III.

Hoc est rescriptum priuilegij, quod dedit Illustrissimus Dux Bawarorum et Saxonum Henrjcus bone memorie super conlirmacione pacis perpetue, facta inter theotonicos et Gutenses.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Henricvs, diuina fauente clemencia Bawarorum atque Saxonum dux. Nouerit cunctorum tam presencium quam futurorum Chrisi fidelium sagacitas, qualiter nos, ob amorem pacis et Reuerenciam christiane religionis, maxime autem contemplatione retributionis eterne, dissensionem inter Theuthonicos nec non Gvtenses, instigante spiritu nequicie, div male habitam, vnitati et concordie antique reformauerimus, qualiter eciam multimoda mala, videlicet odia, inimicicias, homicidia, ex utriusque gentis dissensione orta, spiritus sancti gracia cooperante, perpetua pacis stabilitate coadunauerimus, et postmodum Gvtenses in nostre reconciliacionis graciam benigne receperimus. Jvris igitur et pacis eiusdem decreta, Gvtensibus quondam a serenissimo Romanorum Imperatore, domino Lothario pie memorie, auo nostro, concessa, Nos, in omni devocione factis eius inclinantes, simili pietate Gvtensibus contradimus, vnius cuiusque iuris tradicionem per singula capitula distinguentes. Per vniuerse potestatis uestre1 dicionem Gvtenses pacem firmam habeant, ita, ut quicquid dispendij rerum suarum sev inivrie infra terminos nostri regiminis pertulerint, plenam, ex iudiciaria potestate nostra, iusticiam et correctionem consequantur; hanc eis graciam adicientes, vt in omnibus ciuitatibus nostris a the- loneo liberi permaneant. Item: Si quis Gvtorum in quibuscumque ciuitatibus nostris, vbi pacem sub iure jurando firmavimus, peremptus fuerit, capitis sentencia reus iile puniatur. Si quis vero armis uulneratus uel debilitatus fuerit, manu reum truncari decernimus. Insuper, Si quispiam fuste vel pugno impie lesus fuerit, ivri ciuitatis, in qua id contigisse dinoscitur, reus item subiaceat. Similiter autem quicumque Gvtensium in itinere, eundo uel redeundo, in die non legitimo occisus fuerit, peremptor cum heredibus et cognatis occisi XL marcis monete illius provincie, in qua nefas

1) Lics: noslre.

1163. Oct. 18. 5

perpetratum est, componat. Si quis eciam eorum in quacumque ciuitate nostra mor- tuus fuerit, bona sua heres vel cognatus eius, si forte presens est, recipiat et in multa pace fruatur; sin autem, bona illa in eadem possessione, qua ille obierit, annum et diem indistracta reseruentur; si vero nullus infra tempus denominatum bona ista requisierit, judex ciuitatis ea recipiat. Novissime autem eandem graciam et justiciam, quam nostris mercatoribus decreuimus, eandem omnibus Gvtensibus in perpetuum statuimus fideliter et inviolabiliter conseruandum. Hoc videhcet pacto, ut grata vicissitudine idem nostris et ipsi exhibeant, Nos quoque et terram nostram de cetero arcius diligant, et portum nostrum in Lujbike diligencius frequentent.

Huius autem rei testes sunt hij: Episcopus Geroldus, Evermodus Episcopus, Berno Magnopolitanus episcopus, Marchio de Vohbvrch, Comes Fridericus de Arnes- berch, Henricus Comes de Ravenesberch, Atholfus Comes, Sifridus Comes, Volradus Comes, Henricus Comes de Racesborch, Lvthardus de Meinersem, Lvidolfus de Waltingeroht, Guncelinus, Anno Camerarius, Lvidolfus dapifer, Reinoldus Comes de Luibyke. Acta sunt hec Anno ab incarnatione domini MCLXIIJ, regnante Glono- sissimo domino Friderico Romanorum Imperatore Augusto, Anno Regni sui X, Imperij VIJ. Data in Ertineburch XV KI. Novembris.

Odelrice, sub optentu gracie mee, precipio tibi, ut Ieges, quales Guttonibus in omni regno meo tradidi, tales super teuthonicos, quos tibi regendos commisi, omni diligentia obserues: scilicet, qui capitali sententia rei fuerint, illam recipiant; qui de truncatione manuum, eciam sustineant, reliquos vero illorum excessus secundvm leges superius prenotatas djiudica.

Priuilegium ipsum repositum est in ecclesia beate Marie virginis in Wisby.

Olricus nomen est nuncij teuthonicorum, quem constituit dominus Dux aduo- catum et jvdicem eorum.

Lichnatus nominatus est nuncius Gvttensium.

Ptach c/ner auf der Trese befindlichen Urkunde, die dem Anfangc dei ioten JahrhunderU angehort, mit anhdngcndem wohlerhallenen Siegel der Stadt Lubeck.