X. Confirmatio Innocentij* pape tertij de monasterio de Stanlaire, de Stanei/a, de uno mauagio in Cestria, de Maurikeseston, de Wulueton inferiore, et Acton, et de pluribus priuelegijs.

I

NNOCENTIUS episcopus, seruus seruorum Dei, dilectis filijs Radulpho Abbati de Loco benedicto de Stanlawe eiusq. fratrib}, tam presentib} quam futuris, regularem vitam professis

* Innocent III. was elected pope 8th January, 1198, and died July, 1216. His epistles were published at Paris by Baluzius in 1682, in two vols. folio. They illus trate the religious opinions, morals, and discipline which prevailed in the twelfth century. The privileges and immunities granted by this bull to the abbey of Stan lawe had been granted to the parent monastery of Citeaux by the successive bulls of Pope Alexander III. and Pope Urban HI.

¿Ttt. Br БиШй. 17".

imppetuum. Religiosam vitam eligentib} apostolicum conuenit adesse presidium, ne forte cuiuslibet temeritatis incursus aut eos a pposito rcuocet, aut robur, quod absit, sacre religionis infringat. Ea propter, dilecti in dño filij, vestris iustis postulationib} clementer annuimus, et prefatum monasterium, sanete Dei genitricis et virginis Marie de Loco Benedicto de Stanl., in quo diuino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et presentis scripti priuilegio communimus. Imprimis siquid statuentes ut ordo monas- ticus, qui secundum dñi et beati Benedicti regulam, atq. institutionem Cisterciensium fratrum in eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporib} inuiolabiliter obseruetur. Preterea quas- cunq. possessiones, quecunq. bona, idem monasterium in presentiarum iuste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione Regum vel principum, oblatione fidelium, sen alijs iustis modis, prestante dño, poterit adipisci, firma vobis vestrisq. successorib} et ilhbata pmaneat. In quib} hec proprijs duximus exprimenda vocabulis, locum ipsum in quo prefatum monasterium situm est cum omnib} ptinentijs suis, unum mesuagium situm iuxta ecclesiam sancti Michaelis in Cestria, grangiam de Staneya cum ptinentijs suis, gran- giam de Maurikeseston cum ptinentijs suis, terram de Wolfueton inferiore trans Merse in bosco et plano et cum alijs ptinentijs suis, et Actonam iuxta moram ex dono Bacardi de Eston cum ptinentijs suis. Sane laborum vestrorum quos proprijs manib} aut sumptib} colitis tam de terris cultis quam incultis, siue de ortis et virgultis et pisca- tionib} vestris vel de nutrimentis animalium vestrorum, nullus a vobis decimas exigere vel extorquere presumat. Liceat quoq. vobis clericos vel laicos liberos et absolutos a seculo fugientes ad conuersionem recipere, et eos absq. contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper ut nulli fratrum vestrorum, post factam in vestro monasterio professionem, fas sit absq. Abbatis sui licentia de eodem loco discedere. Discedentem vero absq. communi literarum cautiono nullus audeat retinere. Quod si quis forte retinere presumpserit, licitum sit vobis

176 ¿Ttt. De

in ipsos monachos siue conucrsos sententiam regularem preferre. Illud distinctius inhibentes ne terras seu quodlibet beneficium ecclesie vestre collatum liceat alicui psonaliter dari absq. consensu totius capituli vel maioris partis et sanioris ipsius. Si que vero donationes vel alienationes, aliter quam dictum est, facte fuerint, eas irritas esse cense- mus. Ad hec etiam phibemus ne aliquis monachus siue conuersus sub professione vestre domus astrictus sine consensu et licentia Abbatis et maioris partis capituli p aliquo fideiubeat, vel ab aliquo mutuo pecuniam accipiat ultra pretium capituli vestri puidentia constitutum, nisi ppter manifestam domus vestre utilitatem. Quod si facere forte presumpserit non teneatur Conuentus p hijs aliquatenus respondere. Licitum sit preterea vobis in causis pprijs siue ciuilem siue criminalem contineant questionem fratrum vestrorum testimonijs uti, ne p defectum testium ius vestrum in aliquo valeat deperire. Insuper auctoritate apostolica inhibemus, ne ullus episcopus vel alia quelibet psona ad s!nodos, vel conuentus forenses vos ire, vel iudicio seculari de vestra propria substantia vel possessionib} vestris subiacere compellat, nee ad domos vestras causa celebrandi ordines, causas tractandi, vel aliquos publicos conuentus conuocandi venire presumat, nec regularem electionem Abbatis vestri impediat, aut de instituendo vel remouendo eo qui p tempore fuerit contra statuta Cisterciensis ordinis se aliquatenus intromittat. Si vero episcopus in cuius parochia domus vestra ftmdata est, cum humilitate ac deuotione qua conuenit requisitus, substitutum Abbatem benedicere, et alia, que ad officium episcopale ptinent, vobis conferre renuerit, licitum sit eidem Abbati, si tamen sacerdos fuerit, proprios nouitios benedicere, et alia, que ad officium suum ptinent, exercere, et vobis omnia ab alio episcopo percipere, que a vestro fuerint indebite denegata. Illud adjicientes, ut in recipiendis pfessionibus, que a benedictis vel a benedicendis Abbatib} exhibentur, ea sint episcopi forma et expressione contenti, que ab origine noscitur instituta, ut, scilicet, Abbates ipsi, saluo ordine suo, pfiteri debeant, et contra statuta ordinis sui nullam facere profes

2Ttt. De Bullt». 177

sionem teneantur. Pro consecrationib} vero altarium vel ecclesiarum, siue p oleo sacro, vel quolibet ecclesiastico sacramento, nullus a vobis sub obtentu consuetudinis vel alio .modo quicquam audeat exercere, sed hec omnia gratis vobis episcopus diocesauus impendat. Alioquin liceat vobis quemcunq. malueritis catholicum adire antistitem gra- tiam et communionem sacrosancte Romane sedis habentem, qui nostra fretus auctoritate vobis quod postulatur impendat. Quod si sedes diocesani episcopi forte vacauerit, interim omnia ecclesiastica sacramenta a vicinis episcopis accipero libere et absq. contradictione possitis, sic tamen, ut ex hoc in posterum proprijs episcopis nullum preiudicium generetur. Quia vero interdum ppriorum episcoporum copiam non habetis, si quem episcopum Romaue sedis, ut diximus communionem habentem, et de quo plenam notitiam habeatis, per vos transire contigerit, ab eo benedictiones vasorum et vestium, con- secrationes altarium, ordinationes monachorum, auctoritate apostolice sedis recipere valeatis. Porro si episcopi vel aliaruim ecclesiarum rectores in monasterium vestrum, vel personas inibi constitutas, sus- pensionis, excommunicationis vel interdicti sententiam pmulgauerint, siue et in mercenarios vestros p eo quod decimas non soluitis, vel aliqua occasione eorum que ab apostolica benignitate vobis indulta sunt, seu in benefactores vestros, pro eo que aliqua vobis beneficia vel obsequia ex caritate prestiterint, vel ad laborandum adiuuerint in illis dieb} in quib} vos laboratis et alij feriantur, eandem sententiam pro- tulerint, ipsam tanquam contra sede apostolica indulta prolatani duximus irritandam. Nee ulle litere firmitatem habeant quas tacito nomine Cisterciensis ordinis, et contra tenorem apostolicorum priue- legiorum constiterit impetran. Paci quoq. et tranquillitati vestre paterna in posterum sollicitudine prouidere volentes, auctoritate apostolica prohibemus, ut infra clausuras locorum, seu grangiarum vestrarum nullus rapinam seu furtum facere, ignem apponere, san- guinem fundere, hominem temere capero vel interficere, seu violentiam audeat exercere. Preterea omnes libertates et immunitates, a prede-

A A

178 <Ttt. De üulli».

cessorib} nostris Romanis pontificib} ordini vestro concessas, necnon libertates et exemptiones secularium exactionum a Regib} et prin- cipib} vel alijs fidelib} rationabiliter vobis indultas auctoritate apos tolica confirmamus, et presentis scripti priuelegio communimus. Decernimus vero ut nulli omnino hominum liceat prefatum monas- terium temere turbare, aut eius possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, seu quüylibet vexationib} fatigare. Sed omnia integra conseruentur eorum p quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt usib} omnimodis profutura, salua sedis apostolice aucto ritate. Siqua igiter in futurum ecclesiastica secularisve psona hanc nostre constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire temptauerit, secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisq. sui dignitate careat, reamq. se diuino iudicio de ppetrata iniquitate cognoscat, et a sacrocissimo corpore et sanguine Dei et Dñi redemptoris nostri Jhu Cristi aliena fiat, atq. in extremo examine diuine ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco sua iura seruantib}, sit pax dñi nostri Jhu Cristi, quatenus et hic fructum bone actionis pcipiant, et apud districtum Judicem premia eterne pacis inueniant, Amen, Amen, Amen. Huic bulle subscripserunt duo episcopi cardinales, octo presbyteri cardinales, et tres diaconi cardinales, quorum nomina et signa sunt in bulla sigillata. Data Lateran p manum Blasij sanete Romane ecclesie subdiaconi et notarij xviij. kalend. Decembr, indictione sexta, incarnationis dñice anno m.cc°.ij.° Pontificatus vero dñi Innocentij pape iij. anno quinto.