor, do per omnia XX marcas den. Wernekoni ... meo teneor in ... marc. arg. Gerlagus de zimeze tenetur mihi in IX marc. arg., quas ei remitto. Domino Gisekoni do VIII solidos, et cuilibet sacerdoti, socio suo, IIII solidos. Item X marcas argenti ad vestes et calcios pauperum.]1 Quic- quid, predictis erogatis, superfuerit de bonis meis, hoc dabitur propter deum pauperibus ante [hjostium; et si quid defecerit, quod singula non possint plenarie erogari, tunc cuilibet deficiet secundum marktal. Procuratores constituo fratres meos Cunradum et arnoldum, rodolfum de fago, Johannem de dowaie, dominum Johan- nem de bardewic et albertum de sancto egidio. Testes sunt consules dominus rodherus [et dominus hiidebrandus de molne] et dominus godeko de brilo.

    In dcr Mitte der Ruchseite des durchaus unregelmiissig geschnitlenen Pergamentblattes steht: Sed sciendum, quod ego Hermannus volo, quod hic vicaria in ecclesia sancti Jacobi facienda precedat2 ad effectum, si de eius fundacione sic

    1) Die eingeklammerlen Worle sind im Originale durchslriclicn. 2) Lics: proccdat.

    61*

    1288 oder 1289.

    cum canonicis potuerit placitari, quod uxori mee placeat et procuratoribus et executoribus testamenti mei. Si vero sic non potuerit cum ipsis canonicis placitari, tunc de ipsa vicaria, utrum fiat vel non fiat, stabit in voluntate uxoris mee ac procuratorum et executorum superius expressorum. Testes sunt consules dominus rodherus de koberge et dominus godeko de brilo.

    Xach dem auf der RcgUtratur befindlichen Originale.

    Dxxxn.

    Bogislav, Herzog der Slaven, ertheilt der Stadt Greifswald Recht und Freiheit von Liibeck, und sichert allen den Greifswalder Hafen von Gellen und Ruden ab Besuchenden frcies Geleit zu. 1289. Febr. 10.

    In nomine Domini, Amen. Bugislaus Dei gratia Dux Slavorum universis Christi fidelibus presens scriptum visuris vel audituris salutem in Domino. Quo- niam omnium rerum gestarum habere memoriam non competit nostre, sed ad naturam pertinet angelicam et divinam, Necesse est, ut acta Principum, que robur sortiri debent perpetue firmitatis, ne obliviscantur cum tempore decurrente, Scri- pture testimonio et veritate testium adeo stabiliantur, ut excludatur ab iisdem in posterum omnis occasio malignandi. Hujus rei propter causam noscere debet preclara natio presentium et felix successio futurorum, quod nos cum adsensu et consensu nostrorum fratrum dilectorum, Barnim videlicet et ottonis, et maturo nostrorum fidelium consilio, dilectis nostris Consulibus et Burgensibus universis ciuitatis nostre grypeswold donavimus omne jus et libertatem, quam civitas Lube- censis, sive ipsius civitatis incole, habere dinoscuntur, ita quod infra terminos et portum civitatis nostre predicte, Consules et Burgenses nostri prelibati cum ipsorum Successoribus, eis (pro) tempore legitime succedentibus, ipso jure eademque libertate jam prenotata gaudeant in perpetuum et fruantur. Donavimus insuper universis civitatem nostram prefatam navigio adire volentibus ducatum firmum et liberum a portu Gellende et a portu Ruden, veniendi et redeundi cum suis mercibus et bonis aliis pre omnibus voluntati nostre se conformare ,volentibus; non obstante, si werras sive lites, quod absit, contingeret nos habere. Concedimus preterea eidem civitati nostre sepe dicte et ejusdem civitatis incolis, ut quibuslibet adducendi ipsi civitati nostre et incolis annonam vel merces quascunque alias libertatem, sine omni impedimento per nos vel nostros illato, nunquam interdicere debeamus. Item concedimus, ut sepius dicte civitatis nostre incole annonam vel merces alias quas

    1289. Febr. 10. 485

    libet quocunque tempore ab ipsorum portu educendi, sine omni contradictione nostra, facultatem habeant liberam, etiam si ex necessitate adductionem vel eductio- nem annone seu rerum aliarum per alios dominii nostri terminos contingeret pro- hibere. Addimus etiam omnibus prenotatis, quod in prenominata jam multoties civitate Iudaei perfidi locum et occasionem manendi non habeant absque consensu et voluntate ipsius consulum civitatis. Ut autem hec nostra donatio nec a nobis vel nostris pro tempore Successoribus perpetuo turbari valeat vel infringi, hoc presens scriptum dedimus Sigilli nostri robore communitum. Hujus Rei Testes sunt: Nicolaus Draco Marschallus noster; Wicko, Lodewicus Kedinc, Nieclud, milites; Herbordus Hucker, Henricus Stedinc, Nicolaus, Hermannus Draco, armi- geri, et plures alii, tam Clerici, quam Laici fide digni. Datum et Actum Uznim, Anno Domini MCCLXXXIX, quarto ldus Februar.

    AacA dem Abdruckc in Pdhnert Pommersche Bibliothck B. IV. p.4,

    Dxxxin.

    Testament des Liibeckischen Biirgers Nicolaus Vroicede. 1289. April7.

    In nomine domini, Amen. Ego Nicolaus Vrowedhe, compos mentis et corporis, sic meum facio testamentum. Si morte |j preventus fuero, lego CCC et L marcas denariorum de bonis mercimonialibus ad unam Vicariam faciendam lubeke in Ecclesia beate virjjginis, quam vicariam habebit winandi filius de wirinc- husen: de qua tamen, donec ipse fiat sacerdos, dabuntur domino marquardo jj sacerdoti quolibet anno XII marce denariorum, ut quolibet die celebret unam missam; post quem winandi filium, eo defuncto, ipsa vicaria alii proximo con- sanguineo meo idoneo conferatur. Item do domui sancti spiritus XX marcas argenti, hospitali X marcas denariorum, fratribus predicatoribus et minoribus cuilibet loco X marcas denariorum, sancto Jacobo III marcas denariorum, sancto cleinenti III marcas den.; Dominabus ad sanctum Johannem III marcas den.; sancto egidio III marcas den., sancto nicolao III marcas den., capelle sancti Johannis in arena I marcum denar., sancto petro III marcas den., zwartowe, Travenemunde, Gronowe et Raceborch et Odeslo hospitalibus cuilibet loco II marcas denariorum. Item claustris Utersten et zernetin cuilibet loco III marcas den., Rene II marcas den. Item Wismarie ininoribus fratribus et roztok et stra- lessundis et stetin minoribus cuilibet loco III marcas den., zwerin minoribus III marcas den., Rune et roztok sanctimonialibus cuilibet loco III marcas den.

    486 1289. ApriI7.

    Item Dobertin, Verpen et eldena Sanctimonialibus, cuiiibet loco III marcas den., Claustro stepeniz III marcas den., Reinevelde III marcas den., Scherenbeke III marcas den., Kolberghe Sanctimonialibus III marcas den., Minoribus fratribus in Hamborcli III marcas den. Item filio meo Hinrico do CCC marcas den. Item ad vestitum et ad calciamenta pauperuin do CC marcas denar. Item beghinis lubeke do XXIIII marcas den. ltem do C marcas argenti brand ermgardi, filie Sororis mee et ejus pueris. Item relaxo Winando, Socero meo, XL marcas argenti, in quibus mihi tenetur de domo noyt. Item do Thidemanno, connato meo, hic in domo XL marcas denariorum, et fratri suo juniori XXX marcas den. Item uxori alberti collen do X marcas den. Item alheidi, ancille mee, do X mar- cas den. Item do filie mee margarete domum, in qua maneo, et domum in qua morantur dolifices, et domum annone prope sanctum Nicolaum, et VIII marcas den. Wicbeldes in domo Johannis de ripeze, et II marcas den. Wicbeldes in domo Hinrici Wilden, et II marcas den. wicbeldes III solidis minus in domo zarnekowen prope Sanctum egidium, et VI solidos Wicbeldes in area escekini prope dictam domum frumenti sitam. Item nicolao, filio filie mee, do CC marcas argenti, ut ei super fortunam suam ducantur in negociacionibus ad aquas: sed duabus filiabus filie mee do CCCC marcas denariorum, ut eis cum illis redditus comparentur. Item connato meo Helenberno et suis pueris do X marcas den. Dhitrnaro de kefleke do X marcas argenti, ut pro me vadat in expedicionem versus pruciam. Johanni sperlinc, filio gerberti, do X marcas argenti, ut cum eis vadat in expe- ditionem versus rigam. Genero meo Willekino presentabuntur LX marce den., ut cum eis emat redditus domui sancti Spiritus in Wismaria, quod cum illis ibidem in lectis infirmorum lintheamina comparentur. Ad structuram Capelle in Ecclesia Sancte marie do C marcas den. Conegundi, fijie Johannis Sweimen, do X marcas den. Elizabet, filie vlicconis, do X marcas den. et sartaginem. Windelen, filie Johannis frisonis, do XVIII marcas den. Grete, nepti domini sperlingi, do II marcas den. Item do XX marcas argenti, ut peregrinus unus pergat ultra mare in terram sanctam. Item domui Teutonice in Akers do V marcas argenti. Item conegundi et grete, Sanctimonialibus, do cuilibet earum II marcas den. Ode ad sanctum Johannem do II marcas den. Hospitali Wismarie do XL marcas den., ut gener meus Willehelmus eis emat redditus cum eisdem. Quicquid in bonis meis superfuerit, illud dabitur propter deum. Sed si defectus fuerit in bonis meis, quod premissa singula non poterint erogari, tunc deficiet secundum numerum marcarum cuilibet de premissis. Haec omnia stabilia conservabo, quin eis notorie contradicam. Procuratores constituo dominos Hinricum Steneken et Meinricum de

    1289. April 7. 487

    lapide, et willehelmum generum meum, et Johannem crispum et henricum vlan- dervar. Item Hinrico, filio meo, do optimum ciphum meum argenteum et calda- rium cere et arma unius viri 5 reliquam suppellectilem meam totam, argenteam et aliam, equos et vacas et annonam, que in domo est, do integraliter filie mee et pueris ejus. Item do hic in ecclesia sancte marie cuilibet sacerdoti IIII solidos. Ad viam Dartzowe do X marcas den. Item dictam vicariam conferet filia mea et eius pueri, et ad eos tot persone de meis proximis, quanto plures ad eam confe- rendam poterint optineri. Thidemanno famulo meo do II marcas den. Testes sunt domini consules alexander krec et arnoldus schotelmunt. Actum anno domini MCCLXXXIX, in cena domini.

    Mach dem Originale, auf der Registratur.

     
    x
    There are no annotations available for this image!
    The annotation you selected is not linked to a markup element!
    Related to:
    Content:
    Additional Description:
    A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.