CDIiXXXIV.

Omnibus presentes litteras inspecturis Magnus dei gracia sweuorum gotho- rumque rex salutem in domino sempiternam. Exorta iam dudum discordia inter illustrem principem dominum E(ricum) regem norwegie regnumque suum et sub- ditos, ex parte vna, et ciuitates lubek, rostok, wismarh, || stralesund, gripswoldh, rigam et theothonicos in wisby et dictarum ciuitatum incolas, ex parte altera, ex qua personarum pericula, rerum dispendia non sine animarum discrimine prouene-

° r 0 0 • • • • •

runt, tandem anno domini MCCLXXXV circa festum beati lohannis baptiste, cum predictus dominus rex et nos, necnon et nuncij || dictarum ciuitatum conuenis- semus apud Gulbyaerxhedh de pacis federe tractaturi, et cum, multis ac uariis tractatibus habitis, dictus dominus rex et dictarum ciuitatum nuncii concordare non possent, placuit eis nos in predicta causa constituere iudicem sub hac forma, videlicet, vt quod duo ex parte re||gis norwegie, et duo ex parte dictarum ciuitatum assumpti iudices in festo beati Michaelis ex tunc proximo subsequente coram nobis kalmarnie terminarent, deberet a partibus inuiolabiliter obseruari; Ql,°d vero con- corditer terminare non possent, hoc nos infra inensem, computandum a memorato festo beati Michaelis, secundum deum et nostram conscienciam sentencialiter deci- dere curaremus, sentencia nostra modo simili firmiter a partibus obseruanda. Verum cum predicti iudices et predictarum parcium procuratores ad kalmarniam Bd. I. 56

442 1285. Oct. 31.

circa memoratum tempus conuenissent, et propositis hinc inde grauibus, arduis ac multiplicibus questionum articulis, cum in hiis iudices concordare non possent, procuratores parcium hoc perpendentes, necnon et quod ad decisionem huiusmodi tempus assignatum artum esset nimium, et habentes ad hoc speciale et sufficiens mandatum, in nos Magnum, nobis factis instanciis, compromiserunt taliter, vt quic- quid super premissis omnibus et singulis discordiis infra mensem continuum, a festo beati luce proxime preterito sumentem inicium, arbitrandum duxerimus, ma- nere debet inconcussum sub pena viginti milium marcarum puri argenti in pondere coloniensi, pro medietate nobis et pro medietate parti lese a parte, que vel arbi- trium nostrum non susceperit vel susceptum violauerit, soluendorum, prout in litteris super hoc confectis, quos nobis dederunt procuratores dictarum parcium, plenius continetur. Nos igitur, aduertentes, huiusmodi discordia non sopita immania multi- moda et varia pericula multipliciter imminere, p(e)r[o] que eisdem commodum tempo- ralis pacis et eterne tolli posse non immerito timendum esset, ac eorum precibus inclinati, zelo pacis tacti et compassionis studio moti, ne tenuis et exilis cintiila in rapidam et ampliorem excresceret flammam, in nos predictum compromissum duximus assumendum. Discussionibus igitur pluribus habitis, ac communicato multorum discretorum consilio, qualiter, sopitis materiis quarumlibet questionum, possemus secure magis et congrue inter premissas partes concordie formare senten- ciam, in hunc modum sentencialiter duximus arbitrandum, quod sine omni falsitate et fraude inter premissas partes pax perpetua et stabilis in omnibus amicicia con- seruetur. Quia uero et hoc habet solidare pacis federa, quod- passus iniuriatn satisfactionem se gaudeat habuisse, nec tuta uidetur pacis reformacio, nisi satis- factio subsequatur et detergat iniuriam, decernimus, quod bona omnia, que de taxatis mercibus mercatorum dictarum ciuitatum adhuc remanent in norwegia, in berghis restituantur, cum per eos, qui eadcm ibi reliquerunt, vel heredes eorum fuerint requisita, ita quod ultimus restitucionis terminus, dumrr.odo requisita fuerint, sicut diximus, sit in festo beati Johannis baptiste proximo nunc instante; et ut dampnis omnibus, discordiis, questionibus et quibuscunque questionum materiis, que a retroactis temporibus vsque in presens inter premissas partes mote fuerant vel moueri possent, sedatis totaliter et sopitis, in perpetuum de cetero firmum et indissolubile pacis et securitatis vinculum inter eas conseruetur, normanni exhi- beant et soluant in tunsberghis procuratoribus dictarum ciuitatum sex milia mar- charum norici argenti, ita quod tres huiusmodi argenti valeant vnam marcham puri, infra annum, a festo beati iohannis baptiste instante proximo computandum, eroganda et inter dampnificatos diuidenda. Verum quia incole ciuitatis stralesund

128o. Oct. 31. 443

fecerunt quondam in derogacionem fame illustris domini E(rici) iam regis norwegie, et incole ciuitatis Rostok detinuerunt homines ipsius regis apud se captiuatos, vltra hoc, quod placitatum fuit in colloquio Gulbyoerxhedh et a partibus compromissum, mittant sex discretos ciuitatum, ita quod ciuitas stralaesund quatuor et rozstok duos, ad dominum regem norwegie infra annum, a festo beati iohannis baptiste instante proximo computandum, qui sex nomine suo et dictarum duarum ciuitatum presentantes litteras principum et nobilium intercessorias ad ipsum dominum regem, pro ciuitatibus cum omni humiliatione veniam petant ab ipso domino rege pro contemptu in hoc sibi facto, quod lesisse videntur reuerenciam et honorem regium in premissis. Item deceruimus, quod persone, naues et bona omnia, que apud dictum colloquium Gulbyaerxhehd ad restituendum expromissa fuerunt et adhuc restituta non sunt, ex vtraque parte restituantur statirn cum requisita fuerint, et ad ultimum infra festum beati iohannis baptiste proximo iam futurum. Item ex con- sensu procuratorum vtriusque partis arbitrati sumus, quod incole dictarum septem ciuitatum ad norwegiam, et normanni ad ipsas ciuitates, vendendi et emendi gracia venientes, possint emere res quascumque venales sicut incole loci, ad quem vene- rint, non sohim a burgensibus et ciuitatensibus, sed ab hospitibus eciam et rusticis, et ea, que emerint, libere deferendi licenciam habeant, nisi generalis facta fuerit prohibicio eciam loci illius incolis de aliquibus non deferendis; non obstante pro- hibicione aliqua, quin incole dictarum ciuitatum in norwegia, et norici in dictis ciuitatibus, in qualibet hora diei possint emere res quascumque uenales ipsis con- gruas, sicut loci incole, a mane scilicet vsque sero. Ceterum quia ex modicis verbis ahquando nascitur contencio, ex contencione discordia, et ex discordia pericula proueniunt, ad precludendum ne per hec vel similia pacis bonum valeat perturbari, ex consensu procuratorum parcium premissarum arbitrandum duximus, quod siue incole dictarum ciuitatum noricis, siue norici ipsis incohs ciuitatum contemptibiliter aliquid vel derisorie fecerint vel locuti fuerint, super eis, qui hoc fecerint, corri- ga[n]tur uelud si huiusmodi derisio facta esset alicui Ioci illius incole vel burgensi; et si hoc prius correctum non fuerit, hoc debet corrigi infra vnam mensem, post- quam rex norwegie dictis ciuitatibus, uel ciuitates regi norwegie super hoc suas litteras miserint, quod talis derisio fuit facta. Ad maiorem eciam inter premissas partes faciendam pacis et amicicie firmitatem sentenciandum duximus, quod omnia priuilegia, a domino E(rico) iam rege norwegie et suis antecessoribus indulta theothonicis dictarum ciuitatum incolis, robur habeant perpetue firmitatis; et ad solidius pacis uinculum ex consensu memoratorurn procuratorum regis norwegie vltra hoc, quod prius habuerant ipsi dictarum ciuitatum incole ex priuilegiis ali

56*

1285. Oct. 31.

quorum regum actenus in Norwegia, adi(i)cere curauimus, quod et libere fruantur articulis infrascriptis: videlicet quod possent mensurare oleum halyus dictum, vbi emunt ipsum, ad locum quemcunque voluerint libere deducendum. Item quod fruantur legibus vt incole regni, quin citantur a baliuis vei ab aliis quibuscumque. Item quod mercatores dictarum septem ciuitatum, uenientes ad portum alicuius ciuitatis in norwegia, possint ad pontem applicare sine balliui licencia, vt tamen pro mercibus de naue transferendis licencia requiratur. Ne autem quod firmum teneri debet, causa leuis concuciat, arbitrandum duximus, vt si que singulares persone ex parte alterutra singularibus personis partis alterius lesiones vel iniurias intulerint alias, excessus huiusmodi debent secundum leges vel approbatam loci consuetudinem, vbi lesio facto fuit, corrigi, pace nichilominus perdurante. Si vero aliquis, collecta sociorum et sequacium multitudine, ex parte alterutra in partem alteram spolia, latrocinia vel rapinas ex[c]ercere presumpserit, non debet a parte reliqua consilium, refugium vel auxilium optinere, etpars, que huiusmodi maliciosis et predonibus refugium vel iuuamen prestiterit, penam incurret inferius annotatam, pace tamen duratura. Item si rex dacie, conquerens dominum regem norwegie fecisse sibi iniuriam, secum contra eum auxilium dictarum inuocauerit ciuitatum, ciuitates debent regi norwegie, quod faciat regi dacie iusticiam, suas litteras desti- nare. Quibus receptis, si rex norwegie rescripserit, se hoc ueile et quod ad hoc offerat separatum ad acceptandum eciam diem, quo ipse et rex dacie ad conferen- dum super eis, que inter eos verterentur, possent insimul conuenire: quamdiu domi- nus rex norwegie exhibuerit se ad iusticiam ipsi regi dacie, cum etfectu memorate ciuitates non astabunt regi dacie nec aliquid contra regem norwegie facient pupplice vel occulte; postquam autem conuenerint ipsi reges, quilibet per se assumat vnuin discretum et tercium ambo simul, quorum trium vel duorum ex ipsis stabitur arbitrio, quis dictorum regum causam habeat magis iustam; et si arbitrati fuerint, quod rex norwegie iustiorem habeat causam, ciuitates contra eum regem dacie non iuuabunt. Si autem arbitrium tulerint, quod rex dacie iusticiam habeat, ciui- tates, si uolunt, ipsum regem dacie poterunt tunc iuuare, ita tamen, quod licet gwerra moueri et geri incipiat, incole dictarum ciuitatum in norwegia, et norici in ciuitatibus premissis possint hinc inde redire ad propria, saluis rebus suis et per- sonis, in vno mense, postquam constiterit arbitriuin esse latum; et si forsan aliqui manere voluerint vbi tunc constituti sunt, manendi securitatem habebunt in se et bonis suis ex vtraque parte, donec gwerra fuerit terininata. Verum si elapsis octo annis a festo penthecostes proxime preterito, dictarum ciuitatum incole regi dacie auxilium non prestiterint, ipsi de cetero alicui contra regem norwegie non astabunt,

128S. Oct. 31. 445

nisi quod quelibet ciuitas potest iuuare dominum suum, si ipsum rex norwegie duxerit inuadendum; nec se confederabunt cum aliquibus aut coniurabunt, quin semper excipient de cetero dominum regem norwegie, quod nichil faciant contra ipsum; et si dominus rex norwegie cum aliquibus confederacionem seu coniuracio- nam fecerit, similiter dictas precludat et-excipiat ciuitates. Sane ne quod magnis excogitatum est laboribus, callidis et versutis adinuencionibus seu presumptuosis quibuslibet leuitatis subuerti possit, decernimus, quod hec arbitrii sentencia a nobis lata per hec scripta robur habeat perpetue firmitatis et a partibus inuiolabi- liter obseruetur, ita quod pars, que prolatum hoc arbkrium non susceperit uel' susceptum infregerit, penam superius expressam, quam acceptauerunt sponte dicti procuratores parcium, persoluat, hoc est viginti milia marcarum puri argenti in pondere coloniensi modo superius annotato. Ceterum cum nuncii dictarum ciuitatum in memorato colloquio gulbyaerxhehd pro ciuitatibus Campanh, Stoweren, Grjfaengh, . quod possent includi sub facta tunc composicionis forma, si et vellent sicut dicte ciuitates alie in nos compromittere, placitabant, et ex nouo iam, postquam circa festum beati michaelis uenientes ad kalmarniam compromiserunt in nos procuratores dictarum septem ciuitatum de composicionis forma, quam nunc facimus, placitabant, quod memorate tres ciuitates possent includi similiter et in ista: Notum facimus, quod si dicte tres ciuitates miserint nobis et regi norwegie infra festum beati Jbhan- nis baptiste instans proximo litteras suas, quod velint in nos compromittere sicut de septem ciuitatibus aliis, volumus et istis tribus ciuitatibus sicut VII aliis secun- dum nostram conscienciam iusticiam iudicare super causis, quest(i)onibus et articulis earundem, et venientibus huiusmodi trium ciuitatum litteris, quando procuratores siue nuncii earum et nuncii domini regis norwegie ad derimendum, quod inter ipsum dominum memoratum regem et ipsas ciuitates uertitur, ad nos venire pos- sint: certum curabimus locum et terminum assignare: vnde si non contingit ipsas ciuitates infra memoratum festum beati Johannis in nos compromittere nec compo- sicionis formam cum premissis septem ciuitatibus habere, pretacte VII ciuitates non deponent bona sua ferenda in nauibus antedictarum trium ciuitatum, nec e con- uerso ille tres in nauibus septem premissarum, propter securitatem pacis inter sepedictas septem ciuitates et noricos diligencius conseruandam. Omnia ergo et singula premissa, sicut diximus, rata et irreuocabilia decernimus, saluo nobis Jure interpretandi et declarandi articulos suprascriptos ad vnum annum, si qua ex eis inter premissas partes emerserint dubia vel obscura; et in premissorum omnium testimonium et euidenciam pleniorem, sigillum nostrum presentibus duximus appo-

446 1285. Oct.3i.

nendum. Actum et datum kalmarnie, anno domini supradicto, in vigilia omnium sanctorum, anno regni nostri duodecimo.

Nach der auf der Trese befindlichen Urschrift, von der jedoch das Siegel, wehhes an einem Pergamcntstreifen

gchangcn, abgctchnitten ist.