CLXV.

In nomine sanctç et indiuidue Trinitatis. ERPHO diuina miserante clementia Mimigardefordensis etsi solo nomine episcopus. Si quid sanete Dei ecclesie ministrantibus utilitatis pio affectu impendere curamus, retribui nobis apud Dei misericordiam speramus, maxime cum iuxta preceptum apostoli, operamur bonum apud domesticos fidei. Quo circa notum fieri cunctis Dei fidelibus cupimus, qualiter cum fidelium nostro- rum consilio prçbendam FRICCONHORSTENSIS cenobii, que aut uix, aut male dabatur, aut eciam impor tune subtrahebatur, nec post subtractionem restituebatur, ita ut VI. ebdomadibus inter IVLIVM et AVGV- STVM mensem nec potus eis, nec panis daretur, in ceteris autem temporibus confuse et indisposite et contra aliarum consuetudines ecclesiarum inutiliter que iuste danda erant et incaute ministrabantur, ratis temporibus cautius et plenius dari constituimus, quia si in afflictione positis non subueniremus, iram diuine ultionis procul dubio incurrcremus. Panes qui dabantur, quamuis modius bonus esset, parui tamen et uiles erant, quod in melius commutauimus, constituentes ut de modio siguli, de quo ante duodecim fie- bant, decem panes bene boni fierent, et de modio tritici, uti prius abbatissa scilicet ADALHEIT disposue- rat, quatuordecim panes parari iussimus, excepto quod de ipsis panibus tres qui singulis dominicis diebus supersunt, in suos usus dispensans accipiet, ea uidelicet ratione, ut semper in quadragesima VIUIm0. tri tici pro eis reddat, unde omnibus in commune a quinta FERIA post caput ieiunii, TERCIA. ET SEXTA. ET SABBATO, usque in terciam feriam ante pascha, panis nouus in modum lune formatus detur, et in iisdem supradictis FERIIS duo becarii de meliori ceruisia singulis propinentur, in diebus uero dominicis per singulas duo becarii et panis de siligine, qui uulgariter roggo subtilis dicitur, continue detur, et quia carnes prebendariç, siue de porcis, siue de ouibus, siue de uaccis essent, adeo uiles propter macredinem et paruitatem crant, ut aliquotiens ferculum non longius quam est minimus digitus alieuius adulti hominis esset, decreuimus oues et porcos meliorari, et porcum qui prius in triginta nouem fercula diuidebatur, per uiginti quattuor secari, et singulis duo fercula, siue porcina, siue ouina uel bouina fuerit caro, bene et iuste secundum illas carnes que Monasteriensibus fratribus in maiori monasterio dantur, et inter duas unam assaturam dari. Conuiuia dabantur prout placuit, non ut decuit, quia pars aliqua dabatur, plurima subtrahebatur, quia nihil certi, nihil temperat i exhibebatur. Vnde inito in commune consilio tempora con stituimus, uidelicet in Aduentu, in NATIVITATE DOMINI, JOHANNIS EVVANGELISTE, In OCTAVA, In EPI- PHANIA DOMINI, in anniucrsario abbatisse THIEDHILDlS, in purificatione SANCTÇ MARIE, In PASCHA, in inuentione SANCTE CRVCIS, In ASCENSIONE DOMINI, In PENTEOSTE, BONIFATII, JOHANNIS BAPT.,

Cod. dipt. hist. Westfat. 17

l30 1090.

apostolorum PETRI et PA VU, assumptionis et natiuitatis SANCTE MARIae, MICHAHELIS, EONII et ANTO- Nll, COSME et DAMUNI, MAXIMI, OMNIVM SANCTORVM, MARTINI, ANDREE, cum plenum datnr serui- cium septem fercula, cum pleniter non datur quinque dari, ad cenam uero genus cibi quod uulgo struua dicitur, et assaturam binis et biuis. A Pascha usque Pentecosten, SECVNDA et quarta FERIA, de porcis glandibus siue frumento pastis lardum, nisi festiuitas interuenerit, iuxta prius constitutum, donari constitui- mus. Pisces non dabantur in quadragesima, preter unum Salmonem, qui in cena Domini dabatur, ceterum legumina et fabe uiliter et incongrue cocte donabantur, nec erat illis aliquod solatium, unde possent, cum Deo seruirent, habere sustentaculum. Qua propter diuini timoris pariter et amoris non inmemores, cum fidelioribus nostris accepto consilio, triginta solidos in quadragesima disposuimus, uidelicet decem de man- sis quos dederat domnus FRITHERlCVS ЕР8Г, decem de decimis quas ego peccator ERPHO, etsi indignus successor eius, in DEDICATIONE EIVSDEM ECCLESIE tradidi, quinque de GASGARE, duo de VELON, tres de VVAMALO, ut a capite ieiunii usque in PASCHA quattuor allecia singulis, ut pro loco sanetisque Dei ecclesiis attentius exorent, quanto meliora emi potuerint, donentur, et ut huiusmodi emptio alicui fideli laico uel clerico committatur. Viuum dabatur eis, sed indiscrete et minus quam indigerent, unde consulto opus esse uidimus, et quia idem uiuum de cellario abbatisse dabatur, uisum est nobis et fidelibus nostris, ut abbatisse per se, sanctimoniales suum proprium separatim haberent uinum, ac propterea ed compara- tionem uini sororum ibidem Deo famulantium, quod sui iuris sit, in suum cellarium deferatur, libram unam VVARTANHORST, unam marcham de adipibus porcorum et de bouinis coriis, unam marcham de pellibus ouinis, quattuor solidos de BALOHORNON, computauimus, ut non grauetur abbatissa, et earam cesset querimonia. In diebus dominicis et in omnibus festiuitatibus becarium uini quelibet , et in conuiuiis, si in dominica euenerint, duos aceipiant. A festiuitate omnium Sanctorum usque in Pascha uetus ceruisia dabitur et medo defecatus propinabitur. Antiquitus uilissima ceruisia nulli fere nisi indigentissimo potabilis dabatur, quod a supradicta abbatissa uidelicet ADALHEIT, sicut de triticeo pane bene et honeste et uti- liter commutabatur, ut omni die quinque becarii bone ceruisie, abnegato pristine constitution^ incommodo, unicuique siue domi fuerit uel exierit, tribuantur. Hanc Constitutionen! eius utpote bonam laudamus, ad- iuuamus, et eidem sanete congregationi permanere et non deficere, banno nostra confirmamus. Benedicta sit que in melius auxit uel auxerit, maledicta que in peius mutauerit, contriuerit, diminuent. Oblationes pro lidelium memoria collatas iuxta pristinum seruari, dari, impendi eciam placuit. Pecunia ad compa- randum uestitum parua erat, nee ad dimidium alicui earum suffieiebat, unde inquisitionc facta, de curti Uuartanhorst XUI. libras persoluendas iure inuenimus, et de ipsis Sanctimonialibus ad uestitum cuilibet, siue in denariis, siue in pannis, siue in frumento X. solidos dari constituto die, uidelicet in festo aposto lorum Symonis et Jude, disposuimus, preter libram que Abbatisse et que ad comparandum uinum dabitur. Consuetudo ibi erat aliis sanctis Dei ecclesiis contraria, ut quotquot Sanctimonialium defunctarutn prebende uacuç lierent, quoadusque a succedentibus aliis recuperarentur, sub iure essent abbatisse, in quos uellet eas usus conuertere. Vnde minui uidentes illarum que superstites fuerint tam uictum quam uestitum, quia paucas inuenimus et indigentes, communi consilio et affectus pietate condiximus, ut cuiuslibet de- functe Sanctimonialis prebenda post obitum eius per annum donetur, et postea subtrahatur, ut uiuentium et Deo ibidem seruientium uictus et uestitus tanto melius et commodius impendatur. Hçc inprimis cum agerem contraria fuerant abbatisse prenominate, que postea per fideles nostras submonita, sponte consen su, bene laudauit, et ut hec stabilia et inconuulsa permanerent, per omnia se adiuturam promisit. Cui eciam que ad se pertineant in suos usus separatim discreta sunt, separatim Sanctimonialibus attinentia disposuimus, ut utrique parti sua constent et neutra alteram incuset, omni abolita iniuria, et cessante in futurum querela.

Igitur cum hec omnia multotiens in Capitolio Fricconhorstensi, presente supradicta abbatissa et con- sororibus et clcricis et familia eiusdem ecclesie, ne'e non presentibus de clero S. Pauli quam plurimis, cum multis nobilibus tam militibus meis quam aliis et nostra ecclesie seruientibus agerem ad altare sanete

1090 — 1092. 13l

Crucis missam celebrans UII. N. SEPT. astante turba innumerabili, hec decreta, hec disposita, hçc consti- tata banno episcopali, ut perpetuo maneant, in eternum consistant, perseuerent, confirmauimus, corrobo- rauimus, consolidauimus. Secundo in dedicatione maioris ecclesie Monasteriensis UII. N. NOVB. peracta, eundem bannum domnus Coloniensis archiepiscopus Herimannus, et Leodiensis episcopus Heinricus, et ego Monasteriensis opilio uidelicet ERPHO, astante, audiente infinita tam cleri quam populi qui ad dedicationem conuenerat multitudine fecimus, et qui ex his quicquam, que supra scripta sunt, irritum fecerit, perpetuo anathemate excommunicando condempnauimus. Tercia uice UI. IDVS FEB. cum in maiori ecclesia Mona- steriensi altare in honorem Sancti JOHANNIS BAPT. consecrarem, quo eciam die penitentes in çcclesiam induxi, et reconciliationem et indulgentinm totis uotis totisque animis quoad poteram facere institi, utpote insequenti die lherosolimam iturus, eundem bannum repetiui, non tacui, omnibus indicaui. Contestamur omnes, conuenimus cunctos, monemus uniuersos qui hec audierant uel in futuro rescierint, ne anime sue periculum de his tacendo iucurrant, quin eciam quod omnis persona hec infringens uel irritans uel ad- nihilare uolens, iudicium diuine ultionis incurrit, sciat, dicat, contestetur, admoneat, in Christi nomine AMEN.

Actum Fricconhorst Anno dominice incarnationis Millesimo nonagesimo, Indictione XIII. IIII. Non. Septemb. Anno Ordinationis mee quinto. Feliciter. AMEN.

Das aufgedruckte und zugleich mit Pergamentstreifen festgeheftete Sieget ist nur noch zum Theil erhalten. Man sieht noch das bischöfliche Brustbild (von dem Siegel der lolgenden Urkunde verschieden) mit dem Bischofsstabe in der rechten und einem geschlossenen Buche in der linken Hand; voп der Umschrift ist noch zu lesen: S. ERP. DK GRÄ. M. . . . ERNE