LXXVIII.

In nomine sancte et individue trinitatis, amen. Heinricus et Bernhardus dei gratia Comites in dannenberghe. Omnibus hoc scri||ptum inspecturis in perpetuum. Vniversa negocia, que stare cupiunt in statu solido, litterarum fiunt a testimonio firmiora. Co||gnoscat itaque presens etas et sciat postera, quod-nos libero arbitrio nostro ob reuerenciam ihesu christi eiusque beate uirginis Matris || Marie et ob fauo- rem et affectum, quo circa ciues ducimur lubicenses, Damus et concedimus eisdem ciuibus lubicensibus talem uidelicet libertatem, ut Dannenberghe et domeliz, lentzen et ubique in jurisditione et dominio nostrorum liberi ab omni exactione existant, secure ueniendo et redeundo, dummodo iustum solvant theloneum. Et ut hec donatio stabihs semper et inconuulsa permaneat, nec vnquam a nostris possit deleri successoribus, presentem paginam fecimus sigillis nostris communiri. Huius rei testes sunt: Arnoldus de tramme miles (et) ceteri mihtes; beertwich de boc, Rychardus de Wlmersen, Reinboldus de Wlmersen, Gerhardus de bezmere, Ernestus de dan- nenberghe, Mercatores; Martinus aduocatus in Dannenberghe, Johannes theolonearius in domeliz et alij quam plures. Acta sunt hec anno dominice incarnationis M tt XXXVII. Datum in Lubek, XI Kal. Jvlji.

L\\I\.

Albrecht I., Herzog von Sachsenf bestatigt dem St. Johannis-Kloster zu Liibeck die abseiten des Grafen AdolphlY. vonHolstein an dasselbe geschehene Ueber- tragung des Dorfes Cismar. 1257. ]\ovbr. 5.

Albertus dei gratia Dux Saxonie, Angarie et Westfalie et dominus Nordal- bingie. Vniuersis hanc litteram audituris in vero salutari salutem. De commuta- cionibus rerum, pro arbitrio et uoluntate commutantium quamviscunque rationabiliter ordinatis, propter fallaces hominum aliquorum (memorias), commomentaneos quoque motus, temporis et successus, sepe lis oritur, nisi litterarum munite presidio confirmentur. Nos itaque, uenerabilis et dilecti nobis Johannis, Abatis ecclesie Sancti Johannis in Lubeke, ac sui capituli uniuersi precibus inclinati, Commutationem, quam cum

86 1237. Novbr. 3.

fidele nostro Adolfo, Illustri comite Holtsatie, iniverat, accepta ab ipso comite, in restaurum pro aliorum quorundam bonorum commutacione suorum, uilla, que vul- gariter Sycima nuncupatur, cum agris et siluis, cultis et incultis, cum pratis et pascuis, cum riuis et aquis aquarumque decursibus, cum stagno adiacente et spe- cialiter cum riuo, qui Grobenezze dicitur et per prefatum stagnum fiuit ad mare, cum omni integritate, utilitate ac libertate, cum peticione et exactione, cum iudicio manus et capitis tam infra uillam quam extra, cum serviciis et attinentibus uni- uersis, utrorumque bona uoluntate inde habita et consensu, ratam habere duximus et acceptam, eoque, quod utraque bona, de quibus hoc concambium dinoscitur esse factum, immediate ab imperio teneamus, sicut decet, banno Regio et auctoritate nostri propterea confirmamus in eum, vt uidelicet uillam predictarn sine omni con- tradictione et impedimento nunc et deinoeps quiete possideat ecclesia nominata. Actum Raceborch, anno domini existente MCC XXXVII, III Nonas Nouembris.

jYac/t dcm in dem Schleswig-Holstcin-Laucnburgischen Urkundenbuchc Bd. I. Ko. 34. erschienencn Abdrucke des im kbniglichen Archive su Kopcnhagen befindlichen Originales.

Heinrich III., Konig von England, sichert der Stadt Liibeck filr ihre und der anderen deutschen Stddle Kaufleule ihre friiher in England genossenen Rechte und namentlich Befreiung vom Strandrechte zu. O. J. (1238.)1 August 26.

Henricus Dei gratia Rex Anglie, Dux Normannie et Aquitanie, comes Andegauie. Consulibus et burgensibus ciuitatis Lubicensis amicis nostris karissimis salutem. Ad nostram notitiam iam pervenit, quod mercatores civitatis vestre et mercatores civi- tatum Alemannie aliunde cum mercimoniis suis regnum nostrum cupiant frequentare, dummodo per nos et incolas regni nostri pacifice et civiliter admittantur. Quapropter tam vobis quam mercatoribus aliarum civitatum Alemannie tenore presentium volu- mus notum, quod omnibus et singulis mercatoribus supradictis, regnum nostrum frequentare volentibus, per nos et nostros exhibere volumus graciam et favorem et omnes consuetudines et Ubertates, quibus mercatores Alemannie usi sunt tempo- ribus predecessorum nostrorum regum Anglie; volentes etiam, ut si contigerit naves vestras in partibus nostris periclitari et de tali nave pericbtata aliquis homo vivus evaserit et ad terram venerit, omnia bona et catalla in illa navi contenta remane-

1) Vergl. iiber das Jahr, in welches cliese TJrlitinde gcsctzt ist, Sartorius urkundliche Cescbichte dcs Ursprunges der deutschcn Hansc. T. II. S. 711.

1238. Auff. 26. 87

ant quorum prius fuerunt, nec ex eo, quod Wreccum dicitur, veris dominis extor- queantur. Datum apud Westmonaslerium, die XXVI Augusti, anno regni nostri vigesimo secundo.2

ZVacn dem Abdrucke in Dreyers Specimen juris publici Lubecensis, pag. 264.

Johann I., Bischof vonLiibech, beurhundet, dass er den Biirgern Liibechs den Brand und die Verwiistung der Kirche zu Rutehau und die daraus enlstandenen Unebiigheiten verziehen habe. 1259. August 13.

Johannes dei gratia lubicensis episcopus. Omnibus hanc paginam inspecturis salutem in domino. Quamuis omnium sollicitudini nostre commissorum || ex debito regiminis pastoralis commoda diligamus, eorum tamen quieti, quos specialis obsequij nobis astringit deuotio, quantum cum deo || possumus, libenter intendimus studio speciali. Notum igitur omnibus facimus, quod nos ciuibus lubicensibus quicquid in incendio || et deuastatione ecclesie in ratekowe deliquerant, quicquid insuper inter nos et ipsos discordie uel rancoris comitem ministrabat, pietatis affectu et deuotionis intuitu, qua gratiam nostram sibi fecerint obnoxiam, plane duximus indulgendum. Et ad cautelam futuri temporis super hoc eis presentem paginam sigillo nostro signatam iussimus exhiberi. Acta sunt hec anno domini MCCXXXIX, pontificatus nostri anno IX. Datum lubeke in die assumpcionis sancte Marie virginis, presen- tibus dominis nostris: domino Nicolao decano, domino Arnoldo, domino Fretherico, domino Tiderico, domino Johanni liuoni, domino bernardo, domino Thorna, domino Gerardo pyle et aliis quam pluribus.

Aach der Vrschrift, auf der Trese. Das Siegel ist etwas beschddigt.