useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
Charter: Salzburg, Domkapitel (831-1802) AUR 0885 XI 20
Signature: AUR 0885 XI 20
Zoom image:
Add bookmark
Edit charter (old editor)
20. November 885, Mattighofen
König Arnulf schenkt und bestätigt der Salzburger Kirche unter Eb Thietmar das Erentrudiskastell mit den dazu gehörigen Gütern, Jagd und Fischerei von der Martinskirche an beiden Ufern der Salzach aufwärts bis zum Schwarzbach (westlich Golling) <Rettenstein (nordöstlich Filzmoos), kalten Mandling, Weitgas und Wizzinchogel> und weiter vom Schwarzbach bis zur Dientner- und Gasteinerache, ferner den Forst am Erlbach (südlich vom Zellersee) bis zum Wassenberg (heute Sparber), Diendlbach (am Abersee) und Zifanken (östlich Henndorf) zum Nockstein, sowie viele namentlich aufgeführte Besitzungen in den südöstlichen Marken, wie sie von seinen Vorgängern geschenkt worden waren.
Source Regest: Salzburger Urkundenbuch, II. Band, Urkunden von 790 bis 1199. Willibald Hauthaler und Franz Martin. S. 56.
 

orig.
Current repository
HHStA Wien AUR (http://www.oesta.gv.at)

ja
    Graphics: 

    cop.
    Kopie saec, XII/1 (B). - K.-B. 1 f. 52 (C).

      x
      C. In nomine sanctae et individuae trinitatis. Arnolfus divina favente gratia rex. Oportet igitura) nos, qui divino sumus munere quodammodob) pre ceteris mortalibus sublimati, eius in omnibus parere preceptis, cuius clementia praelati sumus atque cuius praecellimus munere, loca utiquec) sibi dicata per petitiones fidelium nostrorum nostro relevari iuvamine atque regali tuimined), quoniam hoce) nobis et ad mortalem vitam temporaliter transigendam et ad aeternam feliciter obtinendam profuturum liquido credimus. Quapropter comperiat omnium nostrorum fldeli[um praesen]tium scilicet et futurorum sollertia, qualiter quidam venerabilis archiepiscopus noster Diotmarusf) veniens in procerum nostrorum presentiam postulavit serenitatem nostram, ut ob mercedis nostrae augmentum quasdam res proprietatis nostrae ad sanctam ecclesiam Iuuauensem, quae est constructa in honore sancti Petri p[rincipis apostolorum]g) et sancti Rodberti confessoris Christi, ubi * corporaliter requiescit et ipse praedictus venerabilis archiepiscopus praeest, in proprium iure perpetuo permanendumh) concedissemusi). Cuius petitioni ob amorem domini nostri Iesu Christi seu ob remedium animarum antecessorum nostrorum ac beatae memoriae domni ac genitoris [nostri nostraeque eti]amk) mercedis augmentum libenti (animo)l) assensum prebentes decrevimus ita fieri. Tradimus itaque atque firmamus ad predictumm) monasterium sancti Petri sanctique Rodberti primitus castellum sanctae Erindrudis cum omnibus iuste atquen) legaliter ad eundemo) castellum pertinentibus cum venationibus curtibus [piscationibus, id est ab aec]clesia sancti Martini, quae respicit contra monticulum, qui vulgo Nochsteinp) nuncupatur, sursum ex utraque parte fluminis Iuaris nominatoq) usque in rivolum ||
      AB: ||
      Quartinespachr) <et Rotilinsteins) et maiorem Medelichamt) fluviumque Uitigozzamu) et usque ad rupem Wizzinchogalv); insuper tradimus atque firmamus sancto> Maximilia[now) usque dum Tuontin]aw)||
      C:||
      Quartinespach. Insuper eciam addimus de ipso rivulo venacionem piscacionemque ex utraque parte prenotati fluminis ad sanctum Maximilianum usque dum Tuontina inx) aquilonariy) parte fluit in predictum flumen atque rivolusz) Gastunaa) in australi parte; insuper etiam firmamus ad prefatum monasterium Iuvauensemb) forestem a termino, qui in Pisontia incipit, hoc est de rivolo Erilipachc) usque ad acutum montem, qui diutisce Uuassinperchd) dicitur prope [Isc]alam in illo loco, ubi terminus forestis Ratpotoni comi[tis see) de ist]o disiungit, et in aquilonarif) parte de rivolo Tinilinpach usque in summitatem montis Ciruancusg) nominati et de iam dicto monte Uuassinperch usque ad prefatum monticulum Nochsteinh): illa montana omnia, [que] in potestate antecessorum nostrorum fuerunt et nostra, ad iam dic[tum m]onasterium firmamus; curtem quoque ad Piscofesdorfi) cum omnibus iuste ad eandem curtem pertinentibus atque piscationem in lacu Atarseok) vocitatol) sine alicuius hominis contradictione, illos quondam predictos XIIm) priva[tos trac]tus sicut dominicalis terra se ad Poumgartinn) ipso lacu adiun[git sine alia] communi piscatione in Atarseo ado) Atarhofp) pertinentiq) de potestate nostra. Firmamus etiam istas curtes in proprium que antea inibi in beneficium fuerunt sive ex parte antecessorum nostrorum vel nostrar) sive ex alterius cuiuslibet parte ibi ant[ea benefic]iatas) fuissent, quarum haec sunt nomina:ad Scafarafeldt) curtem et aecclesiam cum decimau) et sicut ille terminus in australi parte incipit, qui vuagreiniv) dicitur ultra Ipisam et in occidentali usque dum ducitur, ubi Vralaw) se dimittit in prefatamx) amnem et quicquid in origentaliy) parte iam dicti f[lumi]nis habere videmur, per totum tradimus ad predictum monasterium exceptis duobus piscatoribus cum eorum ruribus in aquilonariz) parte; ad Magilichama) terciam.partem civitatis et sicut ille terminus se disiungit de illis rebus in occidentali parte, quas quondam [a]d sanctum Em[merammum antecess]ores nostri tradiderunt, totum in termino origentalisb) ad prefatum monasterium tradimus exceptis hobisc) tribus, ad Arnesdorfd) id est ad Uuachauuame) quicquid ibi habuimus cum vineis et saginatione et monte querceato pratisqe inter ipsum querceatum montemf) sitis et inter silvam Pal[tamg) v]el quicquid in ipsis silvis habuimus, totum in usum predicti monasterii concedimus; ad Crunzit[am] quicquid superfuit hobis V, quas fideli nostro dedimus Dictrico, hoc sunt hobasi) L; ad Liubinam, ad Holunpurchk) terciam partem civitatis cum vineis XXX et hobis XV sine curtili terra; ad Treisimaml) civitatem et aecclesiam sancti Martini cum decima et sursum in australi atque origentalim) parte fluminis Treisiman) usque ad Potilin[esprun]nino) et sicut Dietrichespach fluit contra duos acervos, qui in origentalip) parte campi positi sunt,q) et exinde. usque Danubium in illum locum qui Tripoliza dicitur, et ita sursum prope Danubium cum agris pratis cultis et incultis auvisr) locis piscationum que diutisce arichstetis) vocantur, et ita sursum usque ad illam marcham, [que inter] Treisimamt) et Holunpurchu) utrasque res discernendo dividit; ad Penninvuancv) quicquid ibi habuimus; ad aecclesiam Anzonisw), ad Vuitinesperchx), quicquid ibi habuimus excepto quod Mosugouuoni dabamus propter fidele servitium, hoc esty) hobasz) C; ad aecclesiam Ellodis. * [ae]cclesiam Minigonisa) prespiteri;b) ad Guntpoldesdorfc) quicquid ibi habuimus: ad Rapam, ad Sabariam civitatem et aecclesiam cum decima et theloneis vineis agris pratis pascuis forestibus montibus cunctisque ad eandem civitatem iuste ac legitimed) pertinentibus; ad siccam Sabariam, ad Peininchahae), ad Mosap[ur]chf) abbaciam, ubi sanctus Adrianus martirg) Christi requiescit, quam antecessores nostri ad iam dictum monasterium tradiderunt et nos firmamus ac nostra ex parte augmentamus; nonam quoque de omnibus nostris curtibus inibi cum theloneo in civitate et piscina adicimus; ad Salapiuginh) curtem cum CCC mansis et totidem vineis vel quicquid ibi habuimus, aecclesiam ad Quartinahui), aecclesiam ad Gensi, ad V aecclesias cum theloneis ac vineis, forestibus et cum omnibus que ab antecessoribus nostris antea beneficiata fuissent, firmamus in proprium; ad Ruginesfeldk) quicquid ibil) habuimus; ad Durnauuam) aecclesiam, que est constructa in honore sancti Ruodberti ceterorumque sanctorum quam plurimorum martirum, cum monte Parauuozn) nominato cum vineis agris pratis silvis et cum omnobus, que ibi videmur habere circa montem sitis; ad Pettouiam aecclesiam cum decima et duas partes civita[tis cum] bannis [thel]oneis et ponte, [que, ab ante]cessoribus nostris illo tradita fuerunt et ex parte nostra addimus terciam partem civitatis, que. proprietas Carantani fuit illique diiudicatum est eoo), quia reus magestatisp) nostrae crimiminatus est constare, ex[ceptis] subnotatis rebus, qua[s uxori illius] propter fidele servitium prenominati archiepiscopi tra[dimust) ad pre]fatum monasterium sicut acervosu) du[o prope amnem]v) Trauum positi sunt ex summitate terminisw), qui uuagreinix) dicitur et ita sicut ille uuagreini tendit usque dum Treuuinay) fluit in amnem Trauum; ad Sulpam civitatem Ziupz) vocatam cum omnibus iuste ad eandem civitatem pertinentibus cum quercetis et campis sicut illa fossa, que incipit dea) Muorab) et tendit usque ad Luonznizamc) et ut Luonznizad) et Sulpa de alpibus fluunt, quicquid inter has duase) amnes habemus, totum ad predictum monasterium concedimus et forestum Susel cum pannof), sicut in potestate antecessorum nostrorum fuit et nostra, venationemque in dulcisg) vallibus, quam populus cum sacramentis in potestatem nostram adfirmavith), id est epdomadasi) III ante aequinoctium autumnale ac postea usque in natalesancti Martini ad venandos ursos et apresk); ad Luminichaml) iuxta Rapam quicquid ibi habuimus; ad Nezilinpachm), ad Sabnizamn) aecclesiam et curtem cum mansis L; item ad Rapam, ad Tudleipin, * ad Labantam aecclesiam sancti Andreae uti antecessores nostroso) ad iam dictum monasterium firmaverunt cum decima, ut ibi consuetudo est, et de curtibus nostris adicimus decimam, ut in sacris codicibus habetur necnon et saginationem in omni Labanta valle excepto monte Forest nominato propter venationem nostram; ligna quoque secanda ad ecelesiam et ad aliud servitium episcopi tam in ipso monte quam in aliis omnibus montibus concedimus et unam fossam ruderis in monte Gamanarap) semper per totum annum habendam; ad Curcizamq) beneficium Engilbaldi, ad Carantanam aecclesiam sanctae Mariae cum decima sicut aecclesiasticus precipit ordo de curtibus nostris, id est de Carantana civitate aliisque curtibus ad eandem civitatem pertinentibus, id est Trahof, Grauindorf, Curnuz ibique ad Curnuz operarios servos II in monte cum hobis illorum, ligna secanda in ipso monte sine contradictione ministrorum nostrorum cum saginatione, Trebina, * Astaruuizar), Chrapuchfelds), Vitrino, Friesach, Curcat), Grazluppa, Lungouuiu) Sublich, Tiufinpachv), Chatissa, Pelissa, Chumbenzaw), Undrima, Linta, Lieznichax), Prucca, Muorizay), Liubina, ad Strazzinalamz) duo loca - ea videlicet ratione, ut ab hodierna die et deinceps predictae res ad predictam casam sancti Petri et sancti Ruodberti, ubi etiam ipse corpore requiescit, iure perpetuo permaneant absque alicuius contradiotione nec ullus successor noster aut dux vel comes sive vicarius seu qualibeta) ulla vicaria potestas de predictis rebus, quas prenominavimus potestatem habeat inde quippiam abstrahere, sed per hoc nostrae auctoritatis preceptum sicut prediximus ad predictum locum sancti Petri et sancti Ruodberti, ubi etiam corpore requiescit, in Salzpurchb) civitate absque alicuius molestia vel inquietudine sint. Et ut haec auctoritas largitionis ac confirmationis nostrae firmior habeatur et per futura tempora a fldelibus nostris verius credatur et diligentius observetur, manu propria nostra subter eam firmavimus et anuli nostri inpressione assignari iussimus.||
      Signum (M)c) domni Arnolfi serenissimi imperatoris. ||
      Hebarbardnsd) notarius ad vicem Grimaldi archicappellani recognovi et SR.e).||
      AB:||
      Data XII kal. decemb., anno Christi <incarnationis DCCCLXXXV domniquef)> Arnolfi serenissimi <regis II>g) in origentalih) francia regnante; indictione VIIII; actum Matahhouai) villa regia; in dei nomine feliciter amen.||
      C:||
      Data XII kal. decembris, anno ab incarnacione domini DCCCLXXXV, indictione V,k) anno imperii eius II; actum Mattahhoua villa regia; in dei nomine feliciter amen.
      Source Fulltext: Salzburger Urkundenbuch, II. Band, Urkunden von 790 bis 1199. Willibald Hauthaler und Franz Martin. S. 56-64.

      Original dating clauseXII kal. decembris

      Editions
      • SUB II 034, Juvavia Anh. 112 n° 54 aus A. - Kukuljevic, Cod. dipl. Croat. 1, 70 aus A. - Fojer, Cod. dipl. Hung. 1, 193 (ex archivo regali Bavariae!) zu 875; 1, 220 auszgw. zu 888. - Zahn, Steir. U.-B. 1, 12 n° 9 teilw. aus A - v. Jaksch, Mon. Carinth. 3, 24 n° 62 teilw. aus ABC - Ankershofen, Reg. no 22. - v. Jaksch, Mon. Carinth. 1, 40 n° 2. - Böhmer-Mühlbacher, RJ 12 n° 1850.
      Secondary Literature
      • Salagii, De statu eccl. Pannon. 4, 382 auszgw. aus B zu 888 (s) - Ankershofen, Handbuch 2 Anh. 11 n° 9a.

      Comment

      Angebliches Original von 970-977


      LanguageLatein

      Notes
      aigitur fehlt BC. aquodammo fehlt BC. cutique] itaque B. dtuimine auf Rasur B. equoniam hoc fehlt B, qu.id C. fDietmarus BC. gPetri.apostoli B, principis apostolorum fehlt C. hpermanendum in B gleichzeitig, in C saec. XV/XVI nachgetragen. iconcessissemus C. ketiam fehlt C. lanimo fehlt A, libenti animo BC. mpredictum in C saec. XV/XVI nachgetragen. nac BC. o AB, idem C. pNohstein B. qnominati BC. rQuartinispach B. sRutilinisteine B. tMeddicham B. uWitigozzam B. vWizzenchogile B. wMax.ab Iuare fluvio usque dum Duntha B. xex C. yaquilonali C.zrivulus B, rivus C.aCastuna B.aIuuau. fehlt C. cErillipach B. ddiutizze vocatur Wassinperch B. diotisce Wassinberch C. ede] ab C. faqui lonali C. gCiruiancus oder Ciriuancus B.hNohstein BC.iPiscoffestorf B.kAterseo B, Atterseo C. lnominato C. mdoudecim B. nPoumgarten C.oad übergeschrieben A. pAterhoue B, Atterhof C. qpertinent C. rvel nostra fehlt.sinbeneficiate B, beneficiate C. tSchafearaelde B. ucum dec. fehlt B. vwagraine B.wUrula B. xprefatum BC. yorientali BC. zaquilonali C. aMegelicham B. borienali BC. chobis] hominibus C. dArnistorf B. eWachowam BC. fmontem quere. C. gPaltam silvam C. hGrunzita C. ihobe C. kHolenburch B, Holunburch C. lTraismam B. morientali B, orientali atque austr. C. nTraisma B, Treisme C. oPotilinisprunnen B, Potelinesprunnen C. porientali BC.q C add. campi. raugis B, aquis C. sdiutizze arichistete B, diutisce.arichstete. C. tTraismam B, Treismum C.uHolenburch. B, Holunburch C. vPenninwanch BC. wManzonis B. xWitensperch B. .y) est überschrieben A. zhobis C. aMingonis B. bpresbiteri BC. cGumpoltistorf B, Gumtpoldisdorf C. dlegaliter B. ePammchahe B. fMosepurch B, Mosaburch C. gmartyr. B. hSalapiugen BC. iQuartana B, Quartinaha C. kRuginsuelt B, Ruginesfelt C.libi fehlt C. mDurnowe B. nParuuoz B. oeo fehlt C. pmaiestatis BC.qorientali BC. rZistanisuelt B, Zistanesfelt C. salicui fehlt C. ttradimus] firmanus C. uacervi BC. vprope Trauum BC; die Lücke ist jedoch grösser und sogar noch ein Kürzungszeichen sichtbar A. wA, termini BC. xwagrein B.yTrewna B.zZuip C. ade] a C.bMura B.cLuznize B, Luonzenza C.dLunzniza B. ehos duos C. fbanno BC. gdulcibus C. haffirmavit C.i ebdomadas B.kapros BC.lLumnicham B. mNezzelnpach B, Nezilinbach C.nSabenizam B.o AB, nostri C. pGamanar B, Gamanarra C. qGurzizam B, Gurcizam C. rOstarwiza.C. sChrapuchuelt B, Chrapuochfelt C. tGurca B. uLungowi B. vTuphenbach B. wChubenza BC. xLiezniza C. yMuonza C. zStrazzinulam C. aquelibet C. bSalzburch B. cLudwigs AB, Arnolfs C. dIn einer Zeile mit der kgl. Unterschrift. Zwischen beiden das Siegel A; Herbordus B, Eberhardus C. eet SR fehlt B, et subscripsi C. fincarnationis - domnique auf Rasur, -nationis DCCCLXX zerflossen und schwer leserlich A, anno domni B. gregis IT auf Rasur und zerflossen A. horientali B. iMattichoue B. k von einer Hand saec. XV. gestrichen und 3 darübergeschrieben C.
      Places
      • Mattighofen
         
        x
        There are no annotations available for this image!
        The annotation you selected is not linked to a markup element!
        Related to:
        Content:
        Additional Description:
        A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.