useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
Charter: Urkunden Schlesien und Oberlausitz, ed. Tzschoppe, Stenzel, 1832 (Google data)  XLII.
Signature:  XLII.

The transcription and metadata of this charter are scanned by a OCR tool and thus may have low quality.

Zoom image:
Add bookmark
Edit charter (old editor)
99999999
 
Source Regest: Urkundensammlung zur Geschichte des Ursprungs der Städte und der Einführung und Verbreitung deutscher Kolonisten und Rechte in Schlesien und der Ober- Lausitz, Nr. XLII. , S. 350
 

ed.
Current repository
Urkundensammlung zur Geschichte des Ursprungs der Städte und der Einführung und Verbreitung deutscher Kolonisten und Rechte in Schlesien und der Ober- Lausitz, Nr. XLII. , S. 350

    Graphics: 
    x

    XLII.

    Konrad, Herzog von Schlesien, schliefst mit dem Bischöfe Thomas I. von Breslau und

    dem Domcapitel zu Glogau einen Vertrag über deren Rechte auf Glogau, welches

    er als eine freie Stadt gründen will. ')

    13. December 1253.

    Aus dem Originale.

    In nomine domini amen. Ne facta legitime per cursum successivi temporis in dubium veniant vel obscurum, nos, Conradus, dei gracia dux Slesie, notum facimus presentibus et memorie posterorum, quod, cum, exigente tarn utilitate quam necessitate terre nostre, sano et ñdeli fratrum, amicorum et baronum no- strorum consilio, disposuissemus, fundare et construere liberam et firmam in Glogovia a) civitatem, que ex libértate, copiam ad se hominum invitaret, ex fir- mitate vero, concurrentibus ad ipsam, securitatis posset presidium inpertiri, de- liberacione habita cum venerabili patre nostro, Thoma, VratisJaviensi episcopo, dilecto nostro compatre, et cum canonicis Glogoviensis ecclesie precipuum ob- staculura nostri propositi removimus tali modo. Racio coram nobis est facta, quoddictus dominus episcopus Vratislaviensis, nomine episcopatus, habere con- sueverat de civitate Glogoviensi, secundum ejus primum statum, quando videlicet non erat libera3), circa viginti marcas argenti annuatim, canonici vero Glogo- vienses percipere consueverant triginta tres marcas argenti, annis singulis, de

    *) Gedruckt in Worts neuem Archive. II. S. 81. aus einem Copialbuche des Domstifts zu Glogau, sehr fehlerhaft und mangelhaft. Herzog Heinrich III. bestätigte am 2. März 1291 diese Ur kunde seines Vaters, jedoch, was Worts a. a. O. S. 98. nicht bemerkt hat, mit Weglassung des wichtigen Satzes von S. S31. Z. 17. exceptis bis Z. 25. astringantur.

    *) Glogau, an der Oder, als fester Platz bereits im Uten und 12ten Jahrhunderte, aus den Kriegen Kaiser Heinrichs II. und V. gegen Polen bekannt. Dithm. Merseb. p. 173 und 237. Martini Galli chron. III. �? 7.

    ') Ein, im Wesentlichen ähnliches, Verhältnifs des Klosters Trebnitz, zu Breslau, und des Bi schofs, zu Liegnitz, nöthigte zu eben dergleichen Abkommen, als diese Städte Deutsches Recht erhalten sollten, und man sieht, dafs die früheren Hebungen, welche die Geistlichkeit in den Polnischen Städten hatte, mit der Freiheit der Bürger und der Einrichtung der Städte nach Deutschem Rechte unverträglich waren. Vergl. Urkundenb. No. 22 und 59.

    Urkundenbuch. 331

    tabernis, macellis, decimîs foris et nonis ') et quibusdam aliis. Que, quia ex constitutione nove libertatis videbantur penitus absorben, tractatum cum ipsis habuimus, ut et ipsi in premissis juri suo cédèrent, fundationi predicte civitatis ex hoc obicem removentes, et nos vice versa, tarn personarum indempnitati, quam ecclesie consulentes, aliqua faceremus, per que ecclesia et perpetua libértate gauderet et pace, et in eadem libértate multa ipsis includerentur commoda, que jurium pristinorum jacturam possent eis multipliciter compensare. Ipsis igitur ad nostram petitionem predictis juribus cedentibus absolute* nos viceversa, ex deliberato consilio, libertates infra scriptae in omnibus locis, que in nostra po- testate vel dominio consistunt, ipsis et eorum successoribus, nomine ecclesie, concedimus in perpetuum, a nobis et nostris successoribus perpetualiter obser- vandas. Omnes homines, manentes in villis episcopi Vratislaviensis et canoni- corum ecclesie Glogoviensis, in ducatu seu in potestate nostra, erunt inmunes et liberi a,b omni povoz*2), podvoda et prevod, sive militari sive alio, tarn in terra, quam super aquam**; item liberi erunt ab omnibus exactionibus et operi- bus, id est angariis personalibus, vel predialibus, a preseca, secanda vel fran- genda glacie circa castra, et ab omnibus expedicionibus, exceptis eis, que fa- ciende sunt pro deffensione terre. Et eciam liberi erunt ab edificatione castro- rum, nisi specialiter ipsi episcopo videatur, aliquod castrum edificandum esse, pro necessitate magna vel utilitate terre, et tunc ipse episcopus, recepta parte operis rationabili, secundum suam estimationem illam faciet et perficiet, vel per homines suos 3), vel sicut sibi videbitur, suis tantum officialibus stantibus super homines suos. De pontibus eciam terre super Odram, si fuerint faciendi vel re- parandi, episcopus cum canonicis faciet suam porcionem rationabilem, prout sibi videbitur 4), ita, quod homines ecclesie per nostros officiales in nullo astrin- gantur. Liberi eciam erunt homines, sedentes in villis episcopi et canonicorum Glogoviensium, ab omni receptione, vexatione, exactione omnium venatorum vel aucupum, cujuscunque sint generis, et eciam castorariorum, nam et ipsos castores, in omnibus villis ecclesie, dedimus, nostra liberalitate, ecclesie in per petuum. Dicti eciam homines ecclesie, sive liberi sint, sive ascripticii5), erunt liberi a strosa et podvorove, et ab aliis exactionibus, que in terra fieri consueve- runt, vel recipiendis, vel procurandis nunciis, vel aliis hospitibus.*** Quod si solutio capitis super viciniam ceciderit, homines episcopi vel Glogoviensis eccle-*) S. Anmerk. 8. zu No. 8. S. 275. und oben S. 8.

    a) Dieses und die folgenden Sternchen beziehen sich auf die Urkunde No. 54. vom J. 12G1 -

    3) und *) Diese Stelle zwischen beiden Zahlen fehlt bei Worbs ganz.

    s) Man sieht hieraus, dais auch die Freien, wie die Leibeigenen, wenigstens einigen Lasten des Polnischen Rechts, wie man es nannte, unterworfen waren, doch wohl nicht allen gleichmäfsig.

    42*

    332 Urkundenbuch.

    sie, qui sunt de illa vicinia, solvant dominis suis portionem, que ipsos conlingit, similiter, si non venerint ad clamorem, cum aliquis in via spoliatur, aut per- cutitur '). Non trahantur etiam, vel provoceutur dictarum villarum homines, sive sint ascriplicii, sive liberi, ad judicia nostra vel castrorum, vel aliorum officialium nostrorum, nee aliquod judicatum per predietas personas ab eis exi- gatur, sed, que alii consueverunt solvere nobis vel nostris beneficiatis, solvant ipsi dominis suis, nee stent judiciis, nisi suorum dominorum, veljudicum, qui ab ipsis fuerint constituti, et eis judicatum solvant. A quoeunque convenian- tur, tam in causis majoribus, quam minoribus, sive sit judicium duodeeim mar- carum, sicut pro furto, sivemajus, per eorum judices ista terminentur ita, quod si ad mutilationem membrorum, vel viteammissionem contra aliquam personam fuerit procedendum, persona, per eorum judices condempnata, ad vindictam fa- ciendam, curie nostre, vel castri judicio, vel aliis ofiieialibus, a nobis ad hoc deputatis, presentetur2). In villis eciam prefatis habeant earum domini jus venandi liberum, et piscandi in Odra, et faciendi clausuras piscium et molen- dina, ita tarnen, utnavibus, ascendentibus vel descendentibus, transitus non claudatur. Ceterum, ut predicta omnia maneant inconcussa, volumus, ut Vra- tislaviensis episcopus contra omnes violatores hujus nostre concessionis, vio lentos vel fraudulentos, libere possit censurara ecclesiasticam exercere 3). Ad predictorum vero raemoriara litteram presentera ipsis et per eos ecclesie sánete conscribi fecimus et sigilli nostri munimine roborari. Acta sunt hec in Glo- govia, anno domini MCG quinquagesimo III, in die béate Lucie virginis, pre- sentibus hiis, domino Ramoldo cancellario et scolastico de Glogovia, Teodrico castellano de Glogovia, Stephano castellano de Crosna, Oceslao castellano de Bytom, Zemislao castellano de Sagan, Stosone quondam castellano de Zandovel, Petrcone castellano de Stinavia, Petrcone carnerario, Budivogio castellano de Usee, Cristino dapifero, Petro filio Teodrici jam dicti castellani, Jacussio et aliis multis.

    *) Vergl. oben S. 24. 25 und 26.

    a) Das Urtel fällen die Richter des Capitcls und des Bischofs, die würkliche Vollziehung der Leibes- und Lebensstrafe übernimmt der herzogliche Beamtete. Die Kirche vergiefst kein Blut, galt zwar in der Theorie, doch, wie die Urkunde No. 31 zeigt, damals schon nicht mehr in der Praxis.

    ) Man sieht, wie wichtig es practisch war, dafs der Herzog die Verhängung von Kirchenstra- fea nachgab, obwohl er, theoretisch, damit gar nichts zu schaffen hatte.

    Urkundenbuch. 333

     
    x
    There are no annotations available for this image!
    The annotation you selected is not linked to a markup element!
    Related to:
    Content:
    Additional Description:
    A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.